Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB2/4514-221/16-2/JG1
z 9 maja 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.) oraz § 7 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 21 kwietnia 2016 r. (data wpływu – 25 kwietnia 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash poolingu - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 25 kwietnia 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash poolingu.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca (dalej: „Spółka”) jest polskim rezydentem podatkowym mającym siedzibę w Polsce. Spółka jest dostawcą specjalistycznych produktów chemicznych i dodatków funkcjonalnych do żywności w Polsce. Wnioskodawca jest członkiem międzynarodowej grupy kapitałowej składającej się ze spółek zlokalizowanych w różnych krajach (dalej: „Grupa”).

Spółka przystąpiła do struktury cash poolingu oferowanej przez bank z siedzibą w Holandii (dalej: „Bank”). Usługa cash poolingu jest systemem zarządzania płynnością finansową spółek z danej grupy kapitałowej, którego głównym celem jest bardziej efektywne wykorzystanie nadwyżek finansowych spółek biorących udział w strukturze. W efekcie dochodzi do zmniejszenia kosztów finansowania poszczególnych uczestników i efektywnej alokacji środków pieniężnych w ramach danej grupy kapitałowej. Usługa jest realizowana w oparciu o umowę (dalej: „Umowa”) zawartą między Bankiem a członkami Grupy (dalej: „Uczestnicy”), w tym ze Spółką. Oprócz Spółki do struktury przystąpiły inne podmioty z Grupy, nie będące polskimi rezydentami podatkowi dla celów podatku dochodowego od osób prawnych (dalej: „CIT”). Na potrzeby cash poolingu Uczestnicy prowadzą rachunki bankowe w Banku. Rachunki te są prowadzone w EUR.

W wyniku przeprowadzanych codziennie operacji gospodarczych, każda ze spółek biorących udział w strukturze wykazuje na koniec dnia roboczego określone saldo (dodatnie bądź ujemne) na swoim rachunku bankowym prowadzonym w EUR. Następnie, salda te są konsolidowane na jednym rachunku.

Zgodnie z treścią Umowy, spółka z Grupy, której siedziba znajduje się w Holandii pełni funkcję agenta w systemie cash poolingu (dalej: „Agent”). Rachunek Agenta służy bilansowaniu sald występujących na rachunkach Uczestników.

Na podstawie Umowy, na koniec każdego dnia roboczego na rachunku Agenta następuje konsolidacja środków zgromadzonych na rachunkach Uczestników. W konsekwencji, na koniec każdego dnia roboczego saldo na rachunkach Uczestników wynosi 0, a rachunek Agenta wykazuje łączne saldo rachunków Uczestników. Powyższe czynności są przeprowadzane automatycznie przez Bank.

Bank za czynności wykonywane w ramach struktury cash poolingu otrzymuje wynagrodzenie.

Bank w odniesieniu do wykazywanych sald na kontach Uczestników dokonuje kalkulacji należnych odsetek od poszczególnych sald i nalicza je w okresach miesięcznych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy czynności wykonywane w ramach struktury zarządzania wspólną płynnością finansową (cash pooling) podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (dalej: „PCC”) w świetle art. 1 ust. 1 ustawy o PCC?

Zdaniem Wnioskodawcy, czynności wykonywane w ramach struktury zarządzania wspólną płynnością finansową (cash pooling) nie podlegają opodatkowaniu PCC.

UZASADNIENIE

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o PCC, podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
3. umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
4. umowy dożywocia,
5. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
6. ustanowienie hipoteki,
7. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
8. umowy depozytu nieprawidłowego,
9. umowy spółki.
   
   

Ponadto, w myśl art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o PCC, opodatkowaniu podlegają również, co do zasady, zmiany umów wymienionych powyżej, jeżeli powodują podwyższenie podstawy opodatkowania PCC.

Dodatkowo, zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 3 ustawy o PCC opodatkowane tym podatkiem są także orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione powyżej.

Należy podkreślić, że art. 1 ustawy o PCC zawiera zamknięty katalog czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Oznacza to, że jakakolwiek inna czynność prawna niewymieniona w tym katalogu pozostaje poza zakresem opodatkowania PCC.

Zdaniem Spółki, Umowa cash poolingu polegająca na zarządzaniu płynnością finansową podmiotów z Grupy nie znajduje odpowiednika w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r., Nr 16, poz. 93 z późn. zm. - dalej „Kodeks cywilny”) i nie mieści się w zamkniętym katalogu wymienionym w art. 1 ustawy o PCC.

W szczególności Wnioskodawca stoi na stanowisku, że czynności wykonywane w ramach umowy cash-pooling nie spełniają definicji pożyczki, uregulowanej w art. 720 Kodeksu cywilnego.

W myśl art. 720 Kodeksu cywilnego, dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Konstrukcja cash-poolingu, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestników tego systemu, nie wyczerpuje istotnych znamion pożyczki. W przedmiotowej strukturze, niektórzy Uczestnicy mogą posiadać chwilowo wolne środki finansowe, podczas gdy inni Uczestnicy mogą posiadać niedobór tych środków. Z tytułu uczestnictwa w powyższych transakcjach dla wszystkich Uczestników powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot.

W związku z powyższym, w opinii Wnioskodawcy, brak jest podstaw do zakwalifikowania transakcji typu cash-pooling jako umów pożyczek, a tym samym brak jest podstaw do objęcia takich transakcji obowiązkiem podatkowym wynikającym z przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Także organy podatkowe wielokrotnie prezentowały stanowisko, zgodnie z którym usługi cash poolingu nie podlegają opodatkowaniu podatkiem PCC jako usługi świadczone w ramach umowy niewymienionej w art. 1 ustawy o PCC. Przykładowo w interpretacji indywidualnej z dnia 3 listopada 2015 r. (sygn. IBPB-2-1/4514-184/15/KrB), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, odnosząc się do umowy typu cash-pooling, wskazał:

„W związku z powyższym, należy stwierdzić, że skoro zawarcie umowy cash pooling nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych a czynności tego typu nie można zakwalifikować, np. jako umowy pożyczki czy też innej czynności tym katalogiem objętej, to tym samym – z powyższych przyczyn – czynności dokonywane w ramach umowy cash pooling dotyczące zarządzania wspólną płynnością finansową nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych; nie mieszczą się bowiem w katalogu czynności ściśle wymienionych jako podlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zatem umowa cash poolingu (tj. System Zarządzania Środkami Pieniężnymi w Grupie Rachunków), do której Wnioskodawca zamierza przystąpić oraz świadczone w jej ramach czynności nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.”

Podobnie wypowiedział się Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z dnia 3 stycznia 2013 r. (sygn. IPTPB2/436-162/12-2/KK):

„Należy stwierdzić, iż zawarcie umowy dotyczącej kompleksowego zarządzania płynnością finansową cash pooling nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Czynności tego typu nie można również zakwalifikować jako umowy sprzedaży lub depozytu nieprawidłowego. Tym samym, wszelkie czynności dokonywane w ramach umowy nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.”

Wnioskodawca wskazuje, że powyższy pogląd został potwierdzony również m.in. w:

• interpretacji indywidualnej z dnia 12 października 2015 r. (nr IBPB-2-1/ 4514-113/15/MK) wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach,
  
• interpretacji indywidualnej z dnia 30 września 2015 r. (nr IBPB-2-1/4514-118/15/KrB) przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
  
• interpretacji indywidualnej z 14 września 2015 r. (nr IPTPB2/4514-32/15-2/KK) przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi
  
• interpretacji indywidualnej z 8 września 2015 r. (nr ILPB2/4514-1-96/15-2/MK) przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
  
• interpretacji indywidualnej z 1 września 2015 r. (nr IBPB-2-1/4514-77/15/KrB) przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
  
• interpretacji indywidualnej z 31 sierpnia 2015 r. (nr IPTPB2/4514-28/15-2/AK) przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi
  
• interpretacji indywidualnej z dnia 30 lipca 2014 r. (nr IPPB2/436-276/14-4/AF) wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie,
  
• interpretacji indywidualnej z dnia 3 lipca 2014 r. (nr ILPB2/436-99/14-3/MK) wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu,
  
• interpretacji indywidualnej z dnia 18 lipca 2014 r. (nr IPTPB2/436-57/14-2/KK) wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi,
  
• interpretacji indywidualnej z dnia 14 stycznia 2014 r. (nr IPTPB2/436-121/13-4/KK) wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi,
  
• interpretacji indywidualnej z dnia 5 listopada 2013 r. (nr ILPB2/436-209/13-2/AJ) wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu,
  
• interpretacji indywidualnej z dnia 28 czerwca 2013 r. (nr ILPB2/436-81/13-2/WM) wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu,
  
• interpretacji indywidualnej z dnia 7 stycznia 2013 r. (nr IPTPB2/436-161/12-4/KK) wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi,
  
• interpretacji indywidualnej z dnia 7 stycznia 2013 r. (nr PTPB2/436-156/12-4/KK) wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi,
  
• interpretacji indywidualnej z dnia 27 września 2012 r. (nr IPPB2/436-358/12-2/MZ) wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie,
  
• interpretacji indywidualnej z dnia 26 września 2012 r. (nr IPPB2/436-331/12-2/AF) wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie,
  
• interpretacji indywidualnej z dnia 7 września 2012 r. (nr IPTPB2/436-82/12-2/KK) wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi.
  
  
  

W związku z powyższym, zdaniem Wnioskodawcy, czynności dokonywane w ramach struktury cash poolingu nie będą podlegały opodatkowaniu PCC.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 223) podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
3. (uchylona)
4. umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
5. umowy dożywocia,
6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
7. (uchylona)
8. ustanowienie hipoteki,
9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
10. umowy depozytu nieprawidłowego,
11. umowy spółki.
    
    

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają również zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, w których to umowach, w myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121 z późn. zm.) dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Zgodnie z art. 4 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych ciąży, przy umowie pożyczki – na biorącym pożyczkę.

Należy podkreślić, że umowa cash pooling pozostaje na gruncie polskiego prawa umową nienazwaną. Ustawa Kodeks cywilny – w części zobowiązaniowej – nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy. Przedstawiona we wniosku konstrukcja umowy cash pooling, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. „Cash pooling” polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków netto.

W przypadku „Cash poolingu” mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz bankiem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu. Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot.

Uczestnik „cash poolingu” posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej podmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników „cash poolingu”. Należy stwierdzić, że zawarcie umowy dotyczącej kompleksowego zarządzania płynnością finansową „cash pooling” nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Reasumując, należy stwierdzić, że umowa cash poolingu jako nie wymieniona w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych, wskazać należy, iż rozstrzygnięcia te zapadły w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego interpretację.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.