Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0112-KDIL1-2.4012.496.2017.1.AW
z 4 grudnia 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 28 września 2017 r. (data wpływu 3 października 2017 r.), uzupełnionym pismem z dnia 24 listopada 2017 r. (data wpływu 24 listopada 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania go za podatnika podatku od towarów i usług z tytułu uczestnictwa w strukturze cash poolingu w relacji z pozostałymi uczestnikami – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 października 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania go za podatnika podatku od towarów i usług z tytułu uczestnictwa w strukturze cash poolingu w relacji z pozostałymi uczestnikami. Wniosek uzupełniono pismem z dnia 24 listopada 2017 r. o doprecyzowanie opisu sprawy.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

S.A. (dalej: Spółka lub Wnioskodawca) jest producentem i dystrybutorem systemów instalacyjnych z tworzyw sztucznych dla budownictwa mieszkaniowego, komercyjnego i infrastrukturalnego. Wnioskodawca jest osobą prawną, polskim rezydentem podatkowym posiadającym nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce.

Wnioskodawca wraz z innymi spółkami zależnymi ze swojej grupy kapitałowej oraz spółką z grupy będącą agentem rozliczeniowym (dalej: Uczestnicy) zawarł z bankiem mającym siedzibę za granicą (dalej: Bank) oraz bankiem mającym siedzibę w Polsce umowę o koncentrację gotówki, tj. Target Balancing Agreement – Accesion Agreement (dalej: Umowa), których rezultatem będzie świadczenie przez Bank usługi cash poolingu.

Stronami Umowy są spółki zależne, które wraz ze Spółką wchodzą w skład jednej grupy kapitałowej, przy czym są to zarówno polscy rezydenci podatkowi, jak i podmioty mające status nierezydentów.

W Umowie Wnioskodawca nie pełni roli Pool Leadera, tj. podmiotu, na którego rachunku będzie miała miejsce konsolidacja środków. Rolę Pool Leadera (agenta rozliczeniowego) pełnić będzie wskazany podmiot zagraniczny.

Umowa dotyczy zarządzania płynnością finansową Uczestników. Oznacza to, że na ich podstawie Bank świadczy na rzecz Wnioskodawcy oraz pozostałych Uczestników, tzw. usługę cash poolingu. Celem usługi świadczonej przez Bank jest zwiększenie efektywności zarządzania środkami finansowymi Uczestników poprzez optymalne wykorzystanie nadwyżek środków pieniężnych oraz zminimalizowanie kosztów finansowania działalności gospodarczej prowadzonej przez te podmioty. Zgodnie z treścią tych umów Uczestnicy udzielą Pool Leaderowi pełnomocnictwa do dokonywania szeregu czynności administracyjnych umożliwiających wykonywanie Umowy, takich jak np. dokonywanie zmian hierarchii Rachunków, parametrów technicznych konsolidacji, czy też np. zamawianie i rezygnacja z niektórych opcjonalnych dodatkowych usług bankowych związanych z przedmiotową usługą. Możliwe jest także, że Pool Leader będzie odpowiedzialny za przekazywanie Bankowi informacji dotyczących wysokości oprocentowania stosowanego dla rozliczeń pomiędzy Pool Leaderem a Uczestnikami, które Bank będzie rozliczał. Oprocentowanie będzie ustalane na warunkach rynkowych i będzie uzgadniane pomiędzy Pool Leaderem a Uczestnikami.

W celu rozpoczęcia korzystania z usługi cash poolingu na podstawie Umowy, Wnioskodawca oraz pozostałe spółki z grupy kapitałowej wskazały w Umowie rachunki bankowe (dalej: Rachunek), które będą wykorzystywane w strukturze cash poolingu.

Na podstawie Umowy, systemem zarządzania środkami pieniężnymi objęte zostaną Rachunki, które mogą być prowadzone w walucie polskiej (PLN) oraz w walucie obcej. Zgodnie z Umową, z tytułu uczestnictwa w strukturze cash poolingu Bank będzie pobierał od Uczestników (w tym, Pool Leadera) określone opłaty związane z usługami świadczonymi przez Bank na rzecz każdego z Uczestników cash poolingu.

Mechanizm cash poolingu w ramach Umowy jest oparty o mechanizm określany jako „sweeping”, czyli „zerowanie” sald, polegający na przenoszeniu sald z kont bankowych – z rachunku podstawowego na rachunek konsolidujący. Rachunki w ramach Umowy mogą być podzielone na następujące kategorie:

1. Rachunek Podstawowy (Source Account), który jest najniższy w hierarchii, (dalej: Rachunek Podstawowy),
2. Rachunek Konsolidujący (Header Account), który znajduje się na szczycie w hierarchii (dalej: Rachunek Pool Leadera).
   
   

W przypadku wystąpienia na Rachunku Podstawowym salda dodatniego, „sweeping” polega na transferze tych środków na Rachunek Pool Leadera. Jeśli zaś na Rachunku Podstawowym występuje saldo ujemne, to „sweeping” polega na transferze środków z Rachunku Pool Leadera na Rachunek Podstawowy. Transfery te będą dokonywane codziennie, a ich celem jest doprowadzenie Rachunku Podstawowego Uczestnika do salda zerowego lub innego określonego na stałe w umowie. W efekcie na początku każdego następnego dnia roboczego, po przeprowadzeniu „sweepingu” (transferu sald), saldo na każdym rachunku wynosić będzie zero albo będzie wykazywać kwotę uzgodnioną uprzednio jako saldo docelowe.

Pool Leader będzie odpowiedzialny za zapewnienie odpowiedniej płynności całej grupy. Rachunek Pool Leadera będzie przez cały czas miał wystarczające pokrycie w środkach, czy to poprzez środki własne (dodatnie) Pool Lidera, czy też dostępny kredyt w rachunku (np. zw.: „overdraft”) zapewniając tym samym możliwość wykonywania transferów określanych jako „sweeping”.

W związku z udziałem w transakcji cash poolingu, Wnioskodawcy mogą przysługiwać odsetki od Pool Leadera, bądź też Spółka może być zobowiązana do zapłaty odsetek od środków pozyskanych od Pool Leadera w ramach systemu cash poolingu.

Uczestnicy w ramach opisanej struktury cash poolingu nie będą świadczyć sobie wzajemnie usług i nie będą otrzymywać z tego tytułu wynagrodzenia. Jedyne wynagrodzenie będzie dotyczyło prawa do odsetek. W związku z pełnieniem funkcji Agenta, w opisanej strukturze Pool Leader, nie będzie otrzymywał wynagrodzenia od pozostałych członków Struktury. Funkcja ta ma charakter techniczny i służy poprawnemu z prawnego oraz rachunkowego punktu widzenia działaniu Umowy.

W uzupełnieniu z dnia 24 listopada 2017 r. Wnioskodawca doprecyzował, że zdarzenie przyszłe dotyczy jedynie uczestnictwa Spółki w relacji z pozostałymi uczestnikami cash poolingu. Relacja z Bankiem pozostaje poza zakresem niniejszego wniosku.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy z tytułu uczestnictwa w strukturze cash poolingu – opisanej w zdarzeniu przyszłym – Wnioskodawca będzie podatnikiem podatku od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy, Wnioskodawcy, z tytułu uczestnictwa w strukturze cash poolingu nie będzie podatnikiem podatku od towarów i usług.

Cash pooling nie został bezpośrednio uregulowany prawnie przez polskiego ustawodawcę, dlatego jego zasady tworzone są w oparciu o zasadę swobody kontraktowania.

W ramach cash poolingu należy rozróżnić:

1. uczestnictwo w cash poolingu,
2. usługi wykonywane przez Bank na rzecz uczestników cash poolingu.
   
   

Zgodnie z Umową, której dotyczy wniosek, Bank będzie wykonywał na rzecz Uczestników szereg czynności składających się łącznie na jedną usługę w postaci kompleksowej usługi zarządzania płynnością finansową, czyli cash pooling. W praktyce więc, to Bank jako usługodawca, a więc podmiot organizujący operacje konsolidacji środków pieniężnych podmiotów uczestniczących w strukturze cash poolingu, dla tych usług jest podatnikiem VAT.

Natomiast odsetki otrzymywane przez Wnioskodawcę od nadwyżek naliczane w konsekwencji zarządzania przez Bank środkami na Rachunkach, nie będą stanowiły wynagrodzenia za świadczenie usług. Tym samym, Wnioskodawca nie będzie otrzymywał żadnego wynagrodzenia z tytułu uczestnictwa w strukturze cash poolingu. Zatem, usługa cash poolingu jest usługą, wykonywaną przez Bank. Natomiast uczestnictwo w strukturze cash poolingu nie jest żadnym świadczeniem.

Należy pamiętać, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów/świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi bowiem być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonywaniem działa jako podatnik podatku VAT.

Oznacza to, że Wnioskodawca z tytułu uczestnictwa w strukturze cash poolingu nie będzie podatnikiem podatku VAT, a czynności dokonywane przez Wnioskodawcę w ramach struktury cash poolingu nie będą stanowiły odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

Podobne stanowisko jest konsekwentnie potwierdzane przez organy podatkowe. I tak, przykładowo w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 24 sierpnia 2017 r. sygn. 0111-KDIB3-1.4012.226.2017.2.WN oraz w interpretacji z dnia 17 sierpnia 2017 r. sygn. 0114-KDIP1-1.4012.284.2017.1.DG.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r., poz. 1221, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów na terytorium kraju;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
   
   

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Definicja świadczenia usług ma charakter dopełniający definicję dostawy towarów i jest wyrazem realizacji powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatnika w ramach działalności gospodarczej.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi – co do zasady – usługę w rozumieniu ustawy. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

• w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
• świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).
  
  

Należy podkreślić, że oba ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Art. 15 ust. 1 ustawy stanowi, że podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca wraz z innymi spółkami zależnymi ze swojej grupy kapitałowej oraz spółką z grupy będącą agentem rozliczeniowym (Uczestnicy) zawarł z bankiem mającym siedzibę za granicą oraz bankiem mającym siedzibę w Polsce Umowę o koncentrację gotówki, których rezultatem będzie świadczenie przez Bank usługi cash poolingu.

W Umowie Wnioskodawca nie pełni roli Pool Leadera, tj. podmiotu, na którego rachunku będzie miała miejsce konsolidacja środków. Umowa dotyczy zarządzania płynnością finansową Uczestników. Oznacza to, że na ich podstawie Bank świadczy na rzecz Wnioskodawcy oraz pozostałych Uczestników, tzw. usługę cash poolingu. Celem usługi świadczonej przez Bank jest zwiększenie efektywności zarządzania środkami finansowymi Uczestników poprzez optymalne wykorzystanie nadwyżek środków pieniężnych oraz zminimalizowanie kosztów finansowania działalności gospodarczej prowadzonej przez te podmioty.

W celu rozpoczęcia korzystania z usługi cash poolingu na podstawie Umowy, Wnioskodawca oraz pozostałe spółki z grupy kapitałowej wskazały w Umowie rachunki bankowe, które będą wykorzystywane w strukturze cash poolingu.

Mechanizm cash poolingu w ramach Umowy jest oparty o mechanizm określany jako „sweeping”, czyli „zerowanie” sald, polegający na przenoszeniu sald z kont bankowych – z rachunku podstawowego na rachunek konsolidujący.

Uczestnicy w ramach opisanej struktury cash poolingu nie będą świadczyć sobie wzajemnie usług i nie będą otrzymywać z tego tytułu wynagrodzenia. Jedyne wynagrodzenie będzie dotyczyło prawa do odsetek. W związku z pełnieniem funkcji Agenta, w opisanej strukturze Pool Leader, nie będzie otrzymywał wynagrodzenia od pozostałych członków Struktury. Funkcja ta ma charakter techniczny i służy poprawnemu z prawnego oraz rachunkowego punktu widzenia działaniu Umowy.

Na tle powyższego opisu sprawy Wnioskodawca powziął wątpliwości w zakresie uznania go za podatnika podatku od towarów i usług z tytułu uczestnictwa w strukturze cash poolingu w relacji z pozostałymi uczestnikami.

Należy wskazać, że umowa cash poolingu jest formą efektywnego zarządzania środkami finansowymi, stosowaną przez podmioty należące do jednej grupy kapitałowej lub podmioty powiązane ekonomicznie w jakikolwiek inny sposób. Sprowadza się ona do koncentrowania środków pieniężnych z jednostkowych rachunków poszczególnych podmiotów na wspólnym rachunku grupy i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą, przy wykorzystaniu korzyści skali. Pozwala to na kompensowanie przejściowych nadwyżek, wykazywanych przez jedne z podmiotów, z przejściowymi niedoborami zaistniałymi u innych podmiotów. Dzięki temu dochodzi do minimalizowania kosztów kredytowania działalności podmiotów z grupy, poprzez kredytowanie się przy wykorzystaniu środków własnych grupy. Zarządzający systemem w ramach umowy zapewnia dla wszystkich uczestników systemu środki finansowe na pokrycie sald ujemnych, a w przypadku wystąpienia sald dodatnich na rachunkach uczestników to na jego rachunek trafiają środki finansowe.

Zatem z uwagi na charakterystyczne cechy przedstawionego systemu należy stwierdzić, że usługa cash poolingu jest usługą wykonywaną przez bank. Natomiast uczestnictwo w strukturze cash poolingu nie stanowi żadnego świadczenia.

Należy bowiem pamiętać, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów/świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi bowiem być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonywaniem działa jako podatnik podatku VAT.

Biorąc po uwagę powyższe należy stwierdzić, że czynności wykonywane przez Wnioskodawcę w ramach struktury cash poolingu w relacji z pozostałymi Uczestnikami, nie będą stanowiły odpłatnego świadczenia usług, lecz jedynie czynności pomocnicze, konieczne dla efektywnego wyświadczenia przez Bank usług kompleksowego zarządzania płynnością finansową. Zatem, Spółka nie będzie świadczyła jakichkolwiek usług – w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy – na rzecz innych Uczestników systemu.

Tym samym, Wnioskodawca z tytułu uczestnictwa w strukturze cash poolingu nie będzie działał w charakterze podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.