2018.02.16 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
S-ILPB2/415-930/14/18-S/JK
z 16 lutego 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) oraz art. 223 Ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. z 2016 r., poz. 1948, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej po ponownym rozpatrzeniu sprawy w związku z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 2 lipca 2015 r. sygn. akt I SA/Po 599/15 (data wpływu prawomocnego orzeczenia 12 lutego 2018 r.) stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 5 września 2014 r. (data wpływu 12 września 2014 r.) uzupełnionym pismem z dnia 29 września 2014 r. (data wpływu 1 października 2014 r.) oraz pismem z dnia 4 grudnia 2014 r. (data wpływu 8 grudnia 2014 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu uzyskanego ze sprzedaży akcji oraz kosztów uzyskania przychodów – jest:

prawidłowe w odniesieniu do pytania nr 1
nieprawidłowe w pozostałym zakresie.

UZASADNIENIE

W dniu 12 września 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu ze sprzedaży akcji oraz kosztów uzyskania przychodów.

Z uwagi na fakt, że przedmiotowy wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14f ustawy – Ordynacja podatkowa, pismem z 28 listopada 2014 r. nr ILPB2/415-930/14-3/JK Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia – w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania – braków formalnych wniosku.

Jednocześnie poinformowano, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ a jego uzupełnieniem przez Wnioskodawcę nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłane 28 listopada 2014 r. zostało skutecznie doręczone w dniu 1 grudnia 2014 r. Natomiast w dniu 4 grudnia 2014 r. Wnioskodawca uzupełnił opłatę.

Dotychczasowy przebieg postępowania

W dniu 12 grudnia 2014 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów wydał dla Wnioskodawcy indywidualną interpretację nr ILPB2/415-930/14-5/JK, w której uznał za nieprawidłowe stanowisko Wnioskodawcy, że uzyskane wynagrodzenie za sprzedaż akcji dokonaną w 2009 roku stało się należne z momentem podpisania ugody sądowej, czyli w 2014 roku, oraz że wydatki na koszty sądowe i zastępstwo procesowe bezpośrednio wiążą się z nabyciem akcji, a zatem w momencie sprzedaży papierów wartościowych mogą pomniejszać przychód ze sprzedaży akcji.

Wnioskodawca na interpretację przepisów prawa podatkowego z 12 grudnia 2014 r. nr ILPB2/415-930/14-5/JK wniósł pismem z 30 grudnia 2014 r. wezwanie do usunięcia naruszenia prawa.

W odpowiedzi na powyższe wezwanie do usunięcia naruszenia prawa Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów pismem z 13 stycznia 2015 r. nr ILPB2/4511-2-1/15-2/JWP stwierdził brak podstaw do zmiany ww. indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego.

Wnioskodawca na interpretację przepisów prawa podatkowego z 12 grudnia 2014 r. nr ILPB2/415-930/14-5/JK złożył skargę z 9 lutego 2015 r. (data wpływu 16 lutego 2015 r.).

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu wyrokiem z 2 lipca 2015 r. sygn. akt I SA/Po 599/15 uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną z 12 grudnia 2014 r. nr ILPB2/415-930/14-5/JK. W uzasadnieniu wyroku wskazano, że prawidłowe jest stanowisko Skarżącego, wiążące „przychód należny” w rozumieniu art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z wymagalnością wierzytelności, z której to przychód ten wynika. Sąd nie podzielił natomiast stanowiska skarżącego w przedmiocie zaliczenia wskazanych wydatków poniesionych w związku z koniecznością wszczęcia procesu przed sądem powszechnym do kosztów uzyskania przychodów, na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 38 cyt. ustawy, a więc wydatków na objęcie lub nabycie akcji.

Od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 2 lipca 2015 r. sygn. akt I SA/Po 599/15, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu złożył skargę kasacyjną z 17 sierpnia 2015 r. nr ILRP-46-278/15-2/AM do Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie.

Wyrokiem z 17 listopada 2017 r. sygn. akt II FSK 3091/15 Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę kasacyjną.

W myśl art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie organy, których działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia, a także sądy, chyba że przepisy prawa uległy zmianie.

Wskutek powyższego, wniosek Strony w zakresie opodatkowania przychodu uzyskanego ze sprzedaży akcji oraz kosztów uzyskania przychodów wymaga ponownego rozpatrzenia przez tut. organ.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca był posiadaczem akcji B S.A. (dalej: B), które nabył w ramach programu motywacyjnego w latach 2006, 2007 oraz 2008.

W dniu 23 października 2009 roku B podjęło uchwałę o zmianie programu motywacyjnego, do której Podatnik wniósł sprzeciw, a w dniu 13 listopada 2009 roku B podjęło uchwałę o umorzeniu ww. akcji.

Zgodnie z uchwałą Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy B z dnia 23 października 2009 (uchwała zmieniająca Program Motywacyjny) po zakończeniu współpracy Podatnika z B (które nastąpiło w dniu 31 października 2009) akcje Podatnika miały przejść na B.

Podatnik jednak kwestionował prawomocność podjętych uchwał. W tej materii powstał spór pomiędzy Podatnikiem a B.

Na mocy prawomocnego orzeczenia Sądu Apelacyjnego z dnia 14 listopada 2012 roku stwierdzono nieważność uchwały o zmianie programu motywacyjnego z dnia 23 października 2009 roku oraz uchwały umarzającej ww. akcje z dnia 13 listopada 2009 roku.

Następnie w dniu 28 maja 2014 roku została zawarta ugoda sądowa przed sądem apelacyjnym pomiędzy Wnioskodawcą a B w przedmiocie rozliczenia sprzedaży akcji B, jakie posiadał Podatnik.

W ramach ugody z dnia 28 maja 2014 Wnioskodawca uzyskał wynagrodzenie za sprzedaż akcji B na rzecz B.

Zgodnie z protokołem ugody sądowej z dnia 28 maja 2014: „... niniejszym potwierdza dokonanie sprzedaży Akcji ze skutkiem na dzień 31 października 2009 za cenę określoną w punkcie 3 płatną w terminie określonym w punkcie 3 (Wynagrodzenie”)”.

Wynagrodzenie zostało zapłacone w dniu 28 maja 2014.

Mocą ugody Wnioskodawca uzyskał wynagrodzenie za sprzedaż akcji zrealizowaną w 2009 roku – brak było możliwości odwrócenia skutków prawnych uchwał umarzających akcje, stąd należało przyjąć, że do zbycia akcji doszło w 2009 roku, ale wynagrodzenie stało się należne dopiero po zawarciu ugody sądowej, tj. w dniu 28 maja 2014.

W celu doprowadzenia do ugody sądowej i w efekcie do uzyskania przychodu ze sprzedaży akcji Podatnik poniósł wydatki na koszty sądowe oraz zastępstwo prawne.

Wnioskodawca nie prowadzi działalności gospodarczej, wynagrodzenie uzyskał jako osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

Czy wynagrodzenie uzyskane w 2014 roku za sprzedaż akcji dokonaną w 2009 roku stało się należne w dniu podpisania ugody, czyli stanowi przychód podatkowy w 2014 roku?
Czy koszty poniesione na zastępstwo prawne i rozprawy sądowe będą stanowiły koszty, o których mowa w art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o PIT, a tym samym, czy będą mogły pomniejszać przychód z tytułu sprzedaży akcji?

Zdaniem Wnioskodawcy, uzyskane wynagrodzenie za sprzedaż akcji dokonaną w 2009 roku stało się należne z momentem podpisania ugody sądowej, czyli w 2014 roku.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 6 ustawy o PIT za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z:

odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych,
realizacji praw wynikających z papierów wartościowych, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi.

Przywołana regulacja wskazuje, że przychód z tytułu sprzedaży akcji powstaje w momencie, kiedy staje się należny, bez względu na czas jego otrzymania.

Ustawodawca nie zdefiniował natomiast, co należy rozumieć pod pojęciem „należny”.

W doktrynie podatkowej przyjęło się uznawać, że przychód należny to taki, którego podatnik może się skutecznie domagać, który stał się wymagalny. Jak podkreśla A. Bartosiewicz w celu identyfikacji znaczenia słowa „należny” „konieczne jest odwołanie się do słownikowego rozumienia tego pojęcia. W myśl Słownika języka polskiego, „należny” to „przysługujący, należący się komuś”. Z kolei czasownik „należeć się” oznacza tyle, co „przysługiwać komuś, stanowić dług, powinność, zapłatę”.

Nie można zatem mówić o powstaniu przychodu, jeśli nie było podstawy prawnej do skutecznego domagania się przez podmiot (u którego ma powstać przychód) świadczenia od drugiego podmiotu” (por. A. Bartosiewicz, R. Kubacki, Komentarz do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wyd. Wolters Kluwer, 2014).

W świetle powyższych uwag należy przyjąć, że przychód z tytułu sprzedaży akcji przez Podatnika powstał wówczas, gdy nabył on prawo, aby skutecznie domagać się zapłaty wynagrodzenia od B.

Z taką sytuacją mamy do czynienia dopiero w 2014 roku – strony ugody z dniu 28 maja 2014 r. przyjęły bowiem, a sąd apelacyjny potwierdził, że do sprzedaży akcji doszło w 2009 roku (nie możliwym byłoby bowiem odwrócenie skutków uchwały umarzającej akcje Podatnika), ale wynagrodzenie zostało ustalone i stało się zgodnie z umową wymagalne dopiero w 2014 roku.

Wówczas też uzgodniono warunki transakcji sprzedaży akcji, w tym ich cenę oraz termin płatności.

Wnioskodawca pragnie wskazać, że w jego opinii nie jest możliwe stwierdzenie, jakoby przychód powstawał w 2009 roku – wówczas nie były znane bowiem warunki transakcji, nie była znana wielkość wynagrodzenia za sprzedaż akcji oraz nie było zgody między stronami, co do podstawy prawnej realizacji transakcji. Fakt, że sprzedaż miała miejsce w 2009 roku wynika wyłącznie z tego, że B dokonało w 2009 roku przejęcia akcji Wnioskodawcy, co zostało uznane sądownie za działanie niezgodne z kodeksem spółek handlowych, a obecnie w 2014 roku nie było już możliwości odwrócenia skutków prawnych czynności zrealizowanych w 2009 roku.

Z tego względu należało przyjąć, że rzeczywista transakcja miała miejsce w 2009 roku, a warunki transakcji, w tym wysokość wynagrodzenia zostały ustalone dopiero 28 maja 2014 roku.

W takiej sytuacji Podatnik uważa, że w pełni uzasadnione jest stwierdzenie jakoby przychód ze sprzedaży akcji powstał dopiero w 2014 roku – dopiero wówczas po zakończeniu sporu z B strony zgodnie ustaliły wysokość wynagrodzenia za sprzedaż akcji. Ponadto dopiero w 2014 roku strony zgodnie ustaliły termin płatności wynagrodzenia, a więc moment od którego Podatnik mógł domagać się realizacji zobowiązania (28 maja 2014 r. ).

W konsekwencji w ocenie Podatnika dopiero w 2014 roku powstał po stronie Podatnika przychód należny.

W 2009 roku Podatnik kwestionował wielkość przysługującego mu wynagrodzenia oraz skuteczność przejęcia przez B, stąd nie mógł powstać przychód należny.

Jak podkreśliła Izba Skarbowa w Poznaniu w interpretacji z dnia 11 kwietnia 2012 roku (sygn. ILPB2/415-60/12-2/JK) „(...) aby można było uznać przychód za należny, czyli przychód przysługujący podatnikowi, powinien być on jednocześnie przychodem o znanej wartości. Przychód ten powstaje, gdy znana jest jego wartość”.

W świetle powyższego, skoro dopiero w 2014 roku Podatnik poznał wysokość wynagrodzenia należnego za sprzedaż dokonaną w 2009 roku, to wówczas spełniła się przesłanka do powstania przychodu należnego. Dopiero w 2014 roku Wnioskodawca mógł skutecznie domagać się zapłaty uzgodnionego w ugodzie sądowej wynagrodzenia za sprzedaż akcji.

Ponadto, Podatnik pragnie wskazać, że orzecznictwo sądowe potwierdza, jakoby przychód należny ze sprzedaży akcji powstawał dopiero w momencie upływu terminu do jego zapłaty, a nie w dniu zawarcia transakcji sprzedaży.

Przykładowo, w wyroku Naczelnego Sadu Administracyjnego z dnia 9 czerwca 2010 roku (sygn. akt II FSK 282/09) czytamy, że „także w judykaturze jednoznacznie przyjmuje się, że w momencie, gdy podatnik uzyskuje już roszczenie żądania zapłaty, a tym samym dochodzenia wierzytelności przed sądem powszechnym, to taka wierzytelność jako wymagalna staje się przychodem należnym w rozumieniu art. 17 ust. 1 pkt 6 updof. Do przychodów z kapitałów pieniężnych zalicza się tylko takie wierzytelności, które w danym momencie podatnikowi należą się, czyli są wymagalne, przy czym nie ma znaczenia, czy podatnik już faktycznie uzyskał świadczenie wynikające z takiej wierzytelności, czy też jeszcze nie. Ponieważ ustawa nie definiuje pojęcia „kwot należnych” przyjmuje się, że chodzi tu o tego typu przychody, co do których podatnikowi przysługuje skuteczne prawo ich domagania się od kontrahenta. Musi zatem być to należność, wynikająca z istniejącego stosunku prawnego, łączącego podatnika z jego dłużnikiem oraz powinien nastąpić termin wymagalności danej raty należności. Zatem kwoty należne trzeba utożsamiać z wymagalnymi świadczeniami. (...) Skoro na podstawie przedwstępnej umowy zastała między stronami zawarta umowa przyrzeczona, na podstawie której zapłata z tytułu sprzedaży udziałów nastąpi w dwóch ratach (częściach), tj. w dniu 7 listopada 2007 r. i 7 maja 2008 r., a stosownie do zasady swobody umów strony miały prawo do rozłożyć płatność ceny na 2 dowolne raty (części), to zasadnie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zinterpretował art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) updof w ten sposób, że przychód należny wynikający z umowy zawartej w 2007 r. powstanie z upływem każdego z wymienionych dni do zapłaty ceny, tj. dnia 7 listopada 2007 r. i dnia 7 maja 2008 r.”.

Przywołane orzeczenie jednoznacznie wskazuje, że przychód z tytułu sprzedaży akcji staje się należnym nie w dniu zawarcia transakcji, ale w dniu upływu terminu do zapłaty wynagrodzenia. Skoro strony ugody sądowej uzgodniły, że termin płatności wynagrodzenia za sprzedaż 945 akcji upływa 28 maja 2014 roku, to wówczas też powstał przychód należny.

Powyższe uwagi znajdują także akceptację w następujących orzeczeniach sądowych:

wyroku WSA w Rzeszowie z dnia 19 marca 2013 roku (sygn. akt I SA/Rz 74/13);
wyroku WSA we Wrocławiu z dnia 25 lutego 2010 roku (sygn. akt I SA/Wr 1796/09);
wyroku WSA w Łodzi z dnia 6 marca 2014 roku (sygn. akt nr I SA/Łd 1328/13) oraz
wyrok NSA z dnia 17 września 2009 roku (sygn. akt II FSK 549/03).

Podsumowując, Wnioskodawca uważa, że przychód z tytułu sprzedaży akcji dokonanej w 2009 roku powstał dopiero w momencie zgodnego ustalenia wynagrodzenia z tytułu realizacji transakcji, czyli w 2014 roku, gdyż dopiero wówczas Podatnik może skutecznie domagać się zapłaty wynagrodzenia od B oraz dopiero w tym momencie ustalona została wysokość wynagrodzenia.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że wydatki poniesione na zastępstwo prawne i koszty sadowe, jako bezpośrednio związane z przychodem uzyskanym ze sprzedaży akcji będą mogły stanowić koszty uzyskania przychodu.

Zgodnie bowiem z art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o PIT, za koszty uzyskania przychodów nie uznaje się wydatków na objęcie lub nabycie akcji; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych akcji.

Ustawodawca nie zdefiniował, co należy rozumieć pod pojęciem „wydatków na nabycie”. W doktrynie podatkowej ukształtował się natomiast pogląd, że „(...) określenie „wydatki na nabycie” oznacza, że do kosztów uzyskania przychodów - ale dopiero z chwilą sprzedaży udziałów lub akcji - zalicza się wydatki bezpośrednio warunkujące nabycie tych udziałów lub akcji, tj. takie, bez których poniesienia skuteczne nabycie udziałów lub akcji nie byłoby możliwe. Takimi wydatkami są np. cena zakupu udziałów (akcji), opłaty notarialne, prowizja biura maklerskiego, podatek od czynności cywilnoprawnych, związane z ich zakupem” (interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 20 września 2013 roku (sygn. ILPB3/423-294/13-2/AO).

Powyższe oznacza, że wydatek, który warunkował skuteczne nabycie akcji będzie mógł pomniejszać przychód podatkowy ze sprzedaży tychże papierów wartościowych.

W opinii Podatnika, wydatki poniesione przez niego na koszty sądowe i zastępstwo prawne, w tej konkretnej sytuacji, powinny być traktowane jako wydatki bezpośrednio związane z nabyciem przez niego akcji, a w konsekwencji wydatki takie są bezpośrednio związane z uzyskanym ze sprzedaży akcji przychodem.

Przede wszystkim wynika to z tego, że Wnioskodawcy nie zostałoby przyznane prawo własności akcji, gdyby nie wytoczone przez niego powództwo i prowadzony proces sądowy.

W dniu 23 października 2009 roku Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy B podjęło uchwałę o zmianie Programu Motywacyjnego, zgodnie z którą po zakończeniu współpracy Podatnika z B (które nastąpiło w dniu 31 października 2009) akcje Podatnika przeszły na B. Ponadto, w dniu 13 listopada 2009 roku Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy B podjęło uchwałę o umorzeniu akcji przejętych od Podatnika. W świetle podjętych uchwał Podatnik przestał więc być właścicielem spornych akcji.

Podatnik zakwestionował prawomocność podjętych uchwał. W przypadku, gdyby Podatnik nie zakwestionował na drodze sądowej prawomocności podjętych przez Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy B uchwał Podatnik nie doprowadziłby do zawarcia w dniu 28 maja 2014 roku ugody sądowej, która niejako potwierdziła prawo własności Podatnika do spornych akcji oraz określiła wynagrodzenie za ich zbycie.

W analizowanej sytuacji to właśnie koszty prawne (zastępstwo prawne i koszty sądowe) doprowadziły do potwierdzenia prawa własności Podatnik do spornych akcji, co w konsekwencji doprowadziło do uzyskania przychodu z ich sprzedaży. W takiej sytuacji uprawnione jest twierdzenie Wnioskodawcy, że bez poniesienia wydatków na obsługę prawną oraz koszty sądowe nie można byłoby bezspornie uznać, iż jest on właścicielem akcji.

Należy zwrócić uwagę, że w analizowanej sytuacji koszty prawne nie mają charakteru kosztu pośredniego ponoszonego tylko w celu sprawnego przeprowadzenia procesu zakupu akcji (jak to zazwyczaj ma miejsce). Wynika to z faktu, że prawo własności akcji przysługujące Podatnikowi było kwestionowane i podważane przez B. Poniesienie kosztów prawnych oraz sądowych pozwoliło Wnioskodawcy niejako odzyskać prawo własności akcji i uzyskać przychody z ich sprzedaży.

W tej konkretnej sprawie zatem poniesienie kosztów prawnych i sądowych było podstawowym warunkiem do bezspornego ustalenia, że Wnioskodawca posiada prawo własności akcji, a w późniejszej fazie dla uzyskania przychodu ze sprzedaży akcji.

Powyższe rozumowanie Podatnika potwierdza wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 8 stycznia 2013 roku (sygn. akt. I SA/Gl 730/12), w którym czytamy, że „wydatkiem na nabycie akcji w rozumieniu analizowanego uregulowania nie jest wyłącznie cena, którą skarżąca Spółka uiści (uiściła) nabywając te akcje. Są to też wydatki, bez których nie byłoby możliwe skuteczne nabycie akcji”.

Ponadto potwierdzenie, że koszty prawne mogą pomniejszać podstawę opodatkowania z tytułu sprzedaży akcji znajduje się w interpretacji Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 5 lutego 2009 roku (sygn. IBPBII/2/415-52/08/MM), w której czytamy, że „poniesione przez wnioskodawcę wydatki związane z opłaceniem pomocy prawnej i usług doradczych, mogą stanowić koszt uzyskania przychodu i tym samym pomniejszyć wysokość dochodu do opodatkowania”.

Należy podkreślić, że w sprawie Podatnika skuteczne nabycie akcji nie byłoby możliwe bez wytoczenia procesu sądowego i bez przejścia drogi prawnej, gdyż B nie chciał uznać prawa własności akcji Wnioskodawcy. Podatnik musiał ponieść szereg kosztów prawnych i sądowych, aby prawo własności akcji zostało mu bezspornie przypisane.

Oznacza to, że bez poniesienia ciężaru kosztów prawnych i sądowych nie doszłoby do skutecznego nabycia akcji przez Podatnika.

Podsumowując, w świetle przedstawionych argumentów Podatnik uważa, że w jego sprawie wydatki na koszty sądowe i zastępstwo procesowe bezpośrednio wiążą się z nabyciem akcji, a zatem w momencie sprzedaży papierów wartościowych mogą pomniejszać przychód ze sprzedaży akcji.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest:

prawidłowe w odniesieniu do pytania nr 1
nieprawidłowe w pozostałym zakresie.

Na wstępie należy zaznaczyć, że niniejszą interpretację oparto na przepisach prawa podatkowego obowiązujących w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym we wniosku stanie faktycznym, bowiem niniejsza interpretacja stanowi ponowne rozstrzygnięcie tej samej sprawy w wyniku orzeczenia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 2 lipca 2015 r. sygn. akt I SA/Po 599/15 i orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 listopada 2017 r. sygn. akt II FSK 3091/15.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 200 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do brzmienia art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy jednym ze źródeł przychodów są m.in. kapitały pieniężne.

Jak wynika z art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ustawy, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych.

Przy ustalaniu wartości przychodów, o których mowa w ust. 1 pkt 4 lit. c), pkt 6, 7, 9 i 10, stosuje się odpowiednio przepisy art. 19 (art. 17 ust. 2 cyt. ustawy).

Artykuł 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej. Przepis art. 14 ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.

Stosownie do art. 30b ust. 1 ww. ustawy, od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, w tym z realizacji praw wynikających z tych instrumentów, z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu..

Na podstawie ust. 2 pkt 4 tego artykułu dochodem, o którym mowa w ust. 1, jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia udziałów (akcji) a kosztami uzyskania przychodów określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f oraz art. 23 ust. 1 pkt 38.

W świetle powyższych przepisów, przychody z odpłatnego zbycia akcji stanowią przychody z kapitałów pieniężnych.

Zatem w przypadku uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia akcji, opodatkowaniu podlega przychód pomniejszony o stosowne koszty.

Z przedstawionego we wniosku o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego opisu wynika, że w ugodzie zawartej przez Wnioskodawcę stwierdzono, że „(Wnioskodawca – przyp. aut.) ... niniejszym potwierdza dokonanie sprzedaży Akcji ze skutkiem na dzień 31 października 2009 za cenę określoną w punkcie 3 płatną w terminie określonym w punkcie 3 (Wynagrodzenie”)”. Wynagrodzenie zostało zapłacone – zgodnie z terminem płatności – w dniu 28 maja 2014.

Odnośnie ustalenia momentu uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia akcji zauważyć należy, że skutki powyższego działania dla celów podatkowych określa art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przepis ten stanowi, że przychodem z odpłatnego zbycia akcji będzie przychód należny choćby nie został faktycznie otrzymany.

Jednakże przepisy prawa podatkowego nie wprowadzają definicji legalnej pojęcia „przychody należne”.

W takiej sytuacji – za zdaniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu wyrażonym w wyroku z dnia 2 lipca 2015 r. sygn. akt I SA/Po 599/15, które zaaprobował również Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 17 listopada 2017 r. sygn. akt II FSK 3091/15 – stwierdzić należy, że „przychód należny” powstaje w dacie, kiedy określona kwota przysługującego podatnikowi świadczenia pieniężnego staje się wymagalna i może on domagać się jej zapłaty. Innymi słowy przychód powstaje, kiedy podatnik może się domagać, aby stanowiąca go kwota została mu przekazana. W celu ustalenia, kiedy podatnik uzyskał przychód istotna jest więc data, w której wynikający z umowy obowiązek spełnienia świadczenia (dokonania zapłaty) powinien nastąpić. Mając powyższe na uwadze i odnosząc się do wskazanych we wniosku okoliczności faktycznych, należy stwierdzić – za stanowiskiem obu sądów wyrażonym w ww. judykatach – że w przedmiotowej sprawie istotne znaczenie ma ten fragment zawartej przez Skarżącego ugody sądowej, który określa wysokość ceny oraz termin jej płatności, a nadto bezsporny fakt, że zgodnie z tak określonym terminem, płatność nastąpiła w 2014 r. Uznanie przez strony ugody, że sama transakcja sprzedaży miała miejsce w 2009 r., wynikało z faktu uprzedniego umorzenia akcji i braku możliwości odwrócenia skutków prawnych tej czynności, mimo późniejszego stwierdzenia jej nieważności przez sąd powszechny.

W konsekwencji – podsumowując tą część interpretacji – stwierdzić należy, że datą powstania przychodu należnego, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych rodzącego powstanie obowiązku podatkowego z tytułu sprzedaży akcji jest dzień 28 maja 2014 r., a więc dzień w którym przychód należny Wnioskodawcy stał się wymagalny. Zatem stanowisko Wnioskodawcy w tym zakresie należało uznać za prawidłowe.

W odniesieniu natomiast do pytania nr 2 Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, co następuje.

Stosownie do art. 22 ust. 1 ww. ustawy kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie wskazują enumeratywnie, jakie wydatki mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów. Możliwość zaliczenia konkretnego wydatku do kategorii kosztów uzyskania przychodów uzależniona została od istnienia między nim, a osiągniętym przychodem związku przyczynowo – skutkowego. Ponadto, celem ponoszonego kosztu powinno być osiągnięcie przychodu i jednocześnie przedmiotowy wydatek nie może znajdować się wśród wymienionych w art. 23 ww. ustawy.

Jak wskazano w pierwszej części uzasadnienia niniejszej interpretacji, zgodnie z art. 30b ust. 2 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dochodem, o którym mowa w ust. 1, jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia udziałów (akcji) a kosztami uzyskania przychodów określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f oraz art. 23 ust. 1 pkt 38.

W świetle natomiast art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia albo umorzenia tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 3e.

W konsekwencji powyższych zapisów kosztem uzyskania przychodu z tytułu zbycia akcji są więc wydatki poniesione na nabycie zbywanych akcji.

Tak więc do kosztów uzyskania przychodów z tytułu zbycia akcji ustawodawca nie zaliczył kosztów, które wskazuje Wnioskodawca.

Nie sposób się zgodzić z Zainteresowanym, że Wnioskodawcy nie zostałoby przyznane prawo własności akcji, gdyby nie wytoczone przez Niego powództwo i proces sądowy.

Jak bowiem wynika, z treści wniosku dzięki procesowi Wnioskodawca uzyskał (oczekiwane) wynagrodzenie za zbycie akcji, a nie prawo własności akcji, na co zresztą wskazuje Zainteresowany we własnym stanowisku w sprawie oceny prawnej zaistniałego stanu faktycznego używając sformułowań: W analizowanej sytuacji to właśnie koszty prawne (zastępstwo prawne i koszty sądowe) doprowadziły do potwierdzenia prawa własności Podatnika do spornych akcji, co w konsekwencji doprowadziło do uzyskania przychodu z ich sprzedaży. W takiej sytuacji uprawnione jest twierdzenie Wnioskodawcy, że bez poniesienia wydatków na obsługę prawną oraz koszty sądowe nie można byłoby bezspornie uznać, iż jest on właścicielem akcji.

Tak więc poniesione przez Zainteresowanego koszty doprowadziły do potwierdzenia, że Zainteresowany posiadał prawo własności akcji i dzięki temu uzyskał wynagrodzenie ze zbycia akcji, a nie doprowadziły do nabycia, czy chociażby powtórnego nabycia akcji.

W konsekwencji powyższej konstatacji, kosztów prowadzonego procesu – co również potwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w wyroku z dnia 2 lipca 2015 r. sygn. akt I SA/Po 599/15 – nie można uznać za wydatki na nabycie akcji, w związku z czym stanowisko Zainteresowanego w tym zakresie należało uznać za nieprawidłowe.

Reasumując, stwierdzić należy, że – w przedmiotowej sprawie – datą powstania przychodu należnego, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych rodzącego powstanie obowiązku podatkowego z tytułu sprzedaży akcji jest dzień 28 maja 2014 r., a więc dzień w którym przychód należny Wnioskodawcy stał się wymagalny. Natomiast wydatki poniesione na zastępstwo prawne i koszty sądowe nie stanowią kosztu uzyskania przychodu.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin