INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 7 grudnia 2011r. (wpływu do tut. Biura tego samego dnia), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie:

• skutków podatkowych w zakresie przychodów wynikających z wystawienia noty księgowej wystawionej przez Spółkę w sytuacji, gdy nie doszło do zapłaty należności z niej wynikającej (pytanie oznaczone we wniosku nr 1),
• skutków podatkowych w zakresie przychodów wynikających z faktur potwierdzających wykonanie robót dodatkowych w sytuacji umorzenia należności z nich wynikających (pytanie oznaczone we wniosku nr 2),
• możliwości uznania za koszty uzyskania przychodów należności wynikającej z noty księgowej wystawionej przez Spółkę (pytanie oznaczone we wniosku nr 3),
• możliwości i momentu uznania za koszty uzyskania przychodów należności wynikających z faktur VAT wystawionych przez Spółkę (pytanie oznaczone we wniosku nr 4),
• możliwości i momentu uznania za koszt uzyskania przychodów należności z tyt. odszkodowania w sytuacji umorzenia należności z niej wynikającej (pytanie oznaczone we wniosku nr 5),
• uznania za przychód umorzonego zobowiązania (pytanie wymienione we wniosku jako 6)
• jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 7 grudnia 2011r. do tut. Biura wpłynął wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie:

• skutków podatkowych w zakresie przychodów wynikających z wystawienia noty księgowej wystawionej przez Spółkę w sytuacji, gdy nie doszło do zapłaty należności z niej wynikającej,
• skutków podatkowych w zakresie przychodów wynikających z faktur potwierdzających wykonanie robót dodatkowych w sytuacji umorzenia należności z nich wynikających,
• możliwości uznania za koszty uzyskania przychodów należności wynikającej z noty księgowej wystawionej przez Spółkę,
• możliwości i momentu uznania za koszty uzyskania przychodów należności wynikających z faktur VAT wystawionych przez Spółkę,
• możliwości i momentu uznania za koszt uzyskania przychodów należności z tyt. odszkodowania w sytuacji umorzenia należności z niej wynikającej,
• uznania za przychód umorzonego zobowiązania.
  
  

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca (dalej także „Spółka”) prowadzi działalność gospodarczą m.in. w zakresie wykonywania robót ogólnobudowlanych związanych ze wznoszeniem oraz remontem budynków. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawca zawarł umowę na wykonanie budynku produkcyjno-biurowego firmy X. W treści umowy została przewidziana kara umowna z tytułu opóźnienia w wykonaniu robót budowlanych, przysługująca firmie X niezależnie od przyczyny opóźnienia. Przedmiotowa umowa została wykonana z przekroczeniem terminu ustalonego w jej treści. Opóźnienie to wynikało z przyczyn niezależnych od Wnioskodawcy, co więcej z winy firmy X. Wnioskodawca nie pozostawał w zwłoce. Jednakże z uwagi na istniejące postanowienie umowne firma X miała prawo do obciążenia Wnioskodawcy karą umowną z tytułu opóźnienia. W konsekwencji powyższego w dniu 10 czerwca 2011r. firma X wystawiła wobec Wnioskodawcy notę księgową nr 1/2011 na kwotę 3.160.640,00 zł tytułem kar za opóźnienie w wykonaniu robót budowlanych zgodnie z postanowieniami umowy. Kwota ta została ujęta w księgach rachunkowych Wnioskodawcy.

Równocześnie Spółka na podstawie noty księgowej nr 1/07/2011 z dnia 11 lipca 2011r. obciążyła firmę X kwotą 229.074,60 zł z tytułu odszkodowania za faktycznie poniesione przez Spółkę – z winy firmy X – dodatkowe koszty wynagrodzeń pracowników, dojazdów oraz kredytowania. Powyższa kwota nie stanowi wynagrodzenia za wykonanie części usługi, lecz stanowi odszkodowanie z tytułu nienależytego wykonania umowy. Ponadto w związku z wykonanymi robotami dodatkowymi Wnioskodawca wystawił na rzecz firmy X trzy faktury VAT. Następnie w dacie 13 września 2011r. strony zawarły ugodę zgodnie, z którą:

• Wnioskodawca zrzekł się wszelkich roszczeń wobec firmy X wynikających z tytułu:
  • trzech faktur VAT (potwierdzających wykonanie robót dodatkowych na rzecz firmy X)
  • noty księgowej nr 1 /07/2011 z dnia 11 lipca 2011r.
• Firma X zrzekła się wszelkich roszczeń wobec Wnioskodawcy wynikających z tytułu:
  • noty księgowej nr 1/2011 z dnia 10 czerwca 2011r.
  
  

W dacie podpisania ugody powyższe roszczenia nie były przedawnione.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy kwota 229.074,60 zł wynikająca z noty księgowej nr 1/07/2011 z dnia 11 lipca 2011r. wystawionej przez Wnioskodawcę na rzecz firmy X, nigdy nie zapłacona przez dłużnika, której zapłata została umorzona przez Wnioskodawcę w dacie 13 września 2011r. na mocy zawartej przez strony ugody, jest przychodem podatkowym Spółki, czy też jej przychodem niepodatkowym...
2. Czy kwoty wynikające z trzech faktur VAT (potwierdzających wykonanie robót dodatkowych) wystawionych przez Wnioskodawcę na rzecz firmy X, nigdy nie zapłacone przez dłużnika, których zapłata została umorzona przez Wnioskodawcę w dacie 13 września 2011r. na mocy zawartej przez strony ugody, są przychodami podatkowymi Spółki, czy też jej przychodami niepodatkowymi...
3. Czy należności wynikające z noty księgowej wskazanej w pkt 1 powyżej, w momencie zawarcia ugody z dnia 13 września 2011r. i zrzeczenia się przez Wnioskodawcę wobec firmy X całej należności wynikającej z przedmiotowej noty, należy uznać za koszty podatkowe (koszty uzyskania przychodu) Spółki, czy też za jej koszty niepodatkowe...
4. Czy należności wynikające z trzech faktur VAT wskazanych w pkt 2 powyżej, w momencie zawarcia ugody z dnia 13 września 2011r. i zrzeczenia się przez Wnioskodawcę wobec firmy X całych należności wynikających z przedmiotowych faktur VAT, należy uznać za koszty podatkowe (koszty uzyskania przychodu) Spółki, czy też za jej koszty niepodatkowe...
5. Czy kwota 3.160.640,00 zł wynikająca z noty księgowej nr 1/2011 z dnia 10 czerwca 2011r. wystawionej przez firmę X na rzecz Wnioskodawcy, której zapłata została umorzona przez firmę X w dacie 13 września 2011r. na mocy zawartej przez strony ugody, jest dla Spółki kosztem podatkowym (kosztem uzyskania przychodów) w momencie ujęcia niniejszej kwoty w księgach rachunkowych, czy też jest jej kosztem niepodatkowym...
6. Czy zobowiązanie wynikające z tytułu noty księgowej wskazanej w pkt 5 powyżej, w momencie zawarcia ugody z dnia 13 września 2011r. i zrzeczeniem się przez firmę X wobec Wnioskodawcy całego zobowiązania wynikającego z przedmiotowej noty, jest przychodem podatkowym Spółki, czy też jest jej przychodem niepodatkowym...
   
   

Zdanie Spółki:

Ad. 1 i 2

Przepisy ustawy CIT nie zawierają definicji przychodu. W art. 12 ust. 1 pkt 1-10 tejże ustawy ustawodawca wskazuje przykładowe kategorie pożytków, których otrzymanie kreuje przychód podatkowy. Co do zasady, za przychód podatkowy można uznać każde przysporzenie majątkowe podatnika, nawet zrealizowane w sposób niemożliwy do ujęcia go w księgach rachunkowych (wskazuje na to otwarty katalog przychodów), jeżeli przysporzenie to nie jest wyłączone z przychodów podatkowych na mocy art. 12 ust. 4 ustawy CIT. Określone przysporzenie majątkowe uznaje się za przychód podatkowy w dacie jego uzyskania albo w dacie, kiedy to przysporzenie stało się należne. Ponadto zgodnie z art. 12 ust. 3 ustawy CIT, za przychody związane z działalnością gospodarczą i działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. Natomiast zgodnie z ust. 3a za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 3, czyli przychodu należnego, uważa się, z zastrzeżeniem ust. 3c-3e, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:

1. wystawienia faktury albo
2. uregulowania należności.
   
   

Regulacje art. 12 ust. 3c i 3d ustawy CIT nie znajdują zastosowania w niniejszej sprawie, gdyż dotyczą usług rozliczanych w ustalonych okresach rozliczeniowych oraz dostawy energii elektrycznej, cieplnej oraz gazu przewodowego. Natomiast istotny jest ust. 3e art. 12 ustawy CIT, zgodnie z którym w przypadku otrzymania przychodu, o którym mowa w ust. 3, do którego nie stosuje się ust. 3a, 3c i 3d, za datę powstania przychodu uznaje się dzień otrzymania zapłaty. Odnosząc się do zaistniałego stanu faktycznego zrzeczenie się w treści ugody z dnia 13 września 2011r. przez Wnioskodawcę wobec firmy X roszczeń wynikających z noty księgowej nr 1/07/11 z dnia 11 lipca 2011r. oraz trzech faktur VAT (potwierdzających wykonanie robót dodatkowych na rzecz firmy X) stanowiło zwolnienie z długu i prowadziło do umorzenia przedmiotowych należności. Zgodnie bowiem z przepisami kodeksu cywilnego (art. 498-508) umorzenie zobowiązania może nastąpić przez potrącenie, odnowienie oraz zwolnienie z długu pod tytułem darmowym lub odpłatnie. Przychodem w rozumieniu art. 12 ustawy CIT jest jednak jedynie umorzenie poprzez zwolnienie z długu pod tytułem darmym, a więc bez otrzymania przez wierzyciela żadnego ekwiwalentu z tego tytułu. Zwolnienie z długu (zrzeczenie się roszczenia) polega na umorzeniu zobowiązania bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Zwolnienie z długu ma miejsce na podstawie umowy zawartej między wierzycielem a dłużnikiem. Dla skuteczności zwolnienia z długu kodeks cywilny wymaga przyjęcia przez dłużnika odpowiedniego oświadczenia wierzyciela. Umowa ta może być zawarta w dowolnej formie. Wskutek zwolnienia dłużnika zobowiązanie wygasa.

Jednakże z uwagi na dwoisty charakter umorzonych należności firmy X w ocenie Wnioskodawcy odmiennie będzie się przedstawiał moment powstania przychodu podatkowego dla:

• należności wynikającej z noty księgowej nr 1/07/2011 z dnia 11 lipca 2011r.,
• należności wynikających z trzech faktur VAT (potwierdzających wykonanie robót dodatkowych na rzecz firmy X).
  
  

Bowiem nota księgowa nr 1/07/2011 z dnia 11 lipca 2011r. została wystawiona przez Wnioskodawcę na rzecz firmy X z tytułu odszkodowania za faktycznie poniesione przez Spółkę – z winy firmy X – dodatkowe koszty wynagrodzeń pracowników, dojazdów oraz kredytowania. Zatem powyższa kwota nie stanowiła wynagrodzenia za wykonanie części usługi, lecz stanowi odszkodowanie z tytułu nienależytego wykonania umowy.

Podstawą do obciążenia kontrahenta naliczoną kwotą odszkodowania jest nota obciążeniowa (księgowa), która jednocześnie stanowi podstawę do ujęcia tego zdarzenia w księgach rachunkowych. Nota obciążeniowa jest dowodem księgowym rozliczeniowym, stwierdzającym dokonanie operacji gospodarczej przeprowadzonej między jednostką, a jej kontrahentem i stanowi podstawę zapisów w księgach rachunkowych, pod warunkiem, że jest rzetelna, wolna od błędów rachunkowych oraz zawiera co najmniej dane określone w art. 21 ustawy z dnia 29 września 1994r. o rachunkowości (Dz. U. Nr 121, poz. 591 z późn. zm.). Nota obciążeniowa wystawiana jest w sytuacji, gdy nie mają zastosowania przepisy ustawy o VAT, dotyczące obowiązku wystawienia faktury.

Stosownie do art. 12 ust. 3a ustawy CIT za datę powstania przychodu związanego z działalnością gospodarczą uważa się co do zasady dzień wystawienia faktury (co w zaistniałym stanie faktycznym nie ma miejsca, gdyż Wnioskodawca wystawił notę księgową), nie później niż ostatni dzień miesiąca w którym miało miejsce jedno z wymienionych w tym przepisie zdarzeń.

W świetle przedstawionego stanu faktycznego i powyższych uregulowań prawnych należy stwierdzić, iż w opisanej sytuacji zastosowanie znajdzie art. 12 ust. 3e ustawy CIT, a datą powstania przychodu z powyższego tytułu będzie dzień otrzymania zapłaty.

Jednakże Wnioskodawca na mocy ugody z daty 13 września 2011r. zrzekł się wszelkich roszczeń wynikających z noty księgowej nr 1/07/2011 z dnia11 lipca 2011r., nie otrzymując żadnej kwoty z przedmiotowego tytułu. Tym samym w ocenie Wnioskodawcy nie doszło do powstania przychodu podatkowego (w tym również przychodu należnego) po stronie Spółki, gdyż Spółka nie otrzymała zapłaty, a ten właśnie moment uznawany jest za moment powstania przychodu wynikającego z roszczeń odszkodowawczych, zgodnie z art. 12 ust. 3e ustawy CIT. Tym samym kwota wynikająca z przedmiotowej noty księgowej nie stanowi przychodu podatkowego, a jedynie przychód niepodatkowy Wnioskodawcy.

Powyższe stanowisko potwierdza m.in. Pomorski Urząd Skarbowy w postanowieniu z dnia 27.12.2006r. nr DP/423-0180/06/AKL.

Odmiennie jest w przypadku należności wynikających z tytułu trzech faktur VAT wystawionych przez Wnioskodawcę w związku z wykonaniem robót dodatkowych na rzecz firmy X. Podkreślić należy, iż wykonanie dodatkowych robót budowlanych na rzecz firmy X miało związek z prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą, co więcej miało związek z realizacją łączącej strony umowy i wykonaniem dodatkowych robót nieujętych w przedmiotowej umowie. Tym samym w ocenie Wnioskodawcy przychody z tytułu wykonania przedmiotowych robót dodatkowych powstały najpóźniej w momencie wystawienia trzech faktur VAT i były przychodami należnymi Spółki, zgodnie z regulacją art. 12 ust. 3 i 3a ustawy CIT. Pojęcie „przychodów należnych" w ujęciu materialno-podatkowym oznacza kwoty należne, których wydania podatnik może zażądać, a które jeszcze nie zostały otrzymane. Oznacza to, że przychody te będą należne nawet wówczas, gdy podatnik ich nie otrzyma albo zrezygnuje z ich otrzymania. Należnego przychodu podatkowego nie można bowiem utożsamiać z wymagalnością świadczenia w rozumieniu prawa cywilnego. Odroczenie przez strony terminu płatności, czy też zwolnienie z długu, nie powoduje skutków podatkowych w omawianym kontekście i nie ma wpływu na fakt i czas uzyskania przychodu należnego.

Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 26 marca 1993r. (sygn. akt III ARN 6/93, POP 1994/3): „Należne przychody to te, które wynikają ze źródła przychodów, jakie stanowi działalność gospodarcza – i stały się w jej następstwie należnością (wierzytelnością), chociaż faktycznie jeszcze ich nie uzyskano."

Biorąc powyższe pod uwagę, w ocenie Wnioskodawcy, moment wystawienia trzech faktur VAT należy uznać momentem powstania przychodów podatkowych z tytułu wykonania dodatkowych usług budowlanych, zgodnie z regulacją art. 12 ust. 3 i 3a ustawy CIT. Tym samym kwoty wynikające z powyższych faktur są przychodami podatkowymi Spółki niezależnie od braku zapłaty i późniejszego umorzenia przedmiotowych należności.

Ad. 3 i 4

Zgodnie z art. 15 ustawy CIT, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 tejże ustawy.

Tym samym, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodów, muszą zostać spełnione następujące warunki:

1. został poniesiony przez podatnika,
2. jest definitywny (rzeczywisty),
3. pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
4. poniesiony został w celu uzyskania przychodów, zachowania lub zabezpieczenia ich źródła lub może mieć inny wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
5. został właściwe udokumentowany,
6. nie znajduje się w katalogu wyłączeń uregulowanym w art. 16 ustawy CIT.
   
   

Zgodnie z regulacją art. 16 ust. 1 pkt 44 ustawy o CIT, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów umorzonych wierzytelności, z wyjątkiem tych, które uprzednio na podstawie art. 12 ust. 3 zostały zarachowane jako przychody należne. Natomiast zgodnie z art. 12 ust 3 ustawy o CIT, za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Dodatkowo należy mieć na uwadze przepis art. 16 ust. 1 pkt 20 ustawy CIT, zgodnie z którym nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako przedawnione.

Z powyższego wynika, iż Wnioskodawca będzie mógł zaliczyć umorzoną wierzytelność na rzecz firmy X do kosztów uzyskania przychodów tylko wówczas, gdy zostały spełnione następujące warunki:

1. wierzytelność zaliczono uprzednio do przychodów należnych (umorzona wierzytelność będzie więc kosztem uzyskania w wartości netto, bez podatku VAT),
2. umorzenie wierzytelności nastąpiło za zgodą i wiedzą dłużnika,
3. nie nastąpiło przedawnienie umorzonych wierzytelności.
   
   

Niewątpliwie w zaistniałym stanie faktycznym, z uwagi na treść ugody z daty 13 września 2011r., spełnienie warunku określonego w pkt 2 nie budzi żadnych wątpliwości. Umorzone wierzytelności nie były również przedawnione co gwarantuje spełnienie warunku wskazanego w pkt 3 powyżej.

Odmiennie przedstawia się spełnienie warunku określonego w pkt 1 powyżej, a to z uwagi na dwoisty charakter umorzonych należności firmy X, które należy podzielić na dwie kategorie:

• należności wynikające z noty księgowej nr 1/07/2011 z dnia 11 lipca 2011r.,
• należności wynikające z trzech faktury VAT wystawionych przez Wnioskodawcę w związku z wykonaniem robót dodatkowych na rzecz firmy X
  
  

Zgodnie z ustaleniami Wnioskodawcy, przedstawionymi w stanowisku dotyczącym odpowiedzi na pytanie nr 1 i 2, umorzone należności wynikające z noty księgowej nr 1/07/2011 z dnia 11 lipca 2011r. nie stanowią przychodu podatkowego, w tym również należnego, dlatego też w ocenie Wnioskodawcy nie stanowią one kosztów uzyskania przychodów w trybie art. 16 ust. 1 pkt 44 ustawy o CIT, a jedynie koszty niepodatkowe Spółki.

Ponadto zgodnie z ustaleniami Wnioskodawcy, przedstawionymi w stanowisku dotyczącym odpowiedzi na pytanie nr 1 i 2, umorzone należności wynikające z trzech faktur VAT wystawionych przez Wnioskodawcę na rzecz firmy X w związku w wykonaniem robót dodatkowych, stanowią przychody podatkowe, dlatego też w ocenie Wnioskodawcy ich wartość netto stanowi dla Spółki koszty uzyskania przychodów w trybie art. 16 ust. 1 pkt 44 ustawy o CIT w dniu umorzenia wierzytelności, tj. w dacie 13 września 2011r.

Ad. 5

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy CIT, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.

Na tej podstawie należy uznać, że podatnik nie może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów kar umownych z tytułu:

• wad dostarczonych towarów,
• wad wykonanych robót wad wykonanych usług,
• zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad,
• zwłoki w usunięciu wad towarów,
• zwłoki w usunięciu wad wykonanych robót i usług.
  
  

Powyższy katalog jest wyczerpujący. Oznacza to, iż kary umowne z innego tytułu mogą stanowić koszty uzyskania przychodów pod warunkiem istnienia związku przyczynowego pomiędzy karą a możliwością uzyskania przychodu.

Kara umowna z tytułu nieterminowego wykonania dostawy lub usługi nie została wymieniona jako jedna z kategorii kar umownych wyłączonych z kosztów uzyskania przychodów. Tym samym wydatki ponoszone w związku z zapłatą kary umownej za nieterminową realizację dostawy lub usługi można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Także organy podatkowe podzielają stanowisko, że kara umowna za opóźnienie wykonania usługi lub dostawy może być kosztem podatkowym. Powyższe znajduje potwierdzenie w treści interpretacji indywidualnej Ministra Finansów – Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 7 stycznia 2009r. nr ILPB3/423-661/08-4/DS., jak również w literaturze przedmiotu zgodnie, z którą: „Przepis art. 16 ust. 1 pkt 22 nie dotyczy wszystkich kar umownych i odszkodowań, lecz obejmuje tylko kary umowne i odszkodowania z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług." (R. Kubacki, Komentarz do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, Kraków 2005, Lex Polonica 2010).

Warto jednak dodać, iż organy podatkowe czasami uzależniają zaliczenie takiej kary umownej (za opóźnienie) do kosztów jeszcze od tego, aby opóźnienie nie było przez podatnika zawinione. Tym samym kary umowne poniesione z tytułu nieterminowego wykonania robót z przyczyn zewnętrznych niezależnych i nieprzewidywalnych przez dłużnika (obciążonego takową karą), z pewnością nie mieszczą się w katalogu wyłączeń określonym w art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy CIT, a więc mogą stanowić koszt uzyskania przychodu.

Odnosząc się do zaistniałego stanu faktycznego nota księgowa nr 1/2011 z dnia 10 czerwca 2011r. wystawiona przez firmę X na kwotę 3.160.640,00 zł była skutkiem naliczenia wobec Wnioskodawcy kar umownych za opóźnienie w wykonaniu robót budowlanych zgodnie z postanowieniami łączącej strony umowy. Przekroczenie terminu realizacji umowy wynikało wyłącznie z przyczyn zewnętrznych i niezależnych od Spółki, a wręcz zawinionych przez firmę X. Wnioskodawca nie pozostawał w zwłoce.

Kary umowne z tytułu opóźnienia w wykonaniu robót budowlanych nie znajdują się w katalogu wyłączeń określonym w art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy CIT. Tym samym kary umowne z tytułu opóźnienia – przekroczenia terminu wykonania robót budowlanych – co do zasady mogą stanowić koszty uzyskania przychodów, o ile spełniają ogólne warunki zaliczenia danego wydatku jako kosztu zgodnie z art. 15 ustawy CIT.

Zgodnie z art. 15 ustawy CIT, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 tejże ustawy.

Tym samym, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodów, muszą zostać spełnione następujące warunki:

1. został poniesiony przez podatnika,
2. jest definitywny (rzeczywisty),
3. pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą
4. poniesiony został w celu uzyskania przychodów, zachowania lub zabezpieczenia ich źródła lub może mieć inny wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
5. został właściwe udokumentowany,
6. nie znajduje się w katalogu wyłączeń uregulowanym w art. 16 ustawy CIT.
   
   

Koszty uzyskania przychodów dzielą się na koszty bezpośrednio związane z uzyskanym przychodem oraz na koszty pośrednio związane z przychodami. Bezpośredni związek zachodzi wówczas, gdy poniesiony koszt można bezpośrednio przyporządkować konkretnemu przychodowi, np. materiał, który następnie posłuży do wytworzenia gotowego produktu, w innym przypadku będzie to koszt pośredni, tj. nie mający bezpośredniego odzwierciedlenia w osiąganych przychodach, jakkolwiek ich ponoszenie warunkuje uzyskanie przychodów.

Powyższe potwierdza Minister Finansów, stwierdzając w interpretacji indywidualnej z dnia 14 lutego 2008r. (znak: ILPB3/423-240/07-2/HS), iż: „Jeżeli danych kosztów nie można w sposób niewątpliwy powiązać z przychodami konkretnego roku podatkowego, nie można określić z jaką częścią przychodów związane są te koszty, wtedy wydatki takie stanowią pośrednie koszty uzyskania przychodów". Z kolei w interpretacji z dnia 08 stycznia 2008r. (znak: ILPB3/423-158/07-2/HS) Minister Finansów stwierdził, że „Przez koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami należy rozumieć te koszty, których poniesienie wpływa bezpośrednio na uzyskanie przychodu z danego źródła. Są to więc wszelkie koszty, których poniesienie jest niezbędne, aby określone źródło przychodów przyniosło konkretne przychody. Przykładowo kosztami takimi są koszty zakupu towarów lub usług, które to towary lub usługi następnie zbyto, uzyskując określony przychód".

Jak wynika z powołanego powyżej art. 15 ust. 1 ustawy CIT, aby wydatek mógł być uznany za koszt podatkowy, to pomiędzy nim a osiągniętym przychodem musi zachodzić związek przyczynowo-skutkowy. Z kolei o związku takim można mówić, gdy wydatek bezpośrednio wpływa na osiągnięcie konkretnego przychodu. Nie zawsze jednak poniesiony wydatek, choć pozostaje on niewątpliwie w związku z prowadzoną działalnością można powiązać z konkretnym przychodem. W zaistniałym stanie faktycznym istnienie związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy przedmiotowymi karami sprecyzowanymi w treści noty księgowej nr 1/2011 z dnia 10 czerwca 2011r., a zachowaniem źródła przychodu nie ulega wątpliwości, gdyż wynika wprost z faktu, iż niezapłacenie kar oznaczałoby utratę źródła przychodów.

Przytoczona argumentację podzielają organy podatkowe w wydawanych interpretacjach, m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w piśmie z dnia 22 stycznia 2008r. nr ITPB3/423-1/63/07/AM zgodnie, z którą: „zapłacone przez Spółkę kary umowne z tytułu niewykonania zobowiązań umownych, wypełniają dyspozycję ustawową „kosztów poniesionych w celu zachowania przychodów" i mogą zostać zakwalifikowane do kosztów uzyskania przychodów, gdyż brak zapłaty przedmiotowych kar skutkowałby utratą źródła przychodów."

Ponadto jak już zostało podkreślone w interpretacji wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy w dniu 31 stycznia 2008r., Nr ITPB3/423-248/07/MT „zapłata odszkodowania nie przekłada się w sposób bezpośredni na przychody podatkowe. Może ona stanowić jedynie pośredni koszt uzyskania przychodów, jeżeli jest racjonalnie i ekonomicznie uzasadniona jako zmierzająca do osiągnięcia przychodów, bądź zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów".

W związku z powyższym, w ocenie Wnioskodawcy, kwota kar umownych z tytuł opóźnienia – nieszawinionego przez Spółkę przekroczenia terminu wykonania umowy, stanowiła pośredni koszt uzyskania przychodów.

Oznacza to, że zgodnie z art. 15 ust. 4d i 4e ustawy CIT, koszty pośrednie są potrącalne w dacie ich poniesienia, przy czym, za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji, gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

Biorąc powyższe pod uwagę kwota 3.160.640,00 zł wynikająca z noty księgowej nr 1/2011 z dnia 10 czerwca 2011r. wystawiona przez firmę X jest dla Wnioskodawcy kosztem uzyskania przychodów w dacie ujęcia przedmiotowej noty księgowej w księgach rachunkowych, gdyż koszty te zostały poniesione w celu zachowania źródła przychodów, pozostawały w związku z prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczaą nie znajdowały się w katalogu wyłączeń określonym w art. 16 ustawy CIT, zostały prawidłowo udokumentowane wystawioną i doręczoną Wnioskodawcy notą księgową, były poniesione (ujęte w księgach rachunkowych) oraz w dacie ich poniesienia były definitywne (rzeczywiste).

Jednocześnie podkreślić należy, iż w momencie zawarcia ugody z daty 13 września 2011r. w przedmiocie umarzenia zobowiązania wynikającego z noty księgowej nr 1/2011, powyższy koszt utracił walor definitywności, co spowodowało konieczność wykazania umorzonej kwoty, uprzednio odliczonej jako koszt uzyskania przychodu, jako przychód w miesiącu dokonania umorzenia, co też zostało szczegółowo omówione w stanowisku Wnioskodawcy dotyczącym pytania nr 6.

Przedstawione stanowisko potwierdza Naczelny Sąd Administracyjny w uzasadnieniu wyroku z dnia 17 stycznia 1996r. (sygn. akt. SA/Kr 1826/95, POP 1998/2/61) zgodnie, z którym: „Przepisy o prowadzeniu ksiąg rachunkowych nie zobowiązują podatnika do korekty kosztu, gdy zostanie on zwrócony podatnikowi. Jeśli podatnik otrzymuje refundację wynagrodzeń za pracę z Rejonowego Urzędu Pracy, to nie ma obowiązku dokonania korekty kosztu, lecz powinien zaliczyć tę refundację do przychodów".

Ad. 6

Zgodnie z regulacją art. 12 ust. 1 pkt 3a ustawy CIT, przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności wartości, z zastrzeżeniem ust. 4 pkt 8, umorzonych lub przedawnionych zobowiązań, w tym z tytułu zaciągniętych pożyczek (kredytów), z wyjątkiem umorzonych pożyczek z Funduszu Pracy.

Zgodnie z ust. 3 art. 12 ustawy CIT, za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. Natomiast ust. 4 wymienia katalog przysporzeń niezaliczanych do przychodów.

Zgodnie natomiast z art. 12 ust. 4 pkt 8 ustawy CIT do przychodów nie zalicza się kwoty stanowiącej równowartość umorzonych zobowiązań, w tym także z tytułu pożyczek (kredytów), jeżeli umorzenie zobowiązań jest związane z bankowym postępowaniem ugodowym w rozumieniu przepisów o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków, lub z postępowaniem upadłościowym z możliwością zawarcia układu w rozumieniu przepisów prawa upadłościowego i naprawczego, lub z realizacją programu restrukturyzacji na podstawie odrębnych ustaw. Biorąc powyższe pod uwagę u dłużnika (zwalnianego z długu) wartość umorzonych zobowiązań stanowi przychód podatkowy z chwilą ich umorzenia, czyli zwolnienia z zapłaty długu.

Odnosząc się do zaistniałego stanu faktycznego umorzone przez firmę X na podstawie ugody z dnia 13 września 2011r. zobowiązanie Wnioskodawcy wynikające z noty księgowej nr 1/2011 z dnia 10 czerwca 2011r. stanowiło zwolnienie z długu i umorzenie zobowiązań. Tak umorzone zobowiązanie w ocenie Wnioskodawcy w trybie art. 12 ust. 1 pkt 3a ustawy CIT stanowiło w dacie zawarcia ugody (umorzenia zobowiązania) przychód podatkowy Spółki.

Reasumując stanowisko Wnioskodawcy wskazać należy, iż:

1. kwota 229.074,60 zł wynikająca z noty księgowej nr 1/07/2011 z dnia 11 lipca 2011r. wystawiona przez Wnioskodawcę na rzecz firmy X nie stanowi przychodu podatkowego Spółki, gdyż dłużnik nie dokonał zapłaty przedmiotowej kwoty, natomiast stanowi przychody niepodatkowe Wnioskodawcy,
2. kwoty wynikające z trzech faktur VAT wystawionych przez Wnioskodawcę na rzecz firmy X w związku w wykonanymi robotami dodatkowymi, są przychodami podatkowymi Spółki w dacie wystawienia przedmiotowych faktur VAT,
3. należność wynikająca z noty księgowej nr 1/07/2011 z dnia 11 lipca 2011r. wystawionej przez Wnioskodawcę na rzecz firmy X w dacie podpisania ugody z dnia 13 września 2011r., nie stanowi kosztu uzyskania przychodu (kosztu podatkowego) Spółki, gdyż nie doszło do powstania przychodu należnego, natomiast stanowi koszt niepodatkowy Wnioskodawcy,
4. należności wynikające z trzech faktur VAT wystawionych przez Wnioskodawcę na rzecz firmy X w związku w wykonanymi robotami dodatkowymi, w momencie zawarcia ugody z dnia 13 września 2011r. i zrzeczenia się przez Wnioskodawcę wobec firmy X całych należności wynikających z przedmiotowych faktur VAT, stanowią koszty uzyskania przychodów (koszty podatkowe) Spółki, gdyż w dacie umorzenia stanowiły przychód podatkowy,
5. kwota 3.160.640,00 zł wynikająca z noty księgowej nr 1/2011 z dnia 10 czerwca 2011r. wystawionej przez firmę X na rzecz Wnioskodawcy, jest dla Spółki kosztem uzyskania przychodów (kosztem podatkowym) w momencie ujęcia niniejszej kwoty w księgach rachunkowych,
6. zobowiązanie wynikające z tytułu noty księgowej nr 1/2011 z dnia 10 czerwca 2011r. wystawionej przez firmę X na rzecz Wnioskodawcy w momencie zawarcia ugody z dnia 13 września 2011r. i zrzeczenia się przez firmę X wobec Wnioskodawcy całego zobowiązania wynikającego z przedmiotowej noty, stanowi przychód podatkowy Spółki.
   
   

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionych stanów faktycznych uznaje się za prawidłowe.

W przedstawionym stanie faktycznym w celu dokonania oceny stanowiska Wnioskodawcy należy zwrócić uwagę na następujące przepisy prawa:

• w zakresie przychodów:
  • art. 12 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2011r. Nr 74, poz. 397 ze zm. dalej „updop”), zgodnie z którym przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności:
  • wartość, z zastrzeżeniem ust. 4 pkt 8, umorzonych lub przedawnionych:
    • zobowiązań, w tym z tytułu zaciągniętych pożyczek (kredytów), z wyjątkiem umorzonych pożyczek z Funduszu Pracy,
    • środków na rachunkach bankowych – w bankach;
  • art. 12 ust. 3 updop, który stanowi że za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont,
  • art. 12 ust. 3a updop w myśl którego, za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 3, uważa się, z zastrzeżeniem ust. 3c-3e, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:
    • wystawienia faktury albo
    • uregulowania należności.
  • art. 12 ust. 3e updop stosownie do którego, w przypadku otrzymania przychodu, o którym mowa w ust. 3, do którego nie stosuje się ust. 3a, 3c i 3d, za datę powstania przychodu uznaje się dzień otrzymania zapłaty,
• w zakresie kosztów uzyskania przychodów:
  • art. 15 ust. 1 updop zgodnie z którym, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 (…),
  • art. 15 ust. 4 updop który stanowi, że koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody, z zastrzeżeniem ust. 4b i 4c,
  • art. 15 ust. 4d updop w myśl którego, koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą,
  • art. 15 ust. 4e updop o treści: za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4f-4h, uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów,
  • art. 16 ust. 1 pkt 22 updop który stanowi, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług,
  • art. 16 ust. 1 pkt 44 updop zgodnie z którym, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów umorzonych wierzytelności, z wyjątkiem tych, które uprzednio na podstawie art. 12 ust. 3 zostały zarachowane jako przychody należne.
  
  

Z przedstawionego opisu stanu faktycznego wynika, że Spółka w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, na podstawie zawartej z kontrahentem umowy wykonywała na jego rzecz budynek produkcyjno – biurowy. Przedmiotowa usługa została wykonana z przekroczeniem terminu ustalonego w treści umowy, która w takim przypadku przewidywała karę umowną. Opóźnienie w realizacji umowy nastąpiło z przyczyn niezależnych od Spółki (z winy kontrahenta – firmy X). W związku z powstałym opóźnieniem firma X wystawiła na Wnioskodawcę notę księgową nr 1/2011 tytułem kary umownej na kwotę 3.160.640,00 zł. Wnioskodawca również obciążył firmę X notą księgową na kwotę 229.074,60 zł z tytułu odszkodowania za poniesione przez niego (z winy firmy X) dodatkowe koszty. Niezależnie od powyższego Spółka obciążyła firmę X trzema fakturami VAT potwierdzającymi wykonanie na rzecz firmy X dodatkowych robót. Następnie w dacie 13 września 2011r. strony zawarły ugodę zgodnie, z którą:

• Wnioskodawca zrzekł się wszelkich roszczeń wobec firmy X wynikających z tytułu:
  • trzech faktur VAT (potwierdzających wykonanie robót dodatkowych na rzecz firmy X)
  • noty księgowej nr 1 /07/2011 z dnia 11 lipca 2011r.
• Firma X zrzekła się wszelkich roszczeń wobec Wnioskodawcy wynikających z tytułu:
  • noty księgowej nr 1/2011 z dnia 10 czerwca 2011r.
  
  

W dacie podpisania ugody powyższe roszczenia nie były przedawnione.

Przechodząc do oceny stanowiska przedstawionego we wniosku ORD-IN należy stwierdzić, że:

Ad 1

Jak słusznie zauważyła Spółka w updop nie zawarto definicji przychodu. Zawarto natomiast, w art. 12 ust. 1 updop, przykładowe wyliczenie przysporzeń, których wystąpienie jest równoznaczne z osiągnięciem przychodu. Podkreślenia wymaga, że przysporzenia wymienione w art. 12 ust. 1 updop nie stanowią katalogu zamkniętego na co wskazuje użyty przez ustawodawcę w treści tego przepisu zwrot „w szczególności”. W piśmiennictwie i judykaturze przyjmuje się, że przychodami podatkowymi są wszystkie przysporzenia o charakterze definitywnym skutkujące zwiększeniem aktywów podatnika.

W art. 12 ust. 3 updop zawarto szczególne uregulowania dotyczące przychodów związanych z działalnością gospodarczą. Przy tego rodzaju przychodach dla uznania ich za przychody podatkowe wystarczające jest stwierdzenie, że przychody te są „należne”, a więc nie muszą być faktycznie otrzymane. Moment powstania przychodów o jakich mowa w art. 12 ust. 3 updop został określony w art. 12 ust. 3a updop. Za datę powstania przychodu z działalności gospodarczej uznaje się wystąpienie jednego z wymienionych w tym przepisie zdarzeń, a mianowicie dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi jednak nie później niż dzień wystawienia faktury albo uregulowania należności. Odnosząc powyższe uwarunkowania prawne do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego w zakresie kwestii objętej pytaniem nr 1 należy stwierdzić, że wystawienie przez Spółkę noty księgowej nr 1/07/2011 z dnia 11 lipca 2011r. pomimo że ma związek z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą nie mieści się w hipotezie art. 12 ust. 3a updop. Jak bowiem wskazano w opisie stanu faktycznego wystawienie przedmiotowej noty nie jest następstwem wykonania lub częściowego wykonania usługi, nie wiąże się również z wydaniem rzeczy, zbyciem prawa majątkowego, nie powoduje również konieczności wystawienia faktury (jak stwierdzono we wniosku do tego zdarzenia nie mają zastosowania przepisy ustawy o VAT). Należy zwrócić uwagę, że w sytuacji, gdy przychód z działalności gospodarczej nie mieści się w dyspozycji przepisu art. 12 ust 3a updop, zastosowanie znajdzie przepis art. 12 ust. 3e updop. Datą powstania przychodu w niniejszej sytuacji, stosownie do powołanego na wstępie art. 12 ust. 3e updop będzie dzień otrzymania zapłaty. Ponieważ jednak, co wynika z przedstawionego stanu faktycznego, do zapłaty nie doszło kwota 229.074,60 zł wynikająca z noty 1/07/2011 z dnia 11 lipca 2011r. nie będzie stanowiła przychodu w rozumieniu updop.

Stanowisko Spółki w tym zakresie jest zatem prawidłowe.

Ad 2.

Podobnie należy ocenić stanowisko Spółki w kontekście pytania oznaczonego we wniosku nr 2.

Jak już wcześniej wykazano za datę powstania przychodu związanego z działalnością gospodarczą uważa się wystąpienie jednego wymienionych w ty przepisie zdarzeń, a mianowicie dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi jednak nie później niż dzień wystawienia faktury albo uregulowania należności. Zatem w sytuacji wystawienia przez Spółkę faktur na dodatkowe roboty wykonane na rzecz firmy X datą powstania przychodu będzie wystąpienie jako pierwsze jednego z ww. zdarzeń. Podkreślenia wymaga, że zaistnienie okoliczności o jakich mowa w art. 12 ust. 3a updop rodzi przychód nawet wtedy, gdy nie dojdzie do jego rzeczywistego otrzymania (przychód należny).

Ad. 3

Prawidłowe jest także stanowisko Spółki w zakresie pytania nr 3.

W podatku dochodowym od osób prawnych wielkością mającą istotne znaczenie dla ustalenia podstawy opodatkowania są koszty uzyskania przychodu. Definicja kosztów uzyskania przychodów została zawarta w powołanym na wstępie art. 15 ust. 1 updop. Zasadą jest, że kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Użyte w tym przepisie sformułowanie „w celu” wskazuje na konieczność istnienia związku przyczynowo – skutkowego pomiędzy kosztem a przychodem tego typu, że koszt ma lub może mieć wpływ na wielkość osiąganych przychodów lub służy zachowaniu albo zabezpieczeniu źródła przychodów. Ta generalna zasada kwalifikowania kosztów do kosztów uzyskania przychodów doznaje istotnego ograniczenia ze względu na art. 16 ust. 1 updop w którym zawarto wykaz kosztów, których poniesienie pomimo wystąpienia związku przyczynowo-skutkowego z osiąganymi przychodami lub zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów nie daje możliwości zaliczenia ich do kosztów uzyskania przychodów. Z powołanego wcześniej art. 16 ust. 1 pkt 44 updop wynika, że umorzone wierzytelności mogą być uznanie za koszty uzyskania przychodów jedynie wówczas, gdy zostały wcześniej zaliczone do przychodów należnych na podstawie art. 12 ust. 3 updop. Skoro zatem kwota 229.074,60 zł wynikająca z wystawionej przez Spółkę noty księgowej nr 1/07/2011r. z dnia 11 lipca 2011r. nie stanowiła przychodu należnego (co zostało omówione w pkt 1), to jej umorzenie nie może skutkować zaliczeniem jej do kosztów uzyskania przychodów.

Ad. 4

Wnioskując a contrario do przepisu art. 16 ust. 1 pkt 44 updop należy stwierdzić, że wierzytelności które zostały umorzone ale wcześniej stanowiły przychód należny w rozumieniu powołanego na wstępie art. 12 ust. 3 updop, po spełnieniu warunków ogólnych wynikających z art. 15 ust. 1 updop, które omówiono już wcześniej, mogą być uznanie za koszty uzyskania przychodów. Za dzień poniesienia tego kosztu należy uznać dzień umorzenia wierzytelności, tj. 13 wrzesień 2011r. Odnosząc te regulacje prawne do stanu faktycznego w zakresie wynikającym z pytania nr 4 należy stwierdzić, że stanowisko Spółki w tym zakresie jest prawidłowe.

Ad. 5

Za prawidłowe należy również uznać uznać stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 5. Należy się zgodzić z Wnioskodawcą, iż kara umowna z tytułu nieterminowego wykonania usługi nie została objęta dyspozycją powołanego na wstępie przepisu art. 16 ust. 1 pkt 22 updop. Ponadto, co istotne w niniejszej sprawie, Wnioskodawca wskazał, iż opóźnienie w wykonaniu robót nastąpiło z przyczyn od Niego niezależnych. Tym samym kara, którą Wnioskodawca został obciążony, zgodnie z art. 15 ust. 1 updop stanowi koszt uzyskania przychodu. Odnośnie natomiast momentu potrącenia przedmiotowego kosztu istotne jest ustalenie czy wiąże się on bezpośrednio czy pośrednio z uzyskiwanym przychodem. I tu również należy się zgodzić z Wnioskodawcą, iż koszt z tytułu kary umownej za przekroczenie terminu wykonania umowy stanowi pośredni koszt uzyskania przychodu. Zatem w rachunku podatkowym powinien być uwzględniony, zgodnie z art. 15 ust. 4d i ust. 4e w momencie poniesienia, rozumianym jako moment ujęcia kosztu w księgach rachunkowych Wnioskodawcy.

Ad. 6

Stosownie do powołanego na wstępie art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a) updop, przychodem jest wartość umorzonych lub przedawnionych zobowiązań. Zastrzeżenie ujęte w tym przepisie nie ma w przedstawionym stanie faktycznym zastosowania dotyczy bowiem sytuacji w których umorzenie jest następstwem bankowego postępowania ugodowego (w rozumieniu przepisów o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków), postępowaniem upadłościowym z możliwością zawarcia układu (w rozumieniu przepisów prawa upadłościowego i naprawczego) lub realizacją programu restrukturyzacji. Żadna z powyższych okoliczności nie wystąpiła w przedstawionym stanie faktycznym. Zatem, przepis art. 12 ust. 4 pkt 8 updop nie będzie miał w niniejszej sprawie zastosowania. Skoro zastrzeżenie powyższej normy prawnej nie ma w rozpatrywanej sprawie zastosowania należy stwierdzić, że umorzenie zobowiązania będące skutkiem zawartej 13 września 2011r. ugody, stosownie do brzmienia art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a) updop jest przychodem podatkowym Wnioskodawcy w dacie zaistnienia tego zdarzenia.

Stanowisko Spółki w tym zakresie jest zatem prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałych stanów faktycznych przedstawionych przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzeń w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.