2019.10.21 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0112-KDIL1-1.4012.374.2019.1.OA
z 21 października 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 14 sierpnia 2019 r. (data wpływu 21 sierpnia 2019 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku świadczonych przez Kancelarię usług na rzecz Funduszu na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym przed oraz po 4 czerwca 2016 r. – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 21 sierpnia 2019 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku świadczonych przez Kancelarię usług na rzecz Funduszu na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym przed oraz po 4 czerwca 2016 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Kancelaria Prawna (…) Sp. K. (dalej – Kancelaria, Spółka lub Wnioskodawca) jest spółką wchodzącą w skład grupy (…) – tj. grupy podmiotów realizującej wspólny model biznesowy oparty na następujących filarach: zakup portfeli wierzytelności na rachunek własny, zarządzanie portfelami inwestycyjnymi obejmującymi wierzytelności niepowiązanych lub stowarzyszonych funduszy oraz świadczenie usług związanych z dochodzeniem wierzytelności na zlecenie i w imieniu innych podmiotów. Kancelaria nie posiada zezwolenia na zarządzanie sekurytyzowanymi wierzytelnościami funduszy sekurytyzacjnych.

Przedmiotem działalności gospodarczej Kancelarii jest szeroko rozumiana obsługa prawna. Do obszarów jej specjalizacji należy dochodzenie wierzytelności na drodze sądowej i egzekucyjnej oraz doradztwo prawne na rzecz instytucji finansowych, w szczególności dotyczące innowacyjnych rozwiązań w zakresie sekurytyzacji wierzytelności. Kancelaria zarejestrowana jest jako podatnik VAT czynny.

W skład Grupy (…) wchodzi również spółka A S.A. (dalej - A lub Zarządzający), której działalność gospodarcza skupia się głównie na zarządzaniu portfelami wierzytelności ulokowanymi w funduszach własnych oraz w zewnętrznych funduszach sekurytyzacyjnych reprezentowanych przez towarzystwa funduszy inwestycyjnych. A posiada ostateczną decyzję Komisji Nadzoru Finansowego udzielającą zezwolenia na zarządzanie sekurytyzowanymi wierzytelnościami funduszu sekurytyzacyjnego.

W ramach realizacji wspólnego modelu biznesowego A i Kancelaria nawiązują współpracę z niestandaryzowanymi sekurytyzacyjnymi funduszami inwestycyjnymi zamkniętymi utworzonymi i reprezentowanymi przez towarzystwa funduszy inwestycyjnych. Współpraca A i Kancelarii z ww. funduszami ma na celu zarządzanie całością (lub częścią) portfela inwestycyjnego tych funduszy - tj. portfela obejmującego sekurytyzowane wierzytelności (dalej również - Portfel). Przy czym, w sytuacji, w której Portfel określonego Funduszu jest zarządzany wspólnie przez A i inny podmiot (dalej - Współzarządzający), Kancelaria świadczy usługi obsługi prawnej wyłącznie w zakresie wierzytelności obsługiwanych przez A.

Ww. współpraca formalnie opiera się na dwóch powiązanych ze sobą funkcjonalnie umowach: o zarządzanie oraz o obsługę prawną. Jednocześnie A oraz Kancelaria działają wspólnie, podejmując działania dla osiągnięcia celów inwestycyjnych obsługiwanych funduszy w zakresie i sposób określony w ,,Procedurze zarządzania sekurytyzowanymi wierzytelnościami” (dalej - Procedura), w szczególności w zakresie dotyczącym ,,Procesu windykacji sądowej i egzekucyjnej”, która - zgodnie z art. 192 ust. 4 pkt 2 ustawy o funduszach - stanowi jeden z elementów wniosku o wydanie zezwolenia na zarządzanie sekurytyzowanymi wierzytelnościami.

Umowa o zarządzanie zawierana jest pomiędzy towarzystwem funduszy inwestycyjnych, które zarządza określonym funduszem, a A. Natomiast umowa o obsługę prawną zawierana jest przez Kancelarię z funduszem reprezentowanym i zarządzanym przez towarzystwo funduszy inwestycyjnych w celu określenia warunków i zakresu usług zarządzania świadczonych przez Kancelarię na rzecz funduszu. Wskazania wymaga, że w niektórych przypadkach stroną umowy o obsługę prawną jest - oprócz wskazanych wyżej podmiotów - również Zarządzający.

17 kwietnia 2018 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydał na rzecz Kancelarii interpretację indywidualną (dalej - Interpretacja), w której zgodził się ze stanowiskiem Spółki, że usługi świadczone przez Kancelarię na rzecz funduszu korzystają ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT. Interpretacja została wydana na podstawie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, opisanego przez Wnioskodawcę w oparciu o postanowienia przykładowej umowy o zarządzanie i przykładowej umowy o obsługę prawną. Zgodnie z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego Interpretacji:

„(i)

(...) Na podstawie przykładowej umowy o zarządzanie Zarządzający zobowiązuje się do świadczenia no rzecz Towarzystwa usług zarządzania zdefiniowanych jako odpłatne zrządzanie portfelem inwestycyjnym Funduszu obejmującym sekurytyzowane wierzytelności nabywane przez Fundusz do tego portfela, w tym także świadczenie usługi związanej z realizacją przychodów z wierzytelności należących do kategorii lokat Funduszu polegającej na dochodzeniu wierzytelności, w tym w szczególności na drodze sądowej lub w postępowaniu egzekucyjnym prowadzonym zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania cywilnego lub w postępowaniu upadłościowym lub naprawczym lub restrukturyzacyjnym”.

W postanowieniu dotyczącym przedmiotu umowy zawarte jest zastrzeżenie, iż usługa zarządzania będzie świadczona przy udziale Kancelarii Prawnej świadczącej ogólną obsługę prawną w zakresie dochodzenia wierzytelności, w tym udzielanie porad prawnych, prowadzenie konsultacji, sporządzanie opinii prawnych, sporządzanie i obsługa ugód, porozumień wierzycieli, reprezentowanie Funduszu w postępowaniach sądowych i egzekucyjnych w postępowaniach restrukturyzacyjnych oraz upadłościowych, w tym na zgromadzeniach wierzycieli dotyczących Wierzytelności nabytych przez Fundusz, których zarządzanie zostało powierzone Zarządzającemu, jak również podejmowanie czynności mających na celu zabezpieczenie, dochodzenie lub egzekucję świadczeń wynikających z Wierzytelności zgodnie z przyjętą procedurą i na podstawie odrębnej umowy zawartej pomiędzy Funduszem a Kancelarią Prawną.

Zgodnie z umową Zarządzający ponosi odpowiedzialność za działania lub zaniechania Kancelarii Prawnej jak za działania i zaniechania własne.

Umowo o zarządzanie precyzuje zakres czynności składających się na kompleksową usługę zarządzania (obejmującą zarządzanie Portfelem oraz obsługę prawną).

Zgodnie z postanowieniami przykładowej umowy o zarządzanie, w ramach zarządzania Portfelem, Zarządzający:

dokonuje analiz rynkowych i wyszukuje aktywa, które mogą zostać nabyte do Portfela, które spełniają kryteria lokat określone w Statucie, zgodnie z zasadami polityki inwestycyjnej Funduszu określonymi w Statucie,
przeprowadza analizę przedinwestycyjną aktywów, które mogą zostać nabyte do Portfela, odnoszącą się do otoczenia makroekonomicznego, limitów inwestycyjnych, profilu ryzyka Funduszu, ograniczeń Statutowych oraz Ustawowych, a także przewidywanych zysków lub możliwych strat, a także uwzględniać odpowiedni poziom płynności Funduszu,
reprezentuje Fundusz w procesie inwestycyjnym, składa oferty jak również odbiera i analizuje oferty składane Funduszowi w zakresie nabycia lub zbycia Wierzytelności, uczestniczy w przetargach (aukcjach) i negocjuje warunki zakupu Wierzytelności do Portfela,
przeprowadza badania due diligence (obejmujące m.in. badanie prawne i finansowe) Wierzytelności nabywanych do Portfela Wierzytelności oraz dokonuje inwentaryzacji dokumentacji,
prowadzi ewidencję analityczną Wierzytelności wchodzących w skład Portfela,
obsługuje Wierzytelności wchodzące w skład Portfela, świadcząc w związku z tym na podstawie odrębnych zleceń w imieniu Funduszu także usługi detektywistyczne zgodnie z ustawą z dnia 6 lipca 2001 r. o usługach detektywistycznych (t.j. Dz. U. z 2014 r., poz. 273, z późn. zm.) na podstawie Procedury określonej w Załączniku nr 4,
opracowuje Strategie Windykacyjne,
wystawia wyciągi z ksiąg rachunkowych Funduszu i je podpisuje, na podstawie pełnomocnictwa udzielonego przez Fundusz i w jego zakresie,
zbywa Wierzytelności wchodzące w skład Portfela,
odbiera, przechowuje i archiwizuje dokumentację dotyczącą Wierzytelności wchodzących w skład Portfela oraz ich zabezpieczeń, chyba że czynności takie zostaną powierzone przez Fundusz innemu podmiotowi,
prowadzi ewidencję zabezpieczeń Wierzytelności oraz podejmuje wszelkie niezbędne czynności związane z administrowaniem zabezpieczeń Wierzytelności wchodzących w skład Portfela,
dokonuje wszelkich czynności o charakterze faktycznym i prawnym związanych z nabyciem, utrzymaniem lub rozporządzeniem prawami majątkowymi do aktywów Portfela, w tym w szczególności przygotowuje niezbędną dokumentację w tym względzie lub negocjuje treść takiej dokumentacji, w tym w szczególności weryfikuje jej zgodność z obowiązującymi przepisy prawa,
uzyskuje niezbędne zgody i opinie organów Funduszu, w szczególności Zgromadzenia Inwestorów,
przygotowuje i prezentuje okresowe raporty z działalności dla uczestników Funduszu,
rekomenduje, na każdym z etapów procesu inwestycyjnego, zewnętrznych doradców, o ile korzystanie z ich usług okaże się konieczne oraz współpraca z takimi doradcami,
dąży do osiągnięcia i utrzymania Docelowego Portfela Inwestycyjnego Funduszu,
dąży do utrzymania kosztów Funduszu na poziomie nieprzekraczającym limitów określonych w § 24 Statutu Funduszu,
wykonuje inne obowiązki wynikające z niniejszej Umowy.

Natomiast w ramach obsługi prawnej w zakresie dochodzenia Wierzytelności, Zarządzający podejmuje się koordynacji procesu zarządzania Portfelem w zakresie obsługi prawnej świadczonej z udziałem Kancelarii Prawnej a polegającej na:

polubownej windykacji wierzytelności;
sądowym dochodzeniu wierzytelności Funduszu wobec dłużników. W szczególności działania Zarządzającego mogą w tym zakresie obejmować:
1. czynności procesowe polegające na uzyskaniu tytułu egzekucyjnego;
2. czynności procesowe polegające na uzyskaniu klauzuli wykonalności, w tym uzyskiwanie zaświadczeń lub dokumentów potrzebnych do uzyskania klauzuli wykonalności – zgodnie z art. 785 k.p.c.;
3. czynności procesowe polegające na uzyskaniu klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika;
4. czynności procesowe polegające na uzyskaniu tytułu wykonawczego, w przypadku złożenia przez pozwanego zarzutów lub sprzeciwu od nakazu zapłaty albo przekazania sprawy do postępowania zwykłego, a także w ramach postępowań z powództw przeciwegzekucyjnych;
5. czynności procesowe zmierzające do uzyskania klauzuli wykonalności na rzecz nowego wierzyciela na posiadane już tytuły egzekucyjne zgodnie z art. 788 k.p.c.;
6. czynności procesowe zmierzające do uzyskania zaświadczenia z właściwego organu administracji publicznej o miejscu zamieszkania dłużnika, z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, Biura Ewidencji Ludności oraz z Krajowego Rejestru Sądowego (dalej „KRS”) lub innego właściwego rejestru w odpowiedzi na stosowne zarządzenie lub wezwanie sądu lub w sytuacji wystąpienia takiej potrzeby przed skierowaniem sprawy na drogę postępowania sądowego lub egzekucyjnego;
7. postępowanie o ustanowienie kuratora dla dłużnika, którego miejsce pobytu nie jest znane - zgodnie z art. 143 k.p.c.;
8. czynności procesowe zmierzające do uzyskania wyroku karnego - na skutek zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa;
9. czynności procesowe zmierzające do uzyskania tytułu wykonawczego przeciwko następcy prawnemu (w tym spadkobiercy) dłużnika;
10. czynności procesowe zmierzające do stwierdzenia bezskuteczności czynności prawnej dokonanej z osobą trzecią z pokrzywdzeniem wierzycieli (skarga pauliańska) – zgodnie z art. 527 - 534 k.c.;
11. czynności procesowe zmierzające do ustanowienia zabezpieczenia roszczenia wierzyciela do czasu wydania prawomocnego orzeczenia - zgodnie z art. 730 - 757 k,p.c.;
12. czynności procesowe zmierzające do zniesienia współwłasności - zgodnie z art. 617-625 k.p.c.;
13. zgłoszenie wierzytelności do masy upadłości - w oparciu o przepisy Ustawy prawo upadłościowe i Ustawy prawo restrukturyzacyjne;
14. czynności procesowe związane z dochodzeniem należności z tytułu weksla oraz zmierzające do uzyskania postanowienia o umorzeniu weksla w przypadku zaginięcia weksla - w oparciu o przepisy k.p.c. oraz ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 r. prawo wekslowe (Dz. U. Nr 37, poz. 282);
15. postępowanie w celu uzyskania tytułu wykonawczego w zamian za utracony – zgodnie z art. 716 -729 k.p.c.;
16. czynności zmierzające do wyjawienia majątku dłużnika;
17. postępowanie o wydanie rzeczy;
18. czynności pozaprocesowe zmierzające do zawarcia ugody pozasądowej;
dochodzeniu wierzytelności w ramach postępowania egzekucyjnego. W szczególności działania Zarządzającego w tym zakresie będą obejmowały:
1. przygotowanie i skierowanie wniosku do komornika o wszczęcie egzekucji;
2. wskazanie komornikowi składników majątkowych wynikających z przekazanej Zarządzającemu dokumentacji;
3. stały kontakt z komornikiem i bieżący monitoring czynności egzekucyjnych.

Umowa o zarządzanie przewiduje również:

obowiązek zawarcia przez Fundusz odrębnej umowy o obsługę prawną z Kancelarią Prawną wskazaną przez Zarządzającego i zaakceptowaną przez Towarzystwo, po uprzednim uzgodnieniu warunków współpracy ze wspomnianą kancelaria i treści powołanej umowy oraz udzielenia pełnomocnictwa procesowego ogólnego z prawem do dalszej substytucji do prowadzenia postępowań sądowych i egzekucyjnych dla pełnomocników wskazanych przez Kancelarię Prawną, a także
obowiązek zapłaty przez Fundusz na rzecz Kancelarii wynagrodzenia za świadczone przez nią usługi oraz wysokość i sposób ustalania poszczególnych składników tego wynagrodzenia.

(ii)

(...) Jak wynika z preambuły przykładowej umowy o obsługę prawną „Zważywszy że:

Towarzystwo utworzyło Fundusz, zarządza nim oraz reprezentuje Fundusz wobec osób trzecich;
Towarzystwo, Fundusz i Zarządzający zawarli umowę zlecenia zarządzania częścią portfela inwestycyjnego (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty, na podstawie której Zarządzający zobowiązał się do odpłatnego zarządzania całością Portfela obejmującego Sekurytyzowane Wierzytelności nabywane przez Fundusz do tego Portfela, w tym także świadczenie usługi w zakresie dochodzenia Wierzytelności na drodze sądowej lub w postępowaniu egzekucyjnym prowadzonym zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania cywilnego lub w postępowaniu upadłościowym lub naprawczym lub restrukturyzacyjnym (dalej — usługa zarządzania), z tym zastrzeżeniem, iż usługa zarządzania Portfelem polegająca na świadczeniu ogólnej obsługi prawnej związanej z realizacją przychodów z Wierzytelności należących do kategorii lokat Funduszu polegającej na dochodzeniu Wierzytelności, w tym w szczególności na drodze sądowej lub w postępowaniu egzekucyjnym prowadzonym zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania cywilnego lub w postępowaniu upadłościowym lub naprawczym lub restrukturyzacyjnym (dalej - usługa zarządzania) będzie świadczono przy udziale Kancelarii Prawnej, zgodnie z przyjętą Procedurą i na podstawie odrębnej umowy zawartej pomiędzy Funduszem a Kancelarią Prawną;
Konieczne jest określenie warunków i zakresu usług zarządzania świadczonych przez Kancelarię Prawną na rzecz Funduszu”.

Na podstawie przykładowej umowy o obsługę prawną Kancelaria zobowiązuje się do wykonania czynności zarządzania Funduszem w zakresie ogólnej obsługi prawnej polegającej na udzielaniu porad prawnych, w tym sporządzaniu opinii prawnych, udzielaniu konsultacji oraz porad prawnych, sporządzaniu i obsłudze ugód oraz innych porozumień wierzycieli z dłużnikami, porozumień samych wierzycieli oraz reprezentowaniu Funduszu w postępowaniach sądowych i egzekucyjnych oraz w postepowaniach restrukturyzacyjnych i upadłościowych - w oparciu o przepisy Ustawy prawo upadłościowe i Ustawy prawo restrukturyzacyjne, w tym reprezentowaniu Funduszu na zgromadzeniach wierzycieli oraz w kontaktach z dłużnikami wymagających porady prawnej w zakresie tych postepowań, a dotyczących wierzytelności nabytych przez Fundusz, których zarządzanie zostało powierzone Zarządzającemu, jak również podejmowaniu czynności mających na celu zabezpieczenie, dochodzenie lub egzekucję świadczeń wynikających z Wierzytelności.

W myśl postanowień przykładowej umowy o obsługę prawną świadczenie usług wskazanych powyżej polega w szczególności na:

udzielaniu porad prawnych, w tym także sporządzaniu opinii oraz konsultacji, w zakresie niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania zarządzanego Funduszu w zgodzie z obowiązującymi Fundusz przepisami, przez co należy rozumieć także pomoc prawną w dostosowywaniu Funduszu do zmian w przepisach;
sporządzaniu i obsłudze ugód pozasądowych oraz innych porozumień wierzycieli z dłużnikami, porozumień samych wierzycieli;
konsultowaniu i opracowywaniu rekomendacji odnośnie ścieżki postępowania sądowego, kompletowaniu dokumentacji niezbędnej do prowadzenia działań sądowych, koordynacji, i monitorowaniu postępowań toczących się w związku z zabezpieczaniem i dochodzeniem lub egzekucją świadczeń należnych Funduszowi, monitorowaniu działań podejmowanych przez organy śledcze w przypadku wykorzystania w toku działań windykacyjnych środków przewidzianych przepisami prawa karnego;
sądowym dochodzeniu wierzytelności Funduszu wobec dłużników, w zakresie odpowiadającym wymienionym wyżej działaniom Zarządzającego dotyczącym sądowego dochodzenia wierzytelności oraz
dochodzeniu wierzytelności w ramach postępowania egzekucyjnego, w zakresie odpowiadającym wymienionym wyżej działaniom Zarządzającego dotyczącym egzekucyjnego dochodzenia wierzytelności”.

Spółka wskazuje jednak, iż postanowienia poszczególnych umów, jakie są zawierane pomiędzy określonym funduszem, Kancelarią i A nieznacznie różnią się miedzy sobą zawartymi w nich sformułowaniami. Dlatego też Wnioskodawca powziął wątpliwość co do tego, czy Interpretacja pozostaje aktualna również w stosunku do usług świadczonych przez Kancelarię na podstawie umów o obsługę prawną innych niż umowy opisane w ww. interpretacji.

W wyniku złożenia dwóch kolejnych wniosków o interpretację, dotyczących umów o obsługę prawną innych niż umowy opisane w ww. interpretacji, 18 czerwca 2019 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydał na rzecz Spółki dwie kolejne pozytywne interpretacje przepisów prawa podatkowego, w których przedstawiono stany faktyczne/zdarzenia przyszłe zbliżone do stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego będącego przedmiotem niniejszego wniosku, tj.:

interpretację indywidualną z 18 czerwca 2019 r. (…) oraz
interpretację indywidualną z 18 czerwca 2019 r. (…).

Niniejszy wniosek dotyczy możliwości zastosowania zwolnienia z VAT do usług świadczonych przez Kancelarię na podstawie umowy o obsługę prawną Fundusz (…) (dalej - Fundusz) zawartej 26 marca 2015 r. pomiędzy Funduszem zarządzanym i reprezentowanym przez B S.A. (dalej – B lub Towarzystwo), A oraz Kancelarią (w dalszej części jako - umowa o obsługę prawną).

Ww. umowa o obsługę prawną jest powiązana funkcjonalnie ze zmienioną umową zlecenia zarządzania częścią portfela inwestycyjnego Funduszu obejmującego sekurytyzowane wierzytelności, która została zawarta 21 stycznia 2015 r. pomiędzy B, Funduszem a A (w dalszej części jako - umowa o zarządzanie). Wskazania wymaga, że przywołana umowa o zarządzanie zastąpiła wcześniej obowiązującą umowę zlecenia zarządzania częścią portfela inwestycyjnego Funduszu obejmującego sekurytyzowane wierzytelności z 18 grudnia 2014 r. Wspomniana umowa z 2014 r. nie jest jednak przedmiotem wniosku (w okresie jej obowiązywania Fundusz nie posiadał bowiem portfeli inwestycyjnych, a w konsekwencji nie powstała wówczas konieczność świadczenia usług prawnych w oparciu o umowę o obsługę prawną z Kancelarią).

Poniżej Kancelaria wskazuje najistotniejsze zapisy wyżej wskazanej umowy o zarządzanie (i) i umowy o obsługę prawną (ii).

Umowa o zarządzanie

Na mocy umowy o zarządzanie Towarzystwo zleciło Zarządzającemu odpłatne zarządzanie częścią Portfela Inwestycyjnego Funduszu obejmującego sekurytyzowane wierzytelności (dalej również - Wierzytelności) nabywane przez Fundusz i stanowiące Portfel Zarządzającego (przez co, zgodnie z umową, należy rozumieć część Portfela Funduszu zarządzana przez Zarządzającego na podstawie niniejszej umowy - pozostała część jest bowiem zarządzana przez Współzarządzającego), w tym w szczególności świadczenie usług wyceny (tj. usług wyceny Wierzytelności, nieruchomości, ruchomości oraz innych aktywów nienotowanych na aktywnym rynku, niebędących instrumentami finansowymi, które staną się własnością Funduszu w toku obsługi Wierzytelności poprzez nabycie przez Fundusz własności przedmiotu zabezpieczenia Wierzytelności) oraz usług obsługi prawnej w zakresie dochodzenia Wierzytelności na drodze pozasądowej, sądowej lub w postępowaniu egzekucyjnym prowadzonym zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania cywilnego lub w postępowaniu upadłościowym, lub naprawczym, na warunkach określonych umową.

W postanowieniach dotyczących przedmiotu umowy o zarządzanie zawarte jest zastrzeżenie, zgodnie z którym usługa obsługi prawnej będzie świadczona przy udziale wskazanej przez Zarządzającego i zaakceptowanej przez Fundusz kancelarii prawnej, zgodnie z przyjętą Procedurą i na podstawie umowy o obsługę prawną.

Stosownie do postanowień ww. umowy Zarządzający ponosi odpowiedzialność za działania lub zaniechania kancelarii prawnej jak za działania i zaniechania własne.

Umowa o zarządzanie precyzuje zakres czynności składających się na zarządzanie Portfelem Zarządzającego (a) oraz obsługę prawną (b).

(a)

W świetle umowy o zarządzanie, zarządzanie Portfelem Zarządzającego polega na dokonywaniu przez Zarządzającego czynności szczegółowo opisanych w Procedurze stanowiącej Załącznik nr 6 do umowy będącego jej integralną częścią. W szczególności w ramach zarządzania Portfelem Zarządzającego Zarządzający:

obsługuje Wierzytelności;
zbywa Wierzytelności wchodzące w skład Portfela Zarządzającego, o ile Zgromadzenie Inwestorów wyrazi zgodę na takie zbycie;
odbiera od Cedenta (tj. od podmiotu, od którego Fundusz nabył Wierzytelności na podstawie odpowiedniej umowy nabycia) dokumentację dotyczącą Wierzytelności nabywanych przez Fundusz do Portfela Zarządzającego, zaś w przypadku, gdy na podstawie odpowiedniej uchwały Zgromadzenia Inwestorów, dana Pula Wierzytelności ma być podzielona pomiędzy Zarządzającego a Współzarządzającego, współpracuje z Towarzystwem i Współzarządzającym w zakresie odbioru dokumentacji dotyczącej takiej Puli Wierzytelności w zakresie określonym w Porozumieniu o Współzarządzaniu lub w przypadku braku umowy pomiędzy Zarządzającym a Współzarządzającym - zgodnie z instrukcjami Towarzystwa;
przechowuje i archiwizuje dokumentację dotyczącą Wierzytelności wchodzących w skład Portfela Zarządzającego oraz ich zabezpieczeń, a także współpracuje w procesie cyfryzacji dokumentów fizycznych stanowiących część dokumentacji, przez co rozumie się, że w przypadku, gdy Cedent nie przekaże Dokumentacji w formie cyfrowej, usługa cyfryzacji dokumentów fizycznych może być zlecona Zarządzającemu na podstawie odrębnej umowy zatwierdzonej przez Zgromadzenie Inwestorów za dodatkowym wynagrodzeniem zatwierdzonym przez Zgromadzenie Inwestorów z zastrzeżeniem, że takie dodatkowe wynagrodzenie będzie należne wyłącznie za cyfryzację części Puli Wierzytelności niebędącej częścią Portfela Zarządzającego;
sporządza Strategie Windykacyjne dla Portfela Zarządzającego;
sporządza Prognozy Windykacyjne dla Portfela Zarządzającego;
zapewnia wykonywanie obowiązków i zobowiązań Funduszu (innych niż płatności lub inne zobowiązania, które w sposób oczywisty spoczywają na Funduszu) na mocy umów nabycia Puli Wierzytelności;
sporządza raporty z faktów i okoliczności dotyczących Wierzytelności w Portfelu Zarządzającego, na podstawie których Funduszowi mogą przysługiwać roszczenia (bezpośrednie lub pośrednie) w stosunku do Cedenta takich Wierzytelności, a także współpracuje ze Współzarządzającym i Doradcami Funduszu (tj. podmiotami lub osobami świadczącymi profesjonalne usługi, inne niż Kancelaria Prawna, Zarządzający i Współzarządzający, wskazane przez Fundusz do świadczenia usług doradczych, w tym kontrolnych, w odniesieniu do Wierzytelności) w zakresie zgłaszania takich roszczeń w stosunku do Cedenta;
sporządza, uwierzytelnia, podpisuje i opatruje pieczęcią Towarzystwa wyciągi z ksiąg rachunkowych Funduszu na podstawie pełnomocnictwa udzielonego przez Towarzystwo osobom wskazanym przez Zarządzającego;
uzyskuje niezbędne zgody i opinie organów Funduszu, w szczególności Zgromadzenia Inwestorów;
prowadzi ewidencję zabezpieczeń Wierzytelności oraz podejmuje wszelkie niezbędne czynności związane z administrowaniem zabezpieczeń Wierzytelności wchodzących w skład Portfela Zarządzającego;
prowadzi i koordynuje, osobiście lub przy udziale podwykonawców w szczególności kancelarii prawnej, działania windykacyjne (przedsądowe, sądowe, egzekucyjne), zapewniając, żeby minimalny poziom działań Zarządzającego w odniesieniu do konkretnej Wierzytelności obejmował działania zapobiegające przedawnieniu danej Wierzytelności na mocy obowiązujących przepisów o przedawnieniu;
prowadzi negocjacje w imieniu Funduszu w zakresie sposobu i terminu spłaty Wierzytelności realizowane w formie kontaktu korespondencyjnego, telefonicznego, za pośrednictwem poczty elektronicznej lub ewentualnie poprzez kontakt osobisty z Dłużnikiem („Windykacja Terenowa”, o ile okaże się to konieczne i ekonomicznie uzasadnione;
zawiera ugody z Dłużnikami, w szczególności w przedmiocie rozłożenia spłaty Wierzytelności na raty, odroczenia spłaty Wierzytelności lub umorzenia Wierzytelności (w całości lub w części), wg zasad i ograniczeń ustalonych w Polityce Ugód lub na podstawie konkretnego zatwierdzenia przez Zgromadzenie Inwestorów;
ustala aktualne adresy Dłużników w Wydziale Udostępniania Informacji Departamentu Spraw Obywatelskich Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji lub w innych rejestrach, o ile okaże się to konieczne i ekonomicznie uzasadnione;
po zawarciu przez Fundusz z Biurem Informacji Gospodarczej (dalej również - Biuro) odpowiedniej umowy/umów, przekazuje do Biura informacje o zobowiązaniach Dłużników Funduszu oraz podejmuje wszelkie czynności prawne oraz faktyczne związane z wykonywaniem obowiązków wskazanych powyżej, niezbędnych dla prawidłowego wykonania postanowień tej Umowy, niezależnie od rodzaju lub źródła ich powstania, jak również prowadzi nadzór nad należytym wykonywaniem obowiązków przez Biuro; Zarządzający będzie przekazywać dane do Biura wedle własnego uznania i oceny, w zakresie i celu wykonywania Umowy, mając na uwadze zwiększenie skuteczności podejmowanych działań dla wykonywania Umowy w sposób określony w ustawie z 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych oraz wymianie danych gospodarczych oraz innych powszechnie obowiązujących przepisach prawa;
informuje Dłużników o ofertach restrukturyzacyjnych Zarządzającego lub innych podmiotów z rynku pożyczek celowych (po wyrażeniu przez Dłużnika zgody na otrzymanie/wysłuchanie takiej oferty);
wykonuje zobowiązania wynikające z niniejszej Umowy.

Wskazania wymaga, że ww. katalog czynności uległ rozszerzeniu na mocy Aneksu z 20 marca 2015 r., Aneksu z 24 kwietnia 2015 r. oraz Aneksu z 20 maja 2015 r. W wyniku wejścia w życie wspomnianych aneksów Zarządzający wykonuje takie następujące działania:

przejmuje, w imieniu i na rzecz Funduszu, zabezpieczenia Wierzytelności od dłużników oraz wszelkich innych osób trzecich będących w posiadaniu takich zabezpieczeń, jak również rozporządza takimi Wierzytelnościami (w szczególności sprzedaje) w imieniu i na rzecz Funduszu (od 20 marca 2015 r.);
koordynuje - przy udziale księgowości Funduszu - rozliczenia przejęcia oraz zbycia zabezpieczeń ww. Wierzytelności (od 20 marca 2015 r.);
wykonuje czynności związane ze zbyciem ruchomości lub praw (innych niż nieruchomości) stanowiących zabezpieczenie Wierzytelności, przejętych przez Fundusz oraz będących jego własnością, z zastrzeżeniem ograniczeń szczegółowo opisanych w Polityce Sprzedaży Zabezpieczeń określonej w Załączniku do umowy o zarządzanie (od 24 kwietnia 2015 r.);
wystawia pisemne promesy (obietnice) na rzecz dłużników w sprawie restrukturyzacji planów płatności, według zasad i ograniczeń ustalonych w Polityce Ugód lub na podstawie konkretnego zatwierdzenia Zgromadzenia Inwestorów (od 25 maja 2015 r.);
zwalnia, na mocy jednostronnej deklaracji (oświadczenia) wydanej w imieniu i na rzecz Funduszu, wszelkiego rodzaju zabezpieczenia Wierzytelności, w tym ruchomości i nieruchomości, z wszelkich obciążeń zabezpieczających Wierzytelności (takich jak: hipoteki, zastawy lub zastawy rejestrowe) lub przenosi własność celem zabezpieczenia oraz prowadzi rejestr ww. deklaracji o zwolnieniu zabezpieczeń z obciążeń (od 25 maja 2015 r.) oraz
zawiera, w imieniu i na rzecz Funduszu, umowy z agentami profesjonalnie zajmującymi się obrotem nieruchomościami i/lub ruchomościami, w następstwie oraz na podstawie specjalnej zgody Zgromadzenia Inwestorów (od 25 maja 2015 r.).

Ponadto, oprócz działań wymienionych powyżej, Zarządzający - zgodnie z analizowaną umową - prowadzi proces inwestycyjny, w szczególności:

prowadzi proces inwestycyjny w odniesieniu do Portfela Inwestycyjnego Funduszu;
aktywnie poszukuje Wierzytelności, które mogą zostać nabyte przez Fundusz do Portfela Inwestycyjnego Funduszu;
przeprowadza analizę przedinwestycyjną Wierzytelności nabywanych do Portfela Inwestycyjnego Funduszu;
odbiera i analizuje oferty składane Funduszowi w zakresie nabycia lub zbycia Wierzytelności;
reprezentuje Fundusz w procesie inwestycyjnym, w tym: składa oferty, uczestniczy w przetargach (aukcjach) i negocjuje warunki zakupu i sprzedaży Wierzytelności;
przeprowadza badania due diligence (obejmujące m.in. badanie prawne i finansowe) Wierzytelności nabywanych do Portfela Inwestycyjnego Funduszu oraz dokonuje inwentaryzacji dokumentacji;
prowadzi ewidencję analityczną Wierzytelności nabywanych w procesie inwestycyjnym.

Natomiast w ramach obsługi prawnej w zakresie dochodzenia Wierzytelności, Zarządzający - stosownie do postanowień ww. umowy - podejmuje się obsługi prawnej z udziałem Kancelarii Prawnej w zakresie określonym w Załączniku nr 14 do umowy. Z kolei zgodnie z ww. załącznikiem zakres usług prawnych obejmuje w szczególności:

polubowną windykację Wierzytelności,
sądowe dochodzenie Wierzytelności Funduszu wobec dłużników. W szczególności działania Zarządzającego mogą w tym zakresie obejmować:
1. czynności procesowe polegające na uzyskaniu tytułu egzekucyjnego;
2. czynności procesowe polegające na uzyskaniu klauzuli wykonalności, w tym uzyskiwanie zaświadczeń lub dokumentów potrzebnych do uzyskania klauzuli wykonalności - zgodnie z art. 785 k.p.c.,
3. czynności procesowe polegające na uzyskaniu klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika,
4. czynności procesowe polegające na uzyskaniu tytułu wykonawczego, w przypadku złożenia przez pozwanego zarzutów lub sprzeciwu od nakazu zapłaty albo przekazania sprawy do postępowania zwykłego, a także w ramach postępowań z powództw przeciwegzekucyjnych;
5. czynności procesowe zmierzające do uzyskania klauzuli wykonalności na rzecz nowego wierzyciela na posiadane już tytuły egzekucyjne zgodnie z art. 788 k.p.c.;
6. czynności procesowe zmierzające do uzyskania zaświadczenia z właściwego organu administracji publicznej o miejscu zamieszkania dłużnika, z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, Biura Ewidencji Ludności oraz z Krajowego Rejestru Sądowego lub innego właściwego rejestru w odpowiedzi na stosowne zarządzenie lub wezwanie sądu, lub w sytuacji wystąpienia takiej potrzeby przed skierowaniem sprawy na drogę postępowania sądowego lub egzekucyjnego;
7. postępowanie o ustanowienie kuratora dla dłużnika, którego miejsce pobytu nie jest znane - zgodnie z art. 143 k.p.c.;
8. czynności procesowe zmierzające do uzyskania wyroku karnego - na skutek zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa;
9. czynności procesowe zmierzające do uzyskania tytułu wykonawczego przeciwko następcy prawnemu (w tym spadkobiercy) dłużnika;
10. czynności procesowe zmierzające do stwierdzenia bezskuteczności czynności prawnej dokonanej z osobą trzecią z pokrzywdzeniem wierzycieli (skarga pauliańska) - zgodnie z art. 527-534 k.c.;
11. czynności procesowe zmierzające do ustanowienia zabezpieczenia roszczenia wierzyciela do czasu wydania prawomocnego orzeczenia - zgodnie z art. 730-757 k.p.c.;
12. czynności procesowe zmierzające do zniesienia współwłasności - zgodnie z art. 617-625 k.p.c.;
13. zgłoszenie wierzytelności do masy upadłości - w oparciu o przepisy ustawy prawo upadłościowe i naprawcze;
14. czynności procesowe związane z dochodzeniem należności z wekslu oraz zmierzające do uzyskania postanowienia o umorzeniu weksla w przypadku zaginięcia weksla - w oparciu o przepisy k.p.c. oraz ustawy prawo wekslowe;
15. postępowanie w celu uzyskania tytułu wykonawczego w zamian za utracony zgodnie z art. 716-729 k.p.c.;
16. czynności zmierzające do wyjawienia majątku dłużnika;
17. postępowanie o wydanie rzeczy;
18. czynności pozaprocesowe zmierzające do zawarcia ugody pozasądowej;

dochodzenie Wierzytelności w postępowaniu egzekucyjnym. W szczególności działania Zarządzającego w tym zakresie mogą obejmować:
1. przygotowanie i skierowanie wniosku do komornika o wszczęcie egzekucji;
2. wskazanie komornikowi składników majątkowych wynikających z przekazanej Zarządzającemu dokumentacji;
3. stały kontakt z komornikiem i bieżący monitoring czynności egzekucyjnych.

Umowa o zarządzanie przewiduje również:

zawarcie przez Fundusz i Zarządzającego umowy o obsługę prawną z kancelarią prawną wskazaną przez Zarządzającego i zaakceptowaną przez Towarzystwo oraz Zgromadzenie Inwestorów, po uprzednim uzgodnieniu warunków współpracy ze wspomnianą kancelarią prawną i treści powołanej umowy zaakceptowanej przez Towarzystwo Zgromadzenie Inwestorów oraz
udzielenie przez Fundusz pełnomocnictwa procesowego ogólnego z prawem do dalszej substytucji do prowadzenia postępowań sądowych i egzekucyjnych dla pełnomocników wskazanych przez kancelarię prawną.

Z umowy o zarządzanie wynika także, iż Zarządzający zobowiązuje się współdziałać z kancelarią prawną w zakresie sporządzania oraz weryfikacji specyfikacji będących podstawą wyliczenia wynagrodzenia kancelarii prawnej, a także wyjaśniania ewentualnych rozbieżności.

Umowa o obsługę prawną

Jak wynika z umowy o obsługę prawną - „Zważywszy, że:

Towarzystwo utworzyło Fundusz, zarządza nim oraz reprezentuje Fundusz wobec osób trzecich;
Towarzystwo, Fundusz i Zarządzający zawarli w dniu 18 grudnia 2014 roku Umowę Zlecenia Zarządzania Częścią Portfela Inwestycyjnego Funduszu (…), zmienioną dnia 21 stycznia 2015 roku ( „Umowa o zarządzanie”);
Kancelaria jest Kancelarią Prawną (ang. Law Firm) w rozumieniu Umowy o Zarządzanie, wskazaną przez Zarządzającego i zaakceptowaną przez Towarzystwo i Fundusz, zaś niniejsza Umowa jest Umową o Świadczenie Usług Prawnych (ang. Agreement for Legal Services) w rozumieniu Umowy o Zarządzanie;
Celem niniejszej Umowy jest uregulowanie zasad współpracy Stron w związku ze świadczeniem przez Kancelarię usług prawnych na rzecz Funduszu.

Z uwagi na powyższe, Strony postanowiły zawrzeć niniejszą Umowę o następującej treści: (…)”.

Stosownie do postanowień ww. umowy o obsługę prawną - umowa została zawarta na czas określony, równy czasowi trwania umowy o zarządzanie zawartej z Zarządzającym (przez co należy rozumieć zmienioną umowę zlecenia zarządzania częścią Portfela Funduszu obejmującego sekurytyzowane wierzytelności zawartą pomiędzy Funduszem i Towarzystwem a Zarządzającym).

Na podstawie analizowanej umowy o obsługę prawną Fundusz zlecił, a Kancelaria przyjęła do wykonania zlecenie polegające na świadczeniu usług pomocy prawnej w zakresie reprezentowania Funduszu w postępowaniach sądowych i egzekucyjnych dotyczących Wierzytelności oraz postępowaniach przed sądami i organami administracyjnymi, których zarządzanie zostało powierzone Zarządzającemu.

Zgodnie z postanowieniami ww. umowy o obsługę prawną, świadczenie usług wskazanych powyżej polega w szczególności na:

sądowym dochodzeniu wierzytelności Funduszu wobec dłużników, w zakresie odpowiadającym wymienionym wyżej działaniom Zarządzającego dotyczącym sądowego dochodzenia wierzytelności, tj. na:
1. podejmowaniu czynności procesowych zmierzających do uzyskania tytułu egzekucyjnego;
2. podejmowaniu czynności procesowych zmierzających do uzyskania klauzuli wykonalności, w tym uzyskiwanie zaświadczeń lub dokumentów potrzebnych do uzyskania klauzuli wykonalności - zgodnie z art. 785 k.p.c.;
3. podejmowaniu czynności procesowych zmierzających do uzyskania klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika;
4. podejmowaniu czynności procesowych zmierzających do uzyskania tytułu wykonawczego, w przypadku złożenia przez pozwanego zarzutów lub sprzeciwu od nakazu zapłaty albo przekazania sprawy do postępowania zwykłego, a także w ramach postępowań z powództw przeciwegzekucyjnych;
5. podejmowaniu czynności procesowych zmierzających do uzyskania klauzuli wykonalności na rzecz nowego wierzyciela na posiadane już tytułu egzekucyjne zgodnie z art. 788 k.p.c.;
6. podejmowaniu czynności procesowych zmierzających do uzyskania zaświadczenia z właściwego organu administracji publicznej o miejscu zamieszkania dłużnika, z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, Biura Ewidencji Ludności oraz z KRS lub innego właściwego rejestru w odpowiedzi na stosowne zarządzenie lub wezwanie sądu lub w sytuacji wystąpienia takiej potrzeby przed skierowaniem sprawy na drogę postępowania sądowego, lub egzekucyjnego, lub w toku takich postępowań;
7. inicjowaniu postępowań o ustanowienie kuratora dla dłużnika, którego miejsce pobytu nie jest znane - zgodnie z art. 143 k.p.c.;
8. podejmowaniu czynności procesowych zmierzających do uzyskania wyroku karnego na skutek zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa;
9. podejmowaniu czynności procesowych zmierzających do uzyskania tytułu wykonawczego przeciwko następcy prawnemu (w tym spadkobiercy) dłużnika;
10. podejmowaniu czynności procesowych zmierzających do stwierdzenia bezskuteczności czynności prawnej dokonanej z osoba trzecią z pokrzywdzeniem wierzycieli (skarga pauliańska) - zgodnie z art. 527-534 k.c.;
11. podejmowaniu czynności procesowych zmierzających do ustanowienia zabezpieczenia roszczenia wierzyciela do czasu wydania prawomocnego orzeczenia - zgodnie z art. 730 -757 k.p.c.;
12. podejmowaniu czynności procesowych zmierzających do zniesienia współwłasności - zgodnie z art. 617-625 k.p.c.;
13. podejmowaniu czynności procesowych zmierzających do zgłoszenia wierzytelności do masy upadłości - w oparciu o przepisy ustawy prawo upadłościowe i naprawcze;
14. podejmowaniu czynności procesowych związanych z dochodzeniem należności z zabezpieczeń, w tym z weksla oraz zmierzających do uzyskania postanowienia o umorzeniu weksla w przypadku zaginięcie weksla - w oparciu o przepisy k.p.c. oraz ustawy prawo wekslowe;
15. inicjowaniu postępowań w celu uzyskania tytułu wykonawczego w zamian za utracony - zgodnie z art. 716-729 k.p.c.;
16. podejmowaniu czynności procesowych zmierzających do wyjawienia majątku dłużnika;
17. inicjowaniu postępowań o wydanie rzeczy;
podejmowaniu czynności procesowych zmierzających do zawarcia ugody sądowej, składanie zawezwań do próby ugodowej i czynności pozaprocesowych zmierzających do zawarcia ugody pozasądowej;
dochodzeniu wierzytelności w ramach postępowania egzekucyjnego, w zakresie odpowiadającym wymienionym wyżej działaniom Zarządzającego dotyczącym egzekucyjnego dochodzenia wierzytelności. W szczególności działania Zleceniobiorcy w tym zakresie obejmują przygotowywanie i kierowanie wniosków do kierowników sądowych o wszczęcie egzekucji, wskazanie komornikom sądowym składników majątkowych dłużników wynikających z przekazanej zleceniobiorcy dokumentacji, kontakt z komornikiem i bieżący monitoring czynności egzekucyjnych;
wystawianiu wyciągów z ksiąg rachunkowych Funduszu w zakresie określonym w pełnomocnictwie.

Z umowy o obsługę prawną wynika także, iż warunkiem koniecznym do reprezentowania Funduszu przed sądami powszechnymi i innymi organami jest udzielenie przez Fundusz pełnomocnictw procesowych wskazanym przez Kancelarię pracownikom lub współpracownikom Kancelarii, w szczególności radcom prawnym i aplikantom radcowskim działającym na zlecenie Kancelarii, upoważniających ich do działania w imieniu Funduszu w postępowaniach przed sądami powszechnymi oraz innymi organami z prawem udzielenia substytucji.

Umowa o obsługę prawną przewiduje również, że w zakresie, w jakim nie jest to sprzeczne z przepisami prawa oraz postanowieniami przepisów korporacyjnych dotyczących tajemnicy adwokackiej i radcowskiej, Kancelaria zobowiązana jest do współpracy z Zarządzającym w zakresie niezbędnym dla prawidłowego zarządzania przez Zarządzającego częścią Portfela Inwestycyjnego Funduszu, oraz w zakresie niezbędnym dla prawidłowego wywiązywania się przez Zarządzającego z jego obowiązków wynikających z umowy o zarządzanie. W szczególności Kancelaria zobowiązana jest do przekazywania Zarządzającemu wszelkich informacji dotyczących przebiegu postępowań, w których Fundusz reprezentowany jest przez adwokatów lub radców prawnych wskazanych przez Kancelarię w sposób i w terminach umożliwiających Zarządzającemu rzetelne i terminowe przygotowanie i przekazanie Towarzystwu, Funduszowi lub Doradcom Funduszu informacji i raportów wymaganych zgodnie z umową o zarządzanie oraz rzetelne i terminowe przygotowanie budżetów kosztowych.

Ponadto, na podstawie umowy o obsługę prawną Fundusz wyraził zgodę na udzielenie przez Zarządzającego Kancelarii informacji dotyczących treści umowy o zarządzenie w zakresie w jakim jest to niezbędne dla prawidłowego wykonania obowiązków Kancelarii wynikających z niniejszej Umowy. Zarządzający zobowiązuje się jednocześnie do informowania Kancelarii o każdej zmianie umowy o zarządzanie, która może mieć wpływ na zakres lub sposób wykonywania obowiązków stron wynikających z niniejszej umowy o obsługę prawną (na co Fundusz wyraził zgodę).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

Czy usługi świadczone przez Kancelarię na rzecz Funduszu na podstawie opisanej w stanie faktycznym umowy o obsługę prawną korzystają ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym przed 4 czerwca 2016 r.?
Czy usługi świadczone przez Kancelarię na rzecz Funduszu na podstawie opisanych w stanie faktycznym umów o obsługę prawną korzystają ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym od 4 czerwca 2016 r.?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Usługi świadczone przez Kancelarię na rzecz Funduszu na podstawie opisanych w stanie faktycznym umów o obsługę prawną korzystają ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym przed 4 czerwca 2016 r.
Usługi świadczone przez Kancelarię na rzecz Funduszu na podstawie opisanych w stanie faktycznym umów o obsługę prawną korzystają ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym od 4 czerwca 2016 r.

Swoje stanowisko w tej sprawie Spółka szczegółowo uzasadnia poniżej.

A. Zwolnienie z Vat Usług Dotyczących Funduszy - Uwagi Ogólne

Zakres zwolnienia z VAT usług dotyczących funduszy inwestycyjnych - uwagi ogólne
1. Zakres zwolnienia z VAT usług dotyczących funduszy inwestycyjnych w świetle przepisów prawa krajowego

Stan prawny obowiązujący przed 4 czerwca 2016 r.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym przed 4 czerwca 2016 r. „zwalnia się od podatku usługi zarządzania:

funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych - w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych,
portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych, o których mowa w lit. a, lub ich częścią”.

Jednocześnie w myśl art. 3 ust. 1 ustawy o funduszach „fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego, a w przypadkach określonych w ustawie również niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych, w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe”.

Natomiast stosownie do treści art. 14 ust. 3 ustawy o funduszach „fundusz inwestycyjny może być utworzony jako:

fundusz inwestycyjny otwarty;
specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty;
fundusz inwestycyjny zamknięty”.

Jednocześnie zgodnie z art. 183 ust. 1 ustawy o funduszach „fundusz inwestycyjny zamknięty może być utworzony jako fundusz sekurytyzacyjny dokonujący emisji certyfikatów inwestycyjnych w celu zgromadzenia środków na nabycie wierzytelności, w tym wierzytelności finansowanych ze środków publicznych w rozumieniu odrębnych przepisów, lub praw do świadczeń z tytułu określonych wierzytelności”.

Na podstawie art. 183 ust. 2 pkt 2 ustawy o funduszach „fundusz sekurytyzacyjny może być tworzony jako niestandaryzowany fundusz sekurytyzacyjny”.

W świetle powyższego należy zauważyć, iż w analizowanym okresie ustawa o VAT nie posługiwała się pojęciem ,,alternatywnych funduszy inwestycyjnych”. Termin ten nie występował również w ustawie o funduszach. Forma ta została wprowadzona bowiem dopiero na mocy na mocy ustawy z 31 marca 2016 r. o zmianie ustawy o funduszach inwestycyjnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2016 r., poz. 615; dalej - ustawa nowelizująca), która weszła w życie 4 czerwca 2016 r.

Tym niemniej, z treści powołanych przepisów wynika, iż zwolnienie z VAT w przedmiotowym okresie znajdowało zastosowanie do usług zarządzania funduszami inwestycyjnym i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych oraz portfelami tymi funduszy - w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych, a zatem do usług zarządzania:

funduszem inwestycyjnym otwartym oraz jego portfelem inwestycyjnym,
specjalistycznym funduszem inwestycyjnym otwartym oraz jego portfelem inwestycyjnym,
funduszem inwestycyjnym zamkniętym (w tym również funduszem sekurytyzacyjnym) oraz jego portfelem inwestycyjnym oraz
zbiorczymi portfelami papierów wartościowych.

Stan prawny obowiązujący od dnia 4 czerwca 2016 r.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym od dnia 4 czerwca 2016 r. „zwalnia się od podatku usługi zarządzania:

funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych - w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi,
portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa w lit. a, lub ich częścią”.

Treść wyżej cytowanego przepisu została nadana przez ww. ustawę nowelizującą i była spowodowana koniecznością dostosowania przepisów ustawy o VAT do zmian wprowadzonych w innych ustawach (w tym w szczególności w ustawie o funduszach). Jak przy tym wynika z uzasadnienia rządowego projektu ustawy o funduszach inwestycyjnych oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 69; dalej - Uzasadnienie):

„zgodnie z art. 135 lit. d dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej zwolnione z podatku VAT jest zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie. Mając na uwadze, iż projektowana ustawa wprowadza nową kategorię funduszy inwestycyjnych, jaką są alternatywne fundusze inwestycyjne, za zasadne uznano również wprowadzenie odpowiednich zmian w ustawie o podatku od towarów i usług”.

Za alternatywny fundusz inwestycyjny - stosownie do nowo dodanego przepisu art. 2 pkt 10a ustawy o funduszach - uznano instytucję wspólnego inwestowania, której przedmiotem działalności, w tym w ramach wydzielonego subfunduszu, jest zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną, niebędącą funduszem działającym zgodnie z prawem wspólnotowym regulującym zasady zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe.

Jednocześnie do ww. ustawy wprowadzono również art. 3 ust. 4, z treści którego wynika, iż fundusz inwestycyjny może prowadzić działalność jako:

fundusz inwestycyjny otwarty lub
alternatywny fundusz inwestycyjny: specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty albo fundusz inwestycyjny zamknięty.

W tym miejscu należy wskazać, iż treść wyżej cytowanych przepisów art. 3 ust. 1, 14 ust. 3 oraz 183 ust. 1 i ust. 2 ustawy o funduszach nie uległa zmianie w wyniku wejścia w życie ustawy nowelizującej, o której mowa wyżej.

W świetle powyższego, należy uznać, iż zwolnienie z VAT w obecnym stanie prawnym (tj. od dnia 4 czerwca 2016 r,) - tak jak i poprzednio - znajduje zastosowanie do usług zarządzania następującymi funduszami (oraz ich portfelami):

funduszem inwestycyjnym otwartym,
specjalistycznym funduszem inwestycyjnym otwartym oraz funduszem inwestycyjnym zamkniętym (w tym m.in. funduszem sekurytyzacyjnym).

Zakres zwolnienia z VAT usług dotyczących funduszy inwestycyjnych w świetle przepisów prawa UE

Ustawodawca polski, nieco inaczej niż ustawodawca europejski, przewidział konstrukcję zwolnienia z VAT usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi i ich portfelami inwestycyjnymi. W ustawie o VAT mowa jest o zwolnieniu z podatku dwóch rodzajów usług: usług zarządzania funduszem inwestycyjnym oraz usług zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszy inwestycyjnych. Z kolei, zgodnie z art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE z 28 listopada 2006 roku w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (dalej - Dyrektywa VAT), „państwa członkowskie zwalniają transakcje zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie”. Tym niemniej, praktyka orzecznicza Trybunatu Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE) wskazuje, że zarządzanie portfelem inwestycyjnym jest elementem szeroko rozumianej koncepcji usługi zarządzania funduszem inwestycyjnym.

Wskazana powyżej odmienna konstrukcja zwolnienia podatkowego nie wpływa jednak na uznanie, że oba elementy: zarządzanie funduszem inwestycyjnym oraz zarządzanie jego portfelem powinny być traktowane jako usługa zwolniona z VAT zarówno na gruncie przepisów krajowych, jak i Dyrektywy VAT.

Zwolnienie przewidziane w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT dotyczy wszystkich funduszy inwestycyjnych działających na podstawie polskiego prawa, w tym funduszu sekurytyzacyjnego. Zatem zarządzanie portfelem funduszu sekurytyzacyjnego, którego aktywami są wierzytelności jest zwolnione z podatku VAT.

Mając to na względzie, dla stwierdzenia czy usługa świadczona przez Kancelarię na rzecz Funduszu może być objęta zwolnieniem z VAT konieczne jest ustalenie czy mieści się ona w zakresie pojęcia ,,zarzadzanie”.

2. Pojęcie „zarządzania funduszami inwestycyjnymi”

Do 1 kwietnia 2013 r. usługa zarządzania była zdefiniowana w art. 43 ust. 8 ustawy o VAT, zgodnie z którym przez zarządzanie w rozumieniu art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) tej ustawy należało rozumieć: (1) zarządzanie aktywami; (2) dystrybucję tytułów uczestnictwa; (3) tworzenie rejestrów uczestników i administrowanie nimi; (4) prowadzenie rachunków rejestrów aktywów; (5) przechowywanie aktywów.

Jednakże 1 kwietnia 2013 r. powyższy przepis został uchylony. Powodem jego uchylenia - zgodnie z uzasadnieniem do rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 805; dalej - Uzasadnienie) przewidującego uchylenie art. 43 ust. 8 ustawy o VAT - była konieczność dostosowania przepisów ustawy o VAT do orzecznictwa TSUE. Jak wynika z Uzasadnienia, „W wyroku w sprawie C-169/04 Abbey National Trybunał wskazał, że art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy nie zawiera żadnej definicji pojęcia zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi. Wykładnia tego przepisu powinna być dokonywana z uwzględnieniem kontekstu, w jaki się wpisuje, celów oraz układu tej dyrektywy oraz z uwzględnieniem zwłaszcza ratio legis zwolnienia, które przewiduje - pkt 59 tego wyroku”.

Obecnie zatem, ani przepisy ustawy o VAT ani Dyrektywa VAT nie definiują pojęcia „zarządzania funduszami inwestycyjnymi”.

Powinno ono zatem zostać ustalone:

poprzez odwołanie się do potocznego znaczenia pojęcia „zarządzania”,
poprzez odwołanie się do innych aktów prawnych odnoszących się do „zarządzania”.

Językowe znaczenie pojęcia „zarządzania funduszami inwestycyjnymi”

Pojęcie „zarządzać” oznacza: (1) „wydać polecenie”, (2) zarządzać „sprawować nad czymś zarząd” (wg słownika PWN dostępnego na stronie internetowej www.sjp.pwn.pl).

Zgodnie z Encyklopedią PWN zarządzanie oznacza zbiór działań zmierzających do osiągnięcia określonego celu związanego z interesem (potrzebą) danego przedmiotu zarządzania, realizowanych w następującej sekwencji: planowanie (wybór celów i sposobów ich osiągania oraz precyzowanie stosownych zadań i terminów ich wykonania); organizowanie (przydzielanie i zapewnianie zasobów, niezbędnych do realizacji zaplanowanych działań, w sposób gwarantujący skuteczność i sprawność zarządzania); przewodzenie (kierowanie, motywowanie do współpracy w trakcie realizacji zadań); kontrolowanie (stała obserwacja postępów i podejmowania korygujących decyzji).

Zatem, zastosowanie wykładni językowej prowadzi do wniosku, iż przez zarządzanie funduszami inwestycyjnymi należy rozumieć zespół czynności zmierzających do osiągnięcia określonego celu związanego z interesem Funduszu, realizowanych poprzez planowanie, organizowanie, przewodzenie oraz kontrolowanie.

Działalność funduszy inwestycyjnych, w tym również funduszy sekurytyzacyjnych, jest ściśle regulowana przepisami ustawy o funduszach. Przedmiotem działalności tych podmiotów jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego, w niektórych przypadkach również niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych w określone w ustawie papiery wartościowe. Niestandaryzowany fundusz sekurytyzacyjny jest obowiązany lokować nie mniej niż 75% wartości aktywów funduszu, a w przypadku niestandaryzowanego funduszu sekurytyzacyjnego z wydzielonymi subfunduszami nie mniej niż 75% wartości aktywów każdego subfunduszu, w:

określone wierzytelności;
papiery wartościowe inkorporujące wierzytelności pieniężne;
prawa do świadczeń z tytułu określonych wierzytelności (art. 187 ust. 3 ustawy o funduszach).

Przedmiotem działalności funduszu sekurytyzacyjnego jest zatem nabywanie wierzytelności oraz ich egzekwowanie. Czynności zarządzania portfelem takiego funduszu muszą z natury rzeczy uwzględniać specyfikę jego aktywów, jakimi są wierzytelności. Cel i istota tych czynności są tożsame z celem i istotą czynności podejmowanych w ramach zarządzania aktywami finansowymi, przy czym portfele wierzytelności to specyficzny rodzaj aktywa finansowego, różny od akcji i innych papierów wartościowych, stąd też działania podejmowane w ramach zarządzania portfelami wierzytelności muszą być dostosowane do charakteru tych aktywów. Zatem, w praktyce charakter czynności wykonywanych przez zarządzającego funduszem sekurytyzacyjnym zdeterminowany jest naturą aktywa, zaś istotą tych czynności jest kompleksowa usługa zarządzania sekurytyzowanymi wierzytelnościami funduszu.

Biorąc pod uwagę wskazany powyżej charakter działalności funduszu sekurytyzacyjnego należy zauważyć, że proces zarządzania portfelem aktywów takich funduszy (portfelem wierzytelności) obejmuje co do zasady w szczególności:

wsparcie w zakresie wyszukania i nabycia pakietu wierzytelności w tym m.in. poszukiwanie odpowiednich wierzytelności do nabycia na rynku, analizę due dilligence pakietów wierzytelności przed ich nabyciem, reprezentowanie w procesie zakupu, dokonywanie wycen na potrzeby rekomendacji inwestycyjnych,
bieżącą obsługę takiego pakietu, w tym obsługę prawną, monitorowanie jego wartości i aktywne działania mobilizujące dłużników do rozpoczęcia i kontynuowania spłat wierzytelności, działania windykacyjne, w tym dochodzenie wierzytelności od dłużników na drodze sądowej i w postępowaniu egzekucyjnym, prowadzenie polityki umorzeń i zawierania ugód z dłużnikami itp.,
wsparcie w procesie zbywania wierzytelności lub pakietów wierzytelności stanowiących składniki aktywów funduszu.

„Zarządzanie funduszem inwestycyjnym” w świetle aktów prawa europejskiego

Pojęcie zarządzania funduszami inwestycyjnymi może zostać wyinterpretowane z postanowień Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE z 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (Dz. U. UE L 2009.302.32; dalej - Dyrektywa 2009/65/WE).

Zgodnie z art. 6 ust. 2 Dyrektywy 2009/65/WE, działalność związana z zarządzaniem przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) obejmuje obowiązki, o których mowa w załączniku II. Zgodnie z treścią załącznika II, funkcje wchodzące w skład zbiorowego zarządzania portfelem to funkcje obejmujące:

zarządzanie inwestycjami;
administrację:
1. obsługa prawna i obsługa rachunkowo-księgowa w zakresie zarządzania funduszem;
2. zapytania klientów;
3. wycena i wyznaczanie ceny (w tym zwroty podatkowe);
4. monitorowanie przestrzegania uregulowań;
5. prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa;
6. wypłata zysków;
7. emisja i umarzanie jednostek uczestnictwa;
8. rozliczanie umów (w tym wysyłanie potwierdzeń);
9. prowadzenie ksiąg;
wprowadzanie do obrotu.

Mając na uwadze powyższą definicję „zarządzania” istotnym jest wskazanie, że jej zakresem objęto „obsługę prawną i obsługę rachunkowo-księgową w zakresie zarządzania funduszem”.

Dyrektywa 2009/65/WE nie definiuje jednak zakresu pojęcia obsługi prawnej. Celem jego ustalenia konieczne jest zatem odwołanie się do ustaw korporacyjnych dotyczących zawodów prawniczych, w których używane jest pojęcie pomocy prawnej. Zgodnie z:

art. 6 ust. 1 ustawy z 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (j.t. Dz. U. z 2017 r., poz. 1870 ze zm.; dalej - ustawa o radcach prawnych) wynika, że „Świadczenie pomocy prawnej przez radcę prawnego polega w szczególności na udzielaniu porad i konsultacji prawnych, sporządzaniu opinii prawnych, opracowywaniu projektów aktów prawnych oraz występowaniu przed urzędami i sądami w charakterze pełnomocnika lub obrońcy”.
art. 4 ust. 1 ustawy z 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze (j.t. Dz. U. z 2018 r., poz. 1148 ze zm.; dalej - Prawo o adwokaturze) wynika, że „Zawód adwokata polega na świadczeniu pomocy prawnej, a w szczególności na udzielaniu porad prawnych, sporządzaniu opinii prawnych, opracowywaniu projektów aktów prawnych oraz występowaniu przed sądami i urzędami”.

Mając na uwadze wyżej cytowane przepisy Wnioskodawca pragnie wskazać, iż zarówno ustawa o radcach prawnych, jak również Prawo o adwokaturze zawierają jedynie przykładowy katalog usług, które wchodzą w zakres pojęcia „świadczenie pomocy prawnej”. Wskazuje na to użyty przez prawodawcę zwrot „w szczególności”. W związku z tym - zdaniem Spółki - świadczenie pomocy prawnej obejmuje również wykonywanie innych czynności, które leżą w kompetencji radcy prawnego oraz adwokata.

Przykładowo, w odniesieniu do usług świadczonych przez radców prawnych - poza czynnościami wymienionymi wyraźnie w art. 6 ustawy o radcach prawnych - doktryna prawnicza wymienia szereg innych czynności pomocy prawnej wykształconych przez praktykę obrotu prawnego. Do tej kategorii usług pomocy prawnej zalicza się m.in. doradztwo prawne, zarządzanie ryzykiem prawnym, zarządzanie wiedzą prawną, tworzenie, koordynacja i zarządzanie zespołami obsługi prawnej, powiernictwo oraz opracowywanie projektów wewnętrznych dokumentów (Opinia Ośrodka Badań, Studiów i Legislacji Krajowej Rady Radców Prawnych z 1 grudnia 2014 r. w sprawie interpretacji przepisów regulujących wykonywanie zawodu opracowana w odpowiedzi na pismo z dnia 22 października 2014 r.).

W świetle powyższego, wykładnia językowa oraz systemowa prowadzi do wniosku, iż zakresem „zarządzania funduszami inwestycyjnymi” korzystającego ze zwolnienia z VAT objęte są również usługi obsługi prawnej funduszu (w rozumieniu ustaw korporacyjnych zawodów prawniczych). Analogiczny wniosek wynika z orzecznictwa TSUE.

3. Zwolnienie z VAT usług świadczonych na rzecz funduszy inwestycyjnych w świetle orzecznictwa TSUE

W określeniu, czy dana usługa świadczona na rzecz funduszu inwestycyjnego może korzystać ze zwolnienia z VAT w sposób zgodny z celami Dyrektywy VAT pomocne jest również bogate orzecznictwo Trybunału. Najistotniejsze znaczenie w tym zakresie mają:

wyrok z 21 października 2004 r. w sprawie C-8/03 Banque Bruxelles Lambert S.A. (BBL) v. państwo belgijskie (i),
wyrok z 4 maja 2006 r. w sprawie C-169/04 Abbey National plc, Inscape Investment Fund (ii) oraz
wyrok z 7 marca 2013 r. w sprawie C-275/11 GfBk Gesellschaft für Börsenkommunikation GmbH (iii).

(i)

W orzeczeniu z 21 października 2004 r. w sprawie C-8/03 (Banque Bruxelles Lambert S.A. (BBL) v. państwo belgijskie) Rzecznik Generalny w swojej opinii podkreślił, iż ,,dopuszczalne jest objęcie zwolnieniem wszystkich transakcji bezpośrednio związanych z systemem zarządzania funduszami powierniczymi. Tym samym nie można ograniczać zwolnienia tylko do podejmowania decyzji”.

(ii)

W wyroku z 4 maja 2006 r. w sprawie C-169/04 Abbey National plc, Inscape Investment Fund TSUE wskazał, że:

„Pojęcie „zarządzania” funduszami powierniczymi, o którym mowa w art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (która została zastąpiona Dyrektywą VAT), jest autonomicznym pojęciem prawo wspólnotowego, którego treść nie może być zmieniona przez państwa członkowskie”;
art. 13 część B lit. d) pkt 6 VI Dyrektywy poza czynnościami zarządzania zbiorowym portfelem obejmuje także czynności, które polegają na zarządzaniu samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe. Trybunał odniósł się w tym zakresie do czynności wyspecyfikowanych w załączniku II do Dyrektywy Rady 85/611/EWG (która została zastąpiona Dyrektywą 2009/65/WE), który - jak wskazano wcześniej - obejmuje również usługi obsługi prawnej;
„treść art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy nie wyklucza co do zasady, by na zarządzanie funduszami powierniczymi składały się różne odrębne usługi wchodzące w zakres pojęcia „zarządzani(a) specjalnymi funduszami inwestycyjnymi (zarządzania funduszami powierniczymi)” w rozumieniu tego przepisu oraz by korzystały one z przewidzianego w nim zwolnienia z opodatkowania, nawet wówczas gdy świadczący te usługi jest podmiotem zarządzającym będącym osobą trzecią (…)”;
„aby móc je zakwalifikować jako transakcje zwolnione z opodatkowania w rozumieniu art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy, usługi w zakresie zarządzania administracyjnego i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczone przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią powinny tworzyć odrębną całość, która - jeśli ją oceniać globalnie - w konsekwencji wypełnia specyficznej istotne funkcje usługi opisanej w owym pkt 6”.

(iii)

Natomiast w wyroku z 7 marca 2013 r. w sprawie C-275/11 GfBk Gesellschaft für Börsenkommunikation GmbH, Trybunał stwierdził, że:

okoliczność, iż usługi doradcze nie zostały wymienione w załączniku II do Dyrektywy 2009/65/WE, nie stanowi przeszkody w zaliczeniu ich do kategorii specyficznych usług objętych zakresem czynności „zarządzania” specjalnym funduszem inwestycyjnym, ponieważ wyliczenie czynności zawarte w załączniku ma charakter otwarty. Także fakt, iż usługi doradcze świadczone przez osobę trzecią nie wiążą się z dokonaniem zmian w sytuacji prawnej lub finansowej funduszu również nie stoi na przeszkodzie objęciu ich pojęciem „zarządzania” specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu Dyrektywy VAT;
„aby usługi zarządzania świadczone przez osobę trzecią można było zakwalifikować jako transakcje podlegające zwolnieniu w rozumieniu art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy, muszą one stanowić w globalnej ocenie odrębną całość oraz spełniać szczególne i istotne funkcje z zakresu zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi”.

Z powołanego orzecznictwa TSUE wynika, że:

definicja zarządzania wynikająca z przepisów wspólnotowych zawiera w sobie oprócz usług typowego zarządzania aktywami również czynności administracyjne wymienione w załączniku II Dyrektywy 2009/65/ WE, w tym usługi obsługi prawnej w zakresie zarządzania funduszem,
w przypadku zlecenia usług w zakresie zarządzania administracyjnego podmiotom trzecim, zwolnienie z VAT przysługuje, o ile tworzą one odrębną całość, która - jeśli ją oceniać globalnie - wypełnia specyficzne i istotne funkcje usługi zarządzania,
fakt, iż usługi doradcze świadczone przez osobę trzecią nie wiążą się z dokonaniem zmian w sytuacji prawnej lub finansowej funduszu nie stoi na przeszkodzie objęciu ich pojęciem „zarządzania” specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu Dyrektywy VAT.

Oznacza to, że dla objęcia zwolnieniem z VAT czynności wykonywanych na rzecz funduszu inwestycyjnego nie jest konieczne, aby czynności te dotyczyły stricte działalności funduszu o charakterze inwestycyjnym (i polegały np. na podejmowaniu decyzji inwestycyjnych). Zarządzanie funduszem inwestycyjnym może zatem polegać nie tylko na gospodarowaniu środkami, którymi dysponuje fundusz/realizowaniu polityki inwestycyjnej, ale także realizowaniu funkcji związanych z bieżącą działalnością funduszu (np. poprzez zapewnienie jego obsługi prawnej i realizacji strategii windykacji przewidującej m.in. prowadzenie działań sądowych i egzekucyjnych w stosunku do sekurytyzowanych wierzytelności).

Orzecznictwo Trybunału potwierdza zatem, iż na pojęcie „zarządzania” składają się różne odrębne usługi świadczone na rzecz funduszu inwestycyjnego, w tym również usługi wymienione w załączniku II Dyrektywy 2009/65/WE (obejmującym w szczególności obsługę prawną) i że usługi te powinny korzystać ze zwolnienia z VAT.

1. Cel zwolnienia z VAT usług dotyczących funduszy inwestycyjnych

W ocenie Wnioskodawcy przepisów dotyczących zwolnienia z VAT usług świadczonych na rzecz funduszy inwestycyjnych nie sposób interpretować w oderwaniu od celu ich wprowadzenia do systemu prawnego przez ustawodawcę. Jak bowiem wynika z cytowanego wyżej Uzasadnienia, „wykładnia tego przepisu powinna być dokonywana z uwzględnieniem kontekstu, w jaki się wpisuje, celów oraz układu tej dyrektywy oraz z uwzględnieniem zwłaszcza ratio legis zwolnienia, które przewiduje”.

Celem wprowadzenia zwolnienia z VAT przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT (oraz odpowiadającego mu art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy VAT) jest przede wszystkim zapewnienie, aby wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług zarządzania funduszami oraz ich portfelami inwestycyjnymi - a więc czynności niezbędne dla ich bieżącego funkcjonowania - nie były obciążone kwotą VAT należnego. Z uwagi bowiem na zasadniczy brak prawa do odliczenia VAT naliczonego przez fundusze, okoliczność taka mogłaby powodować po ich stronie generowanie dodatkowych kosztów przekładających się bezpośrednio na niższy wynik z realizowanych inwestycji, w tym obniżenie Wartości Aktywów Netto funduszy, a pośrednio na ograniczenie możliwości korzystania przez inwestorów z tej formy inwestowania.

Taki wniosek wynika w szczególności z powołanego wyżej wyroku TSUE z 7 marca 2013 r. w sprawie GfBk Gesellschaft für Börsenkommunikation GmbH (C-275/11), w którym Trybunał stwierdził, że „Należy bowiem przypomnieć, że inwestorzy inwestujący swoje środki bezpośrednio w papiery wartościowe nie są objęci podatkiem VAT i że celem zwolnienia transakcji związanych z zarządzaniem specjalnymi funduszami inwestycyjnymi ustanowionego w art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy jest ułatwienie drobnym inwestorom inwestowania w papiery wartościowe za pośrednictwem przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, bez ponoszenia kosztów podatku VAT, w celu zapewnienia neutralności podatkowej wspólnego systemu podatku VAT w kwestii wyboru między bezpośrednim inwestowaniem w papiery wartościowe a inwestowaniem w nie za pośrednictwem przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania.”

W tym kontekście - zakres zwolnienia dla usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi powinien obejmować wszystkie usługi świadczone dla funduszu, których fundusz nie może zrealizować wykorzystując własne zasoby, a których zakup niezbędny jest dla realizowania przez fundusz bieżącej działalności gospodarczej prowadzącej do osiągnięcia celu inwestycyjnego.

Wnioskodawca wskazuje, że interpretując pojęcie „zarządzania funduszami inwestycyjnymi” należy również mieć na uwadze wniosek Komisji Europejskiej z 28 listopada 2007 r. KOM(2007) 747, w którym Komisja postuluje m.in. dodanie do Dyrektywy VAT art. 135a pkt 11 definiującego zakres usług zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi jako „działalność mającą na celu zrealizowanie celów inwestycyjnych danego funduszu inwestycyjnego”.

W ocenie Spółki pomimo, iż wniosek ten nie został jak dotąd uwzględniony, jego treść powinna służyć jako jedna ze wskazówek interpretacyjnych w procesie wykładni przepisów art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT.

5. Warunki zwolnienia z VAT usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi

Biorąc pod uwagę powołane wyżej przepisy oraz wnioski płynące z orzecznictwa TSUE, dla zastosowania do usług dotyczących funduszy inwestycyjnych zwolnienia z VAT przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT konieczne jest aby usługi świadczone przez podatnika na rzecz funduszu:

mieściły się w zakresie przedmiotowym usług zarządzania,
stanowiły czynności specyficzne i istotne z punktu widzenia działalności funduszu sekurytyzacyjnego,
stanowiły usługę kompleksową tworzącą odrębną, logicznie skonstruowaną i spójną całość oraz
realizowały cel wprowadzenia zwolnień z VAT dla usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi.

B. Możliwość Zastosowania Zwolnienia z Vat Do Usług Świadczonych Przez Kancelarię Na Rzecz Funduszu

W ocenie Wnioskodawcy usługi świadczone przez Kancelarię na rzecz Funduszu spełniają wszystkie wymienione wyżej warunki zastosowania do nich zwolnienia z VAT przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT (zarówno w brzmieniu obowiązującym do 4 czerwca 2016 r., jak również od 4 czerwca 2016 r.) - co Spółka szczegółowo uzasadnia poniżej.

1. Usługi świadczone przez Spółkę jako usługi objęte zakresem zarządzania funduszami inwestycyjnymi

W ocenie Wnioskodawcy, usługi wykonywane przez Kancelarię na rzecz Funduszu spełniają wszystkie kryteria uznania ich za usługi objęte zakresem zarządzania funduszami inwestycyjnymi lub usługi zarządzania portfelami inwestycyjnymi tych funduszy. W szczególności usługi te:

stanowią usługi „zarządzania” w potocznym (językowym) rozumieniu tego pojęcia oraz
objęte są zakresem działalności związanej z zarządzaniem funduszem inwestycyjnym określonym w aktach prawa europejskiego.

Usługi świadczone przez Kancelarię na rzecz Funduszu jako usługi „zarządzania”

Zdaniem Wnioskodawcy usługi wykonywane przez Kancelarię na rzecz Funduszu noszą cechy sprawowania zarządu funduszem sekurytyzacyjnym w potocznym (językowym) rozumieniu tego pojęcia. Stanowią one bowiem zbiór czynności zmierzających do osiągnięcia określonego celu Funduszu - tj. zarządzania jego portfelem inwestycyjnym (portfelem wierzytelności) realizowanych w drodze:

planowania - co wyraża się m.in w tym, że Kancelaria wskazuje wierzytelności, które mają być dochodzone polubownie, a które na drodze sądowej i egzekucyjnej, tworzy modele scoringowe, dokonuje wyboru trybów postępowania oraz opracowuje ścieżkę postępowania sądowego,
organizowania - co wyraża się m.in w tym, że Kancelaria zapewnia, aby usługi obsługi prawnej świadczone na rzecz Funduszu realizowane były przez kompetentne osoby (w tym przez radców prawnych i adwokatów posiadających uprawnienia do świadczenia usług prawnych) oraz organizuje prace zmierzające do uzyskania tytułów wykonawczych, a następnie wyegzekwowania wierzytelności Funduszy,
przewodzenia - co wyraża się m.in w tym, że Kancelaria kieruje dochodzeniem wierzytelności na drodze sądowej i w postępowaniu egzekucyjnym oraz
kontrolowania - co wyraża się m.in. w:
1. nadzorowaniu pracy osób realizujących z ramienia Kancelarii obsługę prawną Funduszu oraz
2. stałej obserwacji postępów w zakresie windykacji wierzytelności i podejmowaniu korygujących decyzji.

Usługi świadczone przez Kancelarię jako usługi zarządzania korzystające ze zwolnienia z VAT w rozumieniu przepisów prawa krajowego

Zdaniem Wnioskodawcy usługi świadczone przez Kancelarię na rzecz Funduszu (tj. funduszu sekurytyzacyjnego stanowiącego rodzaj funduszu inwestycyjnego zamkniętego) powinny korzystać ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT - zarówno od 4 czerwca 2016 r., jak i przed tą datą.

Jak bowiem Spółka wyjaśniała wcześniej, zmiana jaka została wprowadzona 4 czerwca 2016 r. do art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT na mocy ustawy nowelizującej była spowodowana jedynie koniecznością dostosowania przepisów ustawy o VAT do zmian wprowadzonych w innych przepisach - w tym w szczególności do ustawy o funduszach, do której wprowadzono nową kategorię alternatywnych funduszy inwestycyjnych.

W świetle powyższego - w opinii Wnioskodawcy - usługi świadczone przez Spółkę na rzecz Funduszu (tj. funduszu sekurytyzacyjnego) powinny korzystać ze zwolnienia jako:

usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi lub portfelami funduszy inwestycyjnych - w stanie prawnym obowiązującym do dnia 4 czerwca 2016 r. oraz jako
usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi lub portfelami funduszy inwestycyjnych - w stanie prawnym obowiązującym od dnia 4 czerwca 2016 r. (tj. po wejściu w życie ustawy nowelizującej).

Wniosek, iż usługi świadczone przez Kancelarię na rzecz Funduszu (tj. funduszu inwestycyjnego zamkniętego) powinny korzystać ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym do dnia 4 czerwca 2016 r. znajduje również potwierdzenie w licznych interpretacjach indywidualnych wydanych przez organy podatkowe w poprzednim stanie prawnym (tj. przed wejściem w życie ustawy nowelizującej).

Przykładowo - w interpretacji indywidualnej z 30 czerwca 2015 r. (sygn. IPPP1/4512-341/15-2/JL), w której organ stwierdził, iż „(…) świadczone przez Spółkę usługi doradztwa prawnego związane z zarządzaniem funduszami inwestycyjnymi mieszczą się w zakresie czynności wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT i podlegają zwolnieniu od podatku VAT, o którym mowa w tym przepisie”.

Co jest warte uwagi, we wniosku będącym podstawą wydania przedmiotowej interpretacji wnioskodawca przedstawił następujący stan faktyczny:

„Spółka posiada aktualnie zawartą z Towarzystwem Funduszy Inwestycyjnych (zwane dalej: „TFI” lub „Towarzystwo”), działającym na podstawie przepisów ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych, umowę o świadczenie usług doradztwa prawnego dla Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych oraz funduszy inwestycyjnych zarządzanych przez Towarzystwo”;
Wskazania wymaga, że Towarzystwo aktualnie utworzyło i zarządza funduszami inwestycyjnymi w następującej formie prawnej:
1. fundusz inwestycyjny otwarty („fio”), w tym jako funduszem inwestycyjnym z wydzielonymi subfunduszami;
2. specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty („sfio”), w tym jako funduszem z inwestycyjnym z wydzielonymi subfunduszami;
3. fundusz inwestycyjny zamknięty (fiz)”;
„Aktualnie Wnioskodawca opodatkowuje całość usług według stawki podstawowej (23%) i wystawia zgodnie z umową faktury na TFI. Wnioskodawca, zgodnie z obowiązującymi go przepisami oraz zawartą umową z TFI, utrzymuje jednak system rozliczeń, który - jeśli zachodziłaby taka potrzeba - pozwalałby wyodrębnić dwie grupy czynności w zakresie szczegółowego przedmiotu usługi i jej wartości: usługi dotyczące Towarzystwa oraz usługi dotyczące zarządzania funduszami inwestycyjnymi”;
,,W przyszłości Wnioskodawca może jednak dokonać modyfikacji systemu rozliczeń poprzez zawarcie odrębnych umów z Towarzystwem oraz funduszami inwestycyjnymi. W tym względzie byłaby wystawiona odrębna faktura ze stawką zwolnioną dla poszczególnych funduszy inwestycyjnych oraz odrębna faktura dla Towarzystwa opodatkowana według stawki podstawowej”.

Także po wejściu w życiu ustawy nowelizującej - zdaniem organów podatkowych – zwolnienie z VAT znajduje zastosowania do usług związanych z zarządzaniem funduszami inwestycyjnymi zamkniętymi.

Powyższy wniosek znajduje potwierdzenie m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 9 stycznia 2018 r. (sygn. 0114 -KDIP4.4012.641.2017.1.KR), w której organ zgodził się ze stanowiskiem wnioskodawcy, który twierdził, iż przedstawione w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego usługi świadczone przez spółkę na rzecz funduszy (przez które należy rozumieć zarówno fundusze inwestycyjne otwarte, jaki fundusze inwestycyjne zamknięte) stanowią usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi w rozumieniu ustawy o funduszach, które podlegają zwolnieniu z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a).

Usługi świadczone przez Kancelarię jako usługi zarządzania funduszem inwestycyjnym w rozumieniu przepisów prawa europejskiego

W ocenie Wnioskodawcy niewątpliwie usługi świadczone przez Kancelarię na rzecz Funduszu stanowią usługi „obsługi prawnej”, o których mowa w załączniku II Dyrektywy 2009/65/WE i które w świetle przepisów tej dyrektywy składają się na działalność związaną z zarządzaniem funduszem inwestycyjnym - dotyczącą ich portfeli inwestycyjnych stanowiących portfele lub pule wierzytelności.

Usługi świadczone przez Kancelarię na podstawie umowy o obsługę prawną polegają bowiem na:

występowaniu przed urzędami i sądami w charakterze pełnomocnika,
sądowym dochodzeniu Wierzytelności Funduszu wobec dłużników,
dochodzeniu Wierzytelności w ramach postępowania egzekucyjnego oraz
podejmowaniu czynności pozaprocesowych zmierzających do zawarcia ugody pozasądowej z dłużnikami,

‒ a więc stanowią usługi pomocy prawnej w rozumieniu ustaw korporacyjnych zawodów prawniczych.

Mając na uwadze wcześniej przywołany wyrok TSUE z 7 marca 2013 r. w sprawie GfBk Gesellschaft für Börsenkommunikation GmbH (C-275/11) Wnioskodawca zaznacza, iż powyższej argumentacji nie zmienia fakt, iż usługi obsługi prawnej świadczone przez Kancelarię nie wiążą się z dokonaniem zmian w sytuacji prawnej Funduszu, bowiem - zdaniem TSUE - nie stoi to na przeszkodzie objęciu ich pojęciem „zarządzania” w rozumieniu Dyrektywy VAT.

Co więcej - usługi obsługi prawnej świadczone przez Kancelarię stanowią element kompleksowej usługi zarządzania świadczonej przez Zarządzającego wspólnie z Kancelarią na rzecz Funduszu (o czym mowa poniżej). Skoro samo wykonywanie usług o charakterze administracyjnym (w tym usług obsługi prawnej) spełnia definicję zarządzania, to tym bardziej dotyczy to sytuacji, gdy usługi te stanowią element kompleksowej usługi zarządzania o szerszym zakresie, którą Spółka świadczy wraz z A na podstawie umów zawieranych z Funduszem.

2. Usługi świadczone przez Spółkę jako czynności specyficzne i istotne z punktu widzenia działalności funduszu sekurytyzacyjnego

Usługi świadczone przez Kancelarię na rzecz Funduszu niewątpliwie stanowią czynności specyficzne i istotne dla działalności Funduszu. Są one również niezbędne z punktu widzenia realizacji celu zarządzania - jakim jest maksymalizacja zysków, jakie aktywa (wierzytelności) mogą przynieść Funduszowi.

W stanie faktycznym będącym przedmiotem zapytania Wnioskodawcy, należy mieć na uwadze, że usługi są przez Spółkę świadczone na rzecz szczególnego rodzaju funduszu inwestycyjnego zamkniętego, jakim jest niestandaryzowany fundusz sekurytyzacyjny. Jak zostało wskazane wyżej, specyfika tego typu funduszu polega na tym, że jego portfel inwestycyjny stanowią portfele wierzytelności - stąd też działania podejmowane w ramach zarządzania portfelami wierzytelności muszą być dostosowane do charakteru tych aktywów. Proces zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszu sekurytyzacyjnego, składającym się w zasadniczej części z pakietów wierzytelności, obejmuje szereg czynności faktycznych i prawnych związanych m.in. z uzyskiwaniem przychodów z wierzytelności, w tym poprzez ich egzekwowanie na drodze sądowej i pozasądowej oraz z jego bieżącą obsługą prawną.

Powyższe czynności - specyficzne dla zarządzania funduszem sekurytyzacyjnym - wykonywane są przez Spółkę na podstawie umowy o obsługę prawną. W szczególności Spółka bezpośrednio przyczynia się do realizacji przychodów Funduszu z wierzytelności poprzez wykonywanie czynności zarządzania w zakresie dochodzenia wierzytelności Funduszu na drodze sądowej i pozasądowej oraz egzekwowania ich w postępowaniu egzekucyjnym.

Wnioskodawca zwraca również uwagę, iż wierzytelności sekurytyzowane stanowią specyficzny typ wierzytelności, do zarządzania którymi wymagana jest specjalistyczna wiedza oraz możliwości techniczno-operacyjne. Umiejętne rozpoznanie specyfiki danej wierzytelności wpływa z kolei na konieczność podjęcia specjalistycznych działań. W związku z tym to do Kancelarii - a więc podmiotu posiadającego szczególną wiedzę prawniczą - należy zdecydowanie, która czynność z przedstawionego w umowie o obsługę prawną katalogu znajdzie zastosowanie w danym przypadku.

Końcowo Wnioskodawca pragnie podkreślić, iż dla oceny czy usługi będące przedmiotem niniejszego wniosku są specyficzne i istotne z punktu widzenia Funduszu będącego ich odbiorcą bez znaczenia są okoliczności takie jak np. fakt, że analogiczne usługi wykonywane są przez inne podmioty, stopień zindywidualizowania tych usług czy też mechanizmy dotyczące kalkulacji wynagrodzenia. Stanowisko takie znajduje pełne poparcie w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego. Tytułem przykładu można powołać wyrok NSA z 23 kwietnia 2018 r, (sygn. I FSK 1028/16), w którym wskazano, że „bez znaczenia należy uznać to, czy osoba trzecia wykonuje analogiczne czynności dla innych zarządzających, jak również stopień ich zindywidualizowania. (…) NSA (…) nie zauważa istotnego związku między charakterem usługi (specyficznością/istotnością) a kalkulacją wynagrodzenia. Niewątpliwie wszak charakter usługi powinien być oceniany z perspektywy świadczenia usługodawcy oraz zaspokojonych potrzeb usługobiorcy, a nie świadczenia wzajemnego usługobiorcy”.

Należy zwrócić także uwagę, na zasadniczą konkluzję poczynioną przez Sąd w powołanym wyroku: „Należy wręcz stwierdzić, że brak wiedzy w tym zakresie, a więc brak analiz i rekomendacji otrzymanych w wyniku wykonania przedmiotowej usługi ograniczyłoby lub uniemożliwiłoby należyte zarządzanie funduszami inwestycyjnymi”. Mimo odmiennego stanu faktycznego, w którym zapadło powołane orzeczenie, ma one przełożenie na podstawy niniejszego wniosku. Wnioskodawca wskazuje, że jest podmiotem profesjonalnie zajmującym się świadczeniem usług prawnych w zakresie zarządzania funduszami lub ich portfelami inwestycyjnymi, w tym zakresie bez usług świadczonych przez Wnioskodawcę, istotna część polityki inwestycyjnej Funduszu nie mogłaby być realizowana, ze względu na brak wiedzy ale także uprawnień Funduszu w zakresie czynności wykonywanych przez Wnioskodawcę.

Biorąc pod uwagę zakres czynności wykonywanych przez Spółkę na podstawie umowy o obsługę prawną, a także specyfikę czynności niezbędnych w procesie zarządzania aktywami funduszu sekurytyzacyjnego, należy stwierdzić, że świadczone przez Spółkę usługi stanowią powiązany ze sobą zespół świadczeń, których zakres mieści się w katalogu usług specyficznych i istotnych składających się na zarządzanie funduszem sekurytyzacyjnym lub jego portfelem inwestycyjnym. Cel i istota tych czynności jest tożsamy z celem i istotą czynności podejmowanych w ramach zarządzania aktywami finansowymi (np. akcjami, udziałami, papierami wartościowymi itd.) każdego innego funduszu inwestycyjnego.

3. Usługi świadczone przez Spółkę jako element kompleksowej usługi zarządzania funduszem inwestycyjnym lub jego portfelem inwestycyjnym

W ocenie Spółki dodatkowym argumentem, który uzasadnia zastosowanie zwolnienia z VAT do usług świadczonych przez Kancelarię jest fakt funkcjonalnego powiązania między czynnościami wykonywanymi przez Kancelarię na podstawie umowy o obsługę prawną oraz przez Zarządzającego na podstawie umowy o zarządzanie. Zarówno cel jak i całokształt czynności wykonywanych przez Kancelarię oraz A na rzecz Funduszu wskazuje na ich charakter jako kompleksowej usługi zarządzania funduszem inwestycyjnym i jego portfelem, która w całości powinna korzystać ze zwolnienia z VAT.

Jak wynika ze stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego Kancelaria i A realizują wspólny model biznesowy polegający na zarządzaniu całością (względnie - częścią) portfela inwestycyjnego funduszy. Celem świadczenia usług na podstawie umowy o obsługę prawną oraz umowy o zarządzanie jest zapewnienie Funduszowi kompleksowej obsługi portfela wierzytelności (w tym pod kątem prawnym), począwszy od wsparcia na etapie zakupu - poprzez bieżącą obsługę przejawiającą się w kontaktach z dłużnikami, dokonywaniu bieżących analiz, przygotowywania okresowych raportów, określania strategii windykacyjnych itp. - aż do uzyskania przychodu z wierzytelności w drodze spłaty (w tym poprzez dochodzenie w postępowaniu sądowym i egzekwowania w postępowaniu egzekucyjnym), względnie zbycia. Zakres usługi określony w umowach zawartych z Funduszem jest skonstruowany w taki sposób, by korzystanie przez Fundusz z kompleksowych usług zarządzania realizowanych przez Zarządzającego i Kancelarię zaspokoiło potrzeby Funduszu w tym zakresie. W konsekwencji Spółka podkreśla, że każda z czynności wchodzących w skład usługi realizowanej na rzecz Funduszu jest niezbędna dla zarządzania portfelem sekurytyzowanych wierzytelności tego Funduszu. Biorąc pod uwagę powyższe, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że wszystkie świadczenia wymienione w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego wykonywane przez Kancelarię i A na podstawie umów o obsługę prawną i o zarządzanie charakteryzują się tak ścisłym związkiem funkcjonalnym, iż pod względem ekonomicznym powinny zostać uznane za jedną całość.

Powyższą argumentację wzmacnia ponadto fakt powiązania ww. umów pod względem temporalnym (tj. czasu ich obowiązywania). Jak zostało bowiem wskazane w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego - umowa o obsługę prawną została zawarta na czas określony, równy czasowi trwania umowy o zarządzanie, a zatem w przypadku wypowiedzenia przez którąś ze stron umowy o zarządzanie, umowa o obsługę prawną przestanie obowiązywać z mocy prawa.

Należy przy tym zauważyć, że w analizowanej sprawie co prawda możliwe jest zidentyfikowanie poszczególnych świadczeń wykonywanych w ramach kompleksowej usługi zarządzania, niemniej jednak należy mieć na uwadze, iż zgodnie z zapisami zawartych umów, zamiarem stron jest świadczenie usługi zarządzania Portfelem, a nie poszczególnych świadczeń wchodzących w jej skład. W konsekwencji, w ocenie Spółki, wydzielenie każdej czynności wykonanej w ramach zawartych umów jako odrębnego świadczenia miałoby charakter sztuczny.

W ocenie Spółki również z perspektywy nabywcy świadczenie wykonywane przez A i Kancelarię powinno być traktowane jako jedno świadczenie kompleksowe. Z umów zawartych przez Kancelarię i A z Funduszem wyraźnie wynika, że zamiarem nabywcy jest nabycie jednego świadczenia kompleksowego w postaci usługi zarządzania. Niewątpliwym jest, że poszczególne czynności wykonywane przez Spółkę lub A nie stanowią dla Funduszu celu samego w sobie, a jedynie mogą służyć realizacji zawartych umów. Zakres usługi zarządzania świadczonej przez A i Kancelarię został co prawda - co przedstawiono w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego - podzielony na pojedyncze elementy składowe, niemniej jednak z punktu widzenia Funduszu, zakup wymienionych w umowach pojedynczych świadczeń w oderwaniu od pozostałych nie jest celem samym w sobie. Celem tym jest bowiem zakup usługi złożonej z wielu elementów, które świadczone równocześnie zapewnią Funduszowi efektywną obsługę portfela wierzytelności. W konsekwencji, Spółka stoi na stanowisku, że wydzielenie poszczególnych czynności wykonywanych przez A i Kancelarię jako odrębnego świadczenia na gruncie VAT byłoby ekonomicznie nieuzasadnione.

Tym samym, świadczenia objęte umową o obsługę prawną i umową o zarządzanie wykonywane przez Spółkę i A należy łącznie uznać dla celów VAT za świadczenie kompleksowe, tworzące odrębną, logicznie skonstruowaną i spójną całość, którego rozbicie na poszczególne części składowe sprzeniewierzyłoby się jego sensowi.

Zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą TSUE, wszystkie elementy świadczenia kompleksowego podlegają takim samym zasadom opodatkowania w zakresie elementów konstrukcyjnych podatku VAT (w tym w szczególności tej samej stawce VAT). Jak bowiem wielokrotnie podkreślał TSUE w swoim orzecznictwie w zakresie świadczeń kompleksowych, rozbijanie takich jednolitych świadczeń na pojedyncze elementy składowe i określanie dla tych elementów odrębnych konsekwencji podatkowych nie jest prawidłowe (pogląd taki został przedstawiony m.in. w orzeczeniu TSUE w sprawie C-349/96 Card Protection Plan Ltd (CPP) oraz w sprawie C-442/05 Zweckverband). Innymi słowy, wszystkie elementy świadczenia złożonego winny podlegać opodatkowaniu niejako łącznie, jako czynność, dla której łącznie określa się stawkę VAT (względnie zwolnienie z opodatkowania).

Biorąc pod uwagę powyższe, fakt, że świadczenia wykonywane przez A i Kancelarię z ekonomicznego punktu widzenia stanowią jedno świadczenie kompleksowe, potwierdza - w ocenie Spółki - możliwość zastosowania zwolnienia z VAT do usług wykonywanych przez Spółkę.

4. Realizacja celu zwolnienia z VAT usług świadczonych na rzecz funduszy inwestycyjnych

W ocenie Wnioskodawcy zastosowanie zwolnienia z VAT do usług świadczonych przez Kancelarię na rzecz Funduszu wpisuje się w cel, jaki przyświecał prawodawcy przy wprowadzeniu do systemu prawnego zwolnienia z VAT usług świadczonych na rzecz funduszy inwestycyjnych.

Zarządzanie aktywami funduszu sekurytyzacyjnego wymaga odpowiedniego zaplecza w zakresie zasobów ludzkich oraz doświadczenia w zakresie: dokonywania inwestycji, funkcjonowania rynku wierzytelności, znajomości otoczenia prawnego działania funduszu, dochodzenia roszczeń na drodze sądowej i pozasądowej itp. Jednocześnie, fundusze sekurytyzacyjne - podobnie jak inne fundusze inwestycyjne - w swej istocie stanowią masę majątkową wyposażoną w osobowość prawną, która nie zatrudnia pracowników, nie gromadzi zaplecza technicznego, a więc nie dysponuje środkami, które umożliwiałyby im samodzielną realizację celów inwestycyjnych. W tym zakresie fundusze uzależnione są od zewnętrznych usługodawców.

Jak Spółka wskazała powyżej - usługi świadczone przez Kancelarię na rzecz Funduszu, stanowią czynności specyficzne i istotne dla działalności Funduszu. Z uwagi na to, że mogą być realizowane wyłącznie przez osoby posiadające stosowne kompetencje w zakresie udzielania pomocy prawnej - Fundusz nie jest w stanie wykonać czynności objętych zakresem umowy o obsługę prawną wykorzystując własne zasoby. Zakup tych usług jest więc niezbędny dla realizowania przez Fundusz bieżącej działalności gospodarczej prowadzącej do osiągnięcia celu inwestycyjnego - jakim jest maksymalizacja zysków z wierzytelności.

Opodatkowanie VAT świadczonych przez Kancelarię na rzecz Funduszu usług, których nabycie przez Fundusz jest niezbędne dla realizacji jego celu inwestycyjnego - wobec zasadniczego braku prawa do odliczenia VAT naliczonego przez ten Fundusz - spowodowałoby po jego stronie generowanie dodatkowych kosztów przekładających się na ograniczenie możliwości korzystania przez inwestorów z tej formy inwestowania. Takie działanie byłoby natomiast sprzeczne z celem wprowadzenia zwolnień z VAT w zakresie usług świadczonych na rzecz funduszy inwestycyjnych.

5. Kancelaria jako podmiot, który może korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT

Na możliwość zastosowania zwolnienia z VAT do świadczonych przez Kancelarię na rzecz Funduszu usług zarządzania Funduszem nie powinna mieć wpływu okoliczność, iż Kancelaria nie posiada zezwolenia na zarządzanie sekurytyzowanymi wierzytelnościami funduszu sekurytyzacyjnego.

Zwolnienie przewidziane w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT ma bowiem charakter zwolnienia przedmiotowego, tj. znajdującego zastosowanie niezależnie od tego jaki podmiot wykonuje usługę objętą jego zakresem. Ponadto, w myśl art. 5 ust. 2 ustawy o VAT, czynności wymienione w ust. 1 ww. przepisu (m.in. świadczenie usług) podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa.

Analogiczne wnioski wynikają również z powołanych wyżej orzeczeń TSUE:

w orzeczeniu z 7 marca 2013 r. w sprawie GfBk Gesellschaft für Börsenkommunikation GmbH (C-275/11) TSUE zauważył, że „zarzadzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, o którym mowa w przytoczonym przepisie, zdefiniowane jest ze względu na charakter świadczonych usług, a nie ze względu na podmiot będący usługodawcą lub usługobiorcą (...)” zatem „okoliczność, że podmiot zarządzający będący osobą trzecią nie działał na podstawie upoważnienia w rozumieniu art. 5g dyrektywy 85/611 zmienionej dyrektywą 2001/107, nie ma wpływu na włączenie usług doradczych i informacyjnych świadczonych przez zewnętrznego zarządzającego do kategorii specyficznych usług objętych zakresem czynności ,,zarządzania” specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy (...). Ponadto, zdaniem TSUE wyrażonym w powołanym wyroku „z utrwalonego orzecznictwa wyniku, że w dziedzinie poboru podatku VAT zasada neutralności podatkowej stoi na przeszkodzie wprowadzaniu rozróżnienia między zgodnymi a niezgodnymi z prawem transakcjami”;
w wyroku z 4 maja 2006 r. w sprawie C 169/04 Abbey National Trybunał wskazał, że „zarządzanie funduszami powierniczymi, o którym mowa w pkt 6 tego artykułu, jest określane w zależności od rodzaju świadczonych usług, a nie w zależności od osoby świadczącej lub odbiorcy usług (...) Ponadto treść art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy nie wyklucza co do zasady, by na zarządzanie funduszami powierniczymi składały się różne odrębne usługi wchodzące w zakres pojęcia „zarządzani(a) specjalnymi funduszami inwestycyjnymi (zarządzania funduszami powierniczymi)” w rozumieniu tego przepisu oraz by korzystały one z przewidzianego w nim zwolnienia z opodatkowania, nawet wówczas gdy świadczący te usługi jest podmiotem zarządzającym będącym osobą trzecią”.

C. Podsumowanie

W ocenie Wnioskodawcy usługi świadczone przez Kancelarię na rzecz Funduszu na podstawie opisanej w stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym umowy o obsługę prawną mogą korzystać ze zwolnienia z VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT (zarówno w brzmieniu obowiązującym do 4 czerwca 2016 r., jak również od 4 czerwca 2016 r.). Powyższy wniosek uzasadniają następujące okoliczności:

Usługi świadczone przez Kancelarię na rzecz Funduszu stanowią usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi, co wynika zarówno z:
1. językowego rozumienia pojęcia „zarządzania” (usługi świadczone przez Kancelarię na rzecz Funduszu stanowią bowiem zbiór czynności zmierzających do osiągnięcia określonego celu Funduszu - tj. zarządzania portfelem jego wierzytelności, realizowanych w drodze planowania, organizowania, przewodzenia i kontrolowania), jak i z
2. art. 6 ust. 2 w związku z załącznikiem II Dyrektywy 2009/65/ WE, w myśl których pojęcie zarządzania funduszami inwestycyjnymi obejmuje, oprócz czynności zarzadzania inwestycjami również obsługę prawną Funduszu (a więc czynności do których zobowiązana jest Kancelaria na podstawie umowy o obsługę prawną);
Usługi świadczone przez Kancelarię na rzecz Funduszu stanowią czynności specyficzne i istotne z punktu widzenia działalności Funduszu, gdyż:
1. stanowią powiązany ze sobą zespół świadczeń, których zakres mieści się w katalogu usług składających się na zarządzanie specyficznym dla funduszy sekurytyzacyjnych portfelem inwestycyjnym - tj. portfelem wierzytelności,
2. wykonując usługi obsługi prawnej Kancelaria bezpośrednio przyczynia się do realizacji przychodów Funduszu z wierzytelności (poprzez wykonywanie czynności zarządzania w zakresie ich dochodzenia od dłużników na drodze sądowej i pozasądowej oraz w postępowaniu egzekucyjnym);
Czynności wykonywane przez Kancelarię i A na rzecz Funduszu z ekonomicznego punktu widzenia powinny być traktowane jako jedno świadczenie kompleksowe, które na gruncie VAT powinny podlegać opodatkowaniu wg tej samej stawki VAT właściwej dla świadczenia usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi - czyli powinny być zwolnione z VAT.

Wynika to w szczególności z faktu, że:

z umów zwieranych pomiędzy A i Kancelarią a Funduszem wyraźnie wynika, że zamiarem nabywcy jest nabycie jednego kompleksowego świadczenia w postaci usługi zarządzania,
poszczególne czynności wykonywane przez Spółkę lub A nie stanowią dla Funduszu celu samego w sobie - a jedynie mają służyć realizacji funkcji zarządzania portfelem wierzytelności tego Funduszu,
umowa o obsługę prawną została zawarta na czas określony, równy czasowi trwania umowy o zarządzanie, a zatem w przypadku wypowiedzenia przez którąś ze stron umowy o zarządzanie, umowa o obsługę prawną przestanie obowiązywać z mocy prawa;

Zastosowanie zwolnienia z VAT do usług świadczonych przez Spółkę na rzecz Funduszu uzasadnione jest również celem wprowadzenia tego zwolnienia do porządku prawnego. Wynika to z faktu, że:
1. usługi świadczone przez Kancelarię na rzecz Funduszu mogą być wykonywane wyłącznie przez osoby, które mają stosowne kompetencje w tym zakresie (mają prawo do wykonywania zawodów prawniczych),
2. Fundusz nie jest w stanie wykonać czynności objętych zakresem umowy o obsługę prawną wykorzystując własne zasoby (nie zatrudnia bowiem prawników),
3. zakup tych usług jest niezbędny dla realizowania przez Fundusz bieżącej działalności gospodarczej prowadzącej do osiągnięcia celu inwestycyjnego - jakim jest maksymalizacja zysków z wierzytelności,
4. zastosowanie zwolnienia z VAT - wobec braku możliwości odliczenia podatku naliczonego przez Fundusz - nie spowoduje generowania dodatkowych kosztów po stronie Funduszu, a tym samym ułatwi korzystanie przez inwestorów z tej formy inwestowania.

Wniosek, iż usługi świadczone przez Kancelarię na rzecz Funduszu korzystają ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT znajduje również potwierdzenie w licznych interpretacjach indywidualnych wydawanych przez organy podatkowe w podobnych stanach faktycznych. Przykładowo:

w interpretacji indywidualnej z 30 czerwca 2015 r., sygn. IPPP1/4512-341/15-2/JL, Minister Finansów uznał, że „Ze względu na wnioski płynące z powołanego orzecznictwa TSUE oraz treść art. 6 ust. 2 Dyrektywy 2009/65/WE, zgodnie z którym działalność związana z zarządzaniem przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) obejmuje obowiązki, o których mowa w załączniku II - w tym obsługę prawną w zakresie zarządzania funduszem, należy stwierdzić, że świadczone przez Spółkę usługi doradztwa prawnego związane z zarządzaniem funduszami inwestycyjnymi mieszczą się w zakresie czynności wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT i podlegają zwolnieniu od podatku VAT, o którym mowa w tym przepisie”;
w interpretacji indywidualnej z 30 kwietnia 2015 r., sygn. IPPP1/4512-138/15-2/MPe, Minister Finansów zgodził się ze stanowiskiem podatnika, że „wykonywane przez Podatnika usługi w zakresie obsługi prawnej zarządzania inwestycjami oraz administracji Funduszami (...), świadczone na rachunek Funduszy posiadających osobowość prawną lub zarządzających Funduszami nieposiadającymi osobowości prawnej są objęte zwolnieniem z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12) Ustawy o VAT w zw. z art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy VAT”;
w interpretacji indywidualnej z 25 stycznia 2017 r. „sygn. 1462-IPPP1.4512.958.2016.1.BS, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie potwierdził stanowisko wnioskodawcy, który twierdził, iż ,,(...) usługi prawne opisane w stanie faktycznym i świadczone przez niego na rzecz Towarzystw lub bezpośrednio funduszy, a dotyczące zarządzania funduszami inwestycyjnymi zarządzanymi przez Towarzystwa, będą zwolnione z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (...).”;
w interpretacji indywidualnej z 13 października 2017 r., sygn. 0114-KDIP4.4012.401.2017.3.AS, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej zgodził się ze stanowiskiem wnioskodawcy, który uważał, że ,,(…) usługi prawne opisane w zdarzeniu przyszłym, które będą świadczone przez niego na rzecz ww. podmiotów, a dotyczące obsługi prawnej w zakresie zarządzania funduszami inwestycyjnymi zarządzanymi przez Towarzystwa, będą zwolnione z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) ustawy o VAT.”;
w interpretacji indywidualnej z 9 stycznia 2018 r., sygn. 0114-KDIP4.4012.641.2017.1.KR, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził stanowisko wnioskodawcy, który twierdził, że „przedstawione w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego usługi świadczone przez Spółkę na rzecz Funduszy stanowią usługi zarządzania funduszami inwestycyjnych w rozumieniu ustawy o FI, które podlegają zwolnieniu z VAT no podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a ustawy VAT”.

Prawidłowość stanowiska Kancelarii znajduje również uzasadnienie w treści - przywołanych w zakresie opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego niniejszego wniosku - interpretacji indywidualnych wydanych na rzecz Spółki przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, w których przedstawiono stany faktyczne/zdarzenia przyszłe zbliżone do stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego będącego przedmiotem niniejszego wniosku interpretacyjnego, tj.:

w interpretacji indywidualnej z 17 kwietnia 2018 r. (…), w której ww. Organ zgodził się ze stanowiskiem Spółki, która twierdziła, że usługi świadczone przez Kancelarię na rzecz Funduszu korzystają ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT oraz
w interpretacjach indywidualnych z 18 czerwca 2019 r. (…), w których Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, że: „czynności wykonywane przez Wnioskodawcę wpisują się w zakres usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi zwolnionymi od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy. Obsługa prawna jako usługa kompleksowa świadczona przez Wnioskodawcę (…) związana jest bezpośrednio z polityką inwestycyjną funduszu, umożliwia mu realizowanie działalności w tym zakresie, a tym samym pełni istotne funkcje w procesie zarządzania portfelem jego wierzytelności, realizowanych w drodze planowania, organizowania, przewodzenia i kontrolowania. Świadczona usługa obsługi prawnej bezpośrednio przyczynia się do realizacji przychodów Funduszu z wierzytelności (poprzez wykonywanie czynności zarządzania w zakresie ich dochodzenia od dłużników na drodze sądowej i pozasądowej oraz w postępowaniu egzekucyjnym). Ww. usługi jako świadczenie o charakterze kompleksowym stanowią powiązany ze sobą zespół świadczeń, których zakres mieści się w katalogu usług składających się na zarządzanie specyficznym dla funduszy sekurytyzacyjnych portfelem inwestycyjnym – tj. portfelem wierzytelności, bez którego należyte prowadzenie polityki inwestycyjnej (w celu osiągnięcia celu inwestycyjnego jakim jest maksymalizacja zysków z wierzytelności) nie byłoby możliwe. Z powyższych względów należy uznać, że ww. usługi wpisują się w zarządzanie funduszem inwestycyjnym rozumianym zgodnie z przepisami ww. Dyrektywy 2009/65/WE oraz orzecznictwem TSUE. W konsekwencji usługi świadczone przez Kancelarię na rzecz Funduszu na podstawie opisanej w stanie faktycznym umowy o obsługę prawną korzystają ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym przed 4 czerwca 2016 r”.

Wobec powyższego, Spółka wnosi o potwierdzenie prawidłowości swojego stanowiska.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r., poz. 2174, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności został zdefiniowany w art. 7 i art. 8 ustawy.

I tak, w myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie natomiast do postanowień art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ww. ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednocześnie należy zaznaczyć, że w oparciu o art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i ust. 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Zgodnie z art. 146aa ust. 1 pkt 1 tej ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do końca roku następującego po roku, dla którego wartość relacji, o której mowa w art. 38a pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, jest nie większa niż 43% oraz wartość, o której mowa w art. 112aa ust. 5 tej ustawy, jest nie mniejsza niż - 6%, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Zarówno w ustawie, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i b ustawy, zwalnia się od podatku usługi zarządzania:

funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych – w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi,
portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa w lit. a, lub ich częścią,

Do dnia 4 czerwca 2016 r. art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i b ustawy stanowił, że zwalnia się od podatku usługi zarządzania:

funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych - w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych,
portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych, o których mowa w lit. a, lub ich częścią.

Na podstawie art. 43 ust. 15 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37‑41, nie mają zastosowania do:

czynności ściągania długów, w tym factoringu;
usług doradztwa;
usług w zakresie leasingu.

Z przedstawionego opisu sprawy, wynika że Wnioskodawca Kancelaria Prawna (…) Sp. K. (dalej - Kancelaria, Spółka lub Wnioskodawca) jest spółką wchodzącą w skład grupy (…) - tj. grupy podmiotów realizującej wspólny model biznesowy oparty na następujących filarach: zakup portfeli wierzytelności na rachunek własny, zarządzanie portfelami inwestycyjnymi obejmującymi wierzytelności niepowiązanych lub stowarzyszonych funduszy oraz świadczenie usług związanych z dochodzeniem wierzytelności na zlecenie i w imieniu innych podmiotów. Kancelaria nie posiada zezwolenia na zarządzanie sekurytyzowanymi wierzytelnościami funduszy sekurytyzacjnych.

W skład Grupy wchodzi również spółka A S.A. (dalej - A lub Zarządzający), której działalność gospodarcza skupia się głównie na zarządzaniu portfelami wierzytelności ulokowanymi w funduszach własnych oraz w zewnętrznych funduszach sekurytyzacyjnych reprezentowanych przez towarzystwa funduszy inwestycyjnych. A posiada ostateczną decyzję Komisji Nadzoru Finansowego udzielającą zezwolenia na zarządzanie sekurytyzowanymi wierzytelnościami funduszu sekurytyzacyjnego.

W ramach realizacji wspólnego modelu biznesowego A i Kancelaria nawiązują współpracę z niestandaryzowanymi sekurytyzacyjnymi funduszami inwestycyjnymi zamkniętymi utworzonymi i reprezentowanymi przez towarzystwa funduszy inwestycyjnych. Współpraca A i Kancelarii z ww. funduszami ma na celu zarządzanie całością (lub częścią) portfela inwestycyjnego tych funduszy - tj. portfela obejmującego sekurytyzowane wierzytelności (dalej również - Portfel). Przy czym, w sytacji, w której Portfel określonego Funduszu jest zarządzany wspólnie przez A i inny podmiot (dalej - Współzarządzający), Kancelaria świadczy usługi obsługi prawnej wyłącznie w zakresie wierzytelności obsługiwanych przez A.

Umowa o zarządzanie zawierana jest pomiędzy towarzystwem funduszy inwestycyjnych, które zarządza określonym funduszem, a A. Natomiast umowa o obsługę prawną zawierana jest przez Kancelarię z funduszem reprezentowanym i zarządzanym przez towarzystwo funduszy inwestycyjnych w celu określenia warunków i zakresu usług zarządzania świadczonych przez Kancelarię na rzecz funduszu. Wskazania wymaga, że w niektórych przypadkach stroną umowy o obsługę prawną jest – oprócz wskazanych wyżej podmiotów – również Zarządzający.

Złożony wniosek dotyczy możliwości zastosowania zwolnienia z VAT do usług świadczonych przez Kancelarię na podstawie umowy o obsługę prawną Funduszu (…) (dalej Fundusz) zawartej 26 marca 2015 r. pomiędzy Funduszem zarządzanym i reprezentowanym przez B S.A., A oraz Kancelarią (w dalszej części jako - umowa o obsługę prawną).

Poniżej Kancelaria wskazuje najistotniejsze zapisy wyżej wskazanej umowy o zarządzanie (i) i umowy o obsługę prawną (ii).

Umowa o zarządzanie

Stosownie do postanowień ww. umowy Zarządzający ponosi odpowiedzialność za działania lub zaniechania kancelarii prawnej jak za działania i zaniechania własne.

Umowa o zarządzanie precyzuje zakres czynności składających się na zarządzanie Portfelem Zarządzającego (a) oraz obsługę prawną (b).

(a)

obsługuje Wierzytelności;
zbywa Wierzytelności wchodzące w skład Portfela Zarządzającego, o ile Zgromadzenie Inwestorów wyrazi zgodę na takie zbycie;
odbiera od Cedenta (tj. od podmiotu, od którego Fundusz nabył Wierzytelności na podstawie odpowiedniej umowy nabycia) dokumentację dotyczącą Wierzytelności nabywanych przez Fundusz do Portfela Zarządzającego, zaś w przypadku, gdy na podstawie odpowiedniej uchwały Zgromadzenia Inwestorów, dana Pula Wierzytelności ma być podzielona pomiędzy Zarządzającego a Współzarządzającego, współpracuje z Towarzystwem i Współzarządzającym w zakresie odbioru dokumentacji dotyczącej takiej Puli Wierzytelności w zakresie określonym w Porozumieniu o Współzarządzaniu lub w przypadku braku umowy pomiędzy Zarządzającym a Współzarządzającym - zgodnie z instrukcjami Towarzystwa;
przechowuje i archiwizuje dokumentację dotyczącą Wierzytelności wchodzących w skład Portfela Zarządzającego oraz ich zabezpieczeń, a także współpracuje w procesie cyfryzacji dokumentów fizycznych stanowiących część dokumentacji, przez co rozumie się, że w przypadku, gdy Cedent nie przekaże Dokumentacji w formie cyfrowej, usługa cyfryzacji dokumentów fizycznych może być zlecona Zarządzającemu na podstawie odrębnej umowy zatwierdzonej przez Zgromadzenie Inwestorów za dodatkowym wynagrodzeniem zatwierdzonym przez Zgromadzenie Inwestorów z zastrzeżeniem, że takie dodatkowe wynagrodzenie będzie należne wyłącznie za cyfryzację części Puli Wierzytelności niebędącej częścią Portfela Zarządzającego;
sporządza Strategie Windykacyjne dla Portfela Zarządzającego;
sporządza Prognozy Windykacyjne dla Portfela Zarządzającego;
zapewnia wykonywanie obowiązków i zobowiązań Funduszu (innych niż płatności lub inne zobowiązania, które w sposób oczywisty spoczywają na Funduszu) na mocy umów nabycia Puli Wierzytelności;
sporządza raporty z faktów i okoliczności dotyczących Wierzytelności w Portfelu Zarządzającego, na podstawie których Funduszowi mogą przysługiwać roszczenia (bezpośrednie lub pośrednie) w stosunku do Cedenta takich Wierzytelności, a także współpracuje ze Współzarządzającym i Doradcami Funduszu (tj. podmiotami lub osobami świadczącymi profesjonalne usługi, inne niż Kancelaria Prawna, Zarządzający i Współzarządzający, wskazane przez Fundusz do świadczenia usług doradczych, w tym kontrolnych, w odniesieniu do Wierzytelności) w zakresie zgłaszania takich roszczeń w stosunku do Cedenta;
sporządza, uwierzytelnia, podpisuje i opatruje pieczęcią Towarzystwa wyciągi z ksiąg rachunkowych Funduszu na podstawie pełnomocnictwa udzielonego przez Towarzystwo osobom wskazanym przez Zarządzającego;
uzyskuje niezbędne zgody i opinie organów Funduszu, w szczególności Zgromadzenia Inwestorów;
prowadzi ewidencję zabezpieczeń Wierzytelności oraz podejmuje wszelkie niezbędne czynności związane z administrowaniem zabezpieczeń Wierzytelności wchodzących w skład Portfela Zarządzającego;
prowadzi i koordynuje, osobiście lub przy udziale podwykonawców w szczególności kancelarii prawnej, działania windykacyjne (przedsądowe, sądowe, egzekucyjne), zapewniając, żeby minimalny poziom działań Zarządzającego w odniesieniu do konkretnej Wierzytelności obejmował działania zapobiegające przedawnieniu danej Wierzytelności na mocy obowiązujących przepisów o przedawnieniu;
prowadzi negocjacje w imieniu Funduszu w zakresie sposobu i terminu spłaty Wierzytelności realizowane w formie kontaktu korespondencyjnego, telefonicznego, za pośrednictwem poczty elektronicznej lub ewentualnie poprzez kontakt osobisty z Dłużnikiem („Windykacja Terenowa”, o ile okaże się to konieczne i ekonomicznie uzasadnione;
zawiera ugody z Dłużnikami, w szczególności w przedmiocie rozłożenia spłaty Wierzytelności na raty, odroczenia spłaty Wierzytelności lub umorzenia Wierzytelności (w całości lub w części), wg zasad i ograniczeń ustalonych w Polityce Ugód lub na podstawie konkretnego zatwierdzenia przez Zgromadzenie Inwestorów;
ustala aktualne adresy Dłużników w Wydziale Udostępniania Informacji Departamentu Spraw Obywatelskich Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji lub w innych rejestrach, o ile okaże się to konieczne i ekonomicznie uzasadnione;
po zawarciu przez Fundusz z Biurem Informacji Gospodarczej (dalej również - Biuro) odpowiedniej umowy/umów, przekazuje do Biura informacje o zobowiązaniach Dłużników Funduszu oraz podejmuje wszelkie czynności prawne oraz faktyczne związane z wykonywaniem obowiązków wskazanych powyżej, niezbędnych dla prawidłowego wykonania postanowień tej Umowy, niezależnie od rodzaju lub źródła ich powstania, jak również prowadzi nadzór nad należytym wykonywaniem obowiązków przez Biuro; Zarządzający będzie przekazywać dane do Biura wedle własnego uznania i oceny, w zakresie i celu wykonywania Umowy, mając na uwadze zwiększenie skuteczności podejmowanych działań dla wykonywania Umowy w sposób określony w ustawie z 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych oraz wymianie danych gospodarczych oraz innych powszechnie obowiązujących przepisach prawa;
informuje Dłużników o ofertach restrukturyzacyjnych Zarządzającego lub innych podmiotów z rynku pożyczek celowych (po wyrażeniu przez Dłużnika zgody na otrzymanie/wysłuchanie takiej oferty);
wykonuje zobowiązania wynikające z niniejszej Umowy.

Wskazania wymaga, że ww. katalog czynności uległ rozszerzeniu na mocy Aneksu z 20 marca 2015 r., Aneksu z 24 kwietnia 2015 r. oraz Aneksu z 20 maja 2015 r.

W wyniku wejścia w życie wspomnianych aneksów Zarządzający wykonuje takie następujące działania:

przejmuje, w imieniu i na rzecz Funduszu, zabezpieczenia Wierzytelności od dłużników oraz wszelkich innych osób trzecich będących w posiadaniu takich zabezpieczeń, jak również rozporządza takimi Wierzytelnościami (w szczególności sprzedaje) w imieniu i na rzecz Funduszu (od 20 marca 2015 r.);
koordynuje - przy udziale księgowości Funduszu - rozliczenia przejęcia oraz zbycia zabezpieczeń ww. Wierzytelności (od 20 marca 2015 r.);
wykonuje czynności związane ze zbyciem ruchomości lub praw (innych niż nieruchomości) stanowiących zabezpieczenie Wierzytelności, przejętych przez Fundusz oraz będących jego własnością, z zastrzeżeniem ograniczeń szczegółowo opisanych w Polityce Sprzedaży Zabezpieczeń określonej w Załączniku nr 10 do umowy o zarządzanie (od 24 kwietnia 2015 r.);
wystawia pisemne promesy (obietnice) na rzecz dłużników w sprawie restrukturyzacji planów płatności, według zasad i ograniczeń ustalonych w Polityce Ugód lub na podstawie konkretnego zatwierdzenia Zgromadzenia Inwestorów (od 25 maja 2015 r.);
zwalnia, na mocy jednostronnej deklaracji (oświadczenia) wydanej w imieniu i na rzecz Funduszu, wszelkiego rodzaju zabezpieczenia Wierzytelności, w tym ruchomości i nieruchomości, z wszelkich obciążeń zabezpieczających Wierzytelności (takich jak: hipoteki, zastawy lub zastawy rejestrowe) lub przenosi własność celem zabezpieczenia oraz prowadzi rejestr ww. deklaracji o zwolnieniu zabezpieczeń z obciążeń (od 25 maja 2015 r.) oraz
zawiera, w imieniu i na rzecz Funduszu, umowy z agentami profesjonalnie zajmującymi się obrotem nieruchomościami i/lub ruchomościami, w następstwie oraz na podstawie specjalnej zgody Zgromadzenia Inwestorów (od 25 maja 2015 r.).

Ponadto, oprócz działań wymienionych powyżej, Zarządzający - zgodnie z analizowaną umową - prowadzi proces inwestycyjny, w szczególności:

prowadzi proces inwestycyjny w odniesieniu do Portfela Inwestycyjnego Funduszu;
aktywnie poszukuje Wierzytelności, które mogą zostać nabyte przez Fundusz do Portfela Inwestycyjnego Funduszu;
przeprowadza analizę przedinwestycyjną Wierzytelności nabywanych do Portfela Inwestycyjnego Funduszu;
odbiera i analizuje oferty składane Funduszowi w zakresie nabycia lub zbycia Wierzytelności;
reprezentuje Fundusz w procesie inwestycyjnym, w tym: składa oferty, uczestniczy w przetargach (aukcjach) i negocjuje warunki zakupu i sprzedaży Wierzytelności;
przeprowadza badania due diligence (obejmujące m.in. badanie prawne i finansowe) Wierzytelności nabywanych do Portfela Inwestycyjnego Funduszu oraz dokonuje inwentaryzacji dokumentacji;
prowadzi ewidencję analityczną Wierzytelności nabywanych w procesie inwestycyjnym.

Natomiast w ramach obsługi prawnej w zakresie dochodzenia Wierzytelności, Zarządzający podejmuje się obsługi prawnej z udziałem kancelarii prawnej w zakresie:

polubownej windykacji Wierzytelności,
sądowego dochodzenia Wierzytelności Funduszu wobec dłużników. W szczególności działania Zarządzającego mogą w tym zakresie obejmować:
1. czynności procesowe polegające na uzyskaniu tytułu egzekucyjnego;
2. czynności procesowe polegające na uzyskaniu klauzuli wykonalności, w tym uzyskiwanie zaświadczeń lub dokumentów potrzebnych do uzyskania klauzuli wykonalności – zgodnie z art. 785 k.p.c.,
3. czynności procesowe polegające na uzyskaniu klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika,
4. czynności procesowe polegające na uzyskaniu tytułu wykonawczego, w przypadku złożenia przez pozwanego zarzutów lub sprzeciwu od nakazu zapłaty albo przekazania sprawy do postępowania zwykłego, a także w ramach postępowań z powództw przeciwegzekucyjnych;
5. czynności procesowe zmierzające do uzyskania klauzuli wykonalności na rzecz nowego wierzyciela na posiadane już tytuły egzekucyjne zgodnie z art. 788 k.p,c.;
6. czynności procesowe zmierzające do uzyskania zaświadczenia z właściwego organu administracji publicznej o miejscu zamieszkania dłużnika, z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, Biura Ewidencji Ludności oraz z Krajowego Rejestru Sądowego (dalej – KRS) lub innego właściwego rejestru w odpowiedzi na stosowne zarządzenie lub wezwanie sądu, lub w sytuacji wystąpienia takiej potrzeby przed skierowaniem sprawy na drogę postępowania sądowego lub egzekucyjnego;
7. postępowanie o ustanowienie kuratora dla dłużnika, którego miejsce pobytu nie jest znane - zgodnie z art. 143 k.p.c.;
8. czynności procesowe zmierzające do uzyskania wyroku karnego – na skutek zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa;
9. czynności procesowe zmierzające do uzyskania tytułu wykonawczego przeciwko następcy prawnemu (w tym spadkobiercy) dłużnika;
10. czynności procesowe zmierzające do stwierdzenia bezskuteczności czynności prawnej dokonanej z osobą trzecią z pokrzywdzeniem wierzycieli (skarga pauliańska) – zgodnie z art. 527-534 kc.;
11. czynności procesowe zmierzające do ustanowienia zabezpieczenia roszczenia wierzyciela do czasu wydania prawomocnego orzeczenia – zgodnie z art. 730-757 k.p.c.;
12. czynności procesowe zmierzające do zniesienia współwłasności – zgodnie z art. 617-625 k.p.c.,
13. zgłoszenie wierzytelności do masy upadłości – w oparciu o przepisy ustawy prawo upadłościowe i naprawcze,
14. czynności procesowe związane z dochodzeniem należności z wekslu oraz zmierzające do uzyskania postanowienia o umorzeniu weksla w przypadku zaginięcia weksla – w oparciu o przepisy k.p.c. oraz ustawy prawo wekslowe;
15. postępowanie w celu uzyskania tytułu wykonawczego w zamian za utracony – zgodnie z art. 716-729 k.p.c.;
16. czynności zmierzające do wyjawienia majątku dłużnika;
17. postępowanie o wydanie rzeczy;
18. czynności pozaprocesowe zmierzające do zawarcia ugody pozasądowej;

dochodzenie Wierzytelności w postępowaniu egzekucyjnym. W szczególności działania Zarządzającego w tym zakresie będą obejmowały:
1. przygotowanie i skierowanie wniosku do komornika o wszczęcie egzekucji;
2. wskazanie komornikowi składników majątkowych wynikających z przekazanej Zarządzającemu dokumentacji,
3. stały kontakt z komornikiem i bieżący monitoring czynności egzekucyjnych.

Umowa o zarządzanie przewiduje również:

zawarcie przez Fundusz umowy o obsługę prawną z kancelarią prawną wskazaną przez Zarządzającego i zaakceptowaną przez Towarzystwo, po uprzednim uzgodnieniu warunków współpracy ze wspomnianą kancelarią i treści powołanej umowy oraz
udzielenie przez Fundusz pełnomocnictwa procesowego ogólnego z prawem do substytucji do prowadzenia postępowań sądowych i egzekucyjnych dla pełnomocników wskazanych przez Kancelarię Prawną.

Z umowy o zarządzanie wynika także, iż Zarządzający zobowiązuje się współdziałać z Kancelarią Prawną w zakresie sporządzania oraz weryfikacji specyfikacji będących podstawą wyliczenia wynagrodzenia Kancelarii Prawnej, a także wyjaśnienia ewentualnych rozbieżności.

Umowa o obsługę prawną

Jak wynika z umowy o obsługę prawną - „Zważywszy, że:

Towarzystwo utworzyło Fundusz, zarządza nim oraz reprezentuje Fundusz wobec osób trzecich;
Towarzystwo, Fundusz i Zarządzający zawarli w dniu 18 grudnia 2014 roku Umowę Zlecenia Zarządzania Częścią Portfela Inwestycyjnego O W, zmienioną dnia 21 stycznia 2015 roku ( „Umowa o zarządzanie”);
Kancelaria jest Kancelarią Prawną (ang. Law Firm) w rozumieniu Umowy o Zarządzanie, wskazaną przez Zarządzającego i zaakceptowaną przez Towarzystwo i Fundusz, zaś niniejsza Umowa jest Umową o Świadczenie Usług Prawnych (ang. Agreement for Legal Services) w rozumieniu Umowy o Zarządzanie;
Celem niniejszej Umowy jest uregulowanie zasad współpracy Stron w związku ze świadczeniem przez Kancelarię usług prawnych na rzecz Funduszu.

Z uwagi na powyższe, Strony postanowiły zawrzeć niniejszą Umowę o następującej treści: (…)”.

Zgodnie z postanowieniami ww. umowy o obsługę prawną, świadczenie usług wskazanych powyżej polega w szczególności na:

sądowym dochodzeniu wierzytelności Funduszu wobec dłużników, w zakresie odpowiadającym wymienionym wyżej działaniom Zarządzającego dotyczącym sądowego dochodzenia wierzytelności, tj. na:
1. podejmowaniu czynności procesowych zmierzających do uzyskania tytułu egzekucyjnego;
2. podejmowaniu czynności procesowych zmierzających do uzyskania klauzuli wykonalności, w tym uzyskiwanie zaświadczeń lub dokumentów potrzebnych do uzyskania klauzuli wykonalności - zgodnie z art. 785 k.p.c.;
3. podejmowaniu czynności procesowych zmierzających do uzyskania klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika;
4. podejmowaniu czynności procesowych zmierzających do uzyskania tytułu wykonawczego, w przypadku złożenia przez pozwanego zarzutów lub sprzeciwu od nakazu zapłaty albo przekazania sprawy do postępowania zwykłego, a także w ramach postępowań z powództw przeciwegzekucyjnych;
5. podejmowaniu czynności procesowych zmierzających do uzyskania klauzuli wykonalności na rzecz nowego wierzyciela na posiadane już tytułu egzekucyjne zgodnie z art. 788 k.p.c.;
6. podejmowaniu czynności procesowych zmierzających do uzyskania zaświadczenia z właściwego organu administracji publicznej o miejscu zamieszkania dłużnika, z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, Biura Ewidencji Ludności oraz z KRS lub innego właściwego rejestru w odpowiedzi na stosowne zarządzenie lub wezwanie sądu lub w sytuacji wystąpienia takiej potrzeby przed skierowaniem sprawy na drogę postępowania sądowego, lub egzekucyjnego, lub w toku takich postępowań;
7. inicjowaniu postępowań o ustanowienie kuratora dla dłużnika, którego miejsce pobytu nie jest znane - zgodnie z art. 143 k.p.c.;
8. podejmowaniu czynności procesowych zmierzających do uzyskania wyroku karnego na skutek zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa;
9. podejmowaniu czynności procesowych zmierzających do uzyskania tytułu wykonawczego przeciwko następcy prawnemu (w tym spadkobiercy) dłużnika;
10. podejmowaniu czynności procesowych zmierzających do stwierdzenia bezskuteczności czynności prawnej dokonanej z osoba trzecią z pokrzywdzeniem wierzycieli (skarga pauliańska) - zgodnie z art. 527-534 k.c.;
11. podejmowaniu czynności procesowych zmierzających do ustanowienia zabezpieczenia roszczenia wierzyciela do czasu wydania prawomocnego orzeczenia - zgodnie z art. 730 -757 k.p.c.;
12. podejmowaniu czynności procesowych zmierzających do zniesienia współwłasności - zgodnie z art. 617-625 k.p.c.;
13. podejmowaniu czynności procesowych zmierzających do zgłoszenia wierzytelności do masy upadłości - w oparciu o przepisy ustawy prawo upadłościowe i naprawcze;
14. podejmowaniu czynności procesowych związanych z dochodzeniem należności z zabezpieczeń, w tym z weksla oraz zmierzających do uzyskania postanowienia o umorzeniu weksla w przypadku zaginięcie weksla - w oparciu o przepisy k.p.c. oraz ustawy prawo wekslowe;
15. inicjowaniu postępowań w celu uzyskania tytułu wykonawczego w zamian za utracony - zgodnie z art. 716-729 k.p.c.;
16. podejmowaniu czynności procesowych zmierzających do wyjawienia majątku dłużnika;
17. inicjowaniu postępowań o wydanie rzeczy;
podejmowaniu czynności procesowych zmierzających do zawarcia ugody sądowej, składanie zawezwań do próby ugodowej i czynności pozaprocesowych zmierzających do zawarcia ugody pozasądowej;
dochodzeniu wierzytelności w ramach postępowania egzekucyjnego, w zakresie odpowiadającym wymienionym wyżej działaniom Zarządzającego dotyczącym egzekucyjnego dochodzenia wierzytelności. W szczególności działania Zleceniobiorcy w tym zakresie obejmują przygotowywanie i kierowanie wniosków do kierowników sądowych o wszczęcie egzekucji, wskazanie komornikom sądowym składników majątkowych dłużników wynikających z przekazanej zleceniobiorcy dokumentacji, kontakt z komornikiem i bieżący monitoring czynności egzekucyjnych;
wystawianiu wyciągów z ksiąg rachunkowych Funduszu w zakresie określonym w pełnomocnictwie.

W przedmiotowej sprawie Wnioskodawca ma wątpliwości czy usługi świadczone przez Kancelarię na rzecz Funduszu na podstawie umowy o obsługę prawną korzystają ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy w brzmieniu obowiązującym przed oraz po 4 czerwca 2016 r.

Odnosząc się do powyższego należy zauważyć, że z dniem 4 czerwca 2016 r. zmieniła się treść przepisu art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i b ustawy o podatku od towarów i usług.

Nowa treść przepisu została nadana ustawą z dnia 31 marca 2016 r. o zmianie ustawy o funduszach inwestycyjnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2016, poz. 615) i była spowodowana koniecznością dostosowania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług do zmian wprowadzonych w innych ustawach (w tym w szczególności w ustawie o funduszach).

Podkreślenia wymaga, że ustawa o funduszach inwestycyjnych z dnia 27 maja 2004 r. (Dz. U. z 2014 r. poz. 157, z późn. zm.) otrzymała z dniem 4 czerwca 2016 r. tytuł ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.

W tym miejscu należy przytoczyć przepisy ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi z dnia 27 maja 2004 r. (Dz. U. z 2018 r., poz. 1355, z późn. zm., wcześniej ustawy o funduszach inwestycyjnych).

Zgodnie z art. 3 ust. 1 i ust. 3 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (wcześniej ustawy o funduszach inwestycyjnych) – fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego, a w przypadkach określonych w ustawie również niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych, w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe. Fundusz inwestycyjny prowadzi działalność, ze szczególnym uwzględnieniem interesu uczestników, przestrzegając zasad ograniczania ryzyka inwestycyjnego określonych w ustawie.

Według art. 45 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi przedmiotem działalności towarzystwa jest wyłącznie tworzenie funduszy inwestycyjnych otwartych lub funduszy zagranicznych, zarządzanie nimi, w tym pośrednictwo w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa, reprezentowanie ich wobec osób trzecich oraz zarządzanie zbiorczym portfelem papierów wartościowych.

W myśl art. 45a ust. 1 powołanej ustawy, z zastrzeżeniem art. 47 ust. 6 oraz z uwzględnieniem art. 75-82 rozporządzenia 231/2013, towarzystwo może, w drodze umowy zawartej w formie pisemnej, powierzyć przedsiębiorcy lub przedsiębiorcy zagranicznemu wykonywanie czynności związanych z działalnością prowadzoną przez to towarzystwo.

W myśl art. 46 ust. 3 ww. ustawy, w przypadku gdy towarzystwo zarządza funduszem inwestycyjnym, o którym mowa w art. 196, może zawrzeć umowę, o której mowa w art. 45a ust. 1, w zakresie zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszu lub jego częścią, z wyspecjalizowanym podmiotem innym niż podmioty, o których mowa w ust. 1, jeżeli podmiot ten podlega nadzorowi właściwego organu nadzoru nad rynkiem kapitałowym i posiada zezwolenie na zarządzanie portfelami, w skład których wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych, z uwzględnieniem art. 78 rozporządzenia 231/2013.

Na podstawie art. 46 ust. 3a ustawy o funduszach inwestycyjnych, zawarcie przez towarzystwo zarządzające funduszem inwestycyjnym, o którym mowa w art. 196, umowy, o której mowa w art. 45a ust. 1, w zakresie zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszu lub jego częścią, z wyspecjalizowanym podmiotem innym niż podmioty, o których mowa w ust. 1 i ust. 3, wymaga zgody Komisji.

Natomiast przepisy art. 45 ust. 1, 45a ust. 1 oraz art. 46 ust. 3 obowiązujące przed 4 czerwca 2016 r. (ustawy o funduszach inwestycyjnych) miały następujące brzmienie.

Przedmiotem działalności towarzystwa jest wyłącznie tworzenie funduszy inwestycyjnych lub funduszy zagranicznych i zarządzanie nimi, w tym pośrednictwo w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa, reprezentowanie ich wobec osób trzecich oraz zarządzanie zbiorczym portfelem papierów wartościowych (art. 45 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych).

Z zastrzeżeniem art. 47 ust. 6, towarzystwo może, w drodze umowy zawartej w formie pisemnej, powierzyć przedsiębiorcy lub przedsiębiorcy zagranicznemu wykonywanie czynności związanych z działalnością prowadzoną przez to towarzystwo (art. 45a ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych).

W przypadku gdy towarzystwo zarządza funduszem inwestycyjnym, o którym mowa w art. 196, może zawrzeć umowę, o której mowa w art. 45a ust. 1, w zakresie zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszu lub jego częścią z wyspecjalizowanym podmiotem innym niż podmioty, o których mowa w ust. 1, o ile podmiot ten lub osoby kierujące jego działalnością posiadają doświadczenie w tym zakresie (46 ust. 3 ustawy o funduszach inwestycyjnych).

Z powyższych przepisów wynika, że Towarzystwo zarządzające funduszem inwestycyjnym może zlecić zarządzanie portfelem inwestycyjnym funduszu lub jego częścią innym podmiotom, wymienionym w ww. przepisach.

Zgodnie z art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, s. 1, z późn. zm.) państwa członkowskie zwalniają transakcje: zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie.

Analizując przedstawione powyżej regulacje dotyczące zwolnień zauważyć należy, że użyte w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy pojęcie usługi zarządzania funduszami odpowiada określeniom wskazanym w art. 135 (1) (g) Dyrektywy 2006/112/WE – „zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie”.

Dyrektywa 112 nie definiuje pojęcia „zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi”. W powyższym zakresie zasadnym jest więc odniesienie się do Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (Dz. Urz. UE L Nr 302, s. 32).

zarządzanie inwestycjami,
administrację:
1. obsługa prawna i obsługa rachunkowo-księgowa w zakresie zarządzania funduszem;
2. zapytania klientów;
3. wycena i wyznaczanie ceny (w tym zwroty podatkowe);
4. monitorowanie przestrzegania uregulowań;
5. prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa;
6. wypłata zysków;
7. emisja i umarzanie jednostek uczestnictwa;
8. rozliczanie umów (w tym wysyłanie potwierdzeń);
9. prowadzenie ksiąg,
wprowadzanie do obrotu.

W dokonaniu interpretacji pojęcia zarządzania w sposób zgodny z celami Dyrektywy VAT pomocne są orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W orzeczeniu z dnia 21 października 2004 r. w sprawie C-8/03 (Banque Bruxelles Lambert SA (BBL) v. Państwo Belgijskie), definiującym ww. pojęcie zarządzania, Rzecznik Generalny podkreślił: „Otóż cel ten wymaga takiego zakreślenia zwolnienia, aby nie naruszało ono zasady powszechności podatku, bez czynienia go jednak bezprzedmiotowym. Z tego punktu widzenia dopuszczalne jest objęcie zwolnieniem wszystkich transakcji bezpośrednio związanych z systemem zarządzania funduszami powierniczymi. Tym samym nie można ograniczać zwolnienia tylko do podejmowania decyzji. Niemniej jednak nie można rozciągnąć go na wszystkie usługi świadczone na rzecz przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, które znajdują się w takiej sytuacji, jak fundusze powiernicze”. Zdaniem pełnomocnika „transakcje, które obejmują zwolnienie, winny ograniczać się do tych, które są ściśle związane z prowadzeniem funduszu, to znaczy do określania polityki inwestycyjnej, kupna i sprzedaży aktywów. O ile zwolnione transakcje nie ograniczają się do podejmowania decyzji, o tyle jednak muszą one bezpośrednio dotyczyć transakcji handlowych papierami wartościowymi. Aby móc zastosować zwolnienie, należy ustalić, że dane świadczenia są nierozerwalnie związane z transakcjami bezpośrednio zwolnionymi przez szóstą dyrektywę. Z kolei świadczenia, które można łatwo oddzielić od zarządzania funduszem w ścisłym tego słowa znaczeniu, należy uznać za podlegające podatkowi VAT”.

Doprecyzowania powyższej definicji dokonał TSUE w orzeczeniu z dnia 4 maja 2006 r. w sprawie C-169/04 (Abbey National plc Inscape Investment Fund v. Commissioners of Customs & Excise), w którym Trybunał podkreślił, że jest to autonomiczne pojęcie prawa wspólnotowego, które nie może być zmienione przez państwa członkowskie. Dalej wskazał, że pojęcie zarządzania funduszami powierniczymi, o których mowa w tym przepisie obejmuje usługi w zakresie administracyjnego zarządzania i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczone przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, jeżeli – gdy oceniać je globalnie – tworzą one odrębną całość oraz są specyficzne i istotne dla zarządzania tymi funduszami. Trybunał zaznaczył też, że: „odnosząc się do usług w zakresie zarządzania administracyjnego i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczonych przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, należy najpierw zaznaczyć, że tak jak w przypadku transakcji zwolnionych z opodatkowania na mocy art. 13 część B lit. d) pkt 3 i 5 VI Dyrektywy, zarządzanie funduszami powierniczymi, o których mowa w pkt 6 tego artykułu, jest określane w zależności od rodzaju świadczonych usług, a nie w zależności od osoby świadczącej lub odbiorcy usług”. W uzasadnieniu TSUE podkreślił, że aby móc zakwalifikować transakcje w zakresie zarządzania administracyjnego i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczone przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, jako zwolnione od podatku na mocy art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy, powinny one tworzyć odrębną całość, która w konsekwencji wypełnia specyficzne i istotne funkcje usługi opisanej w pkt 6. Samo świadczenie usług o charakterze materialnym czy też technicznym, takie jak udostępnianie systemu informatycznego, nie jest objęte zakresem zwolnienia przewidzianego w ww. przepisie.

Natomiast przedmiotem rozstrzygnięcia TSUE w orzeczeniu z dnia 7 marca 2013 r. w sprawie C-275/11 (GfBk Gesellschaft für Börsenkommunikation mbH), była kwestia możliwości zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT usług doradczych świadczonych przez GfBk na rzecz funduszu inwestycyjnego. Trybunał podkreślił konieczność szerokiego interpretowania pojęcia czynności „zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym” i stwierdził: „okoliczność, że usługi doradcze i informacyjne nie zostały wymienione w załączniku II do dyrektywy 85/611 zmienionej dyrektywą 2001/107, nie stanowi przeszkody w zaliczeniu ich do kategorii specyficznych usług objętych zakresem czynności „zarządzania” specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy (…). Fakt, iż usługi doradcze i informacyjne świadczone przez osobę trzecią nie wiążą się z dokonaniem zmian w sytuacji prawnej lub finansowej funduszu również nie stoi na przeszkodzie objęciu ich pojęciem „zarządzania” specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d)”.

W wyroku tym Trybunał wyjaśnił, że na pojęcie zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi składa się wiele czynności, muszą one stanowić odrębną całość i być istotne dla procesu zarządzania takim funduszem.

Z uwagi na fakt, że pojęcie „zarządzania” funduszami inwestycyjnymi przewidziane w powołanym powyżej art. 135 Dyrektywy 2006/112/WE stanowi autonomiczne pojęcie prawa wspólnotowego, powinno więc być zdefiniowane z punktu widzenia prawa wspólnotowego, a jego treści nie można zmienić.

Zgodnie z orzecznictwem TSUE pojęcie „zarządzania” może obejmować różne odrębne usługi np. usługi w zakresie administracyjnego zarządzania i prowadzenia rachunkowości funduszy (wyrok C-169/04) czy też usługi doradztwa inwestycyjnego (wyrok C-275/11). Warunkiem aby korzystały ze zwolnienia jest, aby usługi te spełniały szczególne i istotne funkcje zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi.

Uwzględniając dotychczasowe orzecznictwo TSUE w tym zakresie (m.in. wyrok: C-8/03, C-169/04, C-275/11) należy przyjąć, że tego typu usługi podlegają zwolnieniu od podatku VAT, jako usługi w zakresie zarządzania funduszem inwestycyjnym, o ile spełniają poniższe warunki:

są ściśle związane z działalnością właściwą dla funduszu (tj. polityką inwestycyjną, kupnem i sprzedażą aktywów, itp.) i służą jednemu celowi, tj. skutecznemu i efektywnemu zarządzaniu funduszem,
bez nabycia tych usług fundusz nie byłby w stanie skutecznie prowadzić działalności i realizować swojej polityki inwestycyjnej,
są bezpośrednio związane z transakcjami realizowanymi przez fundusz i nie można ich łatwo od nich oddzielić,
tworzą odrębną całość, która wypełnia specyficzne i istotne funkcje dla procesu zarządzania funduszem.

Mając na względzie powyższe należy przyjąć, że czynności wykonywane przez Wnioskodawcę wpisują się w zakres usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi zwolnionych od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy. Obsługa prawna jako usługa kompleksowa świadczona przez Wnioskodawcę polegająca w szczególności na:

sądowym dochodzeniu wierzytelności Funduszu wobec dłużników, w zakresie odpowiadającym wymienionym wyżej działaniom Zarządzającego dotyczącym sądowego dochodzenia wierzytelności, tj. na:
1. podejmowaniu czynności procesowych zmierzających do uzyskania tytułu egzekucyjnego;
2. podejmowaniu czynności procesowych zmierzających do uzyskania klauzuli wykonalności, w tym uzyskiwanie zaświadczeń lub dokumentów potrzebnych do uzyskania klauzuli wykonalności - zgodnie z art. 785 k.p.c.;
3. podejmowaniu czynności procesowych zmierzających do uzyskania klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika;
4. podejmowaniu czynności procesowych zmierzających do uzyskania tytułu wykonawczego, w przypadku złożenia przez pozwanego zarzutów lub sprzeciwu od nakazu zapłaty albo przekazania sprawy do postępowania zwykłego, a także w ramach postępowań z powództw przeciwegzekucyjnych;
5. podejmowaniu czynności procesowych zmierzających do uzyskania klauzuli wykonalności na rzecz nowego wierzyciela na posiadane już tytułu egzekucyjne zgodnie z art. 788 k.p.c.;
6. podejmowaniu czynności procesowych zmierzających do uzyskania zaświadczenia z właściwego organu administracji publicznej o miejscu zamieszkania dłużnika, z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, Biura Ewidencji Ludności oraz z KRS lub innego właściwego rejestru w odpowiedzi na stosowne zarządzenie lub wezwanie sądu lub w sytuacji wystąpienia takiej potrzeby przed skierowaniem sprawy na drogę postępowania sądowego, lub egzekucyjnego, lub w toku takich postępowań;
7. inicjowaniu postępowań o ustanowienie kuratora dla dłużnika, którego miejsce pobytu nie jest znane - zgodnie z art. 143 k.p.c.;
8. podejmowaniu czynności procesowych zmierzających do uzyskania wyroku karnego na skutek zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa;
9. podejmowaniu czynności procesowych zmierzających do uzyskania tytułu wykonawczego przeciwko następcy prawnemu (w tym spadkobiercy) dłużnika;
10. podejmowaniu czynności procesowych zmierzających do stwierdzenia bezskuteczności czynności prawnej dokonanej z osoba trzecią z pokrzywdzeniem wierzycieli (skarga pauliańska) - zgodnie z art. 527-534 k.c.;
11. podejmowaniu czynności procesowych zmierzających do ustanowienia zabezpieczenia roszczenia wierzyciela do czasu wydania prawomocnego orzeczenia - zgodnie z art. 730 -757 k.p.c.;
12. podejmowaniu czynności procesowych zmierzających do zniesienia współwłasności - zgodnie z art. 617-625 k.p.c.;
13. podejmowaniu czynności procesowych zmierzających do zgłoszenia wierzytelności do masy upadłości - w oparciu o przepisy ustawy prawo upadłościowe i naprawcze;
14. podejmowaniu czynności procesowych związanych z dochodzeniem należności z zabezpieczeń, w tym z weksla oraz zmierzających do uzyskania postanowienia o umorzeniu weksla w przypadku zaginięcie weksla - w oparciu o przepisy k.p.c. oraz ustawy prawo wekslowe;
15. inicjowaniu postępowań w celu uzyskania tytułu wykonawczego w zamian za utracony - zgodnie z art. 716-729 k.p.c.;
16. podejmowaniu czynności procesowych zmierzających do wyjawienia majątku dłużnika;
17. inicjowaniu postępowań o wydanie rzeczy;
podejmowaniu czynności procesowych zmierzających do zawarcia ugody sądowej, składanie zawezwań do próby ugodowej i czynności pozaprocesowych zmierzających do zawarcia ugody pozasądowej;
dochodzeniu wierzytelności w ramach postępowania egzekucyjnego, w zakresie odpowiadającym wymienionym wyżej działaniom Zarządzającego dotyczącym egzekucyjnego dochodzenia wierzytelności. W szczególności działania Zleceniobiorcy w tym zakresie obejmują przygotowywanie i kierowanie wniosków do kierowników sądowych o wszczęcie egzekucji, wskazanie komornikom sądowym składników majątkowych dłużników wynikających z przekazanej zleceniobiorcy dokumentacji, kontakt z komornikiem i bieżący monitoring czynności egzekucyjnych;
wystawianiu wyciągów z ksiąg rachunkowych Funduszu w zakresie określonym w pełnomocnictwie,

‒ związana jest bezpośrednio z polityką inwestycyjną Funduszu, umożliwia mu realizowanie działalności w tym zakresie, a tym samym pełni istotne funkcje w procesie zarządzania portfelem jego wierzytelności (jego części), realizowanych w drodze planowania, organizowania, przewodzenia i kontrolowania. Świadczona usługa obsługi prawnej bezpośrednio przyczynia się do realizacji przychodów Funduszu z wierzytelności (poprzez wykonywanie czynności zarządzania w zakresie ich dochodzenia od dłużników na drodze sądowej i pozasądowej oraz w postępowaniu egzekucyjnym).

Ww. usługi jako świadczenie o charakterze kompleksowym stanowią powiązany ze sobą zespół świadczeń, których zakres mieści się w katalogu usług składających się na zarządzanie specyficznym dla funduszy sekurytyzacyjnych portfelem inwestycyjnym – tj. portfelem wierzytelności, bez którego należyte prowadzenie polityki inwestycyjnej (w celu osiągnięcia celu inwestycyjnego jakim jest maksymalizacja zysków z wierzytelności) nie byłoby możliwe. Z powyższych względów należy uznać, że ww. usługi wpisują się w zarządzanie funduszem inwestycyjnym rozumianym zgodnie z przepisami ww. Dyrektywy 2009/65/WE oraz orzecznictwem TSUE.

W konsekwencji usługi świadczone przez Kancelarię na rzecz Funduszu na podstawie opisanej w stanie faktycznym umowy o obsługę prawną korzystają ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym przed oraz po 4 czerwca 2016 r.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Zwrócić należy uwagę, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa – rozpatrzone.

Zauważyć należy, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. Zatem w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin