INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 26.03.2012 r. (data wpływu 29.03.2012 r.) uzupełnionym pismem z dnia 18.06.2012 r. (data nadania 18.06.2012 r., data wpływu 20.06.2012 r.) stanowiącym odpowiedź na wezwanie Nr IPPB5/423-227/12-2/JC z dnia 06.06.2012 r. (data nadania 06.06.2012 r., data doręczenia 11.06.2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zastosowania przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i pkt 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych o niedostatecznej kapitalizacji w związku z zawarciem umowy cash poolingu - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29.03.2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zastosowania przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i pkt 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych o niedostatecznej kapitalizacji w związku z zawarciem umowy cash poolingu.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka. z o.o jest spółką kapitałową należącą do Grupy J. Spółka planuje zawrzeć z bankiem B. z siedzibą w W. Umowę o zarządzanie środkami pieniężnymi umowa="">. Grupa J. zamierza bowiem wprowadzić procedurę centralizacji swoich sald w celu optymalnego zarządzania własnymi środkami pieniężnymi w ramach grupy J. . Stronami Umowy z Bankiem będą również trzy inne podmioty z Grupy J., z czego jeden z nich będzie pełnił funkcję Lidera , a pozostałe będą posiadały status Uczestnika, na analogicznych zasadach jak Wnioskodawca . Uczestnicy oraz Lider będą zwani łącznie: Spółkami A.

Umowa będzie określać warunki, na jakich Bank będzie zarządzać środkami pieniężnymi poszczególnych Spółek A. Funkcje Banku, określone w Umowie, sprowadzają się do technicznej obsługi rachunków poszczególnych Spółek A. i operacji dokonywanych w ramach struktury cashpooling’u. Usługi zarządzania środkami pieniężnymi świadczone przez Bank obejmować będą w szczególności udzielanie kredytów w rachunkach poszczególnych Uczestników i Lidera, zarządzanie nimi oraz usługi prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych pomiędzy tymi rachunkami. Czynności te będą wykonywane na podstawie udzielonego przez każdą ze Spółek A. Bankowi pełnomocnictwa (nieodwołalnego, przez czas obowiązywania Umowy, z prawem udzielania dalszych pełnomocnictw wyłącznie pracownikom Banku, do dysponowania środkami pieniężnymi na danym Rachunku).

Umowa z Bankiem stanowi, że każdy z Uczestników będzie posiadaczem odrębnego rachunku bankowego . Lider będzie jednocześnie tzw. Posiadaczem Głównym, do którego, obok Rachunku , przypisany będzie Rachunek Główny. Na Rachunku Rozliczeniowym następować będzie kumulowanie dodatnich i kompensowanie ujemnych sald Rachunków. Saldo netto wszystkich Spółek A. będzie ujmowane na Rachunku Głównym (za pośrednictwem Rachunku Rozliczeniowego).

Warunkiem wejścia w życie Umowy jest (i) zawarcie z Bankiem przez wszystkich Posiadaczy Rachunków i Posiadacza Głównego umów kredytu, w praktyce w formie jednej umowy kredytu dla wszystkich Spółek A. typu „umbrella facility” oraz (ii) udzielenie Bankowi poręczeń spłaty wszelkich zobowiązań pozostałych Posiadaczy Rachunków i Posiadacza Głównego wynikających z Umów Kredytowych .

W ramach świadczonych usług zarządzania na podstawie Umowy, na koniec każdego dnia roboczego, Bank dokonuje operacji matematycznego (nie fizycznego) sumowania sald na Rachunkach i Rachunku Rozliczeniowym, z wyłączeniem Rachunku Głównego, którego saldo nie będzie sumowane. W przypadku, gdy łączne saldo Rachunków jest dodatnie, Bank przekazuje z Rachunku Rozliczeniowego na Rachunek Główny kwotę środków pieniężnych odpowiadającą wysokości tego salda. W przypadku, gdy łączne saldo Rachunków jest ujemne, Bank przekazuje z Rachunku Głównego na Rachunek Rozliczeniowy kwotę środków pieniężnych o równowartości ww. salda ujemnego. Po ustaleniu salda (dodatniego bądź ujemnego na dany dzień) zgodnie z mechanizmem opisanym powyżej, na koniec każdego dnia roboczego Bank dokonuje weryfikacji stanu spłat kredytów (sald ujemnych) na poszczególnych Rachunkach.

W przypadku stwierdzenia, że Posiadacz Rachunku (inny niż Posiadacz Główny) nie spłacił salda ujemnego do końca dnia roboczego, Bank będzie upoważniony i zobowiązany do obciążenia Rachunku Rozliczeniowego kwotą niespłaconą Bankowi przez Posiadacza Rachunku i do dokonania spłaty salda ujemnego środkami pochodzącymi z Rachunku Rozliczeniowego. W praktyce oznacza to, że dodatnie bądź ujemne saldo poszczególnych Rachunków (saldo netto wszystkich Spółek A.) jest zawsze odzwierciedlane na Rachunku Głównym.

W przypadku natomiast, gdy Lider nie spłaci salda ujemnego do końca dnia roboczego Bank będzie upoważniony i zobowiązany do obciążenia Rachunków pozostałych Posiadaczy Rachunków kwotami odpowiadającymi łącznej kwocie kredytu w Rachunku Rozliczeniowym niespłaconej Bankowi przez Lidera i do dokonania spłaty salda ujemnego środkami pochodzącymi z Rachunków Posiadaczy Rachunków.

W związku ze spłatą salda ujemnego danego Rachunku przez Posiadacza Rachunku bądź przez Lidera podmioty te nabywają wierzytelności względem tych Posiadaczy Rachunków (Lidera), których saldo ujemne zostało spłacone. Nabycie wierzytelności następuje na mocy subrogacji ustawowej w rozumieniu art. 518 § 1 pkt 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny . Sytuacja ta występuje w praktyce w dwóch wariantach.

Lider, który spłacił saldo ujemne w danym Rachunku, nabywa wierzytelność z tytułu Kredytu, przysługującą dotąd Bankowi względem Posiadacza tego Rachunku, do wysokości pokrytego salda ujemnego w danym Rachunku.

Podobnie Posiadacz Rachunku, który spłaci saldo ujemne w Rachunku Rozliczeniowym, nabywa wierzytelność z tytułu Kredytu, przysługującą dotąd Bankowi względem Lidera, do wysokości pokrytego salda ujemnego w Rachunku Rozliczeniowym.

Bank nalicza odsetki od wierzytelności nabytych przez odpowiedniego Posiadacza Rachunku (Lidera). Odsetki te są naliczane za każdy dzień kalendarzowy w wysokości ustalonej według stawki określonej przez Grupę J. w stosunku rocznym.

W związku ze skompensowaniem w danym dniu roboczym sald ujemnych na Rachunku (Rachunku Rozliczeniowym) z saldami dodatnimi innych Rachunków (Rachunku Rozliczeniowego) w dniu roboczym następującym po tym dniu, Bank dokonuje operacji odwrotnych do tych, o których mowa powyżej. W praktyce oznacza to zwrot nadwyżek środków przekazanych na wyzerowanie debetów w innych Rachunkach na Rachunki tych Uczestników, który salda w dniu poprzednich były dodatnie.

Istota operacji odwrotnych sprowadza się do dokonania w imieniu i na rzecz każdego z Posiadaczy Rachunku (za wyjątkiem Posiadacza Głównego), którzy poprzedniego dnia roboczego zaciągnęli Kredyty, zapłaty kwot nabytych wierzytelności, bez odsetek, na rzecz Posiadacza Głównego (Posiadaczy Rachunków), który w wyniku subrogacji ustawowej nabył wierzytelności Banku wynikające z Kredytów.

Analogicznie, w imieniu i na rzecz Posiadacza Głównego, który poprzedniego dnia roboczego zaciągnął Kredyt, Bank dokona zapłaty kwot nabytych wierzytelności bez odsetek na rzecz Posiadaczy Rachunków, którzy w ramach subrogacji ustawowej nabyli te wierzytelności względem Posiadacza Głównego, w związku ze spłatą, w poprzednim dniu roboczym, salda ujemnego w jego Rachunku Rozliczeniowym.

Dodatkowo, w odniesieniu do kwot odsetek naliczonych od wierzytelności nabytych przez poszczególnych Posiadaczy Rachunków (Posiadacza Głównego), na koniec każdego miesiąca kalendarzowego, w określonym dniu roboczym następnego miesiąca, Bank działając w imieniu i na rzecz każdego z Posiadaczy Rachunków obciąży lub dokona uznań odpowiednich Rachunków łącznymi kwotami odsetek należnych od danego Posiadacza Rachunku lub danemu Posiadaczowi Rachunku.

W uzupełnieniu wniosku z dnia 18.06.2012 r. Wnioskodawca wskazał:

• Spółki A. zawrą z Bankiem umowę o usługę kompleksowego zarządzania środkami pieniężnymi. Usługa ta wiąże się z rzeczywistymi przepływami środków pieniężnych, a więc można stwierdzić, iż jest usługą typu „cash pooling rzeczywisty”.

• Pomiędzy Spółkami A. występują powiązania, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o PDOP. Tego rodzaju powiązania nie istnieją w relacji Spółki A. - Bank.

• Spółka podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy o PDOP. Pozostałymi Uczestnikami będą: spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Polsce, również podlegająca nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce oraz spółki komandytowe, które nie są podatnikami podatku dochodowego, lecz ewentualne ich wspólnicy, będący podmiotami prawa polskiego.

• Rola Lidera nie różni się znacząco od roli Uczestnika, z tym iż na koniec dnia saldo na rachunku głównym Lidera jest saldem pomniejszonym lub powiększonym o kwotę, będącą wynikiem matematycznego sumowania sald rachunków uczestniczących w strukturze i dokonania obciążenia/uznania w korespondencji z rachunkiem pomocniczym Lidera.

• Lider nie będzie świadczył jakichkolwiek usług na rzecz pozostałych Uczestników struktury w związku z zawartą Umową cash poolingu.

• Spółki A. nie będą zawierać między sobą odrębnych porozumień w zakresie wykonania jakichkolwiek dodatkowych czynności w ramach struktury cash poolingu, gdyż Bank świadczy na rzecz Uczestników kompleksową usługę nie wymagającą podejmowania żadnych dodatkowych czynności po stronie Uczestników.

• Bank za świadczenie usługi zarządzania środkami pieniężnymi będzie pobierał wynagrodzenie od wszystkich Uczestników objętych umową w formie opłat.
  
  

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy odsetki płatne przez Wnioskodawcę, za pośrednictwem Banku, na rzecz Uczestników i Lidera struktury cash-pooling’u podlegają ograniczeniom wynikającej z przepisów o niedostatecznej kapitalizacji, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o PDOP...

Zdaniem Wnioskodawcy, nie ma podstaw do zastosowania ograniczeń wynikających z przepisów dotyczących niedostatecznej kapitalizacji do odsetek płaconych przez Bank na rzecz Spółek A. w ramach opisanej struktury na podstawie Umowy.

Uzasadniając własne stanowisko Wnioskodawca wskazał:

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2011 r., Nr 74, poz. 397 ze zm., dalej: ustawa o PDOP), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu uzyskania przychodów albo zachowania lub zabezpieczenia ich źródła, za wyjątkiem kategorii kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o PDOP.

Jak wynika z art. 16 ust. 60 (winno być: „ art. 16 ust. 1 pkt 60”) ustawy o PDOP, do kosztów uzyskania przychodów nie zalicza się „odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych spółce przez jej udziałowca (akcjonariusza) posiadającego nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki albo udziałowców (akcjonariuszy) posiadających łącznie nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, jeżeli wartość zadłużenia spółki wobec udziałowców (akcjonariuszy) tej spółki posiadających co najmniej 25% udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale takiego udziałowca (akcjonariusza) osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki - w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni”.

Z kolei w myśl art. 16 ust. 61 (winno być: „ art. 16 ust. 1 pkt 61”) ustawy o PDOP do kosztów uzyskania przychodów nie zalicza się „odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych przez spółkę innej spółce, jeżeli w obu tych podmiotach ten sam udziałowiec (akcjonariusz) posiada nie mniej niż po 25% udziałów (akcji), a wartość zadłużenia spółki otrzymującej pożyczkę (kredyt) wobec udziałowców (akcjonariuszy) tej spółki posiadających co najmniej 25% jej udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale tych udziałowców (akcjonariuszy) oraz wobec spółki udzielającej pożyczki (kredytu) osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki - w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni”.

Jednocześnie na podstawie art. 16 ust. 7b ustawy o PDOP: „przez pożyczkę, o której mowa w ust. 1 pkt 60 i 61 oraz w ust. 7, rozumie się każdą umowę, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy; przez pożyczkę tę rozumie się także emisję papierów wartościowych o charakterze dłużnym, depozyt nieprawidłowy lub lokatę”. Zatem ustawodawca jednoznacznie wskazuje co należy rozumieć pod pojęciem pożyczki dla celów niedostatecznej kapitalizacji.

Wnioskodawca wyjaśnia, że Lider oraz Uczestnicy struktury tj. strony Umowy z Bankiem nie będą zawierać ze sobą umów pożyczek, o których mowa w art. 16 ust. 7b ustawy o PDOP. Żadna ze Spółek A., nie zobowiązuje się do przeniesienia na własność drugiej strony określonej ilości pieniędzy oraz żadna ze stron nie zobowiązuje się do ich zwrotu. Umowy Kredytowe zostaną zawarte pomiędzy podmiotami niepowiązanymi tj. pomiędzy Liderem, każdym z Uczestników a Bankiem.

Wszystkie płatności w ramach Umowy będą następować za pośrednictwem Banku. W konsekwencji jedynie Bank będzie dokonywał rozdysponowania środków pieniężnych w obrębie całej struktury pomiędzy poszczególnych Uczestników i Lidera w sytuacjach zaistnienia nadwyżek lub niedoborów na poszczególnych Rachunkach. Zgodnie z postanowieniami Umowy każdy z Posiadaczy udzieli Bankowi nieodwołalnego, przez czas obowiązywania Umowy, pełnomocnictwa z prawem udzielania dalszych pełnomocnictw wyłącznie pracownikom Banku, do dysponowania środkami pieniężnymi na swoim Rachunku.

W konsekwencji jedynie Bank będzie w stanie wskazać, że transfer środków pieniężnych w obrębie Rachunków jest konieczny oraz określić wysokość transferowanych środków pieniężnych, konieczną do zoptymalizowania wysokości płaconych przez grupę kapitałową odsetek. Bank będzie realizował każdą operację w ramach struktury cash pooling’u i to Bank będzie dokonywać rozdysponowania środków pieniężnych w obrębie całej struktury pomiędzy poszczególnych Uczestników i Lidera w sytuacjach zaistnienia nadwyżek lub niedoborów na poszczególnych Rachunkach. W konsekwencji, w opinii Spółki, w ramach usługi zarządzania płynnością finansową nie będzie można w ogóle mówić o „pożyczkach (kredytach) udzielonych spółce przez jej udziałowca (akcjonariusza)”.

Jak wskazano w stanie faktycznym (winno być: zdarzeniu przyszłym) Posiadacze Rachunku (Posiadacz Główny), których środki z Rachunków będą przeznaczane przez Bank na spłatę zadłużenia w Rachunkach innych Uczestników (Lidera), będą nabywać wierzytelności względem tych innych Uczestników (Posiadacza Głównego), do wysokości spłaty, na podstawie subrogacji ustawowej w oparciu o art. 518 § 1 pkt 1 KC.

W myśl tego przepisu osoba trzecia, która spłaca wierzyciela, nabywa spłaconą wierzytelność do wysokości dokonanej zapłaty, jeżeli płaci cudzy dług, za który jest odpowiedzialna osobiście albo pewnymi przedmiotami majątkowymi.

Subrogacja nie jest umową pożyczki ani w rozumieniu przepisów KC, ani też w rozumieniu art. 16 ust. 7b ustawy o PDOP. Oznacza to, że transfer środków pomiędzy Rachunkami nie będzie wiązał się z powstaniem jakichkolwiek więzi obligacyjnych pomiędzy Uczestnikami, w tym również zobowiązań z tytułu umowy pożyczki bądź z tytułu innych umów cywilnoprawnych o podobnym charakterze. W szczególności pomiędzy Uczestnikami nie powstaną zobowiązania z tytułu „emisji papierów wartościowych o charakterze dłużnym, depozyt nieprawidłowy lub lokatę”, o których mowa w art. 16 ust. 17b (winno być: „ art. 16 ust. 7b”) ustawy o PDOP.

W konsekwencji, w opinii Wnioskodawcy, w ramach Umowy nie będzie można w ogóle mówić o „pożyczkach (kredytach) udzielonych spółce przez jej udziałowca (akcjonariusza)” w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o PDOP, a w rezultacie przepis art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o PDOP nie będzie miał w sprawie zastosowania.

Stanowisko, zgodnie z którym odsetki wypłacane w związku z subrogacją w rozumieniu art. 518 § 1 KC, w ramach umowy cash pooling’u nie stanowią odsetek od pożyczki i tym samym nie podlegają ograniczeniom z art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o PDOP, potwierdzają organy podatkowe (np. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 24 października 2011 r., Nr IPPB5/423-761/11-3/JC, z 19 października 2011 r., Nr IPPB5/423-763/11-2/JC, z 9 sierpnia 2011 r., Nr IPPB5/423-540/11-4/JC).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Należy jednocześnie dodać, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego, które w przedmiotowej sprawie umożliwiłoby pełną ocenę zawieranej umowy cash poolingu. Ocena ta zostanie poddana badaniu w prowadzonych przez organy skarbowe postępowaniach kontrolnych.

Tym samym, jeżeli przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Odnosząc się do argumentacji Wnioskodawcy opartej na treści wskazanych interpretacji w uzasadnieniu własnego stanowiska, należy stwierdzić, iż interpretacje te co do zasady wiążą w sprawie, w której zostały wydane i nie są źródłem prawa powszechnie obowiązującego. Tym samym nie stanowią podstawy prawnej przy wydawaniu interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.