Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB3/423-112/14-4/JG
z 29 maja 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki Akcyjnej, reprezentowanej przez pełnomocnika, przedstawione we wniosku z 18 lutego 2014 r. (data wpływu 3 marca 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów:

• wydatków na korzystanie z atrakcji hotelu, zabawę, występ, wyjście do teatru, wyjście na basen – jest nieprawidłowe,
• w pozostałym zakresie – jest prawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 3 marca 2014 r. został złożony ww. wniosek – uzupełniony pismem z 14 maja 2014 r. (data wpływu 19 maja 2014 r.) oraz o brakująca opłatę w dniu 14 maja 2014 r. – o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny oraz opis zdarzenia przyszłego.

Wnioskodawca (zwany dalej: Spółką lub Wnioskodawcą) działa na podstawie przepisów ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych (zwanej dalej: ustawą).

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy, przedmiotem działalności gospodarczej Wnioskodawcy jest pośrednictwo w udostępnianiu informacji gospodarczych, polegające na przyjmowaniu informacji gospodarczych od wierzycieli, przechowywaniu i ujawnianiu tych informacji.

Na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy, przedmiotem działalności Spółki może być także przetwarzanie archiwalnych informacji gospodarczych dla celów statystycznych, zarządzaniem własnym majątkiem oraz prowadzenie działalności szkoleniowej lub edukacyjnej w zakresie objętym działalnością biura. Przychody z zarządzania majątkiem oraz usług szkoleniowych i edukacyjnych nie mogą przekraczać 10% przychodów Spółki (art. 7 ust. 3 ustawy).

Należy dodać, że zakres podmiotowy świadczonych przez Spółkę usług jest bardzo szeroki. W zakresie opisanym wyżej Wnioskodawca świadczy usługi na rzecz bardzo różnych podmiotów: małych, średnich i dużych przedsiębiorstw (we wszystkich formach prawnych od działalności jednoosobowych po spółki), osób fizycznych, gmin czy wtórnych wierzycieli.

Wnioskodawca podejmuje działania reklamowe mające na celu przekazywanie informacji o prowadzonej przez niego działalności i świadczonych usługach, zachęcanie do skorzystania z oferowanych przez niego produktów oraz przedstawienie korzyści płynących ze współpracy ze Spółką. Wnioskodawca adresuje swoją reklamę do szerokiego grona osób i podmiotów. Mając na uwadze rodzaj działalności, Wnioskodawca uznał, że korzystną dla zwiększenia sprzedaży formą reklamy będzie przedstawienie oferowanych produktów w trakcie bezpośrednich spotkań z kontrahentami w ramach organizowanych konferencji. Organizowanie konferencji, w trakcie których reklamowane są produkty Wnioskodawcy, jest standardowym działaniem Wnioskodawcy.

Możliwe są dwie formy organizacji konferencji. Po pierwsze, Spółka samodzielnie organizuje konferencje i bezpośrednio ponosi jej koszty. Po drugie, Spółka partycypuje w kosztach konferencji organizowanej przez inny podmiot na podstawie zawartej między nimi umowy i na podstawie faktury wystawionej przez organizatora konferencji na Wnioskodawcę.

Co do zasady są to konferencje jednodniowe, a jedynie w sporadycznych sytuacjach są to konferencje dłuższe, trwające np. 2 dni. W konferencjach uczestniczą aktualni lub potencjalni kontrahenci Wnioskodawcy. Poza tym w konferencjach udział biorą pracownicy Spółki odpowiedzialni za część organizacyjną lub merytoryczną, a w przypadku konferencji organizowanych przez inny podmiot również uczestnicy zaproszeni przez ten podmiot. W ramach konferencji organizowane są szkolenia związane z działalnością Wnioskodawcy (np. szkolenie dotyczące windykacji); wystąpienia ekspertów; prowadzone są dyskusje tematyczne; przedstawiane są usługi i produkty Wnioskodawcy; prezentowane są zasady, możliwości oraz korzyści ze współpracy z Wnioskodawcą. W ramach konferencji, Spółka przekazuje uczestnikom materiały informacyjne i reklamowe dotyczące oferowanych produktów.

Organizacja konferencji zlecana jest podmiotom trzecim, najczęściej hotelom. Na usługę organizacji konferencji składa się cały szereg elementów składowych, które mogą w szczególności obejmować wybrane lub wszystkie świadczenia takie jak: zapewnienie sali wraz z niezbędnymi urządzeniami (np. system nagłośnienia, mikrofon, ekran, projektor, podest, mównica, dostęp do internetu), wyżywienie i napoje (np. lunch, przekąski, napoje, przerwa kawowa, lampka alkoholu, kolacja). Sporadycznie, gdy organizowana jest dłuższa konferencja np. 2-dniowa, dla uczestników mogą zostać zapewnione spotkania wieczorem np. korzystanie z atrakcji hotelu, zabawa, występ, wyjście do teatru, wyjście na basen itp.

Oprócz wydatków na zorganizowanie konferencji bądź partycypacji w konferencji, Wnioskodawca pokrywa koszty wynagrodzenia wykładowców, podróży pracowników, przygotowania materiałów informacyjnych i reklamowych.

Udział w konferencji ma miejsce na podstawie przysłanego zgłoszenia albo otrzymanego zaproszenia. Dla uczestników udział w konferencji jest bezpłatny. W przypadku konferencji obejmujących nocleg, uczestnicy co do zasady zobowiązani są do samodzielnego pokrycia kosztów noclegu i/lub części wyżywienia; jedynie w bardzo sporadycznych przypadkach koszty noclegu pokrywa Spółka.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy wydatki na organizacje konferencji wskazane w stanie faktycznym, zarówno ponoszone bezpośrednio przez Spółkę jak i te, w których Spółka partycypuje kiedy konferencję organizuje inny podmiot, stanowią dla Spółki w całości koszt uzyskania przychodów w podatku dochodowym od osób prawnych? (zaistniały stan faktyczny)
2. Czy wydatki na organizacje konferencji wskazane w stanie faktycznym, zarówno ponoszone bezpośrednio przez Spółkę jak i te, w których Spółka partycypuje kiedy konferencję organizuje inny podmiot, stanowić będą dla Spółki w całości koszt uzyskania przychodów w podatku dochodowym od osób prawnych? (zdarzenie przyszłe)
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych „kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1”.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ww. ustawy, w doktrynie i w praktyce wprowadza się warunki, jakie muszą zostać spełnione aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodów.

Po pierwsze, wydatek ten musi zostać poniesiony przez podatnika i mieć charakter definitywny. Termin „ponieść” w znaczeniu językowym oznacza „zostać obarczonym, obciążonym czymś”. Z perspektywy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych poniesienie to faktyczne wydatkowanie, gdyż wykładnia całego zwrotu wskazuje na czas dokonany co oznacza, że chodzi o taki stan, w którym nastąpiło obciążenie kosztem nie tylko w sensie ewidencyjnym, ale w znaczeniu realnym. W sytuacji poniesienia kosztów musiało dojść do wydatkowania określonej sumy pieniężnej. Definitywny charakter wydatku oznacza, że wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona.

Po drugie, wydatek musi pozostawać w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą. O związku takim można mówić z punktu widzenia treści przepisów ustawy, umowy spółki, statutu lub innego aktu organizacyjnego, w którym określony został przedmiot działalności podatnika.

Po trzecie, wydatek musi zostać poniesiony w celu uzyskania przychodów, zachowania lub zabezpieczenia ich źródła. Aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodu, to pomiędzy tym wydatkiem a osiągnięciem przychodu musi zachodzić związek przyczynowo-skutkowy tego typu, że poniesienie wydatku ma lub może mieć wpływ na powstanie lub zwiększenie tego przychodu, zachowanie albo zabezpieczenie jego źródła. Jak wskazuje się w orzecznictwie sądowym sformułowanie „w celu uzyskania przychodów” oznacza, że wydatek musi być poniesiony w taki sposób, aby racjonalnie działający przedsiębiorca mógł w związku z nim spodziewać się z dużym prawdopodobieństwem wystąpienia przychodu (zob. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 14 sierpnia 2003 r. sygn. SA/Bd 1627/03).

Przechodząc na grunt analizowanego stanu faktycznego należy stwierdzić, że w przypadku wydatków na organizację konferencji zostały spełnione wszystkie wyżej wymienione warunki z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, pozwalające zaliczyć te wydatki do kosztów uzyskania przychodów.

Po pierwsze, nie ulega wątpliwości, że wydatki na konferencję będą rzeczywiście ponoszone przez Spółkę i to w sposób definitywny. Wnioskodawca bowiem zapłaci za koszty organizacji konferencji z własnych środków i wydatek ten nie będzie mu w żaden sposób zwracany.

Po drugie, w ocenie Spółki, nie budzi także wątpliwości fakt, że wydatki na organizację konferencji pozostają w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. W ramach konferencji organizowane są szkolenia związane z działalnością Wnioskodawcy, przedstawiane są usługi i produkty Wnioskodawcy oraz prezentowane są zasady współpracy z Wnioskodawcą. Ponadto, w ramach konferencji Spółka przekazuje uczestnikom materiały informacyjne i reklamowe dotyczące oferowanych przez siebie produktów. Tym samym, istnieje ścisły związek między konferencją (wydatkami na jej organizację), a działalnością gospodarczą prowadzoną przez Spółkę.

Po trzecie, wydatek na organizację konferencji będzie poniesiony w celu uzyskania przychodów, lub zachowania ich źródła. W tym miejscu należy podkreślić, że chodzi zarówno o bezpośredni, jak i o pośredni związek wydatku z przychodami. Najważniejsze jest tutaj uchwycenie związku przyczynowego jaki istnieje między kosztem a przychodem. W konferencjach będą uczestniczyli m.in. potencjalni kontrahenci Spółki. Konferencja będzie zatem okazją do zaprezentowania im oferty Spółki, przybliżenia zasad świadczenia przez nią usług i korzyści płynących z korzystania z tych usług, zachęcenia do współpracy, co może przełożyć się na zawarcie umowy z nowym kontrahentem (a tym samym powstanie przychodu). Można zatem zauważyć związek między działaniami reklamowymi Spółki (organizacja konferencji), a pozyskiwaniem kontrahentów (przyszłymi przychodami). W konferencjach będą także uczestniczyli aktualni kontrahenci Spółki. W tym przypadku efekt konferencji może być dwojakiego rodzaju. Konferencja może służyć przedstawieniu tej części oferty, z której aktualni kontrahenci nie korzystają. Będzie to zatem okazja to rozszerzenia współpracy (a tym samym zwiększania przychodów od tego kontrahenta). Na takie spotkania trzeba jeszcze spojrzeć z innej perspektywy. W przypadku aktualnych kontrahentów konferencje będą miały także na celu spotkanie się, wyjaśnienie wątpliwości w zakresie współpracy, przedstawienie sposobu polepszenia tej współpracy itd. Takie działania, choć same nie przynoszą przychodów, stanowią działania w celu zachowania źródła przychodów, jakim jest umowa z kontrahentem.

Podsumowując, zdaniem Wnioskodawcy, wydatki na konferencje z aktualnymi lub przyszłymi kontrahentami będą ponoszone z jednej strony w celu uzyskania przychodów, a z drugiej w celu zachowania źródła przychodów.

Wobec spełnienia wszystkich warunków określonych w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, Wnioskodawca uznaje, że wydatki na organizację konferencji mogą być w całości kosztem uzyskania przychodów w podatku dochodowym od osób prawnych.

Kosztem uzyskania przychodów mogą być wydatki spełniające warunki określone w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niewymienione w art. 16 ust. 1 tej ustawy.

W tym miejscu należy odnieść się do treści art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Zgodnie z tym przepisem, nie uznaje się za koszt uzyskania przychodów „kosztów reprezentacji, w szczególności poniesionych na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych”.

Dla ustalenia aktualnego znaczenia tego przepisu należy w pierwszej kolejności odwołać się do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 17 czerwca 2013 r. (sygn. II FSK 702/11). Teza tego wyroku (wydanego w składzie siedmioosobowym) jest następująca: „Tylko wydatki na zakup tych usług gastronomicznych stanowiących koszty uzyskania przychodu zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), których jedynym (głównym) celem jest tworzenie lub poprawa wizerunku firmy na zewnątrz podlegają wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodów na zasadach określonych w art. 16 ust. 1 pkt 28 tej ustawy w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2007 r.”. W nawiązaniu do tego orzeczenia Minister Finansów wydał interpretację ogólną z dnia 25 listopada 2013 r. (sygn. DD6/033/127/SOH/2013/PD-120521), gdzie stwierdzono: „Reasumując, należy stwierdzić, że analiza tez wyroku NSA z dnia 17 czerwca 2013 r., sygn. akt II FSK 702/11 prowadzi do wniosku, iż nie podlegają wykluczeniu z kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 28 u.p.d.o.p. i art. 23 ust. 1 pkt 23 u.p.d.o.f. ponoszone przez podatników wydatki na drobne poczęstunki (np. ciastka, paluszki, kanapki), napoje (np. kawa, herbata, woda mineralna, soki), a także posiłki (np. obiady, lunche), niezależnie od miejsca ich podawania (w siedzibie podatnika, czy też poza nią), podawane podczas prowadzenia rozmów z kontrahentami, inwestorami, wykonawcami etc. dotyczących zakresu prowadzonej przez podatników działalności gospodarczej”.

Powyższy wyrok i interpretacja, zdaniem Spółki, przecinają wątpliwości w zakresie wykładni art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a w szczególności w zakresie rozumienia terminu „reprezentacja”. Zgodnie z wyrokiem i interpretacją należy uznać, że przykładowa lista kosztów reprezentacji (wydatki na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych) nie oznacza automatycznego wyłączenia ich z kosztów podatkowych, ponieważ trzeba brać pod uwagę warunki i okoliczności poniesienia tych wydatków. Dla oceny takich wydatków nie są także istotne takie cechy jak wystawność, wytworność, okazałość poczęstunków. Za wyłączone z kosztów uzyskania przychodów należy uznać jedynie te wydatki, których wyłącznym bądź dominującym celem jest stworzenie pewnego wizerunku podatnika bądź jego działalności.

Wnioskodawca uważa, że art. 16 ust. 1 pkt 28 ww. ustawy, nie będzie miał zastosowania w przedstawionym stanie faktycznym. Przenosząc powyższe uwagi na grunt niniejszej sprawy należy uznać, że na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie można automatycznie wyłączyć z kosztów podatkowych wszystkich wydatków żywieniowych związanych z konferencją (takich jak np. lunch, przekąski, napoje, przerwa kawowa, kolacje). To samo dotyczy innych wydatków składających się na konferencję (np. zapewnienie sali, urządzeń technicznych, zapewnienie części merytorycznej konferencji, kosztów podróży pracowników uczestniczących w konferencji, materiałów reklamowych, usług technicznych, parkingu, atrakcji innych). Nie należy także opierać się na kryterium wystawności czy wytworności posiłków, czy innych wydatków. Jak wskazano należy oceniać w jakich warunkach i okolicznościach doszło do poniesienia wydatku oraz czy jego wyłącznym bądź dominującym celem jest stworzenie pewnego obrazu (wizerunku) podatnika i jego działalności.

Po pierwsze, należy odnieść się do okoliczności w jakich dochodzi do poniesienia tych wydatków. Jak wskazano w stanie faktycznym uczestnik konferencji korzysta z posiłków i napojów oraz innych świadczeń (sali, urządzeń technicznych, parkingu, atrakcji) przy okazji udziału w konferencji. Zatem zapewnienie tych świadczeń nie stanowi zasadniczego celu spotkania, ale ma miejsce niejako „przy okazji” udziału w konferencji.

Po drugie, zapewnienie posiłków lub innych z wymienionych świadczeń, w warunkach konferencji należy uznać za standardowe działanie. W przypadku organizacji konferencji powszechne jest zapewnienie uczestnikom warunków do jej przeprowadzenia oraz zorganizowanie czasu trwania konferencji.

Po trzecie, nie można także mówić, że wyłącznym bądź dominującym celem wydatków jest stworzenie pewnego obrazu (wizerunku) podatnika i jego działalności. Mając na uwadze rodzaj prowadzonej działalności, Wnioskodawca przyjął, że jedną z istotnych form reklamy produktów będzie ich prezentacja szerokiemu gronu potencjalnych lub obecnych kontrahentów w trakcie organizowanych konferencji. Każdy zatem podmiot w ramach prowadzonej działalności może dokonać wyboru form reklamowania produktu (np. reklama w telewizji, internecie, gazecie, bezpośrednie przesyłanie informacji do potencjalnych nabywców, inne). Wnioskodawca uznał, że jego rodzaj działalności powinien być reklamowany w ramach osobistych spotkań z kontrahentami, w trakcie których może nawiązać bezpośredni kontakt, wyjaśnić zasady działalności, przedstawić produkt, wyjaśnić wszelkie wątpliwości. Zasadniczym zatem celem organizowania konferencji jest reklamowanie produktów Wnioskodawcy. Konferencja jest nastawiona na przedstawienie oferty Spółki, przedstawienie korzyści ze współpracy ze Spółką, wskazanie jak ważne w ramach prowadzonej działalności jest uzyskiwanie/udostępnianie danych o kontrahentach, co wpływa na pozyskanie nowych i zachowanie dotychczasowych kontrahentów. Wydatki na organizację konferencji nie mają na celu stworzenie pozytywnego wizerunku Spółki i jej działalności. Wydatki te mają charakter drugorzędny i służą jedynie dobrej organizacji konferencji, zgodnie z powszechnie przyjętymi standardami. Minister Finansów w cytowanej już interpretacji ogólnej uznał, że są kosztem podatkowym wydatki na posiłki „podawane podczas prowadzenia rozmów z kontrahentami, inwestorami, wykonawcami etc. dotyczących zakresu prowadzonej przez podatników działalności gospodarczej”.

Przedstawione wyżej stanowisko Spółki znajduje potwierdzenie nie tylko w cytowanym wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 17 czerwca 2013 r. (sygn. II FSK 702/11), ale także w innych wyrokach sądów administracyjnych. Obecnie można już mówić o ukształtowanej linii orzecznictwa zgodnej z wyrokiem o sygn. II FSK 702/11. Tytułem przykładu można wskazać na: wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 10 września 2013 r. (sygn. II FSK 2019/13); wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 29 października 2013 r. (sygn. I SA/Kr 1691/13); wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 26 września 2013 r. (sygn. III SA/Wa 656/13). W ostatnim wyroku stwierdzono: „Jako, że wydatek na zakup tych usług gastronomicznych, których jedynym (głównym) celem jest tworzenie lub poprawa wizerunku firmy na zewnątrz podlega wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodów na zasadach określonych w art. 16 ust. 1 pkt 28 u.p.d.o.p. w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2007 r., to ponoszone przez Skarżącą wydatki ponoszone przy okazji (w celu) ustalania warunków sprzedaży towarów, przedstawiania aktualnej oferty handlowej, negocjacji postanowień umów zawieranych z kontrahentami, itp. winny być uznane za koszty uzyskania przychodów, o których mowa w art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p.”. Spółka podziela stanowisko i argumentację wyrażone w powyższych orzeczeniach.

Stanowisko Spółki potwierdzają także interpretacje organów podatkowych, w tym również takie które zostały wydane przed 2013 rokiem (przed interpretacją ogólną Ministra Finansów). Stanowisko Spółki potwierdzają np. interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 27 kwietnia 2012 r. (sygn. IPTPB1/415-84/12-2/DS); interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 4 września 2012 r. (sygn. IPPB5/423-482/12-4/JC); interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 2 września 2010 r. (sygn. IBPBI/2/423-809/10/AK); interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 11 sierpnia 2011 r. (sygn. IPPB5/423-594/11-4/JC). W tej ostatniej stwierdzono: „Z przedstawionych we wniosku okoliczności wynika, iż w celu zwiększenia udziału w rynku oraz przychodów ze sprzedawanych produktów Spółka organizuje nieodpłatne szkolenia produktowe dla swoich pracowników, klientów oraz potencjalnych klientów. W ich trakcie uczestnikom szkolenia przekazywana jest specjalistyczna wiedza na temat produktów, dotycząca ich właściwości, a także możliwych zastosowań. Szkolenia mają charakter informacyjny oraz instruktażowy. Ich celem jest szczegółowe zapoznanie się z oferowanymi produktami Spółki. W ramach organizowanych szkoleń Spółka ponosi wydatki m.in. na: noclegi uczestników, wyżywienie, dojazd uczestników do miejsca szkolenia, wynajem sali, materiały szkoleniowe. Należy zatem stwierdzić, iż przedmiotowe wydatki, które ponosi Wnioskodawca w związku z organizacją szkoleń o charakterze instruktażowym i informacyjnym skierowanych do pracowników, klientów oraz potencjalnych klientów nie noszą znamion reprezentacji i mają związek z uzyskiwanymi przez Spółkę przychodami”.

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy, wszystkie wydatki na organizację konferencji opisanych w stanie faktycznym, zarówno ponoszone bezpośrednio przez Spółkę, jak i te w których Spółka partycypuje kiedy konferencję organizuje inny podmiot, stanowią dla Wnioskodawcy w całości koszt uzyskania przychodów w podatku dochodowym od osób prawnych; dotyczy to zarówno wydatków już poniesionych przez Spółkę (zaistniały stan faktyczny), jak i wydatków które Spółka poniesie w przyszłości (zdarzenie przyszłe).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz opisu zdarzenia przyszłego jest:

• nieprawidłowe – w części dotyczącej wydatków na korzystanie z atrakcji hotelu, zabawę, występ, wyjście do teatru, wyjście na basen;
• prawidłowe – w pozostałym zakresie.
  
  

O możliwości obciążenia podatkowych kosztów uzyskania przychodów wydatkami ponoszonymi przez podatników podatku dochodowego od osób prawnych decydują przepisy art. 15 i 16 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm.).

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ww. ustawy, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 (…).

Konstrukcja przepisu dotyczącego kosztów uzyskania przychodów daje podatnikowi możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich kosztów (nie wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych), pod warunkiem, że wykaże ich bezpośredni bądź pośredni związek z prowadzoną działalnością, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu. Tak więc, kosztami uzyskania przychodów są wszelkie, racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów, z wyjątkiem wymienionych w art. 16 ust. 1 ww. ustawy.

Zatem, aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodów, między tym kosztem a przychodem musi istnieć związek przyczynowo-skutkowy. Chodzi tu o związek tego typu, że poniesienie kosztu ma wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodu. Przez koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami należy rozumieć te koszty, których poniesienie wpływa bezpośrednio na uzyskanie przychodu z danego źródła. Są to więc wszelkie koszty, których poniesienie jest niezbędne, aby określone źródło przychodów przyniosło konkretne przychody. Aby uznać dany wydatek za koszt uzyskania przychodów nie jest konieczne w każdym przypadku wykazanie między nim a przychodem bezpośredniego związku. Należy zaznaczyć, że kosztami uzyskania przychodów są wszystkie wydatki poniesione w celu uzyskania przychodów, w tym również w celu zachowania i zabezpieczenia źródła przychodów, tak aby to źródło przynosiło przychody także w przyszłości. Wobec powyższego, kosztami będą również koszty pośrednie związane z uzyskiwanymi przychodami, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów (w tym dla zagwarantowania funkcjonowania źródła przychodów), nawet wówczas gdyby z obiektywnych powodów przychód nie został osiągnięty.

Kosztem uzyskania przychodów będzie zatem taki koszt, który spełnia łącznie następujące warunki:

• został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika,
• jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
• pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
• poniesiony został w celu uzyskania przychodów, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów,
• został właściwie udokumentowany,
• nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.
  
  

Należy przy tym zauważyć, że definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu, każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach, należy zaś zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania. Podatnik oceniając związek wydatku z prowadzoną działalnością gospodarczą winien zakładać, że dany koszt może obiektywnie przyczynić się do osiągnięcia przychodu. Ponadto, należy mieć na względzie, że podatnik uznając wydatek za koszt uzyskania przychodu odnosi ewidentne korzyści albowiem o ten koszt zmniejsza podstawę opodatkowania. Na nim więc spoczywa ciężar udowodnienia, że określony wydatek jest kosztem uzyskania przychodu.

Uznanie danego wydatku za koszt uzyskania przychodów jest możliwe tylko wtedy, gdy z prawidłowo i rzetelnie udokumentowanych zdarzeń wynika ponad wszelką wątpliwość, że jest to wydatek celowy i racjonalnie uzasadniony. Podatnik zobowiązany jest więc wykazać nie tylko fakt poniesienia danego wydatku, ale także jego celowość i racjonalność. Przy ustalaniu kosztów uzyskania przychodów, nie można uznać za koszt wydatków, których charakter budzi wątpliwości.

W tym miejscu należy zauważyć, że ustawodawca nie definiuje, co należy rozumieć pod pojęciami: „w celu” osiągnięcia przychodu, jak i „zachowanie” lub „zabezpieczenie” źródła przychodów.

Zgodnie z definicjami zawartymi w Słowniku języka polskiego PWN, pojęcie:

1. „celowość” oznacza: „przydatność do jakichś potrzeb”, „świadome zmierzanie do celu”, „taki przebieg zjawisk, zdarzeń, działań ludzkich, jakby w swym rozwoju zmierzały one do określonego celu”,
2. „zabezpieczyć” oznacza: „zapewnienie ochrony przed czymś niebezpiecznym lub szkodliwym”, „uczynienie bezpiecznym”, „zapewnienie utrzymania czegoś w dotychczasowym stanie”, „zapewnienie komuś środków do życia”, „zapewnienie zaspokojenia roszczenia lub wykonanie kary”, natomiast
3. „zachować” oznacza: „pozostać w posiadaniu czegoś”, „dochować coś w niezmienionym stanie mimo upływu czasu lub niesprzyjających okoliczności”, „uchronić przed zapomnieniem”.
   
   

Można więc przyjąć, że koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów to takie koszty, które są poniesione w trakcie dążenia do uzyskania przychodów. Określony cel musi być widoczny w momencie ponoszenia kosztu. Ponadto poniesione koszty winny omawiany cel realizować lub co najmniej zakładać jego realność. Koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to takie koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu występowały w nienaruszonym stanie oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast jako zabezpieczenie źródła przychodów powinno się przyjmować koszty poniesione na ochronienie istniejącego źródła przychodów, w taki sposób, aby to źródło funkcjonowało w bezpieczny sposób.

Jednocześnie należy zauważyć, że w złożonej rzeczywistości życia gospodarczego istnieje obiektywna i zasadnicza trudność w precyzyjnym wyznaczeniu linii rozgraniczającej poszczególne przejawy aktywności gospodarczej, wykazywanej przez przedsiębiorców. Chodzi tu o ich podstawową działalność (produkcję, handel, usługi) i towarzyszące tej działalności przedsięwzięcia o charakterze marketingowym, promocyjnym, reklamowym, reprezentacyjnym – dotyczące sprzedaży towarów i usług oraz relacji z aktualnymi i potencjalnymi kontrahentami.

W przedstawionym opisie stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego Wnioskodawca wskazał, że podejmuje działania reklamowe mającą na celu przekazywanie informacji o prowadzonej przez niego działalności i świadczonych usługach, zachęcanie do skorzystania z oferowanych przez niego produktów oraz przedstawienie korzyści płynących ze współpracy ze Spółką. Swoją reklamę Wnioskodawca adresuje do szerokiego grona osób i podmiotów. Mając na uwadze rodzaj działalności, Spółka uznała, że korzystną dla zwiększenia sprzedaży formą reklamy będzie przedstawienie oferowanych produktów w trakcie bezpośrednich spotkań z kontrahentami w ramach organizowanych konferencji.

Możliwe są dwie formy organizacji konferencji – Spółka samodzielnie organizuje konferencje i bezpośrednio ponosi jej koszty lub partycypuje w kosztach konferencji organizowanej przez inny podmiot na podstawie zawartej między nimi umowy oraz na podstawie faktury wystawionej przez organizatora konferencji na Wnioskodawcę.

W związku z organizacją konferencji, Spółka ponosi wydatki na zapewnienie sali wraz z niezbędnymi urządzeniami (np. system nagłośnienia, mikrofon, ekran, projektor, podest, mównica, dostęp do internetu), wyżywienie i napoje (np. lunch, przekąski, napoje, przerwa kawowa, lampka alkoholu, kolacja). Sporadycznie, gdy organizowana jest dłuższa konferencja np. 2-dniowa, dla uczestników mogą zostać zapewnione spotkania wieczorem np. korzystanie z atrakcji hotelu, zabawa, występ, wyjście do teatru, wyjście na basen itp.

Wnioskodawca pokrywa także koszty wynagrodzenia wykładowców, podróży pracowników, przygotowania materiałów informacyjnych i reklamowych. Natomiast w przypadku konferencji obejmujących nocleg, Spółka w sporadycznych przypadkach pokrywa koszty noclegu, gdyż uczestnicy co do zasady zobowiązani są do samodzielnego pokrycia kosztów noclegu i/lub części wyżywienia.

Na tle tak przedstawionego opisu sprawy Wnioskodawca powziął wątpliwość, co do możliwości zaliczenia w całości ponoszonych przez Spółkę wydatków na organizację konferencji do kosztów podatkowych.

W świetle powyższego, konieczne jest rozstrzygnięcie czy opisane we wniosku wydatki spełniają kryteria określone w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz czy nie podlegają wyłączeniu z kosztów podatkowych mocą art. 16 ust. 1 ww. ustawy, w którym to artykule ustawodawca dokonał enumeratywnego wyliczenia wydatków niestanowiących kosztów podatkowych, nawet jeśli są ponoszone w celu uzyskania przychodów (zabezpieczenia lub zachowania źródła przychodów).

W ocenie Organu, należy przede wszystkim rozważyć, czy wydatki, o których traktuje wniosek stanowią wydatki związane z reklamą Spółki, czy też są wydatkami o charakterze reprezentacyjnym i powinny zostać wyłączone z kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zgodnie bowiem z treścią powołanego wyżej przepisu, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kosztów reprezentacji, w szczególności poniesionych na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych.

Oceniając więc, czy dane koszty ponoszone przez podatnika mają charakter reprezentacyjny należy patrzeć przez pryzmat ich celu. Jeśli wyłącznym bądź dominującym celem ponoszonych kosztów jest wykreowanie pozytywnego obrazu podatnika, to koszty te mają charakter reprezentacyjny i nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów w myśl art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Jednocześnie należy zauważyć, że wyłączając z kosztów podatkowych koszty reprezentacji, ustawa podatkowa nie definiuje terminu „reprezentacja” ani też nie odsyła do innych przepisów prawa. Brak ustawowej definicji pojęcia „reprezentacja” nie uprawnia jednak do dowolnego określania zakresu znaczeniowego tego terminu.

W piśmiennictwie powoływana jest zazwyczaj definicja słownikowa. Wskazać jednakże należy, że w przeciwieństwie do definicji ustawowej, zamieszczonej w danym akcie prawnym, nie ma jednej i powszechnie obowiązującej definicji słownikowej określonego pojęcia, a pomiędzy poszczególnymi z nich mogą zachodzić różnice w sposobie opisu wyjaśnianego terminu oraz niezbędnych cechach i elementach, które składają się na opis wyjaśniający znaczenia danego pojęcia. O ile w przypadku definicji ustawowej brak zaistnienia jakiegokolwiek jej elementu, czy też spełnienia wynikającego z niej warunku, nie jest możliwe przyporządkowanie danego stanu faktycznego do normy prawnej, w której pojęcie to występuje, to skutek ten nie może być automatycznie stosowany w przypadku posłużenia się definicją słownikową.

Dlatego też zasadnym jest odwołanie się do etymologii terminu „reprezentacja”, gdzie „repraesentatio” (łac.) oznacza „wizerunek”.

W świetle powyższego, „reprezentacja” w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych stanowi działanie w celu wykreowania oraz utrwalenia pozytywnego wizerunku podatnika wobec innych podmiotów. W podanym znaczeniu reprezentacja to przede wszystkim każde działanie skierowane do istniejących lub potencjalnych kontrahentów podatnika lub osoby trzeciej w celu stworzenia oczekiwanego wizerunku podatnika dla potrzeb ułatwienia zawarcia umowy lub stworzenia korzystnych warunków jej zawarcia. W takiej sytuacji wydatki na reprezentację to koszty, jakie ponosi podatnik w celu wykreowania swojego pozytywnego wizerunku, uwypuklenia swojej zasobności, profesjonalizmu (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 16 października 2013 r. sygn. akt II FSK 2442/13). Podobny pogląd prezentuje też Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku siedmioosobowego składu z 16 czerwca 2013 r. sygn. akt II FSK 702/11.

Innymi słowy, reprezentacja w odniesieniu do działalności gospodarczej podatnika, to działania polegające na kontaktach oficjalnych i handlowych z innymi podmiotami gospodarczymi, które mają na celu kształtowanie oraz utrwalanie właściwego wizerunku firmy. Właściwy wizerunek zaś to taki, który może sprawić, że kształtowany dzięki reprezentacji „obraz przedsiębiorcy” przełoży się na zawarcie umowy, nabywanie jego produktów lub usług.

Podobnie jak w przypadku reprezentacji, tak również w odniesieniu do reklamy brak jest w przepisach podatkowych legalnej definicji tego pojęcia.

Według Słownika języka polskiego pod red. M. Szymczaka (wyd. PWN z 1996 r., tom III, s. 37), reklamą jest „rozpowszechnianie informacji o towarach ich zaletach, wartości, miejscach i możliwościach nabycia, chwalenie czegoś, zalecanie czegoś przez prasę, radio telewizję; środki (np. plakaty, napisy, ogłoszenia, itp.) służące temu celowi”. Chodzi więc o zachwalanie produktów, usług czy towarów danego producenta lub sprzedawcy, skłonienie ludzi do ich nabywania.

Pojęcie „reklamy” należy rozumieć jako wszelkie celowe działania podatnika mające na celu rozpowszechnienie wiedzy o oferowanych przez niego produktach lub usługach, działania których celem jest kształtowanie popytu, poprzez poszerzenie wiedzy przyszłych nabywców o towarach bądź usługach, ich cechach i przeznaczeniu, w celu zachęcenia do nabywania towarów, bądź usług od tego właśnie a nie innego podmiotu gospodarczego (B. Brzeziński, M. Kalinowski, Podatek dochodowy od osób prawnych, Komentarz, Warszawa 1997, s. 159; zob. też wyrok NSA z dnia 10 listopada 1999 r. sygn. akt I SA/Lu 1030/98, Lex nr 46935).

Innymi słowy, reklama to działania podmiotu gospodarczego kształtujące popyt na dane towary, usługi lub markę, poprzez poszerzenie wiedzy o nich, mające na celu zachęcenie jak największej liczby potencjalnych klientów do zakupu towarów lub usług tego podmiotu gospodarczego.

Podsumowując, reprezentacja dotyczy działań zmierzających do kształtowania, rozpowszechniania wizerunku podatnika jako podmiotu gospodarczego, natomiast reklama dotyczy działań zmierzających do kształtowania, rozpowszechniania wizerunku nie samego podatnika, lecz jego produktów (towarów i usług). Podnosi się także, że reklama polega na przedstawianiu towarów i usług oraz nakłanianiu do ich nabycia w sposób bezpośredni, zaś reprezentacja pośrednio promuje podmiot gospodarczy poprzez stworzenie dobrego wizerunku firmy (J. Marciniuk, Podatek dochodowy od osób prawnych, Rok 2007, Komentarz, Wyd. C.H. Beck, Warszawa 2007, teza 438 do art. 16, s. 568).

Przenosząc zatem powołane uregulowania prawne oraz powyższe wyjaśnienia na grunt rozpoznawanej sprawy należy stwierdzić, że wydatki jakie Spółka ponosi na korzystanie z atrakcji hotelu, zabawę, występ, wyjście do teatru, czy wyjście na basen wiążą się z kreowaniem pozytywnego wizerunku firmy. Nie można bowiem uznać, że wydatki te służą realizacji celów organizowanych przez Spółkę konferencji związanych z reklamą jej produktów i usług. Tym samym, ww. wydatki noszą znamiona reprezentacji i nie mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, o czym stanowi wyraźnie treść art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Natomiast wydatki jakie Spółka ponosi na zapewnienie sali wraz z niezbędnymi urządzeniami (np. system nagłośnienia, mikrofon, ekran, projektor, podest, mównica, dostęp do internetu), wyżywienie i napoje (np. lunch, przekąski, napoje, przerwa kawowa, lampka alkoholu, kolacja), koszty noclegu, koszty wynagrodzenia wykładowców, podróży pracowników, przygotowania materiałów informacyjnych i reklamowych mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, gdyż wypełniają przesłanki wynikające z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Nie stanowią natomiast wydatków na reprezentację, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 28 ww. ustawy.

Ustosunkowując się natomiast do cytowanych w treści wniosku orzeczeń sądów administracyjnych należy wskazać, że nie mogą one wpłynąć na ocenę prawidłowości przedmiotowej kwestii. Nie negując tych orzeczeń, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego należy stwierdzić, że zdaniem organu podatkowego, tezy badanych rozstrzygnięć nie mają zastosowania w przedmiotowym postępowaniu.

Z kolei, w odniesieniu do powołanych przez Spółkę interpretacji indywidualnych stwierdzić należy, że są one rozstrzygnięciami wydanymi w konkretnych sprawach, osadzonych w określonym stanie faktycznym i tylko do nich się odnoszących, w związku z tym nie mają mocy powszechnie obowiązującego prawa.

Interpretacja dotyczy:

• zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym oraz
• zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
  
  

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.