2017.07.06 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP3-2.4015.23.2017.1.MZ
z 6 lipca 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 8 czerwca 2017 r. (data wpływu 20 czerwca 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia tytułem darowizny oraz sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 czerwca 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia tytułem darowizny oraz sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe.

Stan faktyczny

W dniu 21 lipca 2014 roku Wnioskodawczyni(dalej: „Wnioskodawczyni”) nabyła tytułem darowizny od swoich rodziców Kazimierza i Małgorzaty M., na podstawie aktu notarialnego sporządzonego przez notariusza, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego o powierzchni 53,10 m². Mieszkanie będące przedmiotem darowizny.

Zgodnie z treścią aktu notarialnego podatek od spadków i darowizn, z tytułu nabycia w drodze darowizny spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, nie został pobrany na podstawie art. 4a Ustawy z dnia 28 lipca 1983 roku o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2016 r. poz. 205 z późn. zm.) (dalej „Ustawa”).

Zdarzenie przyszłe

Wnioskodawczyni w przedmiotowym mieszkaniu zameldowana jest od roku 1998. Jednak ze względu na plany związane z zawarciem związku małżeńskiego oraz fakt, iż mieszkanie jest nieprzystosowane dla rodziny z dzieckiem, Wnioskodawczyni planuje sprzedaż mieszkania przed upływem 5 lat od dnia zawarcia umowy darowizny w drodze aktu notarialnego.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

W związku z opisanym wyżej stanem faktycznym oraz zdarzeniem przyszłym tj. planowaną sprzedażą przez Wnioskodawczynię, będącego przedmiotem darowizny, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, zadano następujące pytania:

Czy nabycie przez Wnioskodawczynię w drodze darowizny dokonanej na jej rzecz przez jej rodziców w formie aktu notarialnego, spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, korzysta ze zwolnienia w podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 4a Ustawy?
W przypadku udzielenia odpowiedzi twierdzącej na pytanie nr 1, czy w sytuacji gdy sprzedaż spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, nastąpi przed upływem 5 lat od dnia zawarcia umowy darowizny, Wnioskodawczyni będzie zobowiązana do zapłaty podatku od spadków i darowizn w związku z otrzymaną darowizną?
W przypadku udzielenia odpowiedzi przeczącej na pytanie nr 1, czy w sytuacji, gdy sprzedaż spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, nastąpi przed upływem 5 lat od dnia zawarcia umowy darowizny, Wnioskodawczyni będzie zobowiązana do zapłaty podatku od spadków i darowizn w związku z otrzymaną darowizną mimo, iż sprzedaż przedmiotowego prawa do lokalu mieszkalnego jest niezbędna ze względu na konieczność zmiany miejsca zamieszkania Wnioskodawczyni?

Zdaniem Wnioskodawcy,

Ad. 1

Zdaniem Wnioskodawczyni nabycie w drodze darowizny dokonanej na jej rzecz przez jej rodziców w formie aktu notarialnego, spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, korzysta ze zwolnienia w podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 4a Ustawy.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 Ustawy przedmiotem opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn jest nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Zakres opodatkowania obejmuje również nabycie praw majątkowych w drodze darowizny a zgodnie z art. 5 Ustawy, obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. Pojęcie darowizny zdefiniowane zostało w art. 888 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r. poz. 380 z późn. zm.) zgodnie z którym przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Celem darowizny jest dokonanie nieodpłatnego przysporzenia na rzecz obdarowanego kosztem majątku darczyńcy. Darowizna może polegać zarówno na przesunięciu do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych formach dyspozycji majątkowych darczyńcy, prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego – do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.

Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny. Należy zaznaczyć, że ustawodawca nie wymaga żadnej szczególnej formy oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny. Natomiast z treści art. 890 § 1 Kodeksu wynika, że oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

Zasadą jest zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 Ustawy, iż opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 9637 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

Z kolei w myśl art. 14 Ustawy zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe, natomiast do I grupy podatkowej zalicza się małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Zgodnie z art. 4a Ustawy z dnia 28 lipca 1983 roku o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku.

Należy zwrócić uwagę, iż w myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 Ustawy, przy nabyciu w drodze darowizny - obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia.

Tak więc warunkiem zastosowania zwolnienia, o którym mowa w art. 4a Ustawy jest:

nabycie rzeczy lub praw majątkowych przez określoną grupę osób tzw. zerową grupę podatkową (nie jest to pełna I grupa podatkowa gdyż nie obejmuje zięcia, synowej i teściów) oraz
zgłoszenie nabycia rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego.

W przedmiotowej sprawie Wnioskodawczyni nabyła w drodze darowizny spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego, które jest prawem majątkowym, o którym mowa w art. 4a ust. 1 Ustawy. Nabycie nastąpiło od rodziców a więc jest to nabycie prawa majątkowego przez zstępną. Oznacza to, że iż spełniony został pierwszy z wyżej przytoczonych warunków zwolnienia tj. nabycie prawa majątkowego przez określoną grupę osób. Ponieważ nabycie nastąpiło w drodze umowy zawartej w formie aktu notarialnego, na podstawie art. 4a ust. 4 pkt 2 Ustawy. Wnioskodawczyni była zwolniona z obowiązku zgłoszenia nabycia, o którym mowa w drugim z przytoczonych wyżej warunków zwolnienia. Przepis ten (art. 4a ust. 4 pkt 2 Ustawy) bowiem stanowi, iż obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.

W efekcie spełniona została hipoteza normy prawnej zakodowanej w art. 4a Ustawy, a nabycie w drodze darowizny od rodziców przez Wnioskodawczynię spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego korzystało ze zwolnienia w podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 4a Ustawy.

Ad.2

W przypadku uznania, iż zwolnienie w podatku od spadków i darowizn nastąpiło na podstawie art. 4a Ustawy, zdaniem Wnioskodawczyni fakt, iż sprzedaż nabytego w drodze darowizny, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, nastąpi przed upływem 5 lat od dnia zawarcia umowy darowizny nie ma znaczenia z punktu widzenia prawa Wnioskodawczyni do zwolnienia.

Jak już wskazano wyżej, warunkiem zwolnienia w podatku od spadków i darowizn, nabycia prawa majątkowego w drodze darowizny otrzymanej przez m.in. zstępnych, jest złożenia stosownego zgłoszenia w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego. Obowiązek zgłoszenia nie występuje, jeżeli nabycia dokonano na podstawie aktu notarialnego tak jak w przedmiotowej sprawie. Prezentowane wyżej warunki są jedynymi warunkami, przewidzianymi przepisami prawa, których spełnienie jest konieczne dla skorzystania ze zwolnienia podatkowego na podstawie art. 4a Ustawy. Brak jest bowiem przepisów, które ograniczałyby to prawo. Tym bardziej brak jest podstawy prawnej aby wywodzić, iż sprzedaż nabytego w ten sposób prawa majątkowego lub rzeczy skutkuje ograniczeniem prawa do skorzystania ze zwolnienia na podstawie art. 4a Ustawy. Takie ograniczenie występuje tylko na podstawie art. 16 ust. 2 Ustawy w przypadku tzw. ulgi mieszkaniowej. Zgodnie z art. 16 ust. 2 pkt 5 Ustawy, jednym z warunków skorzystania ze zwolnienia o którym mowa w art. 16 ust. 1 Ustawy jest wymóg zamieszkiwania, będąc zameldowanym na pobyt stały, w nabytym lokalu lub budynku i nie dokonywania jego zbycia przez okres 5 lat od dnia złożenia zeznania podatkowego, zawarcia umowy darowizny lub od dnia zamieszkania potwierdzonego zameldowaniem na pobyt stały. Warunek ten dotyczy jednak tylko zwolnienia o którym mowa w art. 16 Ustawy i nie ma on zastosowania do zwolnienia na podstawie art. 4a Ustawy. Wynika to nie tylko z braku odpowiednich regulacji w tym zakresie, ale również z konstrukcji samego przepisu oraz celu jego wprowadzenia. Zwrócił na to uwagę Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 12 kwietnia 2013 roku (sygn. akt II FSK 1628/11), w którym skład orzekający stwierdził, iż „Naczelny Sąd Administracyjny w swoich orzeczeniach niejednokrotnie już wskazywał, że wykładnia powołanego przepisu (art. 4a Ustawy – przypis Autora) nie może sprowadzać się do szukania sensu poszczególnych wyrazów, lecz powinna być połączona z analizą celu regulacji prawnej. Omawiana norma ma głównie cel społeczny, co wymaga zrekonstruowania jej treści przy łączeniu poszukiwania sensu użytych w niej wyrażeń z celem tej regulacji (por. R. Mastalski, Wprowadzenie do prawa podatkowego, Warszawa 1995, s. 102). Cel ten został wyraźnie określony jako „zapewnienie ochrony interesów majątkowych członków najbliższej rodziny”. Natomiast wprowadzenie warunków zgłoszenia i udokumentowanie darowizny miało na celu „zapewnienie szczelności systemu podatkowego” oraz „uzyskanie pewności prawnopodatkowej odnośnie nabytego majątku” by zapobiec fikcyjnym umowom darowizny sporządzanym wyłącznie dla zmniejszenia obciążeń podatkowych (zob. druk sejmowy nr 735 z 28 czerwca 2006 r.).

Ad. 3

W przypadku udzielenia odpowiedzi negatywnej na pytanie nr 1 i nie uznania, iż w przedmiotowej sprawie zwolnienie w podatku od spadków i darowizn nastąpiło na podstawie art. 4a Ustawy, zdaniem Wnioskodawczyni korzysta Ona ze zwolnienia, o którym mowa w art. 16 ust. 1 pkt 1 Ustawy nawet w przypadku sprzedaży nabytego w drodze darowizny, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, przed upływem 5 lat od dnia zawarcia umowy darowizny pod warunkiem, iż sprzedaż prawa jest niezbędna ze względu na konieczność zmiany miejsca zamieszkania Wnioskodawczyni.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 1 Ustawy w przypadku nabycia m.in. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie w drodze dziedziczenia, zapisu zwykłego, zapisu windykacyjnego, dalszego zapisu, polecenia testamentowego, darowizny lub polecenia darczyńcy przez osoby zaliczane do I grupy podatkowej, nie wlicza się do podstawy opodatkowania ich czystej wartości do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 m² powierzchni użytkowej budynku lub lokalu.

W myśl art. 16 ust. 2 Ustawy ulga przysługuje nabywcom, którzy łącznie spełniają następujące warunki:

w chwili nabycia posiadali obywatelstwo polskie,
nie są właścicielami innego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość.
nie przysługuje im spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego lub wynikające z przydziału spółdzielni mieszkaniowej: prawo do domu jednorodzinnego lub prawo do lokalu w małym domu mieszkalnym,
nie są najemcami lokalu lub budynku,
będą zamieszkiwać będąc zameldowanymi na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku i nie dokonają jego zbycia przez okres 5 lat od dnia złożenia zeznania podatkowego lub zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego – jeżeli w chwili złożenia zeznania lub zawarcia umowy darowizny nabywca mieszka i jest zameldowany na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku (w chwili zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego, Wnioskodawczyni była zameldowana oraz mieszkała w nabytym lokalu).

Poza warunkami określonymi w punktach 1-4 wyżej, które spełnione są przez Wnioskodawczynię, warunkiem skorzystania ze zwolnienia jest zakaz zbycia tego lokalu przez okres 5 lat od dnia złożenia zezwolenia podatkowego lub zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego – jeżeli w chwili złożenia zeznania lub zawarcia umowy darowizny obdarowany mieszka i jest zameldowany na pobyt stały w nabytym lokalu.

Biorąc pod uwagę, iż w opisanym stanie faktycznym Wnioskodawczyni zamierza dokonać zbycia mieszkania przed upływem 5 lat od otrzymanej darowizny, z cytowanych przepisów wynika, że nie może skorzystać ze zwolnienia. Należy jednak pamiętać, iż zgodnie z art. 16 ust. 7 pkt 2 ustawy nie stanowi podstawy do wygaśnięcia decyzji lub ustalenia zobowiązania podatkowego zbycie budynku lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość (udziału w budynku lub lokalu), albo spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego (udziału w takim prawie), jeżeli:

było ono uzasadnione koniecznością zmiany warunków lub miejsca zamieszkania,
przeznaczenie środków uzyskanych ze sprzedaży na nabycie innego budynku lub lokalu mieszkalnego (udziału w budynku lub lokalu) albo spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego (udziału w takim prawie), albo budowę innego budynku lub lokalu nastąpiło w całości w okresie dwóch lat od dnia zbycia i
łączny okres zamieszkiwania w zbytym i nabytym albo wybudowanym budynku lub lokalu, potwierdzonego zameldowaniem na pobyt stały wynosi 5 lat.

Oznacza to, że w przypadku spełnienia wszystkich trzech wyżej wymienionych warunków, Wnioskodawczyni będzie mogła korzystać ze zwolnienia nawet jeżeli zbycie mieszkania nastąpi przed upływem 5 lat od dnia zawarcia umowy darowizny.

Ponieważ nie ma wątpliwości co do tego, że wymogi określone w pkt b) i c) powyżej zostaną spełnione przez Wnioskodawczynię, szczegółowej analizie należy poddać możliwość spełnienia warunku określonego w pkt a) tj. obowiązek wykazania, że zbycie mieszkania było uzasadnione koniecznością zmiany warunków lub miejsca zamieszkania. Przyjmuje się, iż „konieczność zmiany warunków lub miejsca zamieszkania” w rozumieniu wyżej cytowanego przepisu to okoliczność wyjątkowa, która ma miejsce w sytuacji gdy jest to niezbędne dla egzystencji obdarowanego. Zwrócił na to uwagę Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w piśmie z dnia 8 czerwca 2012 r. nr IPPB2/436-188/12-2/MZ, w którym stwierdza, że „pomimo nie sprecyzowania w akcie prawnym, co należy rozumieć przez „konieczność zmiany warunków lub miejsca zamieszkania” należy przyjąć, że może to być jedynie wyjątkowa sytuacja życiowa podatnika. Innymi słowy winna ona mieć charakter obiektywny i imperatywny. Dla spełnienia tej przesłanki nie wystarczy zwykła potrzeba zmiany warunków mieszkaniowych. Będzie nią również zmiana miejsca pracy, choroba spadkodawcy/obdarowanego lub członków jego najbliższej rodziny z nim zamieszkujących. Innymi słowy każda sytuacja, która uniemożliwia dalszą egzystencję w nabytej nieruchomości. Wreszcie zakup nowej nieruchomości lub jej budowa zmierzają do poprawy niedostatecznych warunków mieszkaniowych nabywcy i jego rodziny. Podkreślić należy, że powołane powyżej przykłady ilustrujące ”konieczność zmiany warunków lub miejsca zamieszkania” nie wyczerpują wszystkich okoliczności mieszczących się w zakresie przedmiotowym użytego przez ustawodawcę zwrotu, bowiem każda sytuacja w jakiej znajduje się podatnik winna być rozpatrywana indywidualnie. Niemniej jednak wskazać należy, że konieczna zmiana warunków lub miejsca zamieszkania występuje wówczas, gdy korzystający z ulgi spadkobierca/obdarowany z uwagi na zaistniałą sytuację życiową nie może dłużej zamieszkiwać w nabytej w spadku nieruchomości.”

Tak więc zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, okolicznością uzasadniającą konieczność zmiany warunków lub miejsca zamieszkania może być zmiana miejsca pracy lub zakup nowej nieruchomości, jeżeli przyczyni się to do poprawy niedostatecznych warunków mieszkaniowych nabywcy i jego rodziny.

Z kolei Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 10 lutego 2011 r. sygn. akt VIII SA/Wa 1018/10 stwierdza, iż wykładnia nieostrego pojęcia „konieczność zmiany warunków mieszkaniowych” użytego art. 16 ust. 7 u.p.s.d., powinna być zdaniem Sądu dokonywana w sposób zgodny z przepisami art. 18, art. 47 i art. 71 ust. 1 zdanie pierwsze Konstytucji RP, nakazującymi podejmowanie przez państwo (organy Rzeczypospolitej Polskiej) takich działań dla dobra rodziny, które umacniają więzi między osobami tworzącymi rodzinę (gwarantują rodzinie ochronę i opiekę ze strony państwa). To zaś oznacza, że zmianę warunków mieszkaniowych (miejsca zamieszkania) spowodowaną zawarciem związku małżeńskiego (założeniem rodziny), należy uznać za konieczną w rozumieniu art. 16 ust. 7 u.p.s.d. Dalej w wyroku tym czytamy, iż „warto dodać, że w sprawie niniejszej, uzasadnioną konieczność zmiany warunków mieszkaniowych stanowi niewielki metraż lokalu mieszkaniowego nabytego przez skarżącą w drodze darowizny ((…) m² powierzchni), przed zawarciem małżeństwa. W XXI wieku małżonkowie mogą bowiem nie tylko subiektywnie, ale także obiektywnie rzecz biorąc, uznać za konieczną zmianę warunków mieszkaniowych, polegającą na nabyciu prawa do lokalu mieszkalnego o większej powierzchni, która pozwoli zaspokoić potrzeby mieszkaniowe dwóch dorosłych osób.”

Wnioskodawczyni zamierza dokonać sprzedaży nabytego w drodze darowizny spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkaniowego, ze względu na planowane zawarcie związku małżeńskiego. Lokal będący przedmiotem darowizny nie jest bowiem przystosowany do zamieszkania przez rodzinę planującą troje dzieci. Jest on jedynie dostosowany do zamieszkania przez maksymalnie dwie sprawne osoby dorosłe. Mieszkanie znajduje się na 11 pietrze, natomiast winda dojeżdża tylko do piętra 10, co oznacza, iż wózek dziecięcy wymaga ręcznego wniesienia po schodach. Dodatkowo nie ma w budynku miejsca, w którym można byłoby bezpiecznie wózek zostawić bez konieczności zabierania go na 11 piętro. Poza tym mieszkanie ma mały metraż, a jego funkcjonalność uwzględniając pojawienie się dzieci, jest mocno ograniczona. Są to dwa pokoje (salon połączony z kuchnią oraz sypialnia mieszcząca jedynie łóżko). Z tego powodu Wnioskodawczyni planuje wspólnie z przyszłym małżonkiem zakup nowego mieszkania, przystosowanego do 5 osobowej rodziny. W miejscowości tej mieszka przeważająca część rodziny narzeczonego (rodzice, rodzeństwo, stosunkowo młode babcie mające jeszcze siłę na opiekę nad prawnukami). Ponieważ Wnioskodawczyni nie posiada wolnych środków na zatrudnienie opiekunki, co było by konieczne w przypadku zamieszkania w nabytym w drodze darowizny lokalu fakt, iż w opiece nad dzieckiem pomoc zadeklarowali przyszli teściowi, nie pozostaje bez znaczenia w sprawie. Ponadto w związku z planowanym zawarciem związku małżeńskiego oraz zmianą miejsca zamieszkania, Wnioskodawczyni planuje zmienić miejsce pracy tak, aby było ono blisko miejsca zamieszkania oraz przedszkola i szkoły, do których będą uczęszczały dzieci.

Przytoczone okoliczności zdarzenia przyszłego wpisują się w tezy cytowanego wyżej wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, który uznał, że „zmianę warunków mieszkaniowych (miejsca zamieszkania) spowodowaną zawarciem związku małżeńskiego (założeniem rodziny), należy uznać za konieczną w rozumieniu art. 16 ust. 7 u.p.s.d. Oznacza to, iż sprzedaż przez Wnioskodawczynię spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego przed upływem 5 lat od zawarcia umowy darowizny, nie stanowi podstawy do ustalenia zobowiązania podatkowego w podatku od spadków i darowizn, gdyż będzie ona uzasadniona koniecznością zmiany warunków i miejsca zamieszkania Wnioskodawczyni.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r., poz. 768 z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;
darowizny, polecenia darczyńcy;
zasiedzenia;
nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

Podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci - art. 1 ust. 2 ww. ustawy.

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje – przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Z powołanych przepisów wynika, że podatnikiem podatku od spadków i darowizn jest wyłącznie nabywca własności rzeczy lub praw majątkowych, którym w niniejszym przypadku jest Wnioskodawczyni (obdarowana).

Według art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej kwotę wolną w wysokości 9.637 zł, jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej. W myśl art. 14 ust. 2 ww. ustawy zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe. Zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 1 do I grupy podatkowej zalicza się: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Natomiast stosownie do przepisu art. 4a ust. 1 powołanej wyżej ustawy zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
udokumentują - w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 – ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.

Zgodnie z art. art. 4a ust. 4 ww. ustawy obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub
nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego.

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej (art. 4a ust. 3 ww. ustawy).

Wyżej wymienione zwolnienie stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa (art. 4 ust. 4 cyt. ustawy).

W cytowanych przepisach nie zostały wyszczególnione ani rodzaj, czy charakter darowanych składników majątku objętych zwolnieniem, ani sposób, czy czas ich użytkowania, jak również ich maksymalną wartość. Stąd też, w przypadku nabycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, na podstawie umowy darowizny udokumentowanej aktem notarialnym, jak w niniejszej sprawie, należy stwierdzić, że zwolnienie to jest bezwarunkowe. Ustawodawca nie nakłada na podatnika tego podatku jakichkolwiek dodatkowych warunków. Tym samym, pod względem podatkowym, obdarowana bez utraty zwolnienia z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, może w każdej chwili, dokonać sprzedaży przedmiotu nabytego w drodze darowizny.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego wynika, że w dniu 21 lipca 2014 roku Joanna M. (dalej: „Wnioskodawczyni”) nabyła tytułem darowizny od swoich rodziców Kazimierza i Małgorzaty M., na podstawie aktu notarialnego sporządzonego przez notariusza, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego o powierzchni 53,10 m². Mieszkanie będące przedmiotem darowizny. Zgodnie z treścią aktu notarialnego podatek od spadków i darowizn, z tytułu nabycia w drodze darowizny spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, nie został pobrany na podstawie art. 4a Ustawy z dnia 28 lipca 1983 roku o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2016 r. poz. 205 z późn. zm.) (dalej „Ustawa”). Wnioskodawczyni w przedmiotowym mieszkaniu zameldowana jest od roku 1998. Jednak ze względu na plany związane z zawarciem związku małżeńskiego oraz fakt, iż mieszkanie jest nieprzystosowane dla rodziny z dzieckiem, Wnioskodawczyni planuje sprzedaż mieszkania przed upływem 5 lat od dnia zawarcia umowy darowizny w drodze aktu notarialnego.

Mając powyższe na uwadze należy wskazać, że z tytułu nabycia w drodze darowizny spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego od rodziców w 2014 r. Wnioskodawczyni skorzystała ze zwolnienia zawartego w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn. Nabycie nastąpiło na podstawie aktu notarialnego, zatem na Wnioskodawczyni nie ciążył obowiązek dokonania zgłoszenia ww. darowizny. Tym samym sprzedaż ww. mieszkania przed upływem 5 lat od dnia zawarcia umowy darowizny, nie spowoduje utraty powyższego zwolnienia. W związku z powyższym bezprzedmiotowe jest rozpatrywanie wniosku pod kątem zastosowania w powyższej sprawie art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia przedstawionego w stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego.

Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin