DECYZJA

Na podstawie art. 5 ust. 7 pkt 2 ustawy z dnia 21 czerwca 1996r. o urzędach i izbach skarbowych (tekst jedn. Dz. U. z 2004r. Nr 121, poz. 1267) i art. 233 §1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (tekst jednolity Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), po rozpatrzeniu zażalenia z dnia 4 lipca 2005r. Państwa ........., reprezentowanych przez pełnomocnika Pana ......... na postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Sokołowie Podlaskim z dnia .... 2005r. Nr ...... wydane w trybie art. 14 a powołanej ustawy, którym organ podatkowy I instancji uznał za nieprawidłowe stanowisko podatników, iż dokumentowanie dowodami wewnętrznymi zakupów zwierząt żywych na targowiskach od osób, które twierdzą , że są rolnikami , nie są zainteresowane otrzymaniem faktur VAT RR i odmawiają podania danych niezbędnych do wystawienia takiej faktury, nie narusza przepisów ustawy o rachunkowości i jest dozwolone przez przepis art. 20 ust. 4 tej ustawy, a prowadzone księgi rachunkowe nie mogą być z tego powodu uznane za wadliwe - Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie utrzymuje w mocy w/w postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w...........

UZASADNIENIE

Państwo ....... – prowadzący działalność gospodarczą w zakresie uboju zwierząt rzeźnych i sprzedaży artykułów mięsnych - ....... za pośrednictwem pełnomocnika Pana .....zwrócili się o udzielenie - w trybie art. 14a Ordynacji podatkowej - pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu stosowania prawa podatkowego w zakresie dokumentowania zakupów zwierząt żywych na targowiskach od osób, które twierdzą, że są rolnikami, nie są zainteresowane otrzymywaniem faktur VAR RR i zapłatą za pośrednictwem banku , ponadto osoby te bez podania przyczyn odmawiają podania danych niezbędnych do wystawienia faktur. Z uwagi na powyższe zakupy te na podstawie art. 20 ust.4 ustawy z dnia 29.IX.1994r. o rachunkowości dokumentowane są dowodami wewnętrznymi bez odliczenia od podatku należnego zryczałtowanego zwrotu podatku zawartego w tych zakupach.

Podatnicy prosili o wyjaśnienie:- czy przyjęty sposób dokumentowania opisanych zakupów narusza przepisy art. 155 i 116 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług a także inne przepisy tej ustawy w szczególności art. 109 ust.3.- czy przyjęty sposób dokumentowania opisanych zakupów narusza przepis art. 20 ust.4 ustawy o rachunkowości oraz powoduje, że księgi rachunkowe w których zakupy te uwidoczniono są wadliwe w rozumieniu art. 193 §3 Ordynacji podatkowej. W ocenie podatników sposób dokumentowania ww. zakupów nie narusza powołanych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług jak również ustawy o rachunkowości a prowadzone przez nich księgi rachunkowe nie mogą być z tego powodu uznane za wadliwe .

Ponieważ wystąpienie podatników dotyczyło interpretacji przepisów prawnych zawartych w dwóch odrębnych ustawach Naczelnik Urzędu Skarbowego udzielił interpretacji w dwóch odrębnych postanowieniach . Odnosząc się do drugiego zapytania dot. zasad dokumentowania zakupów, w myśl przepisów ustawy o rachunkowości postanowieniem z dnia 24.06.2005r. Nr uznał , iż przyjęte stanowisko podatników w tej kwestii jest nieprawidłowe a prowadzony sposób dokumentowania zakupów zwierząt żywych od rolników narusza przepisy art. 20 ust.4 ustawy o rachunkowości, co powoduje wadliwość ksiąg rachunkowych.

Na powyższe postanowienie podatnicy, reprezentowani przez pełnomocnika wnieśli zażalenie z dnia 4 lipca 2005r. w którym zarzucają:- naruszenie przepisu art. 20 ust.4 ustawy z dnia 20 września 1994r. o rachunkowości poprzez jego błędna wykładnię,- naruszenie art. 122 Ordynacji podatkowej poprzez oparcie zaskarżonego postanowienia na nieudowodnionych okolicznościach faktycznych Jednocześnie wnoszą o uchylenie zaskarżonego postanowienia i rozstrzygniecie sprawy przez organ II instancji zgodnie ze stanowiskiem przedstawionym we wniosku z dnia 4 maja 2005 o udzielenie interpretacji prawa podatkowego .

W ocenie podatników interpretacja organu podatkowego, że nabywcy towarów zakupywanych od rolników, którzy nie udostępnią swoich danych osobowych potrzebnych do wystawienia faktury VAT nie mają prawa do wystawienia dowodów wewnętrznych jest niezgodna z zasadami interpretacji przepisów prawa , gdyż nie uwzględnia celu oraz aspektów historycznych regulacji zawartej w art. 20 ust.4 ustawy o rachunkowości. Zestawienie dat wejścia w życie przepisu art. 20 ust. 4 ustawy o rachunkowości i przepisów o VAT dotyczących faktur VAT RR czyni uzasadnionym twierdzenie , że ustawodawca ustanawiając normę art. 20 ust. 4 ustawy o rachunkowości nie przewidział szczególnych uregulowań jakie wystąpią w przypadku wystawiania faktur VAT RR.Dokonując wykładni celowościowej art. 20 ust.4 ustawy o rachunkowości podatnicy dowodzą, że przepis art.20 ust.4 ustawy o rachunkowości w zamyśle ustawodawcy miał mieć zastosowanie do wszystkich operacji zakupu dokonywanych przez podatnika z wyjątkiem operacji wymienionych bezpośrednio w tym przepisie. Twierdzą, iż faktury VAT pełnią tożsamą funkcję z dowodami zewnętrznymi obcymi – służą dokumentowaniu zakupu a opisywana sytuacja faktyczna , której treścią jest brak możliwości wystawienia faktury VAT znajduje się poza regulacją prawną w zakresie dokumentowania tego rodzaju zakupów a zatem można postawić tezę, że mamy tutaj do czynienia z luką w prawie w związku z czym działanie mające na celu usunięcie tej luki nie stoi w sprzeczności z prawem . Podkreślają również, iż nie dysponują żadnymi środkami, którymi mogliby wpłynąć na sprzedawców w celu ujawnienia przez nich niezbędnych danych do wystawienia faktury VAR RR, a fakt że zbywca zwierzęcia wręcza nabywcy paszport tego zwierzęcia nie przesądza o tym że ten nabywca nie może uchylić się od współdziałania przy wystawianiu faktury VAT zwłaszcza gdy nie jest on osobą wymienioną w treści tego paszportu, ponieważ nabył to zwierzę od poprzedniego właściciela nie dokonując przerejestrowania – „tzw „szara strefa” o której także jest mowa w skarżonym postanowieniu. Z uwagi na powyższe uznają zaskarżone postanowienie za wydane z naruszeniem art. 122 Ordynacji podatkowej.

Po rozpatrzeniu zażalenia z uwzględnieniem analizy materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie zważył co następuje:

W myśl art. 120 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa ( tekst jedn. Dz.U. Nr. 8, poz. 60 ze zm.) normującej m.in. zobowiązania i informacje podatkowe, organy podatkowe działają na podstawie przepisów prawa. Jednym z obowiązujących aktów prawnych jest ustawa z dnia 29 września 1994r. o rachunkowości ( tekst jedn. Dz.U. z 2002r. Nr 76, poz. 694 z późn. zm.), która określa m.in. obowiązujące zasady rachunkowości.Zgodnie z art. 20 ust. 1 i 2 powołanej ustawy każde zdarzenie, które nastąpiło w okresie sprawozdawczym należy wprowadzić w postaci zapisu do ksiąg rachunkowych, a podstawą zapisów są dowody księgowe stwierdzające dokonanie operacji gospodarczej zwane „dowodami źródłowymi”:1) zewnętrzne obce – otrzymane od kontrahentów,2) zewnętrzne własne – przekazywane w oryginale kontrahentom,3) wewnętrzne – dotyczące operacji wewnątrz jednostki. Przedstawione przez podatników stanowisko, iż w przypadku opisanej sytuacji faktycznej, której treścią jest brak możliwości wystawienia faktury VAT RR, funkcję zewnętrznego obcego dowodu pełnią dowody wewnętrzne jest niezgodne z przepisami art. 20 ust. 4 ww. ustawy o rachunkowości.Na podstawie powołanego przepisu , w przypadku uzasadnionego braku możliwości uzyskania zewnętrznych obcych dowodów źródłowych , ( nie zewnętrznych własnych ) kierownik jednostki może zezwolić na udokumentowanie operacji gospodarczej za pomocą księgowych dowodów zastępczych, sporządzonych przez osoby dokonujące tych operacji. Nie może to jednak dotyczyć operacji gospodarczych, których przedmiotem są zakupy opodatkowane podatkiem od towarów i usług oraz skup metali nieżelaznych od ludności. Ponadto, zgodnie z przepisami art. 116 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) w przypadku zakupu towarów od rolnika ryczałtowego podatnik jest zobowiązany wystawić fakturę VAT RR i przekazać oryginał tej faktury rolnikowi , faktury te są dowodami zewnętrznymi własnymi ( nie zewnętrznymi obcymi ) – przekazywanymi w oryginale kontrahentom, o których mowa w art. 20 ust. 2 pkt 2 ww. ustawy o rachunkowości . Wobec powyższego należy stwierdzić, iż opisywany przez podatników we wniosku z dnia 04.05.2005r. sposób dokumentowania zakupów zwierząt żywych tj. dowodami wewnętrznymi, na targowiskach od osób, które twierdzą że są rolnikami, narusza postanowienia art. 20 ust.2 i 4 ustawy o rachunkowości oraz powoduje wadliwość prowadzonych ksiąg rachunkowych. Zgodnie bowiem z art. 193 §3 ustawy Ordynacja podatkowa , za niewadliwe uważa się księgi podatkowe prowadzone zgodnie z zasadami wynikającymi z odrębnych przepisów - m.in. ustawy o rachunkowości.

Organ odwoławczy nie podziela stanowiska zawartego w odwołaniu, iż przy interpretacji powyższych przepisów nie powinno się stosować wykładni gramatycznej lecz wykładnię historyczną czy też celowościową. Otóż jak słusznie zauważył pełnomocnik podatników wykładnię gramatyczną , będącą podstawową metodą wykładni przepisów podatkowych winno się zastępować innymi rodzajami wykładni przepisów (pozajęzykowymi) , jeśli przepis prawa nie jest jasny, czy też jego zastosowanie budzi wątpliwości. Tymczasem powołane wyżej przepisy w sposób jednoznaczny wskazują na sposób dokumentowania operacji zakupu zwierząt od rolników tj. na obowiązek wystawienia faktury VAT RR, będącej zewnętrznym własnym dowodem , który w myśl ww przepisów w przeciwieństwie do dowodów zewnętrznych obcych nie może być zastępowany innymi księgowymi dowodami zastępczymi.Zauważyć również należy , iż organ podatkowy w skarżonym postanowieniu nie zawarł stwierdzenia, iż opisywane przez podatników we wniosku sytuacje związane z brakiem możliwości wystawienia faktury VAT RR są niemożliwie, a jedynie podkreślił, że „ zdarzenia zakupu zwierzęcia od osoby nie ujawniającej swoich danych osobowych, jak i numeru identyfikacyjnego gospodarstwa – nie powinno mieć miejsca.”, ponieważ generalną zasadą ustawy z dnia 2 kwietnia 2004r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt jest jawność danych pomiędzy uczestnikami transakcji kupna – sprzedaży zwierząt. Niezasadny jest również zarzut naruszenia postanowień art. 122 ustawy Ordynacja podatkowa stanowiącego, że w toku postępowania organy podatkowe podejmują wszelkie niezbędne działania w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego, bowiem podnosząc kwestie związane z zastosowaniem przez rolników postanowień ustawy o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt organ podatkowy dokonał tym samym pogłębionej analizy przedmiotowego zagadnienia z wykorzystaniem przepisów ustawy poza podatkowej , a zatem prawidłowo uwzględnił zawartą w ww. artykule normę prawną .

W tym stanie faktycznym i prawnym należało orzec jak na wstępie.Decyzja niniejsza jest ostateczna w postępowaniu podatkowym.