INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Gminy, przedstawione we wniosku z dnia 4 października 2011 r. (data wpływu 4 października 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania usług odprowadzania ścieków przez Gminę oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z budową sieci kanalizacji sanitarnej – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 4 października 2011 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania usług odprowadzania ścieków przez Gminę oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z budową sieci kanalizacji sanitarnej.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Gmina jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT.

Gmina od 2010 r. realizuje inwestycję w zakresie budowy sieci kanalizacji sanitarnej na terenie jednej z gminnych miejscowości. W związku z tą inwestycją Gmina otrzymuje od dostawców faktury VAT dokumentujące nabycie usług i towarów (zasadniczo są to usługi budowlane).

Wnioskodawca rozważa różne opcje wykorzystania inwestycji po jej wybudowaniu i oddaniu do użytkowania. Jednym z wariantów jest odpłatne świadczenie przez Gminę na rzecz mieszkańców tej miejscowości usług odprowadzania ścieków przy pomocy przedmiotowej infrastruktury. W tym celu Gmina zawrze odpowiednie umowy z mieszkańcami i będzie ich obciążać za świadczone usługi odprowadzania ścieków. Gmina będzie dokumentować powyższe usługi fakturami, ujmować je w rejestrach sprzedaży, wykazywać w deklaracjach VAT oraz odprowadzać VAT należny.

Dla celów świadczenia powyższych usług Wnioskodawca planuje zlecić techniczną obsługę przedmiotowej infrastruktury oraz związane z tym obowiązki administratorowi, na podstawie stosownej umowy, na mocy której będzie on odpowiedzialny m.in. za pobieranie i ewidencjonowanie opłat od mieszkańców i przekazywanie ich do Gminy, zawieranie w imieniu Gminy, na podstawie pełnomocnictwa, umów z mieszkańcami, wystawianie w imieniu Gminy faktur VAT, serwisowanie sieci. Wszelkie podejmowane przez administratora w powyższym zakresie czynności wykonywane będą jednak w imieniu Gminy i na jej rzecz, wskutek czego na wystawianych fakturach VAT za świadczenie analizowanych usług odprowadzania ścieków, jako sprzedawca widnieć będzie Gmina. Administrator (gminna spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, zarejestrowany, czynny podatnik VAT), będzie za powyższe usługi administrowania otrzymywał od Gminy wynagrodzenie, które będzie dokumentował wystawianymi na rzecz Gminy fakturami VAT.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

1. Czy świadczone przez Gminę usługi odprowadzenia ścieków stanowią czynności opodatkowane VAT...
2. Czy Gmina ma prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków związanych z budową sieci kanalizacji sanitarnej...
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy,

1. Świadczone przez Gminę usługi odprowadzenia ścieków stanowią czynności opodatkowane VAT.
2. Gmina ma prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków związanych z budową sieci kanalizacji sanitarnej
   
   

Ad. 1) Usługi odprowadzania ścieków jako usługi podlegające opodatkowaniu VAT

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: ustawy o VAT), podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Stosownie natomiast do treści art. 15 ust. 6 ww. ustawy nie uważa się za podatników organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Jako że jednostki samorządu terytorialnego są wyposażone w osobowość prawną oraz w określonym zakresie wykonują samodzielnie działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, należy uznać, iż spełniają zawartą w tym przepisie definicję podatnika VAT. Oznacza to, że w zakresie czynności cywilnoprawnych dokonywanych przez jednostki samorządu terytorialnego, nawet, gdy dotyczą one zadań własnych gmin, podmioty te powinny być uznawane za podatników VAT.

Zatem, w przypadku, gdy Gmina realizuje należące do niej zadania na podstawie umów cywilnoprawnych, tj. na warunkach i w okolicznościach właściwych również dla podmiotów prowadzących działalność gospodarczą - powinna być ona traktowana jako podatnik VAT, gdyż w przedmiotowym zakresie działa ona de facto w sposób analogiczny do tych podmiotów.

Stosownie do art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jednocześnie, w myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Z kolei, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

W konsekwencji, mając na uwadze fakt, iż świadczone na podstawie zawieranych z mieszkańcami umów usługi odprowadzania ścieków, za które Gmina pobiera wynagrodzenie, nie stanowią dostawy towarów, należy wnioskować, iż na gruncie ustawy o VAT powinny być one traktowane jako świadczenie usług.

Ponadto, zdaniem Gminy, ani ustawa o VAT, ani też wydane na jej podstawie rozporządzenia, nie przewidują zwolnienia z VAT dla przedstawionych usług.

Gmina pragnie przy tym podkreślić, iż wskazany powyżej sposób traktowania usług odprowadzania ścieków, jako czynności podlegających opodatkowaniu VAT, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach indywidulnych, wydawanych w imieniu Ministra Finansów przez dyrektorów izb skarbowych. Przykładowo stanowisko takie zostało zaprezentowane w interpretacji z dnia 24 sierpnia 2010 r. o sygn. IPPP3/443-574/10-2/LK, w której Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie stwierdził, iż „Po zakończeniu inwestycji Gmina będzie dostarczać wodę mieszkańcom w oparciu o zawarte już umowy oraz będzie zawierać umowy na odprowadzanie i oczyszczanie ścieków, jako zadanie własne Gminy. W związku z realizacją przedmiotowego projektu wydatki poniesione przez Gminę będą związane z czynnościami opodatkowanymi. Gmina będzie pobierała od mieszkańców opłaty za odprowadzanie i oczyszczanie ścieków oraz za pobór wody wg stawek określonych w umowach. Gmina będzie wystawiała faktury związane, z ww. sprzedażą opodatkowaną, więc dokonywane przez Gminę zakupy (tj. zapłata za wykonanie zadania inwestycyjnego pn.: „Budowa sieci kanalizacji modernizacja hydroforni w...”), będzie powiązana ze sprzedażą opodatkowaną Gminy. Inwestycja ta będzie generować dochody, które będą dochodami Gminy. Z powyższego wynika, iż towary i usługi nabywane na potrzeby przedmiotowej inwestycji będą związane z wykonywaniem czynności opodatkowanych podatkiem VAT.”

Ad. 2) Prawo do odliczenia VAT naliczonego

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Z treści wskazanej powyżej regulacji wynika zatem, iż prawo do odliczenia VAT naliczonego przysługuje przy łącznym spełnieniu dwóch przesłanek, tj.:

• nabywcą towarów/usług jest podatnik VAT oraz

• nabywane towary/usługi są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności opodatkowanych VAT.
  
  

Zdaniem Gminy, powyższe przesłanki będą w analizowanym przypadku spełnione i tym samym, stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy o VAT. Gminie będzie przysługiwało prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków związanych z budową sieci kanalizacji sanitarnej.

W ocenie Gminy, za bezsporny należy uznać fakt, iż ponoszenie wskazanych powyżej wydatków jest konieczne i bezpośrednio związane ze świadczeniem usług odprowadzania ścieków. Bez ich poniesienia świadczenie przedmiotowych usług byłoby niemożliwe.

Ponadto Gmina pragnie podkreślić, że stanowisko odmienne od przedstawionego powyżej pozostawałoby w sprzeczności z fundamentalną zasadą opodatkowania VAT, jaką jest zasada neutralności tego podatku, podkreślana wielokrotnie w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz polskich sądów administracyjnych. Przykładowo, Gmina pragnie przytoczyć orzeczenie TSUE w sprawie C-37/95 Ghent Coal, w którym Trybunał stwierdził, iż „prawo do odliczenia zostało wprowadzone, aby całkowicie uwolnić przedsiębiorcę od kosztów VAT zapłaconego lub podlegającego zapłacie w toku jego działalności gospodarczej. Wspólny system podatku od wartości dodanej konsekwentnie zapewnia, że każda działalność gospodarcza, niezależnie od jej celu i efektu, pod warunkiem, że sama podlega VAT, jest opodatkowana w sposób całkowicie neutralny.”

Zdaniem Gminy, nie powinna być ona traktowana inaczej - mniej korzystnie niż inne podmioty gospodarcze, dokonujące sprzedaży opodatkowanej VAT i korzystające w związku z tym z prawa do odliczenia podatku naliczonego przy zakupie towarów/usług niezbędnych w celu wykonywania czynności opodatkowanych.

Skoro bowiem Gmina, jako czynny podatnik VAT, zobowiązana będzie uiszczać VAT należny z tytułu świadczonych usług, powinna ona mieć jednocześnie prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków warunkujących możliwość ich świadczenia.

Gmina pragnie zwrócić uwagę, iż powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie również w interpretacjach Ministra Finansów. Przykładowo zostało ono zaprezentowane w interpretacji z dnia 3 sierpnia 2010 r. o sygn. IBPP4/443-836/10/JP, w której Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach potwierdził prawo Gminy (Wnioskodawcy) do odliczenia VAT naliczonego od wydatków związanych z rozbudową stadionu, administrowanego przez działający w imieniu i na rzecz Gminy OSiR, który został upoważniony do zawierania w imieniu i na rachunek Gminy umów najmu lub dzierżawy z osobami fizycznymi i prawnymi korzystającymi ze stadionu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przepis art. 7 ust. 1 ustawy, stanowi, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Stosownie do przepisu art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Według art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – (Dz. Urz. UE.L. Nr 347), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże w przypadku, gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

Na podstawie § 13 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 73, poz. 392), zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Zwolnienie od podatku VAT jednostek samorządu terytorialnego jest możliwe tylko wtedy, gdy wykonują one czynności w ramach przypisanych im specyficznych zadań i funkcji samorządowych (publicznych) i tylko w odniesieniu do tych czynności, które nie są wykonywane na podstawie zawartych przez gminę umów cywilnoprawnych.

Z treści wniosku wynika, iż Wnioskodawca, jako zarejestrowany czynny podatnik VAT, od 2010 r. realizuje inwestycję w zakresie budowy sieci kanalizacji sanitarnej na terenie jednej z gminnych miejscowości. W związku z tą inwestycją Gmina otrzymuje od dostawców faktury VAT dokumentujące nabycie usług i towarów. Zainteresowany zamierza świadczyć odpłatnie na rzecz mieszkańców, usługi odprowadzania ścieków przy pomocy przedmiotowej sieci kanalizacji sanitarnej. W tym celu Gmina zawrze odpowiednie umowy z mieszkańcami i będzie ich obciążać za świadczone usługi odprowadzania ścieków. Gmina będzie dokumentować powyższe usługi fakturami, ujmować je w rejestrach sprzedaży, wykazywać w deklaracjach VAT oraz odprowadzać VAT należny. Dla celów świadczenia powyższych usług Wnioskodawca planuje zlecić techniczną obsługę przedmiotowej infrastruktury oraz związane z tym obowiązki administratorowi, na podstawie stosownej umowy. Wszelkie podejmowane przez administratora w powyższym zakresie czynności wykonywane będą jednak w imieniu Gminy i na jej rzecz, wskutek czego na wystawianych fakturach VAT za świadczenie analizowanych usług odprowadzania ścieków, jako sprzedawca widnieć będzie Gmina.

Mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe i przytoczone przepisy należy stwierdzić, iż przedmiotowe usługi świadczone przy pomocy sieci kanalizacji sanitarnej, odpłatnie na podstawie zawieranych z mieszkańcami umów cywilnoprawnych, będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Natomiast w myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy - kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Według art. 88 ust. 4 ustawy, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 20 (niewystępujących w przedmiotowej sprawie).

Z powyższego wynika, iż prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

W zakresie przedmiotowej sprawy zostaną spełnione warunki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy, warunkujące prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług w związku z realizowaną przez Wnioskodawcę inwestycją. Nabyte towary i usługi związane z budową sieci kanalizacji sanitarnej będą służyły wykonywanym przez Wnioskodawcę czynnościom opodatkowanym - usługi odprowadzania ścieków, świadczone odpłatnie na podstawie zawieranych z mieszkańcami umów cywilnoprawnych.

Reasumując, świadczone przez Gminę usługi odprowadzania ścieków przy pomocy przedmiotowej sieci kanalizacji sanitarnej, będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. W związku z tym Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług związanych z inwestycją w zakresie budowy ww. sieci kanalizacji sanitarnej na terenie jednej z gminnych miejscowości.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie należy wskazać, że powołane we wniosku interpretacje zostały wydane w indywidualnych sprawach, w których indywidualnie oceniano opis zaistniałego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego i stanowisko wnioskodawcy. Powołane interpretacje nie stanowią źródła prawa.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu, ul. Kośnego 70, 45-372 Opole po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.