POSTANOWIENIE

Naczelnik Pomorskiego Urzędu Skarbowego w Gdańsku działając na podstawie art. 14a § 1 i § 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2005r., Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), po rozpatrzeniu wniosku o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (DZ.U. z 2000r., Nr 54, poz. 654 z późn. zm.), w sprawie: przychód z tytułu kary umownej – nota obciążeniowa

stwierdza, że stanowisko przedstawione w tym wniosku jest prawidłowe w odniesieniu do opisanego stanu faktycznego.

UZASADNIENIE

Spółka podpisała ze swoimi kontrahentami umowy sprzedaży, na podstawie których miała otrzymywać zboże na warunkach ściśle określonych w kontraktach. Z uwagi na fakt, iż wielu kontrahentów nie dostarczyło towaru w umówionym terminie, Spółka wyznaczyła nowy termin w trybie art. 491 Kodeksu cywilnego, dając jednocześnie kontrahentom możliwość zwolnienia się ze świadczenia pod warunkiem zapłaty kary umownej.

Na podstawie art. 486 § 2 Kodeksu cywilnego Spółka zaproponowała kwotę odszkodowania za odstąpienie od kontraktu wyliczoną jako różnica pomiędzy ceną rynkową a ceną kontraktową pomnożoną przez ilość niedostarczonego zboża. Ponieważ kontrahenci, mimo wyznaczonego dodatkowego terminu, nie dotrzymali warunków umowy, Spółka wystawiła noty obciążeniowe.

Wątpliwości Podatnika budzi, czy wystawienie i wysłanie do kontrahenta noty obciążeniowej dotyczącej odszkodowania za niezrealizowanie kontraktu jest podstawą do wykazania w deklaracji CIT-2 przychodu na podstawie art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Według Podatnika czynność wystawienia noty obciążeniowej za brak realizacji kontraktu i przesłanie noty stronie za pośrednictwem poczty nie jest podstawą do wykazania przychodu w deklaracji CIT-2. Spółka stoi na stanowisku, iż momentem powstania przychodu jest faktyczne otrzymanie kwoty odszkodowania od kontrahentów.

Na tle przedstawionego we wniosku stanu faktycznego Naczelnik Pomorskiego Urzędu Skarbowego w Gdańsku stwierdza, co następuje:

Zgodnie z art. 12 ust. 3 ustawy z dnia 15.02.1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Stosownie do art. 12 ust. 3a ustawy z dnia 15.02.1992r. za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 3, uważa się, z zastrzeżeniem ust. 3 c i 3d, dzień wystawienia faktury (rachunku), nie później jednak niż ostatni dzień miesiąca, w którym:

1. wydano rzecz, zbyto prawo majątkowe lub
2. wykonano usługę, w tym częściowo wykonano usługę, jeżeli jej częściowe wykonanie stanowi wynikający z umowy lub z odrębnych przepisów tytuł do zapłaty, lub
3. otrzymano zapłatę za wykonanie świadczenia - w pozostałych przypadkach.

Powyższe przepisy jednoznacznie określają moment powstania przychodu należnego powstałego w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą. Ponieważ art. 12 ust. 3 ustawy z dnia 15.02.1992r. mówi o przychodach "związanych" z działalnością gospodarczą, należy stwierdzić, iż odnosi się on do przychodów będących następstwem prowadzonej działalności gospodarczej, związanych z nią bezpośrednio lub pośrednio.

Zatem przepis ten obejmuje również przychody z tytułu kar i odszkodowań, określonych w umowach zawartych przez podatników w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

W myśl art. 483 Kodeksu cywilnego w umowie zawartej pomiędzy kontrahentami można zastrzec, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy - kary umownej. Kar umowna ma na celu przede wszystkim zabezpieczenie wykonania zobowiązania. Należy się wierzycielowi – w zastrzeżonej na ten wypadek wysokości - bez względu na wysokość poniesionej szkody.

Podstawą do obciążenia kontrahenta naliczoną karą umowną jest nota obciążeniowa, która jednocześnie stanowi podstawę do ujęcia tego zdarzenia w księgach rachunkowych.

Nota obciążeniowa jest dowodem księgowym rozliczeniowym, stwierdzającym dokonanie operacji gospodarczej przeprowadzonej między jednostką, a jej kontrahentem i stanowi podstawę zapisów w księgach rachunkowych, pod warunkiem, że jest rzetelna, wolna od błędów rachunkowych oraz zawiera co najmniej dane określone w art. 21 ustawy z dnia 29 września 1994r. o rachunkowości (Dz.U. z 1994r, Nr 121, poz. 591 z późn. zm.). Nota obciążeniowa wystawiana jest w sytuacji, gdy nie mają zastosowania przepisy ustawy o VAT, dotyczące obowiązku wystawienia faktury.

Stosownie do art. 12 ust. 3a ustawy z dnia 15.02.1992r. za datę powstania przychodu związanego z działalnością gospodarczą uważa się co do zasady dzień wystawienia faktury (co w tym przypadku nie ma miejsca, gdyż Spółka wystawiła noty obciążeniowe), nie później niż ostatni dzień miesiąca w którym miało miejsce jedno z wymienionych w tym przepisie zdarzeń.

W świetle przedstawionego stanu faktycznego i powyższych uregulowań prawnych należy stwierdzić, iż w opisanej sytuacji zastosowanie znajdzie art. 12 ust. 3a pkt 3 powołanej ustawy, stosownie do którego datą powstania przychodu należnego będzie moment otrzymania zapłaty. Należy przyjąć iż kary umowne, chociaż nie są uzyskiwane za wykonanie świadczenia, należy zakwalifikować do pozostałych przypadków nie wymienionych w pkt 1 i 2 ww. przepisu prawa.

Reasumując stanowisko Podatnika, iż momentem powstania przychodu jest faktyczne otrzymanie kwoty odszkodowania od kontrahentów, jest prawidłowe.