Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPB-2-1/4514-118/15/KrB
z 30 września 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U., poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 17 lipca 2015 r. (data wpływu do Biura – 24 lipca 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy koncentracji środków pieniężnych – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 lipca 2015 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy koncentracji środków pieniężnych.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Dr S. A. P. – sp. z o.o. (dalej jako Wnioskodawca lub Spółka) należy do międzynarodowej grupy kapitałowej (dalej jako Grupa) produkującej wysokiej jakości wyroby z tworzyw sztucznych dla przemysłu motoryzacyjnego.

Spółka planuje przystąpić do Umowy o Koncentracji Środków Pieniężnych (dalej jako Umowa). Poza Spółką stronami umowy będą:

Dr S. H. (dalej jako Spółka-babka) oraz C. A (dalej jako Bank niemiecki) oraz B. S.A. (dalej jako Bank polski).

Planowo do Umowy będą przystępowały kolejne spółki z Grupy.

Dr S. H .posiada 100% udziałów w spółce posiadającej 100% udziałów Wnioskodawcy.

Przedmiotem Umowy będzie koncentracja środków pieniężnych Wnioskodawcy i Spółki-babki ze wskazanych przez te strony rachunków bankowych wykorzystywanych do prowadzonej działalności gospodarczej (dalej jako rachunki konsolidowane) na jednym założonym dla celów umowy przez Spółkę-babkę rachunku bankowym (dalej jako rachunek konsolidacyjny). Umowa ma służyć wspomaganiu efektywności zarządzania środkami pieniężnymi netto, poprzez konsolidację sald rachunków bankowych.

Zamiar przystąpienia spółek wchodzących w skład Grupy do Umowy jest podyktowany chęcią wdrożenia procesu zarządzania posiadanymi na rachunkach bankowych środkami pieniężnymi oraz zadłużeniem spółek tworzących Grupę, poprzez poprawę bieżących przepływów pieniężnych.

Oferowane narzędzie ma charakter efektywnej i całkowitej koncentracji środków pieniężnych, co oznacza, że odsetki od salda kredytowego lub debetowego będą naliczane/pobierane wyłącznie od rachunku konsolidacyjnego, utworzonego celowo dla potrzeb planowanego przedsięwzięcia, na którym w wyniku fizycznego transferu konsolidowane będą salda rachunków konsolidowanych tj. saldo wskazanych przez Wnioskodawcę i Spółkę-babkę rachunków bankowych. Efektem tego będzie zerowanie sald rachunków konsolidowanych i zgromadzenie środków (salda netto spółek zawierających Umowę) na rachunku konsolidacyjnym.

Zarówno rachunki konsolidowane jak i rachunek konsolidacyjny prowadzone będą w walucie euro. Konsolidacja sald rachunków na rachunku konsolidacyjnym nastąpi automatycznie. Walutą konsolidacyjną będzie euro. Oznacza to, iż na końcu każdego dnia roboczego saldo rachunków konsolidowanych zostanie przekazane na rachunek konsolidacyjny Spółki-babki. Możliwe są tutaj dwa warianty:

1. jeśli rachunek konsolidowany wykaże saldo kredytowe, nastąpi przekazanie środków na rachunek konsolidacyjny,
2. jeśli rachunek konsolidowany wykaże saldo debetowe, nastąpi przekazanie środków, w celu wyzerowania konta, z rachunku konsolidacyjnego na rachunek konsolidowany.
   
   

Istotą mechanizmu jest, iż pod koniec dnia roboczego, niezależnie od występującego salda, rachunki konsolidowane zostaną wyzerowane.

Bank niemiecki i Bank polski w celu zapewnienia płynności na rachunkach Spółki i Spółki-babki ustanowią limity dysponowania środkami. Limity takie alokowane są w ramach wewnętrznych procedur obu Banków, co oznacza że limit nie jest zobowiązaniem banku wobec klienta posiadającego rachunek konsolidowany.

Salda na rachunku konsolidacyjnym będą naliczane codziennie przez Bank niemiecki i po upływie każdego miesiąca kalendarzowego zostanie przekazany zbiorczy wykaz przepływów na ten rachunek. Spółka-babka na podstawie zbiorczego miesięcznego wykazu dokona wyliczenia sumy odsetek debetowych/kredytowych przypadających na poszczególnych uczestników Umowy i wykona przelewy sum wynikłych z tego wyliczenia. Wyliczenie wielkości odsetek przypadających na Spółkę i Spółkę-babkę oraz techniczny sposób rozliczeń regulowane będzie odrębną umową podpisaną przez strony (dalej jako Umowa rozliczeń).

Spółka-babka nie będzie pobierać żadnych opłat od Spółki w związku z funkcjonowaniem Umowy.

Za czynności wykonywane w ramach usługi zarządzania płynnością finansową Bank niemiecki i Bank polski będą pobierały wynagrodzenie, odpowiednio każdy dla prowadzonego przez siebie rachunku. Spółka i Spółka-babka będą rozliczać się osobno za prowadzony przez dany bank rachunek.

Wnioskodawca prowadzi działalność na terenie specjalnej strefy ekonomicznej. Środki zgromadzone na rachunku bankowym Wnioskodawcy uczestniczącym w Umowie będą pochodzić przede wszystkim z działalności gospodarczej określonej w zezwoleniu, ale mogą być związane także z odrębną działalnością, niezwiązaną z działalnością korzystającą ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w świetle art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych czynności wykonywane w ramach Umowy, będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?

Wnioskodawca przywołując treść art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, wskazał, że jego zdaniem opisane w stanie faktycznym czynności związanez Umową nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Umowa cash poolingu nie została wymieniona w katalogu czynności cywilnoprawnych objętych podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Umowa cash poolingu, ze względu na złożoność swojej konstrukcji, jak i sposobu zarządzania płynnością finansową uczestniczących podmiotów dzieli właściwości definicyjne z umową pożyczki, ale również z umową rachunku bankowego.

W myśl art. 720 Kodeksu cywilnego dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Tymczasem umowa cash poolingu jest umową o świadczenie usług finansowych świadczoną przez banki. Jej konstrukcja posiada również znamiona umowy rachunku bankowego, który w myśl art. 725 Kodeksu cywilnego rozumiany jest jako zobowiązanie banku względem posiadacza rachunku, na czas oznaczony lub nieoznaczony, do przechowywania jego środków pieniężnych oraz, jeżeli umowa tak stanowi, do przeprowadzania na jego zlecenie rozliczeń pieniężnych. Usługa cash poolingu jest przeznaczona do efektywnego zarządzania środkami finansowymi podmiotów gospodarczych, czyli do dokonywania rozliczeń pieniężnych. Głównym celem umowy o zarządzanie płynnością finansową jest optymalizacja zarządzania stanem środków pieniężnych na wielu rachunkach bankowych należących do jednej grupy kapitałowej.

Konstrukcja umowy cash poolingu, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących spółek, nie wyczerpuje zatem istotnych znamion pożyczki. W przedmiotowym systemie zarządzania płynnością jedna spółka związana Umową może posiadać chwilowo wolne środki finansowe, podczas gdy druga może posiadać niedobór tych środków.

Z tytułu uczestnictwa w powyższych transakcjach dla spółek związanych Umową powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia lub realizacji umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot.

Na potwierdzenie swojego stanowiska Wnioskodawca przywołał stanowiska zaprezentowane przez organy podatkowe w wydanych interpretacjach indywidualnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2015 r., poz. 626) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
• umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
• umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
• umowy dożywocia,
• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
• ustanowienie hipoteki,
• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
• umowy depozytu nieprawidłowego,
• umowy spółki.
  
  

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, w których to umowach, w myśl art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r., poz. 121, ze zm.), dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Zgodnie z art. 4 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych ciąży, przy umowie pożyczki – na biorącym pożyczkę.

Należy stwierdzić, że umowa cash pooling pozostaje umową nienazwaną. Ustawa Kodeks cywilny – w części zobowiązaniowej – nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy.

Umowa cash poolingu jest najbardziej zbliżona swą konstrukcją do umowy pożyczki. Jednakże przedstawiona we wniosku konstrukcja umowy cash poolingu, jako sposobu zarządzania płynnością finansową uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. Cash pooling polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków podmiotów należących do danej grupy nadwyżkami innych podmiotów należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków. Jak wynika z treści wniosku, właśnie w tym celu Wnioskodawca przystąpi do omawianej umowy.

W przypadku cash poolingu mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz podmiotem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu.

Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik cash poolingu posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tak samo uczestnik, który posiada niedobory nie wie, środkami którego podmiotu zostaną one zniwelowane. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest – co do zasady – rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników cash poolingu lub też rachunek któregoś z uczestników, który posiada saldo dodatnie.

Przedstawiona we wniosku konstrukcja cash poolingu, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestników niewątpliwie zawiera w sobie pewne elementy kredytowania jednych podmiotów przez drugie. Nie sposób jednak uznać, że wyczerpuje ona wszystkie elementy przedmiotowo istotne dla umowy pożyczki.

Zatem jeżeli umowa cash poolingu nie przyjmie charakteru żadnej z czynności wymienionych w katalogu określonym w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych– omawiane czynności dokonywane w ramach umowy cash poolingu nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W związku z powyższym, należy stwierdzić, że skoro zawarcie umowy cash poolingu nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych a czynności tego typu nie można zakwalifikować, np. jako umowy pożyczki czy też innej czynności tym katalogiem objętej, to tym samym– z powyższych przyczyn – czynności dokonywane w ramach umowy cash poolingu dotyczące zarządzania wspólną płynnością finansową nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych; nie mieszczą się bowiem w katalogu czynności ściśle wymienionych jako podlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zatem umowa o koncentracji środków pieniężnych (umowa cash poolingu), do której przystąpi Wnioskodawca oraz świadczone w jej ramach czynności nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji organów podatkowych należy stwierdzić, że interpretacje te zostały wydane w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78-79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.