Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP4.4012.401.2017.3.AS
z 13 października 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 7 sierpnia 2017 r. (data wpływu 10 sierpnia 2017 r.), uzupełnionym pismem z dnia 5 października 2017 r. (data wpływu 11 października 2017 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie z dnia 4 października 2017 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z podatku VAT usług doradztwa prawnego związanego z zarządzaniem funduszami inwestycyjnymi – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 sierpnia 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z podatku VAT usług doradztwa prawnego związanego z zarządzaniem funduszami inwestycyjnymi.

Wniosek uzupełniono pismem z dnia 5 października 2017 r. (data wpływu 11 października 2017 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie z dnia 4 października 2017 r.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca (zwany dalej: „Spółką” lub „Wnioskodawcą”) jest spółką komandytową świadczącą usługi w zakresie doradztwa prawnego, głównie na rzecz przedsiębiorców, w tym towarzystw funduszy inwestycyjnych (zwanych dalej: „TFI” lub „Towarzystwami”), samych funduszy inwestycyjnych oraz / lub spółek zarządzających funduszami inwestycyjnymi, w tym na podstawie umowy z TFI.

Zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności (PKD) głównym przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest: PKD 74.11. Z. Działalność prawnicza. Powyższy przedmiot działalności wpisany jest do umowy spółki Wnioskodawcy i ujawniony jest w KRS.

Jak wskazano powyżej, wśród podmiotów na rzecz których Spółka świadczy usługi doradztwa prawnego są również TFI oraz fundusze inwestycyjne, działające na podstawie przepisów ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (dalej „ustawa o funduszach inwestycyjnych”). Usługi są lub będą świadczone na podstawie stosownych umów o świadczenie usług doradztwa prawnego stanowiących obsługę prawną w zakresie zarządzania funduszami inwestycyjnymi zawieranych z TFI, umów zawieranych bezpośrednio z funduszami inwestycyjnymi o doradztwo prawne w zakresie zarządzania tymi funduszami oraz / lub umów ze spółkami zarządzającymi funduszami inwestycyjnymi, w tym na podstawie umowy z TFI.

Zgodnie z ustawą o funduszach inwestycyjnych, przedmiotem działalności TFI jest tworzenie funduszy inwestycyjnych, zarządzanie nimi i reprezentowanie funduszy inwestycyjnych w stosunkach z osobami trzecimi. Dodatkowo, TFI jest zgodnie z przepisami ustawy o funduszach inwestycyjnych, organem funduszu inwestycyjnego. Podstawowy przedmiot działalności Towarzystwa sprecyzowany został w art. 45 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych, w sposób następujący: „Przedmiotem działalności towarzystwa jest wyłącznie tworzenie funduszy inwestycyjnych otwartych lub funduszy zagranicznych, zarządzanie nimi, w tym pośrednictwo w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa, reprezentowanie ich wobec osób trzecich oraz zarządzanie zbiorczym portfelem papierów wartościowych”. Ponadto zgodnie z art. 45 ust. 1a ustawy o funduszach inwestycyjnych: „Za zezwoleniem Komisji towarzystwo może rozszerzyć przedmiot działalności o tworzenie specjalistycznych funduszy inwestycyjnych otwartych i funduszy inwestycyjnych zamkniętych, zarządzanie tymi funduszami, w tym pośrednictwo w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa, a także reprezentowanie ich wobec osób trzecich oraz zarządzanie unijnymi AFI, w tym wprowadzanie ich do obrotu.”

Doradztwo prawne Wnioskodawcy może więc dotyczyć obsługi prawnej w zakresie zarządzania następującymi funduszami inwestycyjnymi:

1. funduszem inwestycyjnym otwartym („fio”), w tym z wydzielonymi subfunduszami;
2. specjalistycznym funduszem inwestycyjnym otwartym („sfio”), w tym z wydzielonymi subfunduszami;
3. funduszem inwestycyjnym zamkniętym (fiz).
   
   
   

Na podstawie wskazanych powyżej umów Wnioskodawca świadczyć będzie na rzecz TFI, funduszy inwestycyjnych oraz / lub spółek zarządzających funduszami - usługi doradztwa prawnego, które można podzielić na dwie zasadnicze grupy:

1. usługi obsługi prawnej w zakresie z zarządzania funduszami inwestycyjnymi
Usługi dotyczące obsługi prawnej w zakresie zarządzania funduszami inwestycyjnymi, czyli podstawowej działalności Towarzystw będą polegały na doradztwie prawnym przy tworzeniu, zarządzaniu i reprezentowaniu funduszy inwestycyjnych (dalej: „zarządzanie funduszami”), w szczególności obsługa prawna dotyczyć będzie: bieżącej obsługi prawnej działalności funduszy inwestycyjnych, działalności inwestycyjnej funduszy inwestycyjnych związanej z lokatami funduszy inwestycyjnych, kontaktów z organami administracji państwowej i sądami oraz reprezentowaniem funduszy przed organami administracji i sądami, doradztwo prawne w zakresie nabywania i zbywania przez fundusz lokat, obsługa prawna transakcji zawieranych przez fundusze, w tym w zakresie badań prawnych (due diligence) aktywów (w tym udziałów lub akcji w spółkach nabywanych przez fundusz inwestycyjny lub spółki zależne funduszu), oraz w transakcjach nabywania i zbywania aktywów przez fundusz inwestycyjny lub spółki zależne funduszu, obsługi prawnej związanej z tworzeniem funduszy inwestycyjnych, emisją certyfikatów lub jednostek uczestnictwa, obsługą prawną zgromadzeń uczestników funduszy inwestycyjnych, obsługi prawnej związanej z likwidacją, rozwiązaniem, doradztwo prawne w zakresie relacji funduszy z depozytariuszem lub agentem transferowym.
2. usługi niezwiązane z obsługą prawną w zakresie zarządzania funduszami
Wnioskodawca może też świadczyć na rzecz ww. podmiotów na mocy odrębnych umów, usługi doradztwa prawnego w zakresie typowym dla spółek prawa handlowego, a więc dotyczącej kwestii korporacyjnych i handlowych spółek prawa handlowego i podmiotów prawa cywilnego w standardowym obrocie. Zakres tych usług nie będzie związany z zarządzaniem funduszami inwestycyjnymi, będzie zawarty w odrębnych umowach oraz będzie możliwość wyodrębnienia tych usług od obsługi prawnej w zakresie zarządzania funduszami.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy świadczenie przez Wnioskodawcę na rzecz Towarzystw, bezpośrednio funduszy inwestycyjnych oraz / lub spółek zarządzających tymi funduszami - usług doradztwa prawnego w zakresie zarządzania funduszami inwestycyjnymi, zarządzanymi przez Towarzystwa, będzie podlegać zwolnieniu od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy, usługi prawne opisane w zdarzeniu przyszłym, które będą świadczone przez niego na rzecz ww. podmiotów, a dotyczące obsługi prawnej w zakresie zarządzania funduszami inwestycyjnymi zarządzanymi przez Towarzystwa, będą zwolnione z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) Ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych - w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.

Do dnia 31 marca 2013 r. w art. 43 ust. 8 Ustawy o VAT znajdowała się definicja pojęcia „zarządzania” do celów stosowania ww. zwolnienia. Jednak na skutek nowelizacji Ustawy o VAT spowodowanej koniecznością dostosowania polskich przepisów do orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (m.in. wyroków w sprawach C-275/11 GfBk oraz C-169/04 Abbey National), usunięto ww. definicję z Ustawy o VAT.

Podstawą do zastosowania ww. zwolnienia jest art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE. L. Nr 347, s. 1 ze zm.), zgodnie z którym państwa członkowskie zwalniają z VAT transakcje zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie.

Użyty w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a Ustawy o VAT, zakres usługi zarządzania funduszami zwolnionej z VAT odpowiada usługom wskazanym w art. 135 (1) (g) Dyrektywy 2006/112/WE - „zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie”.

Pojęcie zarządzania, jako autonomiczne pojęcie prawa wspólnotowego, definiowane jest w Załączniku II do Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE z dnia 13 lipca 2009 roku w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS). Przy czym UCITS są odpowiednikiem polskich funduszy inwestycyjnych otwartych.

W artykule 6 ust. 2 zdanie ostatnie Dyrektywy 2009/65/WE określono: „Działalność związana z zarządzaniem UCITS obejmuje, do celów niniejszej dyrektywy, obowiązki, o których mowa w załączniku II.”

Zgodnie z przywołanym powyżej Załącznikiem II do Dyrektywy 2009/65/WE, funkcje zarządzania obejmują:

• zarządzanie inwestycjami;
  
• administrację, w tym:
  
  1. obsługę prawną i obsługę rachunkowo-księgową w zakresie zarządzania funduszem;
  2. zapytania klientów;
  3. wycenę i wyznaczanie ceny (w tym zwroty podatkowe);
  4. monitorowanie przestrzegania uregulowań;
  5. prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa;
  6. wypłatę zysków;
  7. emisję i umarzanie jednostek uczestnictwa;
  8. rozliczanie umów (w tym wysyłanie potwierdzeń);
  9. prowadzenie ksiąg;
• wprowadzanie do obrotu.
  
  
  

W sposób analogiczny funkcję zarządzania definiuje także Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/61 /UE z dnia 8 czerwca 2011 r. w sprawie zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zmiany dyrektyw 2003/41/WE i 2009/65/WE oraz rozporządzeń (WE) nr 1060/2009 i (UE) nr 1095/2010.

Mając na uwadze powyższą definicję „zarządzania” Wnioskodawca pragnie wyraźnie podkreślić, że jej zakresem objęto m.in. „obsługę prawną i obsługę rachunkowo-księgową w zakresie zarządzania funduszem”.

Przywołana powyżej Dyrektywa 2009/65/WE nie definiuje zakresu pojęcia obsługi prawnej. W ustawach korporacyjnych dotyczących zawodów prawniczych używane jest pojęcie pomocy prawnej. Z ustawy o radcach prawnych i ustawy o adwokaturze wynika:

• Zawód radcy prawnego polega na świadczeniu pomocy prawnej, a w szczególności na udzielaniu porad prawnych, sporządzaniu opinii prawnych, opracowywaniu projektów aktów prawnych oraz występowaniu przed sądami i urzędami.
  

• Pomocą prawną jest w szczególności udzielanie porad i konsultacji prawnych, opinii prawnych, zastępstwo prawne i procesowe.
  

• Zawód adwokata polega na świadczeniu pomocy prawnej, a w szczególności na udzielaniu porad prawnych, sporządzaniu opinii prawnych, opracowywaniu projektów aktów prawnych oraz występowaniu przed sądami i urzędami.
  
  
  

Natomiast „zarządzanie funduszem” należy interpretować jako wszystkie te działania, które są związane z prowadzeniem działalności funduszu, w tym z dokonywaniem inwestycji, a także z czynnościami poprzedzającymi dokonanie inwestycji (w tym analizami i badaniami mającymi potwierdzić celowość inwestycji).

W związku z powyższym, w ocenie Wnioskodawcy, w zakres zarządzania funduszem inwestycyjnym w rozumieniu przywołanych powyżej dyrektyw, wchodzą czynności związane z doradztwem prawnym, które jest związane z tym zarządzaniem, co obejmuje sporządzanie opinii, sporządzanie projektów dokumentów (związanych z tworzeniem funduszy inwestycyjnych, bieżącymi zmianami i obsługą prawną likwidacji, rozwiązania, przekształcania, łączeniem funduszy inwestycyjnych), konsultacje prawne, doradztwo prawne związane z lokowaniem aktywów przez fundusze inwestycyjne, w tym: badanie due diligence potencjalnych przedmiotów lokat funduszu, doradztwo prawne w zakresie nabywania i zbywania przez fundusz lokat, obsługa prawna emitowania certyfikatów inwestycyjnych lub jednostek uczestnictwa funduszy inwestycyjnych, obsługa prawna transakcji zawieranych przez fundusz, w tym w zakresie badań prawnych (due diligence) aktywów (w tym udziałów lub akcji w spółkach nabywanych przez fundusz inwestycyjny lub spółki zależne funduszu), oraz w transakcjach nabywania i zbywania aktywów przez fundusz inwestycyjny lub spółki zależne funduszu, obsługa prawna zgromadzeń uczestników funduszy inwestycyjnych, reprezentowanie przed organami i sądami wykonywane przez radców prawnych lub adwokatów mogą być więc uznane za obsługę prawną funduszu inwestycyjnego.

W konsekwencji, mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe oraz powyższe rozważania prawne - w ocenie Wnioskodawcy - usługi świadczone przez Wnioskodawcę będą mieścić się w powyżej przytoczonej definicji zarządzania zawartej w Załączniku II do Dyrektywy 2009/65/WE.

Zdaniem Wnioskodawcy, jeśli wyodrębni on w rozliczeniach z Towarzystwem, funduszem inwestycyjnym lub spółkami zarządzającymi tymi funduszami (w specyfikacji do wystawianych faktur) usługi prawne stanowiące obsługę prawną w zakresie zarządzania funduszami, to może do nich stosować zwolnienie wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) Ustawy o VAT. Bez znaczenia będzie w tym zakresie fakt, czy usługi te będą świadczone na mocy umów zawartych bezpośrednio z funduszami inwestycyjnymi czy z Towarzystwami, o ile w istocie rzeczy usługi te będą dotyczyły zarządzania funduszami inwestycyjnymi. Istotnym jest bowiem zakres (przedmiot) usługi, a więc doradztwo prawne w zakresie zarządzania funduszami.

W tym względzie przywołania wymaga wyrok ETS z dnia 7 marca 2013 r. w sprawie C-275/11 GfBk, gdzie Trybunał potwierdził prawo do zwolnienia w sytuacji świadczenia usług zarządzania dla spółki inwestycyjnej (TFI). Podobnie usługa świadczona bezpośrednio na rzecz funduszy inwestycyjnych dotycząca usługi zarządzania określonej w Załączniku II do Dyrektywy 2009/65/WE i mogłaby korzystać ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) Ustawy o VAT.

Ze względu na wnioski płynące z orzecznictwa TSUE oraz treść art. 6 ust. 2 Dyrektywy 2009/65/WE, zgodnie z którym działalność związana z zarządzaniem przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) obejmuje obowiązki, o których mowa w Załączniku II - w tym obsługę prawną w zakresie zarządzania funduszem, Wnioskodawca twierdzi, że usługi które będą przez niego świadczone w zakresie usługi doradztwa prawnego związanego z zarządzaniem funduszami inwestycyjnymi mieszczą się w zakresie czynności wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) Ustawy o VAT i tym samym powinny być zwolnione z VAT.

Powyżej zaprezentowane stanowisko potwierdzają organy podatkowe, m.in.

• Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, w interpretacji z dnia 25 stycznia 2017 r., 1462-IPPP1.4512.958.2016.1.BS;
  

• Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, w interpretacji z dnia 30 czerwca 2015 r., IPPP1 /4512-341/15-2/JL;
  

• Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 30 kwietnia 2015 r. PPP1/4512-341/15-2/JL;
  

• Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, w interpretacji z dnia 19 lutego 2014 r., IPPP1/443-30/14-2/MP;
  
  
  

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Niniejsza interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.