2013.06.25 - Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB3/423-198/13-2/PK1
z 25 czerwca 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 22 marca 2013 r. (data wpływu 25 marca 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie konsekwencji podatkowych związanych z obniżeniem kapitału zakładowego oraz zbyciem akcji, w odniesieniu do:

pytania pierwszego pkt (i) – jest nieprawidłowe,

pytania pierwszego pkt (ii) – jest prawidłowe,

pytania drugiego – jest prawidłowe,

pytania trzeciego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 25 marca 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie konsekwencji podatkowych związanych z obniżeniem kapitału zakładowego oraz zbyciem akcji.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka S.A. („Spółka”) posiada 100% akcji w E. S.A. („E.”). E. (pod wcześniejszą nazwą P. S.A. - dla potrzeb niniejszego wniosku spółka ta będzie konsekwentnie nazywana E.) została zawiązana w lipcu 2012 r. Wszystkie akcje E. zostały objęte poprzez wniesienie przez Spółkę wkładu pieniężnego w wysokości 10.000.000 zł., w całości przeznaczonego na kapitał zakładowy E.

Spółka posiadała 100% udziałów / akcji w następujących spółkach:

NG. K Spółka Akcyjna z siedzibą w K (dalej: „Poszukiwania K”),
NG. J Spółka Akcyjna z siedzibą w J (dalej: „Poszukiwania J”),
NG N Spółka Akcyjna z siedzibą w P (dalej: „Poszukiwania P”),
„D” Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Z (dalej: „Poszukiwania D”),
Zakład R. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K (dalej: „Zakład R K”)

(łącznie dalej zwanych „Spółkami Zależnymi”).

Poszukiwania K została zawiązana w dniu 6 kwietnia 1998 r. Udziały w kapitale zakładowym Poszukiwania K. wynosiły 98.850.000 zł i pokryte były przez Spółkę wkładem niepieniężnym w postaci oddziałów Spółki pod nazwą Oddział Poszukiwania NG w K oraz Oddział w P, stanowiących łącznie przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ kodeksu cywilnego. W dniu 23 marca 2007 r. kapitał zakładowy Poszukiwania K został podwyższony o kwotę 6.381.000 zł do wysokości 105.231.000 zł. Nowoutworzone udziały zostały pokryte wkładem pieniężnym poprzez umowne potrącenie wierzytelności z tytułu wpłaty na poczet udziałów z wierzytelnością o zapłatę odsetek od pożyczki udzielonej Poszukiwania K. przez Spółkę w dniu 14 września 1998r.

Poszukiwania J. została zawiązana w dniu 6 kwietnia 1998 r. Udziały w kapitale zakładowym Poszukiwania J. w wysokości 65.000.000 zł pokryte zostały przez Spółkę wkładem niepieniężnym w postaci Oddziału P. SA pn. Poszukiwania NG w J, stanowiącego przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ kodeksu cywilnego. W dniu 26 października 2000 r. zostało dokonane podwyższenie kapitału zakładowego Poszukiwania J. o kwotę 35.000.000 zł do wysokości 100.000.000 zł i pokrycie nowoutworzonych udziałów wkładem niepieniężnym w postaci całego majątku przejętej spółki pod firmą Poszukiwania NG N sp. z o.o. stanowiącego przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ kc. (wynika z połączenia NG J. sp. z o.o. - spółka przejmująca, PN. sp. z o.o. - spółka przejmowana). Rejestracja połączenia w rejestrze handlowym nastąpiła w dniu 2 stycznia 2001 r. Spółka przejmowana (PN Sp z o.o.) była 100% spółką zależną Spółki. Została zawiązana w dniu 6 kwietnia 1998 r. Udziały w kapitale zakładowym tej spółki w wysokości 35.000.000 zł pokryte zostały przez Spółkę wkładem niepieniężnym w postaci Oddziału P. SA pn. Poszukiwania NG w W, stanowiącego przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ kodeksu cywilnego.

Poszukiwania P zawiązana została aktem notarialnym z dnia 6 kwietnia 1998 r. Udziały w kapitale zakładowym Poszukiwania P w kwocie 60.000.000 zł zostały pokryte przez Spółkę wkładem niepieniężnym w postaci Oddziału pn. Poszukiwania NG w P, stanowiącego przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ kodeksu cywilnego.

Poszukiwania D zawiązana została aktem notarialnym z dnia 6 kwietnia 1998 r. Udziały w kapitale zakładowym Poszukiwania D w kwocie 62.000.000 zł zostały pokryte przez Spółkę wkładem niepieniężnym w postaci Oddziału pn. Zakład W w Z, stanowiącego przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ kodeksu cywilnego.

Poszukiwania K Została zawiązana w dniu 30 czerwca 2005 r. Udziały w kapitale zakładowym Poszukiwania K w wysokości 26.802.000 zł pokryte zostały przez Spółkę w całości wkładem niepieniężnym w postaci składników majątkowych stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa spółki pod firmą P Spółka Akcyjna w rozumieniu art. 55¹ kc, na którą składał się Oddział P. S.A. pod nazwą Zakład R w K. Kapitał zakładowy Poszukiwania K został podwyższony (stosowna uchwała z dnia 16 maja 2007 r.) o kwotę 101.000 zł do poziomu 26.903.000 zł. Nowe udziały zostały pokryte przez Spółkę wkładem niepieniężnym w postaci prawa użytkowania wieczystego gruntu oraz prawa własności budynków i urządzeń nieruchomości położonej w K.

Spółka jako jedyny akcjonariusz E. na Nadzwyczajnym Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy podwyższyła kapitał zakładowy E. o kwotę 971.500.000 złotych poprzez emisję 971.500.000 nowych akcji zwykłych imiennych serii „B” o numerach od 000 000 001 do 971 500 000 o wartości nominalnej 1 (jeden) złoty każda akcja. Wszystkie nowoutworzone akcje E. zostały w całości objęte przez jej dotychczasowego jedynego akcjonariusza (Spółkę) w zamian za wkład niepieniężny w postaci 100% pakietów akcji lub udziałów w Spółkach Zależnych. Transakcja ta będzie zwana dalej „Wymianą Udziałów”.

Udziały i akcje Spółek Zależnych zostały przeniesione przez Spółkę na rzecz E. na mocy umowy przeniesienia z dnia 22 sierpnia 2012r.

Spółka dokonała kwalifikacji podatkowej Wymiany Udziałów na podstawie art. 12 ust. 4d Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych z dnia 15 lutego 1992r. (dalej: „UPDOP”), tj. transakcja Wymiany Udziałów nie została opodatkowana przez Spółkę podatkiem dochodowym od osób prawnych.

W wyniku powyższej operacji E. pozostawała jedynym udziałowcem / akcjonariuszem w Spółkach Zależnych. W związku z realizowaną konsolidacją, E. połączyła się ze wszystkimi Spółkami Zależnymi. Połączenie spółek nastąpiło w trybie art. 492 § 1 pkt 1 kodeksu spółek handlowych (dalej: „KSH”) przez przeniesienie całego majątku spółek przejmowanych (Spółek Zależnych) na Spółkę Przejmującą (Spółkę) (łączenie się przez przejęcie). W związku z faktem, że E. posiadała 100% akcji i udziałów w Spółkach Zależnych, połączenie nastąpiło bez podwyższenia kapitału zakładowego spółki przejmującej (E.), zgodnie z art. 515 § 1 KSH. W toku połączenia nie wystąpiły dopłaty.

W chwili obecnej rozważana jest transakcja polegająca na obniżeniu kapitału zakładowego E. w jednym z poniższych wariantów:

Opcja 1

Zmniejszenie wartości nominalnej każdej akcji E.. Obniżenie kapitału E. nastąpiłoby w drodze uchwały zgromadzenia akcjonariuszy, zgodnie z którą nastąpiłoby obniżenie wartości nominalnej wszystkich akcji w kapitale zakładowym E., przy czym żadna z akcji E. nie zostałaby umorzona. Obniżenie zostałoby dokonane bez wynagrodzenia, tzn. Spółce jako jedynemu akcjonariuszowi E. nie zostałoby przyznane żadne wynagrodzenie ani zwrot wkładów na akcje w związku z obniżeniem wartości nominalnej posiadanych przez Spółkę akcji (transakcja ta będzie dalej zwana: „Obniżenie Kapitału 1”).

albo

Opcja 2

Poprzez nieodpłatne nabycie przez E. akcji własnych od Spółki w celu ich umorzenia i umorzenie tychże akcji (transakcja ta będzie dalej zwana: Obniżenie Kapitału 2”).

Obniżenie Kapitału 1 oraz Obniżenie Kapitału 2 zostanie odzwierciedlone, zgodnie zobowiązującymi regulacjami prawnymi, odpowiednio w kapitale zapasowym lub rezerwowym E..

W przyszłości może też dojść do odpłatnego zbycia (np. w drodze sprzedaży) akcji E.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w przypadku dokonania przez Spółkę opodatkowanego odpłatnego zbycia (np. sprzedaży) wszystkich lub części akcji E., przy ustalaniu dochodu z takiej transakcji: (i) kosztami uzyskania przychodów będzie nominalna wartość zbywanych akcji E. z dnia ich objęcia przez Spółkę w zakresie akcji E. objętych przez Spółkę w zamian za wkład niepieniężny w postaci udziałów oraz akcji Spółek Zależnych (wniesionych do E. w ramach Wymiany Udziałów), oraz (ii) kosztami uzyskania przychodów będą wydatki na objęcie akcji E. tj. wysokość dokonanego wkładu pieniężnego w zakresie akcji E. objętych w zamian za wkład pieniężny?
Czy dokonanie przez Spółkę Obniżenia Kapitału w Opcji l i 2 (zgodnie z opisem zdarzenia przyszłego) w E. ograniczy wysokość kosztów uzyskania przychodów rozpoznawanych przez Spółkę w przypadku opodatkowanego odpłatnego zbycia (np. sprzedaży) wszystkich lub części akcji E.?
Czy dokonanie Obniżenia Kapitału w Opcji l i 2 (zgodnie z opisem zdarzenia przyszłego) w E. bez wynagrodzenia oraz bez zwrotu wkładów na akcje będzie dla Spółki skutkowało powstaniem dochodu (przychodu) podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym?

Zdaniem Wnioskodawcy,

W przypadku dokonania przez Spółkę opodatkowanego odpłatnego zbycia (np. sprzedaży) wszystkich lub części akcji E., przy ustalaniu dochodu z takiej transakcji: (i) kosztami uzyskania przychodów będzie nominalna wartość zbywanych akcji Ex z dnia ich objęcia przez Spółkę - w zakresie akcji E. objętych przez Spółkę w zamian za wkład niepieniężny w postaci udziałów oraz akcji Spółek Zależnych (wniesionych do E. w ramach Wymiany Udziałów), oraz (ii) kosztami uzyskania przychodów będą wydatki na objęcie akcji E. tj. wysokość dokonanego wkładu pieniężnego - w zakresie akcji E. objętych w zamian za wkład pieniężny.
Dokonanie Obniżenia Kapitału w Opcji l i 2 w E.: (i) W przypadku Obniżenia Kapitału 1 nie będzie ograniczało wysokości kosztów uzyskania przychodów Spółki w przypadku odpłatnego zbycia akcji E.; (ii) w przypadku Obniżenia Kapitału 2 nastąpi obniżenie kosztów uzyskania przychodów w zakresie wydatków na nabycie / objęcie akcji), które ulegną umorzeniu (tj. w tej części wydatki na objęcie / nabycie akcji E. nie będą stanowiły kosztów uzyskania przychodów Spółki). Wydatki na akcje, które nie ulegną umorzeniu nie zostaną ograniczone i będą stanowiły odpowiednio koszty uzyskania przychodów.
Obniżenie Kapitału w Opcji l i 2 w E. nie będzie skutkowało powstaniem dochodu (przychodu) w Spółce.

UZASADNIENIE

PYTANIE 1

Dochód z opodatkowanego odpłatnego zbycia (np. sprzedaży) akcji w spółce kapitałowej podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych (dalej: „PDOP”) na podstawie art. 14 ust. 1 UPDOP, który stanowi, że przychodem z odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych, z zastrzeżeniem ust 4 i 5, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 UPDOP kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Z kolei art. 15 ust. 1k pkt 1) UPDOP stanowi, że w przypadku odpłatnego zbycia udziałów (akcji) w spółce albo wkładów w spółdzielni objętych w zamian za wkład niepieniężny, na dzień zbycia tych udziałów (akcji), wkładów, koszt uzyskania przychodów ustala się w wysokości nominalnej wartości objętych udziałów (akcji), wkładów z dnia ich objęcia -jeżeli te udziały (akcje), wkłady zostały objęte w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część.

Stosownie zaś do art. 16 ust. 1 pkt 8 UPOOP, znajdującego zastosowanie do wkładu pieniężnego, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów albo akcji w spółce oraz innych papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych wkładów, udziałów, akcji oraz innych papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych albo umorzenia jednostek uczestnictwa, tytułów uczestnictwa oraz certyfikatów inwestycyjnych w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 7e.

Jednocześnie, zgodnie z art. 15 ust. 1k pkt 1) UPDOP, w przypadku odpłatnego zbycia udziałów (akcji) w spółce objętych w zamian za wkład niepieniężny, na dzień zbycia tych (udziałów) akcji koszt uzyskania przychodów ustala się w wysokości nominalnej wartości objętych udziałów (akcji) - jeżeli udziały te (akcje) zostały objęte w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub zorganizowana część przedsiębiorstwa.

W przekonaniu Spółki przepis art. 15 ust. 1k pkt 1) w zw. z art. 16 ust. 1 pkt 8 UPDOP zawiera jasne i wyraźne sformułowanie, w jaki sposób należy obliczać wysokość kosztów uzyskania przychodów w wypadku odpłatnego zbycia udziałów w spółce, uprzednio objętych za wkład niepieniężny inny niż całość bądź zorganizowana część przedsiębiorstwa (z takim objęciem mamy do czynienia w przypadku objęcia akcji E. w wyniku Wymiany Udziałów).

Spółka pragnie zaznaczyć, że zasady wykładni prawa podatkowego nakazują ścisłe interpretowania przepisów prawa podatkowego. Należy uznać, że przy ich wykładni pierwszeństwo winna mleć metoda językowa, a w każdym razie interpretacja przepisów prawa według innych metod, takich jak celowościowa czy funkcjonalna, nie może prowadzić do wniosków sprzecznych z rezultatami wykładni językowej (zob. np.. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 5 czerwca 2008r., sygn. akt I SA/Kr 57/08, Lex Omega nr 47861 2). Wykładnię językową należy uznać za punkt wyjścia, a nadto zakreśla ona granice, w których mieścić winny się rezultaty wszystkich innych rodzajów wykładni. W przekonaniu Spółki wskazana wyżej zasada uznawania wartości nominalnej akcji E. jako bazy kosztowej w przypadku sprzedaży akcji E. wynika z wykładni językowej wskazanych przepisów.

Spółka pragnie również zaznaczyć, że stanowisko wyrażone przez Spółkę zostało podzielone przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 24 października 2012 roku (sygnatura: II FSK 470/11). W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego „w przypadku odpłatnego zbycia akcji spółki nabywającej, objętych przez skarżącą w zamian za wniesienie udziałów/akcji spółki kapitałowej, skarżąca uprawniona jest do rozpoznania kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust. 1k u.p.d.o.p. Ponieważ następnie zbywane akcje objęte zostały w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci, niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, za koszt uzyskania przychodów należy uznać nominalną wartość objętych akcji z dnia ich objęcia (art. 15 ust. 1k pkt 1 u.p.d.o.p.)”.

Jednocześnie przepis art. 16 ust. 1 pkt 8 zawiera jasne i wyraźne sformułowanie odnośnie sposobu obliczenia kosztu przy sprzedaży akcji objętych w zamian za wkład pieniężny. Kosztami takimi będą w zakresie akcji E. objętych w zamian za wkład pieniężny wydatki na objęcie akcji E. tj. wysokość dokonanego wkładu pieniężnego.

PYTANIE 2

Zgodnie z art. 15 ust. 1 UPDOP, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Przepis art. 15 ust. 1k UPOOP stanowi, iż w przypadku odpłatnego zbycia udziałów (akcji) w spółce objętych w zamian za wkład niepieniężny, na dzień zbycia tych udziałów (akcji), wkładów, koszt uzyskania przychodów ustala się w wysokości:

„nominalnej wartości objętych udziałów (akcji), wkładów z dnia ich objęcia - jeżeli te udziały (akcje), wkłady zostały objęte w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część;
1a) wartości początkowej składnika majątkowego, o którym mowa w art. 2 pkt 3 ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym, będącego przedmiotem wkładu własnego, o którym mowa w art. 2 pkt 5 tej ustawy, zaktualizowanej zgodnie z odrębnymi przepisami, pomniejszonej o dokonaną przed wniesieniem tego wkładu sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 16h ust. 1 pkt 1, a w przypadku wniesienia gruntów lub prawa wieczystego użytkowania gruntów wartości równej wydatkom poniesionym na ich nabycie;
przyjętej dla celów podatkowych wartości składników przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, wynikającej z ewidencji, o których mowa w art. 9 ust 1, określonej na dzień objęcia tych udziałów (akcji), wkładów, nie wyższej jednak niż ich wartość nominalna z dnia objęcia”.

Stosownie zaś do art. 16 ust. 1 pkt 8 UPDOP, znajdującego zastosowanie do wkładu pieniężnego, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów albo akcji w spółce oraz innych papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych wkładów, udziałów, akcji oraz innych papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych albo umorzenia jednostek uczestnictwa, tytułów uczestnictwa oraz certyfikatów inwestycyjnych w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 7e. Podobne zasady wynikają z kolejnych przepisów art. 16 ust. 1 pkt 8 UPDOP, tj. art. 16 ust. 1 pkt 8b-8f UPDOP.

Warto zaznaczyć, że przywołane przepisy odnośnie wysokości kosztu uzyskania przychodów w wypadku odpłatnego zbycia udziałów w spółce, uprzednio objętych za wkład niepieniężny w sposób precyzyjny określają wysokość tych kosztów. W szczególności w normach tych brak regulacji nakazujących obniżenie ich wysokości w sytuacji, w której po objęciu akcji, ich wartość (wartość nominalna akcji) zostaje obniżona. W omawianym przypadku brak jest jakichkolwiek regulacji różnicujących możliwość obliczania kosztów uzyskania przychodów w zależności od tego, czy kapitał zakładowy, a wraz z nim wartość akcji, zostały obniżone czy też nie. Odmienna wykładnia nie znajdowałaby oparcia ani w brzmieniu art. 15 ust. 1k UPDOP, ani też w żadnym z wyłączeń wymienionych w art. 16 ust. 1 UPOOP. Brak jest zatem regulacji, która ograniczałaby możliwość zaliczenia wydatków poniesionych na nabycie lub objęcie akcji do kosztów uzyskania przychodów w sytuacji, gdy po ich nabyciu obniżono kapitał zakładowy spółki, której akcje są odpłatnie zbywane. Odmienne stanowisko stanowiłoby więc niedopuszczalną wykładnię rozszerzającą.

Warto również zaznaczyć, że wskazana regulacja art. 16 ust. 1 pkt 8 i następne oraz art. 15 ust. 1k UPDOP stanowią w materii stanowiącej przedmiot wniosku jedyną regulację wskazująca na metodę kalkulacji kosztu w przypadku odpłatnego zbycia akcji nabytych w sposób wskazany w opisie zdarzenia przyszłego. W UPDOP brak jest bowiem podstawy prawnej i sposobu ustalenia tych kosztów w sytuacji zbycia akcji, których wartość nominalna została obniżona po ich objęciu. Stanowisko odmienne tworzyłoby sytuację niepożądana i wyraźnie sprzeczną z zasadami wykładni systemowej, w myśl której przepisy powinny być interpretowane w taki sposób, aby regulacja była kompletna i nie zawierała luk prawnych.

W odniesieniu do Obniżenia Kapitału 1, Spółka pragnie również zaznaczyć, że w przedmiotowej sprawie nie ma zastosowania art. 12 ust. 4 pkt 3w zw. z art. 15 ust. 1l UPDOP, W szczególności przepisy te nie mogą stanowić podstawy do ustalenia wysokości kosztów uzyskania przychodów w omawianej sytuacji. Art. 15 ust. 1l UPDOP stanowi, że w przypadku umorzenia udziałów (akcji) objętych w zamian za wkład niepieniężny albo ich zbycia na rzecz spółki w celu ich umorzenia, do ustalenia kosztu, o którym mowa w art. 12 ust. 4 pkt 3, przepisy ust. 1k stosuje się odpowiednio, Zgodnie natomiast z art. 12 ust. 4 pkt 3 UPOOP, do przychodów nie zalicza się zwróconych udziałów lub wkładów w spółdzielni, umorzenia udziałów lub akcji w spółce, w tym kwot otrzymanych z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) na rzecz spółki w celu umorzenia tych udziałów (akcji) oraz wartości majątku otrzymanego w związku z likwidacją osoby prawnej - w części stanowiącej koszt ich nabycia bądź objęcia, a także zwróconych udziałowcom (akcjonariuszom) dopłat wniesionych do spółki zgodnie z odrębnymi przepisami - w wysokości określonej w złotych na dzień ich faktycznego wniesienia. Przepis ten jest unormowaniem szczególnym, zatem jako wyjątek nie może być interpretowany rozszerzająco ani stosowany w drodze analogii do stanów faktycznych, nie odpowiadających ściśle jego hipotezie. W art. 12 ust. 4 pkt 3 UPDOP wyraźnie wskazano na sytuację umorzenia akcji, w tym kwot uzyskanych z odpłatnego zbycia akcji na rzecz spółki w celu ich umorzenia, co nie jest tożsame z obniżeniem wartości nominalnej akcji bez ich umarzania. Najistotniejszym jest tutaj brak podstaw do uznania, że obniżenie wartości nominalnej akcji na gruncie UPDOP stanowi umorzenie akcji, w tym odpłatne zbycie akcji w celu umorzenia. Brak jest również podstaw w obowiązującej UPDOP jak również w przepisach kodeksu spółek handlowych do uznania, że w przedmiotowej sytuacji zachodzi umorzenie częściowe (konstrukcja taka nie jest prawnie rozpoznawana). Orzecznictwo Sadów Administracyjnych słusznie wskazuje, że norma prawna zawarta w art. 12 ust. 4 UPDOP tworzy zamknięty katalog, którego zakres nie podlega rozszerzeniu czy też zawężeniu poprzez stosowanie analogii czy wykładni rozszerzającej (tak np. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 13 lipca 2010 r., sygn. akt II FSK 455/09, Lex Omega nr 784873). Stanowisko Spółki zostało również potwierdzone w orzecznictwie sądowo- administracyjnym (przykładowo wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 29 listopada 2011 r., sygnatura I SA/Kr 1464/11).

W odniesieniu do Obniżenia Kapitału 2, przepisy art. 12 ust. 4 pkt 3 UPDOP oraz art. 15 ust. 1l oraz odpowiednio ust. 1k tego przepisu UPDOP mogłyby potencjalnie mieć zastosowanie jednakże nie odnoszą się one do sytuacji objętej zapytaniem Spółki. Przepisy te określają bowiem sposób ustalania przychodu i kosztu uzyskania przychodu z umorzenia akcji, w tym nabycia akcji celem umorzenia a zatem regulują sytuację odmienną od ustalania dochodu (rozumianego jako różnicę pomiędzy przychodem a kosztami jego uzyskania) z odpłatnego zbycia akcji w rozumieniu UPDOP. W przekonaniu Spółki przepisy art. 16 ust. 1 pkt 8 i następne wskazują jednak na powiązanie kosztu podatkowego z istnieniem udziałów / akcji. Przykładowo art. 16 ust. 1 pkt 8 UPOOP odnosi się do wydatków na nabycie akcji / udziałów i jednocześnie stanowi, że wydatki takie stanowią koszt uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia tych udziałów / akcji. Podobna konstrukcja została zastosowana w kolejnych przepisach art. 16 ust. 1 pkt 8. Można więc skonkludować, że ustawodawca powiązał koszt z istnieniem udziału / akcji.

Unicestwienie akcji (w wyniku ich umorzenia) spowodowałoby więc utratę kosztu uzyskania przychodu poniesionego (w rozumieniu wskazanych wcześniej przepisów) na ich (i tylko ich) objęcie / nabycie. W przypadku więc umorzenia akcji, koszt taki, tj. koszt poniesiony na nabycie / objęcie akcji umarzanych (i tylko umarzanych) nie mógłby stanowić kosztów uzyskania przychodów, albowiem nie istniałyby już akcje. Stanowisko to jest zgodne z treścią art. 12 ust. 4 pkt 3 UPDOP.

Przepis ten zakłada bowiem rozpoznanie takiego kosztu przypisanego do umarzanych akcji (poniesionego przez podatnika na objęcie / nabycie umarzanych akcji) jako kosztu pomniejszającego przychód podatnika uzyskany z umorzenia tych akcji. Jak więc wynika z powyższego, istnienie akcji gwarantuje możliwość traktowania wydatków na ich nabycie/ objęcie (w rozumieniu UPDOP) jako kosztu uzyskania przychodów przy odpłatnym opodatkowanym zbyciu akcji. W przypadku Obniżenia Kapitału 2, koszty związane z nabyciem / objęciem umarzanych akcji (i tylko takich akcji) nie mogłyby więc być rozpoznane jako koszt uzyskania przychodów w momencie samego nabycia w celu umorzenia oraz umorzenia, albowiem transakcja ta odbędzie się bez wynagrodzenia. Koszty te (tj. koszty przypisane akcjom umarzanym) nie mogłyby również stanowić kosztu w przyszłości (przy założeniu, że doszłoby do umorzenia tych akcji), albowiem akcje te zostałyby unicestwione w procesie umorzenia.

Zaznaczyć należy, że w przypadku Obniżenia Kapitału 1 (tj. obniżenia kapitału zakładowego poprzez obniżenie wartości nominalnej akcji E.) nie dojdzie do umorzenia (unicestwienia) żadnych akcji, co stanowi argument decydujący o prawidłowości stanowiska Spółki w zakresie skutków podatkowych Obniżenia Kapitału 1.

Należy więc zaznaczyć, że zmiana wartości nominalnej akcji w żaden sposób nie wpłynie na wartość /cenę/ wydatku na nabycie lub objęcie tych akcji.

Reasumując, w przekonaniu Spółki:

zgodnie ze stanowiskiem Spółki, w przypadku Obniżenia Kapitału 1 nie dojdzie do żadnego ograniczenia kosztów uzyskania przychodów przy odpłatnym zbyciu akcji E.; oraz
w przypadku Obniżenia Kapitału 2, z uwagi na fakt, że akcje E. zostaną unicestwione (umorzone), poniesione przez Spółkę wydatki na nabycie/ objęcie akcji umarzanych, w części dotyczącej nabycia/ objęcia (w rozumieniu UPDOP) akcji umarzanych, nie będą w przyszłości stanowiły kosztów uzyskania przychodów Spółki przy odpłatnym zbyciu pozostałych (tj. nieumorzonych) akcji E., Kosztem takim będą jednak wydatki poniesione przez Spółkę na nabycie /objęcie akcji nie umarzanych.

PYTANIE 3

Zasady obniżania kapitału zakładowego w spółkach akcyjnych regulują przepisy ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 ze zm., określany dalej skrótem: „KSHI”). W myśl art. 455 par 1 KSH kapitał zakładowy obniża się, w drodze zmiany statutu, przez zmniejszenie wartości nominalnej akcji, połączenie akcji lub przez umorzenie części akcji oraz w przypadku podziału przez wydzielenie. Uchwała o obniżeniu kapitału zakładowego oraz ogłoszenie o zwołaniu walnego zgromadzenia powinny określać cel obniżenia, kwotę, o którą kapitał zakładowy ma być obniżony, jak również sposób obniżenia. Zgodnie z przepisami KSH, obniżenie kapitału zakładowego spółki akcyjnej zarówno bez umarzania akcji jak i poprzez ich umorzenie (w tym w wyniku nabycia akcji przez spółkę celem umorzenia) może nastąpić bez wypłacania akcjonariuszom jakiegokolwiek wynagrodzenia lub zwrotu wpłat na akcje. Poniższa argumentacja dotyczy zatem zarówno Obniżenia Kapitału 1 oraz Obniżenia Kapitału 2 (ewentualne różnice zostaną zaznaczone).

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty. W wypadkach, o których mowa w art. 21 i 22, przedmiotem opodatkowania jest przychód. Zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy, dochód stanowi, z zastrzeżeniem art. 10 i 11, nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym. Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 UPDOP przychodami są m.in. otrzymane pieniądze i wartości pieniężne. Przychodami są również wartości otrzymanych nieodpłatnych lub częściowo świadczeń (art. 12 ust. 1 pkt 2 UPDOP) oraz wartość umorzonych zobowiązań (art. 12 ust. 1 pkt 3 UPDOP).

W powyżej wskazanej sytuacji, zdaniem Spółki, po jej stronie nie powstanie żaden przychód z tytułu Obniżenia Kapitału w E.. Należy wskazać, że w sytuacji obniżenia nominalnej wartości akcji w trybie art. 455 KSH bez jakiejkolwiek wypłaty dla akcjonariusza (Obniżenie Kapitału 1) oraz w przypadku umorzenia akcji (nabycia celem umorzenia) bez jakiejkolwiek wypłaty dla akcjonariusza (Obniżenie Kapitału 2) Spółka faktycznie nie uzyskuje żadnego przysporzenia majątkowego, w konkretnej wysokości finansowej. Obniżenie Kapitału 1 oraz 2 w E. nie spowoduje wpływu żadnych środków finansowych do Spółki, a zatem Spółka niczego nie zyskuje w rozumieniu pieniądza lub wartości pieniężnej. Do Spółki nie będzie miał również zastosowania art. 12 ust. 1 pkt 2 UPDOP gdyż jak wynika z orzecznictwa sądów administracyjnych „przez nieodpłatne świadczenie należy rozumieć te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne (tj. nie związane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu) przysporzenie majątku tej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.” (Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego - Ośrodek Zamiejscowy w Gdańsku z dnia 29 października 1999 r. I SA/Gd 1290/98). Nie ulega wątpliwości, że po Obniżeniu Kapitału (1 i 2) w E., Spółka nadal pozostanie 100% akcjonariuszem i jej majątek nie ulegnie ani powiększeniu, ani pomniejszeniu.

Obniżenia Kapitału bez wypłaty dla akcjonariusza nie można również traktować jako umorzenia zobowiązań tegoż akcjonariusza (Spółki), ponieważ akcja nie kreuje dla Spółki konkretnego zobowiązania wobec E. i tym samym E. nie zwalnia Spółki z jakiegokolwiek świadczenia. Obniżenia Kapitału bez wynagrodzenia nie można zatem identyfikować z umorzeniem zobowiązań, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 3 UPDOP, a zatem nie dojdzie po stronie Spółki do powstania przychodu (dochodu) podlegającego obowiązkowi podatkowemu.

Reasumując, Obniżenia Kapitału (1 i 2) bez wypłaty dla akcjonariusza nie można utożsamiać ani z wartościami otrzymanymi nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, ani też nie można traktować jako umorzenia zobowiązań Spółki. Ewentualny dochód w związku z posiadaniem przez Spółkę akcji w E. będzie mógł powstać dopiero w momencie otrzymania przez Spółkę dywidendy albo w związku ze sprzedażą posiadanych akcji.

Powyższe stanowisko znajduje poparcie w wielu interpretacjach indywidualnych, które dotycząc co prawda bezpośrednio sytuacji umorzenia udziałów bez wynagrodzenia (w trybie art. 199 par. 3 KSH), mogą być w całej rozciągłości stosowane również w odniesieniu do omawianego zdarzenia przyszłego:

interpretacja indywidualna (IBPBI/2/423-1300/12/CzP)
interpretacja indywidualna (ITPB3/423-574/12/AM)
interpretacja indywidualna (ILPB4/423-204/11-2/DS)
interpretacja indywidualna IPPB3/423-95/11-6/JB);
interpretacja indywidualna (IBPBII/2/423-5/10/HS).

Pomimo, że cytowane interpretacje dotyczą sytuacji, w których dochodzi do umorzenia udziałów bez wynagrodzenia, biorąc jednak pod uwagę, iż faktyczny i ekonomiczny efekt takiego umorzenia jest tożsamy z Obniżeniem Kapitału 1 oraz Obniżeniem Kapitału 2 powołanie się na te interpretacje jest uzasadnione i celowe.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe w odniesieniu do pytania pierwszego pkt (i), a prawidłowe w pozostałym zakresie.

W niniejszej sprawie rozpoznaniu organu poddana została kwestia związana z określeniem konsekwencji podatkowych obniżenia kapitału zakładowego, jak również zbycia akcji uzyskanych w drodze wymiany udziałów uregulowanej w art. 12 ust. 4d ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2011 r., Nr. 74, poz. 397 ze zm., dalej „ustawa o CIT”). Mając na uwadze sposób w jaki wniosek inicjujący przedmiotowe postępowanie został sporządzony organ w pierwszej kolejności odniesie się do kwestii związanej z ustaleniem kosztów uzyskania przychodów z tytułu zbycia akcji objętych od E. w drodze wymiany udziałów.

Odnosząc się do powyższego zagadnienia, w pierwszej kolejności, należy przytoczyć regulacje dotyczące operacji wymiany udziałów. Zgodnie z art. 12 ust. 4d ustawy o CIT, jeżeli spółka nabywa od udziałowców (akcjonariuszy) innej spółki udziały (akcje) tej innej spółki oraz w zamian za udziały (akcje) tej innej spółki przekazuje udziałowcom (akcjonariuszom) tej innej spółki własne udziały (akcje) albo w zamian za udziały (akcje) tej innej spółki przekazuje udziałowcom (akcjonariuszom) tej innej spółki własne udziały (akcje) wraz z zapłatą w gotówce w wysokości nie wyższej niż 10% wartości nominalnej własnych udziałów (akcji), a w przypadku braku wartości nominalnej - wartości rynkowej tych udziałów (akcji), oraz jeżeli w wyniku nabycia:

spółka nabywająca uzyska bezwzględną większość praw głosu w spółce, której udziały (akcje) są nabywane, albo
spółka nabywająca, posiadająca bezwzględną większość praw głosu w spółce, której udziały (akcje) są nabywane, zwiększa ilość udziałów (akcji) w tej spółce

- do przychodów nie zalicza się wartości udziałów (akcji) przekazanych udziałowcom (akcjonariuszom) tej innej spółki oraz wartości udziałów (akcji) nabytych przez spółkę, pod warunkiem że podmioty biorące udział w tej transakcji podlegają w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągnięcia (wymiana udziałów).

Transakcja ta przeprowadzona pod ściśle określonymi w powołanym przepisie warunkami jest neutralna podatkowo (dla obu jej stron) – nie skutkuje bowiem, jak wynika z przywołanego wyżej przepisu, powstaniem przychodu podatkowego, zaś od strony kosztów uzyskania przychodów jej dopełnieniem są unormowania zawarte w art. 16 ust. 1 pkt 8d i 16 ust.1 pkt 8e ustawy o CIT. Pierwszy przepis dotyczy udziałowców (akcjonariuszy) innej spółki, drugi zaś odnosi się do spółki nabywającej. W realiach niniejszej sprawy, Wnioskodawca dokonując przeniesienia na rzecz E. udziałów w Spółkach Zależnych jest owym udziałowcem (akcjonariuszem) przekazującym udziały (akcje) spółce nabywającej, nie zaś spółkę nabywającą, co w konsekwencji oznacza, iż zastosowanie w sprawie znajdzie norma z art. 16 ust. 1 pkt 8d ustawy o CIT. Zgodnie z tym przepisem nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków poniesionych przez udziałowca (akcjonariusza) na nabycie lub objęcie udziałów (akcji) przekazywanych spółce nabywającej w drodze wymiany udziałów; wydatki te stanowią koszt uzyskania przychodów w przypadku odpłatnego zbycia otrzymanych za nie udziałów (akcji) spółki nabywającej, ustalony zgodnie z pkt 8 i art. 15 ust. 1k.

Wskazane uregulowania potwierdzają zatem zasadę, iż wymiana udziałów, w ramach której, w zamian za udziały (akcje) spółki nabywającej, wnoszone są udziały (akcje) spółki nabywanej przez jej udziałowców (akcjonariuszy) nie rodzi - w momencie wniesienia tychże udziałów (akcji) do spółki nabywającej - kosztów uzyskania przychodów. Przeniesienie przez udziałowca (akcjonariusza) – w naszym przypadku Wnioskodawcę - udziałów (akcji) spółek nabywanych (Spółek Zależnych) na rzecz spółki nabywającej (E.), które w istocie stanowi zbycie tychże udziałów (akcji), jest na mocy powołanych przepisów wyłączone spod opodatkowania. Zresztą sam Wnioskodawca w opisie zdarzenia przyszłego zwraca uwagę na powyższą zasadę stwierdzając, iż transakcja Wymiany Udziałów nie została opodatkowana przez Spółkę podatkiem dochodowym od osób prawnych (vide rubryka G załącznika nr 1 do wniosku ORD-IN). Konstrukcja „wymiany udziałów”, stanowi zatem wyjątek od zasad zakreślonych w ustawie podatkowej, zgodnie z którymi zarówno zbycie udziałów (akcji) posiadanych w innych spółkach jak i wniesienie ich aportem stanowiłoby podstawę do określenia z jednej strony przychodów, z drugiej zaś kosztów podatkowych już w momencie dokonania powyższej transakcji. Ustawa o CIT, na mocy powołanych przepisów, wyłączając spod opodatkowania przychód z tytułu wniesienia aportem (zbycia) udziałów (akcji) spółek nabywanych, odracza jednocześnie moment zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na nabycie bądź objęcie udziałów (akcji) w spółkach nabywanych (w naszym przypadku zwanych przez Wnioskodawcę „Spółkami Zależnymi”) do momentu zbycia udziałów (akcji) otrzymanych przez Wnioskodawcę w ramach transakcji wymiany udziałów (na gruncie rozpoznawanej sprawy - akcji E.). W konsekwencji zatem, całość powołanych uregulowań oznacza, iż koszt nabycia (objęcia) udziałów (akcji) w Spółkach Zależnych może się zaktualizować dopiero w momencie zbycia akcji spółki nabywającej (tj. E.), a zatem tych akcji, które udziałowiec / akcjonariusz (Wnioskodawca) nabył w ramach transakcji wymiany udziałów. W tym miejscu ponownie należy podkreślić treść art. 16 ust. 1 pkt 8d ustawy o CIT, która stanowi, iż kosztem uzyskania przychodów nie mogą być wydatki poniesione przez udziałowca (akcjonariusza) na nabycie lub objęcie udziałów (akcji) przekazywanych spółce nabywającej w drodze wymiany udziałów, moment ten ustawodawca określa bowiem inaczej uznając, iż następuje on dopiero wraz z odpłatnym zbyciem otrzymanych udziałów (akcji) spółki nabywającej. W rezultacie treść normatywna powołanego przepisu nakazuje ustalenie kosztów uzyskania przychodów w razie zbycia udziałów (akcji) spółki nabywającej otrzymanych w ramach wymiany udziałów w wysokości kosztów nabycia/objęcia udziałów (akcji) spółek, które w ramach transakcji wymiany udziałów zostały wniesione do spółki nabywającej. W niniejszej sprawie kosztem uzyskania przychodów w odniesieniu do zbywanych odpłatnie akcji E., otrzymanych w związku z podwyższeniem jej kapitału zakładowego o kwotę 971.500.000 złotych, tj. nabytych w drodze wymiany udziałów należy ustalić w oparciu o tzw. „koszt historyczny”, a zatem koszt nabycia /objęcia udziałów (akcji) Spółek Zależnych.

Nieprawidłowe jest zatem stanowisko Wnioskodawcy, które w zakresie pytania pierwszego w części dotyczącej kosztów uzyskania przychodów z tytułu zbycia akcji E. objętych w drodze wymiany udziałów poprzez wniesienie wkładu niepieniężnego w postaci udziałów (akcji) Spółek Zależnych, zrównuje je z wartością nominalną objętych akcji E.. Należy mieć bowiem na uwadze, iż na gruncie art. 12 ust. 4d ustawy o CIT samo otrzymanie przez Wnioskodawcę akcji spółki E. w drodze wymiany udziałów nie rodziło przychodu podatkowego. Jak bowiem stanowi art. 12 ust. 4d ww. ustawy, który wymaga powtórnego przywołania, przynajmniej w tej części, która w sposób bezpośredni odnosi się do rozpoznawanego stanu faktycznego, do przychodów nie zalicza się wartości udziałów (akcji) przekazanych udziałowcom (akcjonariuszom) tej innej spółki. Tym samym, samo otrzymanie przez Wnioskodawcę akcji spółki E. - nie rodzące przychodu podatkowego w wysokości wartości nominalnej akcji tej spółki (na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o CIT) - nie może skutkować rozpoznaniem kosztów uzyskania przychodów w tej samej wysokości tj. wartości nominalnej, w sytuacji zbycia tychże akcji (na podstawie art. 15 ust. 1k pkt 1). Jak zostało powyżej wskazane, kosztem uzyskania przychodów może być jedynie wydatek na nabycie/objęcie udziałów (akcji) Spółek Zależnych, co znajduje swoją normatywną podstawę w treści art. 16 ust. 1 pkt 8d ustawy o CIT. Przyjęcie zatem, jako samoistnej podstawy do określenia kosztów uzyskania przychodów art. 15 ust. 1k pkt 1 ustawy o CIT i powiązanie go (zastosowanie) do wartości nominalnej akcji spółki E. jest pozbawione podstaw prawnych. Spółka bowiem, przy ustalaniu kosztów uzyskania przychodów z opisywanej transakcji zapomina o treści art. 16 ust. 1 pkt 8d ustawy o CIT. Przepis ten, jak to zostało już powyżej wskazane, jest wyjątkiem od ogólnych zasad i jako że odnosi się w swojej hipotezie w całej rozciągłości do transakcji opisanej przez Spółkę w stanie faktycznym musi znaleźć zastosowanie. W ocenie organu interpretacyjnego, Spółka dokonuje zatem błędnej subsumcji stanu faktycznego - norma z art. 15 ust. 1k, czy też art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o CIT znajdzie w niniejszej sprawie zastosowanie, niemniej nie jako wyłączna podstawa lecz dopiero w powiązaniu z art. 16 ust.1 pkt 8d ustawy o CIT, który nakazuje jej stosowanie, ale w obrębie hipotezy w tym przepisie zawartej.

Reasumując, w sytuacji odpłatnego zbycia akcji spółki E., Spółka uprawniona jest do zaliczenia w poczet kosztów uzyskania przychodów wydatków na nabycie/objęcie akcji (udziałów) w Spółkach Zależnych. Wydatki te kalkulowane zaś winny być w oparciu o art. 15 ust. 1k oraz art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o CIT. W konsekwencji, gdy Spółka nabyła/objęła akcje (udziały) w Spółkach Zależnych w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej aniżeli przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, koszt nabycia ustala się w oparciu o art. 15 ust. 1 k pkt 1 ustawy o CIT. Natomiast gdy nabycie/objęcie udziałów (akcji) Spółek Zależnych nastąpiło poprzez wniesienie wkładu niepieniężnego w postaci przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części zastosowanie znajdzie norma z art. 15 ust. 1k pkt 2 ustawy o CIT . Postać wniesionego wkładu niepieniężnego na nabycie bądź objęcie udziałów/akcji Spółek Zależnych determinować będzie zatem wysokość kosztów uzyskania przychodów albo w wartości nominalnej objętych udziałów (akcji), wkładów z dnia ich objęcia, albo w wysokości przyjętej dla celów podatkowych wartości składników przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, wynikającej z ewidencji, o których mowa w art. 9 ust. 1, określonej na dzień objęcia tych udziałów (akcji), wkładów, nie wyższej jednak niż ich wartość nominalna z dnia objęcia. W odniesieniu zaś do wkładów gotówkowych, za które Spółka również nabyła akcje/udziały w Spółkach Zależnych, które następnie „wymieniła” na akcje spółki E., koszty uzyskania przychodu ustalone być powinny zgodnie z art. 16 ust.1 pkt 8 ustawy o CIT, a zatem wartość wkładu pieniężnego stanowi w tym przypadku koszt uzyskania przychodów.

Przechodząc natomiast do drugiej kategorii kosztów uzyskania przychodów opisanej przez Wnioskodawcę, a niezwiązanej z transakcją wymiany udziałów, lecz z objęciem akcji spółki E. w drodze wkładu pieniężnego w wysokości 10.000.000 zł, organ interpretacyjny podziela stanowisko Spółki, iż w tym zakresie znajdzie zastosowanie norma z art. 16 ust.1 pkt 8 ustawy o CIT, jako samoistna podstawa do określenia kosztów podatkowych przy zbyciu akcji E.. W tym przypadku nie mamy bowiem do czynienia z nabyciem akcji w ramach wymiany udziałów, w związku z czym przepis art. 16 ust. 1 pkt 8d ustawy o CIT nie może mieć zastosowania, a jedynym unormowaniem regulującym powyższą kwestię jest właśnie norma powołana przez samego Wnioskodawcę tj. art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o CIT.

W rezultacie stanowisko Spółki przedstawione w ramach pytania pierwszego w odniesieniu do pkt (i) należy uznać za nieprawidłowe, zaś w zakresie pkt (ii) za prawidłowe.

Odnosząc się natomiast do podanego we wniosku wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 października 2012 roku, sygn. akt II FSK 470/11, organ interpretacyjny, mając na uwadze przedłożoną powyżej argumentację, nie podziela wyrażonego przez Sąd poglądu. W ocenie organu interpretacyjnego niedopuszczalne, w obliczu treści art. 12 ust 4d oraz art. 16 ust.1 pkt 8d ustawy o CIT, jest zaliczanie do kosztów uzyskania przychodów wartości nominalnej udziałów (akcji) przekazywanych przez spółkę nabywającą na rzecz udziałowców (akcjonariuszy) spółek nabywanych. Pogląd Sądu zasadzający się w twierdzeniu: (cytat) „O ile zatem rację ma Wojewódzki Sąd Administracyjny, że w przypadku odpłatnego zbycia akcji spółki nabywającej, otrzymanych za przekazane jej udziały/akcje spółki kapitałowej, może być rozpoznany koszt nabycia udziałów/akcji spółki kapitałowej (koszt historyczny), nie oznacza to jednak niemożności rozpoznania w momencie określonym w art. 16 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.p. i na zasadach określonych w art. 15 ust. 1k u.p.d.o.p. kosztu nabycia zbywanych następnie akcji spółki nabywającej. Jak się wydaje, niedostrzeżenie różnicy pomiędzy kosztami nabycia udziałów/akcji spółki kapitałowej, a kosztami objęcia udziałów spółki nabywającej, które nie są tożsame, legło u podstaw zarówno wydania zaskarżonej interpretacji, jak i zaskarżonego wyroku. W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego w przypadku odpłatnego zbycia akcji spółki nabywającej, objętych przez skarżącą w zamian za wniesienie udziałów/akcji spółki kapitałowej, skarżąca uprawniona jest do rozpoznania kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust. 1k u.p.d.o.p.” jest błędny, albowiem nie dość, że pomija treść art. 12 ust.4d ustawy o CIT i wynikającą z niej neutralność podatkową transakcji wymiany udziałów, to na dodatek zezwala na zaliczenie w ramach tej samej w istocie transakcji - zbycia udziałów spółki nabywającej przez udziałowca (akcjonariusza) spółek nabywanych – skutkującej na gruncie podatkowym rozpoznaniem jednego przychodu, dwóch wydatków, jednych: „historycznych” związanych z nabyciem (objęciem) udziałów (akcji) spółek nabywanych, drugich zaś: związanych z samym objęciem udziałów (akcji) spółki nabywającej - w wysokości wartości nominalnej zbywanych udziałów (akcji), która to wartość nigdy nie stanowiła przychodu podatkowego. Przyjęcie takiego stanowiska spowodowałoby niedozwolone multiplikowanie kosztów uzyskania przychodów, w sytuacji gdy celem ustawodawcy przy konstruowaniu przepisów dotyczących wymiany udziałów było nieopodatkowywanie samej transakcji wymiany udziałów, przy jednoczesnym odroczeniu momentu zaliczania w poczet kosztów uzyskania przychodów wydatków na nabycie (objęcie) udziałów (akcji) spółek zbywanych (wnoszonych) w drodze tejże transakcji. Organ interpretacyjny oceniając stanowisko Podatnika, w tym powyższe orzeczenie stanowiące element składowy tego stanowiska, nie może się z nim zgodzić, z uwagi na fakt, iż podstawą rozstrzygnięcia organu nie jest stanowisko judykatury, lecz powszechnie obowiązujące przepisy prawa, a one wykładane w sposób zaprezentowany powyżej przeczą tezom przywołanego judykatu. Warto zauważyć, że stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego nie było uprzednio zaakceptowane przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, a zatem trudno mówić, iż pogląd taki będzie przyjęty jako powszechnie obowiązujący.

Jednocześnie organ interpretacyjny zastrzega, iż rozpoznając niniejszą sprawę, dokonuje jedynie wykładni przepisów prawa podatkowego w odniesieniu do podanego przez Wnioskodawcę stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego poprzez określenie zasad ustalania kosztów uzyskania przychodów w ramach transakcji odpłatnego zbycia akcji spółki E., tj. zagadnienia, które stanowi przedmiot wątpliwości interpretacyjnych Spółki. Tym samym, organ nie odnosi się do kwestii „wtórnych” nie stanowiących przedmiotu zapytania a dotyczących właściwej kwalifikacji wkładów wnoszonych do Spółek Zależnych w zamian za ich udziały/akcje, nie przesądzając o ich pieniężnym, czy też niepieniężnym charakterze, a przyjmując kwalifikację dokonaną przez Spółkę jako element stanu faktycznego sprawy.

Odnosząc się natomiast do stanowiska zaprezentowanego w zakresie pytania drugiego, a dotyczącego możliwości ograniczenia kosztów uzyskania przychodów z tytułu odpłatnego zbycia akcji (części akcji) spółki E. w przypadku dokonanego uprzednio obniżenia kapitału zakładowego zarówno w opcji nr 1 jak i 2, organ interpretacyjny zgadza się ze stanowiskiem Spółki dotyczącym wykładni powołanych w ramach powyższego stanowiska przepisów, przy czym zastrzega, iż podstawą kosztów uzyskania przychodów nie jest wartość nominalna zbywanych akcji spółki E., lecz wartość określona zgodnie z zasadami zaprezentowanymi w stanowisku organu odnośnie pyt. nr 1.

Również stanowisko Spółki w zakresie pytania trzeciego jest w ocenie organu prawidłowe. Tym samym, organ interpretacyjny w zakresie stanowiska do pytania 2 i 3 odstąpił od uzasadnienia prawnego na mocy art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin