Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPP2/443-963/12/ICz
z 17 grudnia 2012 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012r. poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 12 września 2012r. (data wpływu 17 września 2012r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania czy syndyk ma prawo skorygować podatek należny VAT i skorzystać z tytułu tzw. „ulgi na złe długi” zgodnie z art. 89a ustawy o podatku od towarów i usług, jeżeli dotyczy to wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona i które powstały przed datą ogłoszenia upadłości Spółki, a pomiędzy Prezesem Zarządu Upadłej Spółki zachodzą okoliczności, o których mowa w art. 32 ust. 2-4 ustawy o podatku od towarów i usług - jest:

• prawidłowe w zakresie pytania nr 1,
• nieprawidłowe w zakresie pytania nr 2.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 17 września 2012r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania czy syndyk ma prawo skorygować podatek należny VAT i skorzystać z tytułu tzw. „ulgi na złe długi” zgodnie z art. 89a ustawy o podatku od towarów i usług, jeżeli dotyczy to wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona i które powstały przed datą ogłoszenia upadłości Spółki, a pomiędzy Prezesem Zarządu Upadłej Spółki zachodzą okoliczności, o których mowa w art. 32 ust. 2-4 ustawy o podatku od towarów i usług.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

W stosunku do firmy „D.” Sp. z o.o. w dniu 23 grudnia 2011r. Sąd Rejonowy w R ogłosił upadłość obejmującą likwidację jej majątku. Do prowadzenia postępowania upadłościowego Sąd powołał syndyka. Postanowienie o upadłości uprawomocniło się 29 lutego 2012r. Syndyk w toku prowadzenia upadłości ww. firmy zamierza skorzystać z art. 89a ustawy o podatku od towarów i usług i skorygować podatek należny VAT od nieuregulowanych przez dłużników, a wystawionych w latach 2010 i 2011 faktur VAT, z tytułu których upadły jest wierzycielem.

W toku badania sprawy wyszło, że pomiędzy wierzycielem „D.”, a niektórymi dłużnikami może zachodzić związek, o którym mowa w art. 89a ust. 7 i art. 32 ust. 2-4 ustawy o podatku od towarów i usług.

Korygowanie należnego podatku VAT dotyczyłoby firm, które na dzień poprzedzający ogłoszenie upadłości tj. 22 grudnia 2011r. były w następujących powiązaniach kapitałowych i rodzinnych z Prezesem Zarządu Spółki „D.” Sp. z o.o. (Upadły):

1. M. Przedsiębiorstwo Robót D. "D." Sp. z o.o. w S. - Prezes Zarządu Upadłego był i na dzień upadłości i jest nadal jedynym wspólnikiem, Spółka nie posiada Rady Nadzorczej.
2. R. N. "G." S.A. w S. - Prezes Zarządu Upadłego był i jest nadal członkiem Rady Nadzorczej.
3. Ś. Przedsiębiorstwo Robót D. „D.” Sp. z o.o. w S. - Prezes Zarządu Upadłego był jedynym udziałowcem do dnia 26 listopada 2010r. aktualnie nie posiada udziałów.
4. W.-B. Sp. z o.o. w G. M. - Prezesa Zarządu Upadłego jest ojcem Prezesa Zarządu w Spółce Dłużnika.
5. D. Sp. z o.o. z siedzibą w St. - Prezes Zarządu Upadłego był i jest jedynym wspólnikiem Spółki.
   
   

Korekta podatku VAT dotyczyłaby sytuacji, w której dostawa towaru i wykonanie usługi oraz termin płatności przypadałby przed ogłoszeniem upadłości Spółki „D.” Sp. z o.o. w S. i obejmuje lata 2010-2011.

Na tle tego stanu faktycznego zrodziło się pytanie prawne czy syndyk ma prawo skorygować podatek VAT z tytułu tzw. „ulgi za złe długi”, zgodnie z art. 89a ustawy o podatku od towarów i usług, jeżeli dotyczy to wierzytelności Upadłego, które powstały przed ogłoszeniem upadłości, a pomiędzy Prezesem Zarządu upadłej Spółki zachodzą okoliczności, o których mowa w art. 32 ust. 2-4 ustawy o podatku od towarów i usług?

W związku z powyższym zadano następujące pytania (numeracja pytań wprowadzona przez tut. organ):

1. Czy powiązania pomiędzy Prezesem Zarządu Upadłej Spółki a wymienionymi w poz.G.68 wniosku Dłużnikami zawierają się w treści art. 32 ust. 2-4 ustawy o podatku od towarów i usług?
2. Czy syndyk ma prawo skorygować podatek należny VAT i skorzystać z tytułu tzw. „ulgi na złe długi” zgodnie z art. 89a ustawy o podatku od towarów i usług, jeżeli dotyczy to wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona i które powstały przed datą ogłoszenia upadłości Spółki, a pomiędzy Prezesem Zarządu Upadłej Spółki zachodzą okoliczności, o których mowa w art. 32 ust. 2-4 ustawy o podatku od towarów i usług?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy, syndyk masy upadłości ma prawo do skorygowania należnego podatku VAT na podstawie art. 89a ustawy od towarów i usług z tytułu nieuregulowanych wierzytelności jakie powstały przed ogłoszeniem upadłości i których termin płatności przypadałby przed ogłoszeniem upadłości, a między Prezesem Zarządu, a firmami-dłużnikami zachodzi związek, o którym mowa w art. 32 ust. 2-4 ustawy o podatku od towarów i usług.

W pierwszej kolejności należy stwierdzić, że przepisy prawa upadłościowego i naprawczego (Dz. U. z 2003r. Nr 60, poz. 535 ze zm.) mają charakter lex specialis w stosunku do przepisów podatkowych. Potwierdza to orzeczenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 26 listopada 2008r., sygn. akt III SA/Kr 471/2008. Zgodnie z art. 75 prawa upadłościowego i naprawczego, jeżeli ogłoszono upadłość likwidacyjną majątku Upadłego traci on prawo zarządu oraz możliwość rozporządzania mieniem wchodzącym do masy upadłości. Co jednoznacznie prowadzi do stwierdzenia, że od dnia ogłoszenia upadłości tj. 23 grudnia 2011r. syndyk jest osobą zarządzającą Spółką.

Z dniem 1 grudnia 2008r. ustawodawca postanowił, że korekta podatku należnego dotyczyć może wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona. Ustawodawca zawarł własną definicję pojęcia podatku, którego nieściągalność jest uprawdopodobniona. Uprawdopodobnienie to powstaje po upływie 180 dni od dnia upływu terminu płatności w umowie lub na fakturze.

W opisanym stanie faktycznym wszystkie wierzytelności w stosunku do wymienionych w poz. G. 68 wniosku podmiotów-dłużników należy uznać, za wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona. Dostawa towarów i usług odbyła się przez datą ogłoszenia upadłości Spółki. Wymienieni podatnicy-dłużnicy na dzień dzisiejszy pozostają czynnymi podatnikami VAT. Na dzień dokonania dostawy towaru bądź wykonania usługi dłużnicy nie byli w trakcie postępowania upadłościowego czy w trakcie likwidacji. Od daty wystawienia faktur dokumentujących wierzytelności nie upłynęły 2 lata, a wszystkie wierzytelności zostały uprzednio wykazane w deklaracji jako obrót opodatkowany i podatek należny. Zachodzą wszystkie warunki określone w art. 89a 1-6 ustawy o podatku od towarów i usług do skorzystania przez syndyka z ulgi.

W ocenie Wnioskodawcy zapis art. 89a ust. 7 ustawy o podatku od towarów i usług nie ma zastosowania do syndyka, który w chwili obecnej zamierza skorzystać z ulgi. Przede wszystkim dlatego, że na mocy art. 75 ust. Prawo upadłościowe i naprawcze to syndyk staje się zarządzającym spółką.

Zgodnie z art. 144 ust. 1 ustawy prawo upadłościowe i naprawcze „Jeżeli ogłoszono upadłość obejmującą likwidację majątku upadłego, postępowania sądowe i administracyjne dotyczące masy upadłości mogą być wszczęte i dalej prowadzone jedynie przez syndyka lub przeciwko niemu", dotyczy to także postępowań podatkowych. Takie stanowisko potwierdza orzeczenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach SA/Gl 923/09 wyrok WSA z dnia 20 września 2010 w Gliwicach LEX nr 748373 "Nakaz wynikający z przepisu art. 144 ust. l p.u.n. powinien być uwzględniany przez organy podatkowe na każdym etapie postępowania, odnosi się on zarówno do wszczęcia postępowania, jak i postępowania w toku". Jak wynika z tych zapisów podmiotem uprawnionym do skorzystania z „ulgi za złe długi” od podatków VAT będzie syndyk. W tej sytuacji okoliczności, o których mowa w art. 89a ust. 7 ustawy o podatku od towarów i usług nie zachodzą okoliczności w stosunku do podmiotu, który korzysta z ulgi tj. syndyka. Potwierdzeniem, że syndyk jest zobowiązany do wykonywania obowiązków, a co za tym także praw upadłego jest orzeczenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 8 grudnia 2009r., sygn. akt III SA/Gl 1116/2009 "Podatnik obowiązany jest na podstawie odpowiednich przepisów prawa podatkowego do obliczenia i wpłacania go we właściwym terminie do organów podatkowych. Do postępowania takiego zobowiązany jest syndyk masy upadłości wykonujący w ramach postępowania upadłościowego funkcje, prawa i obowiązki podatnika".

Reasumując syndyk jest podmiotem uprawnionym do skorzystania z ulgi art. 89a ustawy o podatku od towarów i usług i skorygowania podatku należnego VAT z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług w latach 2010-2011 na rzecz Dłużników (wymienionych w poz. G. 68 wniosku), także w przypadku, gdy pomiędzy Prezesem Zarządu Upadłej Spółki a dłużnikami zachodzą okoliczności, o których mowa w art. 32 ust. 2-4 ustawy o podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za:

• prawidłowe w zakresie pytania nr 1,
• nieprawidłowe w zakresie pytania nr 2.
  
  

Zasady dotyczące rozliczenia podatku w odniesieniu do nieściągalnych wierzytelności regulują przepisy art. 89a i art. 89b ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą o VAT.

Zgodnie art. 89a ust. 1 ustawy, podatnik może skorygować podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona, z zastrzeżeniem ust. 2-5. Korekta podatku dotyczy również kwoty podatku przypadającej na część kwoty wierzytelności odpisanej jako nieściągalna lub której nieściągalność została uprawdopodobniona.

Przy czym, nieściągalność wierzytelności uważa się za uprawdopodobnioną w przypadku, gdy wierzytelność nie została uregulowana w ciągu 180 dni od upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze (art. 89a ust. 1a).

Należy zauważyć, iż możliwość skorzystania z tzw. „ulgi na złe długi” powstaje wówczas, gdy spełnione są warunki dotyczące zarówno samej wierzytelności, warunków jej powstania, jak i dłużnika i wierzyciela, określone w art. 89a ust. 2 ustawy, tj.:

1. dostawa towaru lub świadczenie usług jest dokonana na rzecz podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1, zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny, niebędącego w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji;
2. wierzytelności zostały uprzednio wykazane w deklaracji jako obrót opodatkowany i podatek należny;
3. wierzyciel i dłużnik na dzień dokonania korekty, o której mowa w ust. 1, są podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni;
4. wierzytelności nie zostały zbyte;
5. od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona;
6. wierzyciel zawiadomił dłużnika o zamiarze skorygowania podatku należnego ze względu na wystąpienie okoliczności, o których mowa w ust. 1, a dłużnik w ciągu 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia nie uregulował należności w jakiejkolwiek formie.
   
   

Zgodnie z ust. 3 wskazanego artykułu, korekta podatku należnego może nastąpić w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym upłynął termin określony w ust. 2 pkt 6, nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym wierzyciel uzyskał potwierdzenie odbioru przez dłużnika zawiadomienia, o którym mowa w ust. 2 pkt 6. Warunkiem dokonania korekty jest uzyskanie przez wierzyciela potwierdzenia odbioru przez dłużnika zawiadomienia, o którym mowa w ust. 2 pkt 6.

W myśl ust. 4 ww. artykułu, w przypadku gdy po dokonaniu korekty określonej w ust. 1 należność została uregulowana w jakiejkolwiek formie, podatnik, o którym mowa w ust. 1, obowiązany jest zwiększyć podatek należny w rozliczeniu za okres, w którym należność została uregulowana. W przypadku częściowego uregulowania należności podatek należny zwiększa się w odniesieniu do tej części.

Stosownie do ust. 5 ww. artykułu, podatnik obowiązany jest wraz z deklaracją podatkową, w której dokonuje korekty podatku należnego określonej w ust. 1, zawiadomić o korekcie, o której mowa w ust. 1, właściwy dla podatnika urząd skarbowy wraz z podaniem kwot korekty podatku należnego.

Zgodnie z ust. 6 ww. artykułu, podatnik w ciągu 7 dni od dnia dokonania korekty podatku należnego wymienionej w ust. 1 obowiązany jest również zawiadomić dłużnika o tej czynności. Kopia zawiadomienia jest przesyłana do właściwego dla podatnika urzędu skarbowego.

W myśl ust. 7 ww. artykułu przepisów ust. 1-6 nie stosuje się, jeżeli pomiędzy wierzycielem a dłużnikiem istnieje związek, o którym mowa w art. 32 ust. 2-4.

Należy zauważyć, iż stosownie do art. 32 ust. 2 ustawy o VAT, związek, o którym mowa w ust. 1 art. 32, istnieje, gdy między kontrahentami lub osobami pełniącymi u kontrahentów funkcje zarządzające, nadzorcze lub kontrolne zachodzą powiązania o charakterze rodzinnym lub z tytułu przysposobienia, kapitałowym, majątkowym lub wynikające ze stosunku pracy. Związek ten istnieje także, gdy którakolwiek z wymienionych osób łączy funkcje zarządzające, nadzorcze lub kontrolne u kontrahentów. Przez powiązania rodzinne, o których mowa w ust. 2, rozumie się małżeństwo oraz pokrewieństwo lub powinowactwo do drugiego stopnia (art. 32 ust. 3 ustawy). Natomiast przez powiązania kapitałowe, o których mowa w ust. 2 – w świetle art. 32 ust. 4 ustawy - rozumie się sytuację, w której jedna z osób lub jeden z kontrahentów posiada prawo głosu wynoszące co najmniej 5% wszystkich praw głosu lub dysponuje bezpośrednio lub pośrednio takim prawem.

Powołane wyżej przepisy dopuszczają zatem możliwość dokonania przez podatnika korekty podatku należnego, który powstał w związku z dostawą towarów lub świadczeniem usług na terytorium kraju, w sytuacji gdy nabywca towaru bądź usługi, nie dokonał zapłaty na rzecz dostawcy.

Jednocześnie ustawodawca sformułował definicję wierzytelności nieściągalnych. W myśl dodanego do ustawy art. 89a ust. 1a, wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona, to takie wierzytelności, które nie zostały uregulowane w ciągu 180 dni od upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze. Zatem status wierzytelności (jako wierzytelności o uprawdopodobnionej nieściągalności) związany jest z upływem określonego czasu od dnia upływu terminu płatności do chwili powstania uprawnienia do skorzystania z możliwości dokonania korekty. Uprawnienie to powstanie po upływie 180 dni, licząc od dnia upływu terminu płatności określonego na umowie lub fakturze. Są to wystarczające przesłanki, aby uznać wierzytelność za uprawdopodobnioną.

Możliwość korekty wierzytelności nieściągalnych uzależniona została od spełnienia również szeregu innych warunków, które zostały wskazane w art. 89a ust. 2 ustawy a dotyczących zarówno samej wierzytelności, warunków jej powstania, jak i osoby dłużnika i wierzyciela.

Po pierwsze, czynność opodatkowana, dla której obrotem jest wierzytelność nieściągalna, powinna zostać wykonana na rzecz podatnika VAT (prowadzącego działalność gospodarczą) zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny. Warunek ten musi być spełniony nie tylko w momencie powstania obowiązku podatkowego, a także później - w momencie dokonywania korekty. Warunek ten jest związany z faktem, że tylko czynni podatnicy są zdolni do dokonywania korekty. Takie, a nie inne określenie statusu dłużnika dla wierzytelności nieściągalnej, od której podatek ma podlegać u wierzyciela korekcie, związane jest z faktem, że korekta podatku należnego u wierzyciela skutkuje obowiązkiem korekty podatku naliczonego u podatnika dłużnika. Tak więc dłużnik musi mieć taki status, aby mogło u niego dojść do korekty podatku naliczonego. Ponadto dłużnik w chwili dokonania transakcji nie może być podatnikiem będącym w trakcie postępowania upadłościowego ani likwidacji.

Następnie, koniecznym jest, aby wierzytelność nieściągalna została wykazana w deklaracji jako obrót, od którego zadeklarowano podatek należny oraz aby istniała w momencie dokonywania korekty. Potwierdza to jednoznacznie przepis art. 89a ust. 2 pkt 6 ustawy, z którego wynika, że korekty podatku należnego można dokonać, jeśli wierzytelności – z których wynika korygowany podatek należny - nie zostały zbyte.

Dokonanie korekty wierzytelności nieściągalnych, można dokonać w terminie 2 lat od daty wystawienia faktury, dokumentującej wierzytelność, licząc od końca roku, w którym faktura została wystawiona.

Ponadto, zgodnie z art. 89a ust. 2 pkt 6 ustawy, pierwszym etapem skorzystania z ulgi na złe długi przez sprzedawcę jest zawiadomienie dłużnika o odpisaniu wierzytelności jako nieściągalnej, wraz z poinformowaniem o zamiarze skorzystania z ulgi na złe długi. Doręczenie tego zawiadomienia dłużnikowi powoduje rozpoczęcie 14-dniowego okresu oczekiwania. Jest to czas dla dłużnika na ewentualne uregulowania należności, o odpisaniu której w wierzytelności nieściągalnej zawiadomił sprzedawca. Po bezskutecznym upływie 14 dni od zawiadomienia dłużnika o zamiarze skorzystania z prawa korekty z tytułu wierzytelności nieściągalnych dostawca stosownie do art. 89 ust. 5 ustawy obowiązany jest wraz z deklaracją podatkową, w której dokonuje korekty podatku należnego określonej w ust. 1, zawiadomić o korekcie, o której mowa w ust. 1, właściwy dla podatnika urząd skarbowy wraz z podaniem kwot korekty podatku należnego. Natomiast w myśl art. 89 ust. 6 ustawy podatnik (wierzyciel) w ciągu 7 dni od dnia dokonania korekty podatku należnego wymienionej w ust. 1 obowiązany jest również zawiadomić dłużnika o tej czynności. Kopia zawiadomienia jest przesyłana do właściwego dla podatnika urzędu skarbowego.

Zauważyć należy, że jeszcze jeden warunek możliwości dokonania korekty podatku naliczonego wynika z art. 89a ust. 7 ustawy. Zgodnie z tym uregulowaniem, przepisów dotyczących możliwości skorygowania podatku należnego w ramach korekty podatku należnego nie stosuje się w przypadku, gdy pomiędzy sprzedawcą a nabywcą lub osobami pełniącymi u nich funkcje zarządzające, nadzorcze lub kontrolne zachodzą powiązania o charakterze rodzinnym (lub z tytułu przysposobienia), kapitałowym, majątkowym lub wynikające ze stosunku pracy. W takiej sytuacji podatnik (sprzedawca) nie ma w ogóle prawa do skorzystania z możliwości pomniejszenia podatku należnego.

Wobec powyższego, aby podatnik mógł dokonać korekty określonej w art. 89a ust. 1, warunki określone w art. 89a ust. 2-7 ustawy o VAT muszą być spełnione łącznie. Brak któregokolwiek z wymienionych warunków stanowi przesłankę uniemożliwiającą do skorzystania z korekty w rozumieniu ww. przepisu.

Ponadto należy w tym miejscu wskazać, że zgodnie art. 160 ustawy z dnia 28 lutego 2003r. Prawo upadłościowe i naprawcze (t.j. Dz. U. z 2012r., poz. 1112) w sprawach dotyczących masy upadłości syndyk dokonuje czynności na rachunek upadłego lecz w imieniu własnym. W myśl art. 173 ww. ustawy, syndyk niezwłocznie obejmuje majątek upadłego, zarządza nim, zabezpiecza go przed zniszczeniem, uszkodzeniem lub zabraniem go przez osoby postronne oraz przystępuje do jego likwidacji.

W świetle cytowanych przepisów, upadły z mocy prawa traci zarząd oraz możliwość korzystania i rozporządzania majątkiem należącym do niego, jednakże ta okoliczność nie pozbawia upadłego statusu podatnika, do którego to stosuje się prawa i obowiązki wynikające z przepisów obowiązujących ustaw podatkowych.

We wszelkich postępowaniach, stroną w znaczeniu materialnym pozostaje upadły – to on jest podmiotem praw i obowiązków, natomiast syndykowi przysługuje legitymacja formalna do występowania w tych postępowaniach; jest on stroną w znaczeniu formalnym.

W zakresie prawnopodatkowym działanie syndyka należy potraktować jako działanie przez pełnomocnika z wszystkimi prawnymi tego stanu rzeczy konsekwencjami. W świetle powyższego syndyk masy upadłości jest osobą odpowiedzialną w czasie trwania postępowania upadłościowego za realizację wszystkich obowiązków podatnika i płatnika przez upadłego.

Syndyk sprawujący zarząd nad majątkiem upadłego, w celu jego likwidacji poprzez sprzedaż, dokonuje szeregu czynności prawnych i faktycznych, które powodują powstanie określonych zobowiązań. Zobowiązania takie, powstałe w trakcie trwania upadłości stanowią wydatki niezbędne do osiągnięcia celu postępowania (art. 230 ust. 1 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze). Stosownie do art. 230 ust. 2 ww. ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze, do wydatków postępowania upadłościowego należą w szczególności: wynagrodzenie i wydatki syndyka, nadzorcy sądowego i zarządcy oraz ich zastępców, wynagrodzenie i wydatki członków rady wierzycieli, wydatki związane ze zgromadzeniem wierzycieli, koszty doręczeń, obwieszczeń i ogłoszeń, przypadające za czas po ogłoszeniu upadłości podatki i inne daniny publiczne, wydatki związane z zarządem masy upadłości, w tym przypadające za czas po ogłoszeniu upadłości należności ze stosunku pracy oraz należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, wydatki związane z likwidacją masy upadłości, chociażby do likwidacji doszło na podstawie układu.

Zatem prawa i obowiązki podatnika nałożone m.in. przepisami ustawy o podatku od towarów i usług, nie ustają w chwili ogłoszenia upadłości, a syndyk masy upadłości jest osobą odpowiedzialną w czasie trwania postępowania upadłościowego za realizację obowiązków podatnika.

Z opisu sprawy wynika, iż Sąd Rejonowy w R. ogłosił upadłość obejmującą likwidację majątku Wnioskodawcy. Do prowadzenia postępowania upadłościowego Sąd powołał syndyka. Syndyk w toku prowadzenia upadłości ww. firmy zamierza skorzystać z art. 89a ustawy o podatku od towarów i usług i skorygować podatek należny VAT od nieuregulowanych przez dłużników, a wystawionych w latach 2010 i 2011 faktur VAT, z tytułu których upadły jest wierzycielem.

W toku badania sprawy ustalono, że pomiędzy wierzycielem „D.”, a niektórymi dłużnikami może zachodzić związek, o którym mowa w art. 89a ust. 7 i art. 32 ust. 2-4 ustawy o podatku od towarów i usług. Korygowanie należnego podatku VAT dotyczyłoby firm, które na dzień poprzedzający ogłoszenie upadłości tj. 22 grudnia 2011r. były w powiązaniach kapitałowych i rodzinnych z Prezesem Zarządu Spółki „D.” Sp. z o.o. (Upadły).

Na tle tego stanu faktycznego zrodziła się wątpliwość czy syndyk ma prawo skorygować podatek VAT z tytułu tzw. „ulgi na złe długi”, zgodnie z art. 89a ustawy o podatku od towarów i usług, jeżeli dotyczy to wierzytelności Upadłego, które powstały przed ogłoszeniem upadłości, a pomiędzy Prezesem Zarządu Upadłej Spółki zachodzą okoliczności, o których mowa w art. 32 ust. 2-4 ustawy o podatku od towarów i usług.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy należy zauważyć, iż w przedmiotowej sprawie syndyk działając w imieniu Wnioskodawcy w upadłości likwidacyjnej obowiązany jest do wykonywania obowiązków podatkowych, ciążących właśnie na Spółce będącej w upadłości likwidacyjnej, w tym do podpisywania i składania w imieniu Spółki deklaracji podatkowych w zakresie podatku od towarów usług. Zatem Syndyk działa w imieniu upadłego.

Wobec powyższego należy stwierdzić, iż aby Wnioskodawca, w imieniu którego działa Syndyk, mógł dokonać korekty określonej w art. 89a ust. 1, warunki określone w art. 89a ust. 2-7 ustawy o VAT muszą być spełnione łącznie. Brak któregokolwiek z wymienionych warunków stanowi przesłankę do braku takiego prawa.

Jednym z warunków określonych w wyżej wymienionych przepisach jest wymóg aby w momencie dokonania korekty pomiędzy wierzycielem a jego dłużnikami nie zachodziły związki o charakterze rodzinnym lub z tytułu przysposobienia, kapitałowym, majątkowym lub wynikające ze stosunku pracy. Związek ten istnieje także, gdy którakolwiek z wymienionych osób łączy funkcje zarządzające, nadzorcze lub kontrolne u kontrahentów.

Należy zauważyć, iż stosownie do przywołanego wcześniej art. 32 ust. 2 ustawy o VAT, związek, o którym mowa w ust. 1 art. 32, istnieje, gdy między kontrahentami lub osobami pełniącymi u kontrahentów funkcje zarządzające, nadzorcze lub kontrolne zachodzą powiązania o charakterze rodzinnym lub z tytułu przysposobienia, kapitałowym, majątkowym lub wynikające ze stosunku pracy. Związek ten istnieje także, gdy którakolwiek z wymienionych osób łączy funkcje zarządzające, nadzorcze lub kontrolne u kontrahentów. Przez powiązania rodzinne, o których mowa w ust. 2, rozumie się małżeństwo oraz pokrewieństwo lub powinowactwo do drugiego stopnia (art. 32 ust. 3 ustawy). Natomiast przez powiązania kapitałowe, o których mowa w ust. 2 – w świetle art. 32 ust. 4 ustawy - rozumie się sytuację, w której jedna z osób lub jeden z kontrahentów posiada prawo głosu wynoszące co najmniej 5% wszystkich praw głosu lub dysponuje bezpośrednio lub pośrednio takim prawem.

Jak wskazano we wniosku, w toku badania sprawy ustalono, że pomiędzy Wnioskodawcą-wierzycielem „D.”, a niektórymi dłużnikami może zachodzić związek, o którym mowa w art. 89a ust. 7 i art. 32 ust. 2-4 ustawy o podatku od towarów i usług.

W opisie sprawy wyjaśniono, iż pomiędzy Prezesem Spółki „D.” w upadłości a dłużnikami występują powiązania o charakterze rodzinnym (np. Prezes upadłej jest ojcem Prezesa w Spółce dłużnika), powiązania zarządcze (np. Prezes Spółki „D. jest członkiem Rady nadzorczej u dłużnika lub jest jedynym udziałowcem – dłużnika).

W tych okolicznościach uzasadnionym jest stwierdzenie, iż powiązania, o których mowa we wniosku przedstawionych jako element stanu faktycznego, zawierają się w treści art. 32 ust. 2-4 ustawy o VAT.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy, iż między Prezesem Zarządu Wnioskodawcy, a firmami-dłużnikami zachodzi związek, o którym mowa w art. 32 ust. 2-4 ustawy o podatku od towarów i usług należało uznać za prawidłowe.

W związku z zaistnieniem okoliczności, o których mowa w wyżej tj. iż w przedmiotowej sprawie między Prezesem Zarządu Wnioskodawcy, a firmami-dłużnikami zachodzi związek, o którym mowa w art. 32 ust. 2-4 ustawy, należy uznać, że nie został spełniony warunek wynikający z art. 89a ust. 7 ustawy o podatku VAT.

Zatem syndyk, działający w imieniu upadłego, nie ma możliwości skorygowania podatku należnego od niezapłaconych faktur, gdyż nie zostały spełnione łącznie wszystkie warunki wymienione w art. 89a ustawy o podatku od towarów i usług.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy, iż syndyk masy upadłości ma prawo do skorygowania należnego podatku VAT na podstawie art. 89a ustawy od towarów i usług z tytułu nieuregulowanych wierzytelności jakie powstały przed ogłoszeniem upadłości i których termin płatności przypadałby przed ogłoszeniem upadłości, należało uznać za nieprawidłowe.

Zauważa się, iż stosownie do art. 3 pkt 2 Ordynacji podatkowej, przez przepisy prawa podatkowego rozumie się przepisy ustaw podatkowych, postanowienia ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polska umów o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską innych umów międzynarodowych dotyczących problematyki podatkowej, a także przepisy aktów wykonawczych wydanych na podstawie ustaw podatkowych.

Zgodnie z art. 3 pkt 1 Ordynacji podatkowej przez ustawy podatkowe rozumie się ustawy dotyczące podatków, opłat oraz nieopodatkowanych należności budżetowych określające podmiot, przedmiot opodatkowania, powstanie obowiązku podatkowego, podstawę opodatkowania, stawki podatkowe oraz regulujące prawa i obowiązki organów podatkowych, podatników, płatników i inkasentów, a także ich następców prawnych oraz osób trzecich.

Przepisy ustaw podatkowych nakładające na podatników obowiązki związane z rozliczaniem podatków nie odsyłają do przepisów innych ustaw (niepodatkowych).

Dlatego też przepisy Prawa upadłościowego i naprawczego nie mogą uchylić obowiązków jakie nałożone zostały na podatników przepisami ustawy o podatku VAT.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy, iż syndyk jest podmiotem uprawnionym do skorzystania z ulgi art. 89a ustawy o podatku od towarów i usług i skorygowania podatku należnego VAT z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług w latach 2010-2011 na rzecz Dłużników (wymienionych w poz. G. 68 wniosku), także w przypadku, gdy pomiędzy Prezesem Zarządu Upadłej Spółki a dłużnikami zachodzą okoliczności, o których mowa w art. 32 ust. 2-4 ustawy o podatku od towarów i usług, należało uznać za nieprawidłowe.

Jednocześnie należy zauważyć, iż niniejsza interpretacja nie rozstrzyga kwestii czy zostały spełnione pozostałe warunki wynikające z art. 89a ustawy o VAT umożliwiające Wnioskodawcy skorzystanie z prawa do skorygowania podatku należnego z tytułu dostawy towarów i świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, gdyż, jak wykazano wyżej, nie został spełniony jeden z warunków wynikających z art. 89a ust. 7 ustawy o VAT, zatem analiza pozostałych warunków wynikających z omawianego przepisu stała się bezprzedmiotowa.

Należy także zauważyć, iż faktyczna ocena czy powiązania, o których mowa we wniosku, przedstawionych przez Wnioskodawcę jako element opisu sprawy, zawierają się w treści art. 32 ust. 2-4 ustawy o VAT, może być zweryfikowana tylko w oparciu o dokumenty źródłowe w toku prowadzonego postępowania kontrolnego lub podatkowego na podstawie odpowiednich przepisów proceduralnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2012r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.