Z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 12 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 202, poz. 1957) wynika między innymi, że do dnia 31 grudnia 2004 r. obowiązuje zwolnienie przedmiotowe, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 14 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654, z poźn. zm.), w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2003 r.
W świetle tego ostatniego przepisu wolne od podatku dochodowego są dotacje otrzymane z budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego, z wyjątkiem dopłat do oprocentowania kredytów bankowych w zakresie obowiązującym w odrębnych ustawach.
Z powyższego przepisu wynika więc, że dla zakresu tego zwolnienia nie jest istotny rodzaj dotacji, ich charakter i to czy są one określane jako dotacje podmiotowe, przedmiotowe czy też celowe. Również nie ma znaczenia sposób wykorzystania tych dotacji. Ważne jest natomiast źródło ich pochodzenia, którym musi być budżet państwa, województwa samorządowego, powiatu lub gminy (patrz Małgorzata Niezgódka-Medek w „Podatek dochodowy od osób prawnych”, Komentarz 2003, Oficyna Wydawnicza UNIMEX, str. 615).
Jeżeli więc dokapitalizowanie Funduszu Pożyczkowego .... przez Samorząd .... nastąpi w formie dotacji, to do powyższego stanu faktycznego należy zastosować powyżej wskazane przepisy prawa, co w praktyce oznacza, że dotacja ta nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.
Powyższe oznacza także, że wydatków i kosztów bezpośrednio sfinansowanych z tej dotacji nie będzie można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów (por. art. 5 ust. 1- zdanie trzecie cytowanej wyżej ustawy z dnia 12 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw).
W tym miejscu należy podzielić stanowisko Spółki, iż z art. 16 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wynika generalna zasada, że do kosztów uzyskania przychodów nie można zaliczyć odpisów i wpłat na fundusze tworzone przez podatnika, za wyjątkiem okoliczności, o których mowa pod lit.a i b tego przepisu.
Odnosząc się do kwestii związanej z możliwością zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z obsługą zaciągniętego na potrzeby Funduszu Pożyczkowego kredytu, tj. odsetek i prowizji bankowych, należy wyjaśnić co następuje:
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy.
O zasadności zakwalifikowania danego wydatku do kosztów uzyskania przychodów przesądza spełnienie następujących przesłanek (warunków):
1) koszt został poniesiony w celu osiągnięcia lub zachowania i zabezpieczenia źródła przychodów, tak aby to źródło przynosiło przychody także w przyszłości,
2) koszt został faktycznie poniesiony przez podatnika,
3) koszt nie został wymieniony w art. 16 ust. 1 wskazanej ustawy o po datku dochodowym, czyli nie został wyłączony z katalogu kosztów uzyskania przychodów,
4) koszt został udokumentowany przez podatnika zgodnie z wymogami określonymi w przepisach prawa.
W świetle art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie uważa się za koszty uzyskania przychodów naliczonych, lecz nie zapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów).
Z powyższego przepisu wynika więc, że jedynie odsetki zapłacone mogą być ujęte w kosztach uzyskania przychodów.
Kwestie związane z przypisaniem kosztów do właściwego okresu podatkowego reguluje art. 15 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, wedle którego koszty uzyskania przychodów są potrącalne tylko w tym roku podatkowym, którego dotyczą, tj. są potrącalne także koszty uzyskania poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy, lecz dotyczące przychodów roku podatkowego oraz określone co do rodzaju i kwoty koszty uzyskania, które zostały zarachowane, chociaż ich jeszcze nie poniesiono, jeżeli odnoszą się do przychodów danego roku podatkowego, chyba że ich zarachowanie nie było możliwe; w tym przypadku są one potrącalne w roku, w którym zostały poniesione.
Z powołanego przepisu wynika generalna zasada, że koszty poniesione w celu uzyskania przychodów można potrącić w roku podatkowym, w którym przychód związany z kosztami wystąpił albo racjonalnie oceniając – powinien wystąpić, a tylko wówczas, gdy nie jest to możliwe, mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów tego roku podatkowego, w którym zostały poniesione.
Reasumując należy podzielić stanowisko podatnika, że w przypadku braku przychodów z udzielonych pożyczek nie będzie możliwe ujecie w koszty uzyskania przychodów wydatków na obsługę zaciągniętego na potrzeby utworzenia Funduszu Pożyczkowego kredytu bankowego.