Interpretacja Ministra Finansów
DD10/033/22/MZB/14/RWPD-8081/14
z 22 stycznia 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

Na podstawie art. 14e ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.; dalej: Ordynacja podatkowa) Minister Finansów zmienia z urzędu, jako nieprawidłową, interpretację indywidualną wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w dniu 13 stycznia 2010 r. Nr IPPB5/423-653/09-3/JC w ten sposób, iż uznaje stanowisko Sp. z o.o. przedstawione we wniosku z dnia 7 października 2009 r. o wydanie interpretacji indywidualnej z zakresu podatku dochodowego od osób prawnych dotyczące możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na posiłki podawane w trakcie spotkań z kontrahentami w restauracji – za prawidłowe.

UZASADNIENIE

Wnioskiem z dnia 7 października 2009 r. T. Sp. z o.o. (dalej: Spółka lub Wnioskodawca) zwróciła się o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów.

Z opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego wynika, że

Spółka jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych. Spółka w ramach prowadzonej działalności zajmuje się przede wszystkim dystrybucją olejów i innych środków smarowych sprowadzanych z zagranicy. W związku z powyższym znaczna część aktywności Spółki skupia się na rozwoju sieci sprzedaży produktów w Polsce. Pracownicy Spółki odbywają spotkania z (potencjalnymi) kontrahentami. W trakcie takich spotkań prowadzą rozmowy handlowe, w szczególności przedstawiają aktualną ofertę handlową, omawiają warunki współpracy ze Spółką etc.

Spotkania takie mogą odbywać się również w lokalach gastronomicznych. Podczas tych rozmów obie strony spożywają zwyczajowy posiłek (obiad, kolacja).

Koszty wynikające z faktury wystawionej z tego tytułu przez lokal gastronomiczny w całości ponosi Spółka (koszty nie obejmują nabycia napojów alkoholowych).

W związku z powyższym zadano pytanie,

czy w przedstawionym stanie faktycznym wydatki poniesione przez Spółkę w związku ze spotkaniem z kontrahentami w restauracji (wydatki na zakup posiłków) stanowią koszt uzyskania przychodu w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm.; dalej: updop).

W ocenie Spółki, wydatki na organizację spotkań z kontrahentami przy okazji których spożywany jest posiłek w restauracji stanowią koszt uzyskania przychodu, bowiem wydatki takie spełniają warunki, o których mowa w art. 15 ust. 1 updop.

W myśl art. 15 ust. 1 updop dany wydatek może być uznany za koszt uzyskania przychodów, jeśli wydatek został poniesiony w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów oraz wydatek nie został wyłączony z kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 updop.

Odbywanie przez przedstawicieli Spółki spotkań biznesowych z kontrahentami jest niezbędne z perspektywy prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej. W trakcie spotkań przedstawiciele Spółki prowadzą bowiem z kontrahentami rozmowy handlowe, w szczególności przedstawiają aktualną ofertę handlową, omawiają warunki współpracy, dochodzi do podpisywania umów handlowych, etc. Rezultatem tych spotkań są uzgodnienia handlowe z kontrahentami, które mają fundamentalne znaczenie dla wyników z działalności gospodarczej prowadzonej przez Spółkę. W konsekwencji spotkania takie mają również istotne przełożenie na przychód podatkowy osiągany przez Spółkę.

Spotkania biznesowe z kontrahentami odbywają się zarówno w biurze Spółki (ew. w siedzibie kontrahenta) jak i na zewnątrz, w tym również z woli samych kontrahentów, którzy wychodzą z inicjatywą omówienia spraw biznesowych przy obiedzie/kolacji.

Podsumowując, zdaniem Spółki, wydatki na organizację spotkań biznesowych z kontrahentami w restauracji mają ścisły związek z bieżącą działalnością Spółki i tym samym z uzyskiwanymi przez nią przychodami.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 28 updop „nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kosztów reprezentacji, w szczególności poniesionych na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych”.

Zdaniem Wnioskodawcy, bezpośrednie odwołanie się w art. 16 ust. 1 pkt 28 updop do usług gastronomicznych nie oznacza, że intencją ustawodawcy było traktowanie wszelkich wydatków gastronomicznych jako wydatków typowo reprezentacyjnych. Językowa wykładnia tego przepisu wskazuje bowiem, że wydatki na usługi gastronomiczne mogą podlega wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodu jedynie wówczas, gdy stanowią „reprezentację”.

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawiera definicji legalnej pojęcia „reprezentacji”. Odnosząc się do definicji słownikowej tego terminu (za Uniwersalnym Słownikiem Języka Polskiego pod redakcją prof. Stanisława Dubisza, Wydawnictwo Naukowe PWN; Warszawa 2006) czytamy, że przez „reprezentację” należy rozumieć „okazałość, wystawność w czyimś sposobie życia, związaną ze stanowiskiem, pozycją społeczną”. Stosując tę definicję do wydatków na reprezentację ponoszonych przez przedsiębiorców organy podatkowe stwierdzają, że reprezentacja polega na budowaniu pozytywnego wizerunku przedsiębiorstwa w oczach podmiotów trzecich (kontrahentów, opinii publicznej, etc.). Działania reprezentacyjne mogą w związku z tym przyjmować różne formy – typowe to imprezy czy bankiety urządzane dla (potencjalnych) kontrahentów, przekazywanie upominków, finansowanie wyjazdów na konferencje czy inne formy jednostronnych świadczeń na rzecz osób trzecich. Celem działań reprezentacyjnych jest wywarcie na podmiotach trzecich korzystnego wrażenia, stworzenie obrazu przedsiębiorcy jako szczególnie gościnnego, hojnego i wykonującego określone działania z rozmachem.

Spółka uważa, że ponoszone przez nią wydatki dotyczące spotkań z kontrahentami odbywających się w lokalach gastronomicznych nie mają charakteru reprezentacyjnego. Spotkania takie mają bowiem czysto „roboczy” charakter. Ich celem jest wyłącznie omówienie bieżących spraw biznesowych; posiłek spożywany jest niejako „przy okazji” (nigdy nie jest celem samym w sobie). Przy doborze lokalu gastronomicznego jako miejsca spotkania Spółka nie kieruje się chęcią wywarcia wrażenia na kontrahencie – spotkania te nie mają na celu zaimponowania kontrahentowi okazałością czy wystawnością. Spółka nie organizuje również specjalnych imprez dla kontrahentów. Zakres oraz charakter wydatków ponoszonych przez Wnioskodawcę na organizację spotkań nie przekracza zwyczajowo przyjętych norm dla tego typu spotkań biznesowych. Ponadto Spółka pragnie podkreślić, że zaproszenie kontrahenta na obiad do restauracji w celu przedyskutowania kwestii biznesowych stanowi obecnie powszechną praktykę w obrocie gospodarczym, nie może być zatem uznawane za sposób na wywarcie szczególnego wrażenia na kontrahentach.

Na poparcie swojego stanowiska Spółka przywołała interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. (sygn. IPPB5/4240-24/09-2/AM), który stwierdził, że „Rację trzeba przyznać Skarżącej, iż ponoszone przez nią wydatki nie wiążą się z okazałością, wytwornością, a zatem nie maja charakteru reprezentacyjnego. Zaproszenie kontrahenta na kawę, „zwykły” lunch, czy obiad do restauracji nie jest działaniem o charakterze nadzwyczajnym. Jest to powszechnie spotykana praktyka. Posiłek spożywany w restauracji nie jest „okazały” ani „wykwintny”, bo powodem organizacji spotkania w restauracji nie jest chęć zaimponowania kontrahentowi okazałością czy wystawnością”.

Podsumowując, w opinii Spółki ponoszone przez nią wydatki na organizację spotkań z kontrahentami w restauracji nie mają charakteru reprezentacyjnego. Przebieg tych spotkań i ciężar ponoszonych w związku z nimi kosztów uzasadnione są powszechną praktyką biznesową i nie służą wywieraniu szczególnego wrażenia na kontrahentach. Mając powyższe na względzie, w opinii Spółki omawiane wydatki są kosztami uzyskania przychodu, o których mowa w art. 15 ust. 1 updop.

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, działając z upoważnienia Ministra Finansów (na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego; Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), wydał w dniu 13 stycznia 2010 r. interpretację indywidualną Nr IPPB5/423-653/09-3/JC, w której uznał stanowisko Spółki za nieprawidłowe.

Po zapoznaniu się z aktami sprawy, Minister Finansów zważył, co następuje.

Zgodnie z przepisem art. 14e § 1 Ordynacji podatkowej, Minister Finansów może, z urzędu, zmienić wydaną interpretację ogólną lub indywidualną, jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Przepis ten nie zawiera ograniczeń czasowych, co oznacza, że jeśli stwierdzona zostanie nieprawidłowość wydanej interpretacji indywidualnej, Minister Finansów może, z urzędu zmienić ją w dowolnym czasie.

W ocenie Ministra Finansów stanowiska Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, wyrażonego w interpretacji indywidualnej wydanej w dniu 13 stycznia 2010 r. Nr IPPB5/423-653/09-3/JC, nie można uznać za prawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 updop, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 updop.

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem za koszty uzyskania przychodu, uważa się takie wydatki, których poniesienie przez podatnika jest spowodowane racjonalnym dążeniem i obiektywną możliwością osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia tego źródła i które nie są wymienione w art. 16 ust. 1 updop.

Zatem, aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodów, między tym kosztem, a przychodem musi istnieć związek przyczynowo – skutkowy. Chodzi tu o związek tego typu, że poniesienie kosztu ma lub może mieć wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodu, lub na jego zachowanie oraz zabezpieczenie.

Stosownie do treści powyżej przywołanego art. 16 ust. 1 pkt 28 updop, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kosztów reprezentacji, w szczególności poniesionych na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych.

Analiza orzecznictwa wskazuje na występowanie poważnych wątpliwości, co do wykładni normy wynikającej z wyżej wymienionych przepisów updop. Sądy administracyjne w swoich orzeczeniach wyrażały pogląd, że skoro ustawodawca nie zdefiniował w sposób jednoznaczny pojęcia reprezentacji, należy posiłkować się definicją słownikową, iż reprezentacja to „okazałość”, „wystawność”, „wytworność” (por. wyroki z dnia 25 maja 2012 r., sygn. akt II FSK 2200/10 i z dnia 27 września 2012 r., sygn. akt II FSK 392/11).

W innych orzeczeniach sądy administracyjne uznawały, że termin „reprezentacja” oznacza „przedstawicielstwo”, a nie „wystawność”, „okazałość”, „wytworność” (por. wyrok z dnia 25 stycznia 2012 r. sygn. akt II FSK 1445/10 i z dnia 29 czerwca 2012 r. , sygn. akt II FSK 2571/10 i II FSK 2572/10).

Powołane rozbieżności w orzeczeniach sądów administracyjnych w zakresie kosztów reprezentacji wykluczonych z kosztów uzyskania przychodów znalazły swoje podsumowanie w wydanym, w składzie siedmiu sędziów wyroku NSA z dnia 17 czerwca 2013 r., sygn. akt II FSK 702/11.

W wyroku tym Sąd podkreślił potrzebę indywidualnej oceny stanu faktycznego konkretnej sprawy dotyczącej kwalifikowania kosztów (wydatków) jako kosztów reprezentacji, wskazując, że wymienienie w przepisach podatkowych jako przykładowych kosztów reprezentacji wydatków na usługi gastronomiczne, zakup żywności, napojów, w tym alkoholowych nie przesądza o ich wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodów. Kwalifikacja każdego przypadku powinna być odrębna, pod kątem warunków i okoliczności uzasadniających ich poniesienie.

Dla kwalifikacji danych wydatków jako wydatków na reprezentację wykluczonych z kosztów uzyskania przychodów nie jest istotne miejsce podawania poczęstunków, świadczenia usług gastronomicznych tzn. nie bierze się pod uwagę tego, czy poczęstunki odbywają się w siedzibie firmy, czy też poza nią. Dla oceny takich wydatków nie są także istotne takie cechy jak wystawność, wytworność, okazałość poczęstunków. Nie ma bowiem możliwości skonstruowania miernika dla określenia poziomu wystawności, wytworności itp. jednakowego dla wszystkich podmiotów gospodarczych.

Sąd wskazał ponadto, że za wydatki na zakup żywności, napojów i usług gastronomicznych, wyłączone z kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 28 updop należy uznać te, których wyłącznym lub dominującym celem jest stworzenie pewnego wizerunku podatnika, stworzenie dobrego obrazu jego firmy, czy działalności, wykreowanie pozytywnych relacji z uczestnikami takich spotkań.

Także w wyroku z dnia 16 października 2013 r. sygn. akt II FSK 2442/13 Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że „oceniając, czy dane koszty mają charakter reprezentacyjny, należy patrzeć właśnie przez pryzmat ich celu. Jeśli wyłącznym bądź dominującym celem ponoszonych kosztów jest właśnie wykreowanie takiego obrazu podatnika, to koszty te mają charakter reprezentacyjny”. Jednocześnie w wyroku tym Sąd orzekł, iż kosztami uzyskania przychodu będą wydatki na usługi gastronomiczne w restauracjach nabywane podczas spotkań biznesowych, których celem jest tylko i wyłącznie omówienie z kontrahentami spraw handlowych. Ponadto Sąd zaznaczył, że na podatniku spoczywać będzie ciężar wykazania, że określone wydatki poniesione zostały w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów oraz, że nie były one ukierunkowane na kształtowanie wizerunku firmy, lecz stanowiły element aktywności gospodarczej.

Reasumując, w świetle przedstawionego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, wydatki ponoszone przez Wnioskodawcę na posiłki, podawane w trakcie spotkań z kontrahentami w restauracji, których wyłącznym celem jest prowadzenie rozmów handlowych, w szczególności przedstawianie aktualnych ofert handlowych, omawianie warunków współpracy, podpisywanie umów handlowych, etc., stanowią koszty uzyskania przychodów. W konsekwencji, stanowisko Spółki należy uznać za prawidłowe.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą zmianę interpretacji przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał zmianę interpretacji indywidualnej w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi; Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wnosi się (w dwóch egzemplarzach) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy).

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.