Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPP3/4512-619/16-2/KP
z 5 października 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.) oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 22 sierpnia 2016 r. (data wpływu 24 sierpnia 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zmniejszenia (korekty) podatku należnego od sprzedaży – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 sierpnia 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie sposobu wystawiania faktur korygujących oraz zmniejszenia (korekty) podatku należnego od sprzedaży.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest częścią międzynarodowej sieci klubów fitness i wellness. W ramach swojej działalności, Spółka oferuje usługi mające na celu zapewnianie klientom możliwości poprawy wydolności parametrów psychofizycznych, takich jak siła, sprawność fizyczna, zmniejszenie tkanki tłuszczowej ciała, rzeźbienie sylwetki oraz wytrzymałość organizmu (dalej: „Usługi”).

Korzystanie z Usług klubu jest możliwe po podpisaniu umowy członkowskiej pomiędzy danym użytkownikiem a Wnioskodawcą. Użytkownikami, których dotyczy niniejszy wniosek, są osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej (dalej: „Klienci”). Bez względu na fakt, iż Klienci nie są podatnikami VAT, Spółka wystawiała na ich rzecz faktury VAT dokumentujące sprzedaż Usług.

W związku z obowiązującą praktyką rynkową, potwierdzaną również powszechnie przez organy podatkowe w wydawanych interpretacjach indywidualnych, w przeszłych okresach rozliczeniowych (do 2014 r. włącznie) Spółka stosowała w odniesieniu do świadczonych Usług podstawową stawkę VAT, tj. 23%. Obecnie Spółka opodatkowuje świadczone usługi stawką obniżoną (8%), zgodnie ze stanowiskiem wynikającym m.in. z interpretacji ogólnej wydanej przez Ministra Finansów.

Mając na uwadze fakt, iż opodatkowanie Usług obniżoną stawką podatku zostało potwierdzone przez Ministra Finansów i nie budzi wątpliwości interpretacyjnych, Spółka planuje wystawić faktury korygujące do faktur, na których pierwotnie widniała stawka 23% VAT (zamiast prawidłowej stawki 8%). Faktury korygujące wystawione zostaną w formacie papierowym. Niemniej jednak, w celu ułatwienia ich dostarczenia do Klientów, na etapie po ich wystawieniu/sporządzeniu w formie papierowej, faktury korygujące zostaną przez Spółkę zeskanowane i przesłane odbiorcom pocztą e-mail (jako skan / obraz dokumentu papierowego). Wysyłka skanów faktur korygujących nastąpi na poszczególne adresy e-mail Klientów widniejące w systemie ewidencyjnym Wnioskodawcy (tj. adresy e-mail podane przez Klientów przy rejestracji, ewentualnie później przez nich zaktualizowane). Prawidłowość opisanego wyżej sposobu doręczenia faktur korygujących (wprowadzania ich do obrotu prawnego) potwierdzona została w wydanej przez tut. Organ interpretacji indywidualnej z dnia 7 lipca 2016 r. (sygn. IPPP3/4512-270/16-4/KP).

Wnioskodawca wskazuje, iż powyższy sposób doręczania faktur wynika przede wszystkim z faktu, iż zgromadzone adresy e-mail Klientów stanowią najaktualniejsze i najpewniejsze dane kontaktowe będące w posiadaniu Wnioskodawcy. Przemawia za tym fakt, że komunikacja między Wnioskodawcą a poszczególnymi Klientami od początku świadczenia usług na ich rzecz odbywała się (i nadal odbywa) w drodze elektronicznej, o którym to fakcie Klienci byli (i są) każdorazowo informowani w momencie podpisywania umów członkowskich. Ponadto, poprzez akceptację Ogólnych Warunków Świadczenia Usług Członkowskich (regulaminu klubów fitness), Klienci wyrażali i wyrażają nadal formalną zgodę na prowadzenie wszelkiej korespondencji dotyczącej poszczególnych klubów prowadzonych przez Wnioskodawcę oraz istotnych informacji na temat świadczenia przez niego usług za pomocą poczty elektronicznej, na podane przez nich adresy e-mail.

Poza zwyczajowymi materiałami marketingowo-reklamowymi, Klienci otrzymywali / otrzymują na adresy e-mail również bieżące wiadomości o (katalog przykładowy):

• zmianie grafiku zajęć w danym klubie,
  

• czasowym wyłączeniu strefy w danym klubie (np. basenu), czy też o
  

• czasowym zamknięciu danego klubu / ograniczeniu możliwości korzystania z niego w wyniku nadzwyczajnych zdarzeń.
  
  
  

Jednocześnie należy wskazać, że zgromadzone w systemie Wnioskodawcy fizyczne adresy Klientów wskazują miejsce zameldowania wpisane w dowodzie osobistym klienta, które niekoniecznie odzwierciedla jego rzeczywiste miejsca zamieszkania. Z jednej strony zatem są to dane umieszczone w oficjalnym dokumencie przedkładanym przez klienta w momencie podpisywania umowy, z drugiej jednak ich praktyczne wykorzystanie dla celów prowadzonej korespondencji byłoby zasadniczo bezcelowe, ponieważ w zdecydowanej większości przypadków adres z dowodu osobistego nie odpowiada adresowi obecnego zamieszkania klienta. Co warte podkreślenia, Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w klubach rozmieszczonych na terenie Warszawy - jest to szczególnie istotne w kontekście danych adresowych zamieszczonych w dowodach osobistych klientów, ponieważ znaczna część z nich to osoby, które pracując w Warszawie nie są tutaj zameldowane, a w dodatku znacznie częściej niż w innych rejonach Polski zmieniają miejsce zamieszkania.

Jak wynika z powyższego, przyjęty przez Wnioskodawcę model przyszłego działania, tj. przesłanie skanów faktur korygujących na adresy e-mail poszczególnych Klientów, wykorzystuje nie tylko funkcjonujący już i sprawdzony jako najbardziej wiarygodny kanał komunikacji Wnioskodawcy z Klientami, ale zapewnia również w praktyce maksymalizację szans na doręczenie Klientom informacji o dokonanej korekcie rozliczeń z tytułu wyświadczonych Usług.

Tym niemniej, Wnioskodawca podejmie dodatkowe działania celem dochowania należytej staranności i zweryfikowania aktualności posiadanych danych e-mail.

Jeszcze na etapie poprzedzającym wysyłkę skanów faktur korygujących, Wnioskodawca zamieści na swojej stronie internetowej informację o (i) korekcie VAT z tytułu wyświadczonych Usług oraz o (ii) możliwości zapoznania się przez Klienta z treścią korekty pod adresem e-mail podanym przez niego Spółce. Komunikat nie tylko będzie informował Klientów o planowanej korekcie rozliczeń, lecz również będzie wzywał ich do kontaktu ze Spółką w celu poprawienia ew. zdezaktualizowanych danych e-mail.

Ponadto, Wnioskodawca przeprowadzi podobną akcję informacyjną bezpośrednio w klubach fitness. Działania takie będą polegać na (i) wywieszaniu na tablicach ogłoszeń komunikatów o treści podobnej do tej zamieszczonej na stronie internetowej Wnioskodawcy (patrz poprzedni akapit), oraz na (ii) przekazywaniu takich informacji w formie ustnej przez personel poszczególnych klubów.

Niezależnie od sposobu dowiedzenia się przez Klientów o korekcie rozliczeń (strona internetowa Wnioskodawcy, klub fitness), Klient będzie miał możliwość poinformowania personelu klubu fitness o zmianie adresu e-mail. Każda taka zmiana zostanie zapisana w systemie Wnioskodawcy, tj. adres e-mail Klienta widniejący dotychczas w systemie Wnioskodawcy zostanie zastąpiony nowym, podanym przez Klienta.

Po przeprowadzeniu ww. działań informacyjno - aktualizacyjnych, Wnioskodawca wyśle skany faktur korygujących na adresy e-mail Klientów widniejące w jego systemie jako najbardziej aktualne.

Wnioskodawca zamierza posłużyć się zautomatyzowanymi komunikatami zwrotnymi otrzymanymi z serwerów obsługujących poszczególne adresy e-mail Klientów, jako dowodami potwierdzającymi fakt doręczenia skanów faktur korygujących do Klientów. Z uwagi na brak możliwości pełnej (nieograniczonej) weryfikacji adresów e-mail podanych przez Klientów (np. jeszcze przy podpisaniu umowy członkowskiej), w przypadku niektórych Klientów wystąpić mogą trudności w uzyskaniu przez Spółkę ww. komunikatów, np. gdy podany przez Klienta adres e-mail z różnych względów okaże się nieaktywny. Wśród potencjalnych przyczyn tego stanu rzeczy, główną rolę może odgrywać dezaktualizacja/zmiana adresu e-mail, o której Spółka nie zostanie przez danego Klienta wcześniej poinformowana, mimo zorganizowanej przez nią (na jej stronie internetowej i w jej klubach fitness) akcji informacyjnej. Sytuacja taka wystąpić może zwłaszcza w przypadku byłych Klientów, tj. osób, które zaprzestały korzystania z Usług.

W przypadku nieotrzymania ww. zautomatyzowanych komunikatów zwrotnych w stosunku do części Klientów (aktualnych/byłych), Spółka wystosuje wobec każdego z takich Klientów odrębne powiadomienie, w formie (i) wiadomości SMS na nr telefonu Klienta widniejący w systemie Wnioskodawcy, oraz wysłanej jednocześnie z SMS (ii) kolejnej wiadomości na adres e-mail Klienta. W powiadomieniu tym Spółka poinformuje Klienta o dokonanej korekcie rozliczeń, wskaże na możliwość (i) uzyskania szczegółów nt. akcji korygowania rozliczeń na ww. stronie internetowej Wnioskodawcy, a także (ii) zapoznania się przez Klienta z treścią korekty pod adresem e-mail ostatnio podanym przez niego Spółce (na który to adres został mu uprzednio wysłany przez Spółkę skan faktury korygującej). Jednocześnie, w każdym z ww. powiadomień Spółka skieruje prośbę o przesłanie jej informacji zwrotnej nt. otrzymania skanu faktury korygującej przez Klienta (potwierdzenia odbioru).

Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w przedstawionych okolicznościach Wnioskodawca będzie uprawniony dokonać zmniejszenia (korekty) podatku należnego od sprzedaży na rzecz Klientów w deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym prześle on Klientom skany faktur korygujących stawkę VAT z 23% do 8% i otrzyma zautomatyzowane komunikaty zwrotne potwierdzające transmisję skanów faktur korygujących na serwery obsługujące adresy e-mail Klientów, oraz czy będzie on uprawniony dokonać takiego samego zmniejszenia (korekty) również w odniesieniu do tych faktur, w stosunku do których poprzednio nie otrzyma on takich komunikatów, jednakże podejmie opisane wyżej, kolejne działania informacyjne?

Zdaniem Wnioskodawcy, będzie on uprawniony dokonać zmniejszenia (korekty) podatku należnego od sprzedaży na rzecz Klientów w deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym prześle on Klientom skany faktur korygujących stawkę VAT z 23% do 8% i otrzyma zautomatyzowane komunikaty zwrotne potwierdzające transmisję skanów faktur korygujących na serwery obsługujące adresy e-mail Klientów. Jednocześnie Wnioskodawca jest zdania, że będzie on uprawniony dokonać takiego samego zmniejszenia (korekty) również w odniesieniu do tych faktur, w stosunku do których poprzednio nie otrzyma on takich komunikatów, jednakże podejmie opisane wyżej, kolejne działania informacyjne.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. l ustawy o VAT, przez dostawę towarów wskazaną w art. 5 ust. l pkt l należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Z ogólnej definicji usługi zawartej w art. 8 ust. 1 ustawy wynika, że świadczeniem usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, jest każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Szerokie rozumienie pojęcia „usługi” stanowi urzeczywistnienie zasady powszechności (uniwersalności) opodatkowania VAT, gdyż umożliwia ono objęcie opodatkowaniem możliwie szerokiego zakresu świadczeń.

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy, pod pojęciem sprzedaży rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

W sytuacji, w której sprzedaż jest udokumentowana fakturą, zaś po jej wystawieniu pojawia się jedna z poniższych okoliczności:

1. udzielono obniżki ceny w formie rabatu, o której mowa w art. 29a ust. 7 pkt 1,
   
2. udzielono opustów i obniżek cen, o których mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1,
   
3. dokonano zwrotu podatnikowi towarów i opakowań,
   
4. dokonano zwrotu nabywcy całości lub części zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4,
   
5. podwyższono cenę lub stwierdzono pomyłkę w cenie, stawce, kwocie podatku lub w jakiejkolwiek innej pozycji faktury

- podatnik wystawia fakturę korygującą, na podstawie art. 106j ust. 1 ustawy o VAT.

Jak wynika z art. 106j ust. 2 ustawy o VAT, faktura korygująca powinna zawierać:

1. wyrazy „FAKTURA KORYGUJĄCA” albo wyraz „KOREKTA”;
   
2. numer kolejny oraz datę jej wystawienia;
   
3. dane zawarte w fakturze, której dotyczy faktura korygująca:
   1. określone w art. io6e ust. 1 pkt 1-6,
      
   2. nazwę (rodzaj) towaru lub usługi objętych korektą;
4. przyczynę korekty;
   
5. jeżeli korekta wpływa na zmianę podstawy opodatkowania lub kwoty podatku należnego -odpowiednio kwotę korekty podstawy opodatkowania lub kwotę korekty podatku należnego z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku i sprzedaży zwolnionej;
   
6. w przypadkach innych niż wskazane w pkt 5 - prawidłową treść korygowanych pozycji.
   
   

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

W myśl art. 29a ust. 10 ustawy o VAT, podstawę opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 13, obniża się o:

1. kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen;
2. wartość zwróconych towarów i opakowań, z zastrzeżeniem ust. 11 i 12;
3. zwróconą nabywcy całość lub część zapłaty otrzymaną przed dokonaniem sprzedaży, jeżeli do niej nie doszło;
4. wartość zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, o których mowa w ust. 1.
   
   

Zgodnie zaś z art. 29a ust. 13 ustawy o VAT, w przypadkach, o których mowa w ust. 10 pkt 1-3, obniżenia podstawy opodatkowania, w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze z wykazanym podatkiem, dokonuje się pod warunkiem posiadania przez podatnika, uzyskanego przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, w którym nabywca towaru lub usługobiorca otrzymał fakturę korygującą, potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę towaru lub usługobiorcę, dla którego wystawiono fakturę. Uzyskanie potwierdzenia otrzymania przez nabywcę towaru lub usługobiorcę faktury korygującej po terminie złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy uprawnia podatnika do uwzględnienia faktury korygującej za okres rozliczeniowy, w którym potwierdzenie to uzyskano. Jak stanowi art. 29a ust. 14 ustawy o VAT, przepis ust. 13 stosuje się odpowiednio w przypadku stwierdzenia pomyłki w kwocie podatku na fakturze i wystawienia faktury korygującej do faktury, w której wykazano kwotę podatku wyższą niż należna.

Powyższe oznacza, że, jeżeli po wystawieniu faktury wystąpią zdarzenia mające wpływ na treść wystawionej faktury lub okaże się, że wystawiona faktura zawiera błędy, podatnik powinien w takim przypadku wystawić fakturę korygującą. Skoro bowiem rzeczywista transakcja została potwierdzona fakturą (w związku z czym powstał obowiązek podatkowy, a wystawiona faktura została wprowadzona do obrotu gospodarczego i stała się prawidłowym dokumentem stwierdzającym dokonanie sprzedaży), to tym samym okoliczności uprawniające do obniżenia obrotu/podatku należy udokumentować fakturą korygującą i również wprowadzić ją do obrotu prawnego.

Tym samym, faktura korygująca wystawiana jest w celu podania właściwych, prawidłowych i zgodnych z rzeczywistością kwot i innych danych, decydujących o rzetelności wystawionego dokumentu. Innymi słowy, istotą faktur korygujących jest korekta faktur pierwotnych, tak aby dokumentowały rzeczywisty przebieg zdarzeń gospodarczych; wystawia się je w celu udokumentowania prawidłowej i zgodnej ze stanem rzeczywistym wielkości sprzedaży w danym okresie rozliczeniowym.

Z art. 29a ust. 13-14 ustawy o VAT wynika także, że faktura korygująca pełni ważną rolę w procesie obniżenia wykazanej na pierwotnej (korygowanej) fakturze podstawy opodatkowania bądź kwoty podatku. Procedura wystawiania i doręczania faktur korygujących ma bowiem na celu zapobieżenie przypadkom, w których podatnik wystawiający fakturę korygującą byłby uprawniony do korekty podstawy opodatkowania/podatku należnego wcześniej, niż analogiczny obowiązek dotyczący podatku naliczonego zmaterializowałby się po stronie nabywcy. Celem tych przepisów jest zatem ochrona interesów Skarbu Państwa przed nieuzasadnionym obniżaniem podatku należnego przez wystawcę faktury, tj. zanim odbiorca odpowiednio obniży swój podatek naliczony.

Warunek posiadania potwierdzenia odbioru faktury korygującej przez świadczeniobiorcę nie ma jednak charakteru absolutnego. Zgodnie bowiem z art. 29a ust. 15 ustawy o VAT, warunku tego nie stosuje się w przypadku:

1. eksportu towarów i wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów;
2. dostawy towarów i świadczenia usług, dla których miejsce opodatkowania znajduje się poza terytorium kraju;
3. sprzedaży energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej, gazu przewodowego, usług telekomunikacyjnych oraz usług wymienionych w poz, 140-153,174 i 175 załącznika nr 3 do ustawy;
4. gdy podatnik nie uzyskał potwierdzenia mimo udokumentowanej próby doręczenia faktury korygującej i z posiadanej dokumentacji wynika, że nabywca towaru lub usługobiorca wie, że transakcja została zrealizowana zgodnie z warunkami określonymi w fakturze korygującej.
   
   

Jak stanowi art. 29a ust. 16 ustawy o VAT, w tym ostatnim przypadku (pkt 4) obniżenie podstawy opodatkowania może nastąpić jednak nie wcześniej niż w deklaracji podatkowej składanej za okres rozliczeniowy, w którym zostaną łącznie spełnione przesłanki określone w tym punkcie.

Jak wynika z przywołanych przepisów, ratio legis procedury uregulowanej w art. 29a ust. 13 ustawy o VAT sprowadza się do uniknięcia sytuacji, w których zmniejszenie podstawy opodatkowania (i tym samym kwoty podatku należnego u sprzedawcy) nie znalazłoby odzwierciedlenia w „lustrzanym” zmniejszeniu kwoty podatku naliczonego u nabywcy towarów i usług. Skoro zaś podatek należny u sprzedawcy jest jednocześnie podatkiem naliczonym u świadczeniobiorcy, brak mechanizmu jednoczesnej korekty mógłby rodzić ryzyko obniżenia kwoty lub zwrotu podatku, który w rzeczywistości nie został zapłacony.

W myśl uzasadnienia do wprowadzonej 1 stycznia 2014 r. nowelizacji ustawy o VAT (ustawa z dnia 7 grudnia 2012 r., Dz. U. z 2013 r., poz. 35), złagodzenie - w porównaniu do stanu prawnego sprzed nowelizacji - stosowania 1 warunku, o którym mowa w art. 29a ust. 13, realizować miało tezy wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej jako: „Trybunał”) z dnia 26.01.2012 r. w sprawie C-588/10 [Kraft Foods Polska SA.).

W wyroku tym Trybunał ustosunkował się do pytania prejudycjalnego (wstępnego) przedłożonego przez NSA i orzekł, że wymóg uzależniający obniżenie podatku należnego od potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez świadczeniobiorcę jest, co do zasady, zgodny z Dyrektywą. Trybunał w orzeczeniu wskazał także, że dopuszczalność polskiej procedury korekty będzie ostatecznie uzależniona od tego, czy istniejące restrykcje wspierają cele zawarte m.in. w art. 273 Dyrektywy (tj. zapobieganie oszustwom podatkowym).

Z orzeczenia Trybunału wynika wyraźnie, że wymóg posiadania potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez kontrahenta nie może być interpretowany i stosowany z naruszeniem naczelnych zasad VAT. W przywołanym orzeczeniu Trybunał wskazał przy tym wyraźnie, że naruszenie takie stanowiłaby odmowa prawa do obniżenia podatku należnego w sytuacji braku możliwości uzyskania potwierdzenia odbioru korekty, mimo podjęcia przez podatnika należytych starań mających na celu umożliwienie adresatowi faktury korygującej zapoznanie się rzeczywistymi warunkami transakcji określonymi w tym dokumencie. Należy ponownie podkreślić, że ww. przypadek, wskazany expressis verbis przez Trybunał, leżał u podstaw wprowadzenia do ustawy o VAT obecnych art. 29a ust. 15 pkt 4 oraz ust. 16 ustawy o VAT, łagodzących warunki w zakresie możliwości dokonania obniżenia wartości podatku należnego. Stosowanie ww. przepisów krajowych powinno zatem odbywać się ze szczególnym uwzględnieniem orzecznictwa Trybunału, podkreślającego konieczność stosowania ich z uwzględnieniem przyświecającego im celu (ratio legis).

Powyższy wyrok Trybunału stanowi kontynuację ugruntowanej linii orzeczniczej. W wyrokach z 21 października 2010 r. (C-385/09, Nidera Handelscompagnie BV) oraz z 12 lipca 2012 r. (0-284/11, EMS-Bulgaria Transport OOD) Trybunał wskazał bowiem również, że przepisy, do których przyjęcia państwa członkowskie są upoważnione na podstawie art. 273 Dyrektywy, nie powinny wykraczać poza to, co jest konieczne dla osiągnięcia tych celów i nie mogą podważać neutralności podatku VAT. Problematyka zasady proporcjonalności była przez Trybunał poruszana także w orzeczeniach z 19 września 2000 r. (C-454/98, Schmeink & Cofreth and Strobel) oraz z 18 września 2009 r. (C-566/07, Stadeco BV).

Warto przy tym wskazać, że treść rozstrzygnięcia Trybunału w sprawie C-588/10 była przedmiotem rozważań polskich sądów administracyjnych. Przykładowo, w uzasadnieniu do wyroku z 20 stycznia 2014 r. (sygn. akt III SA/Wa 1277/13, prawomocny) Wojewódzki Sąd Administracyjny (dalej: „WSA”) w Warszawie uznał m.in., że „[...] sporny wymóg posiadania faktury potwierdzenia odbioru faktury korygującej zmierza do realizacji zgodnych z prawem celów ustanowionych w art. 90 ust. 1 i art. 273 Dyrektywy 2006/112/WE, ponieważ może przyczynić się do zapewnienia prawidłowego poboru podatku VAT, zapobiegania oszustwom, jak również do wyeliminowania ryzyka utraty wpływów podatkowych, co Trybunał wyraził wprost w tezie 33 omawianego wyroku.”

W kontekście ww. orzeczenia Trybunału, podobnie o celu procedury korygowania podatku wypowiedział się WSA w Gliwach w wyroku z 19 marca 2015 r. (sygn. akt III SA/G11530/14, nieprawomocny), w którym Sąd stwierdził m.in., że „w takiej bowiem sytuacji zapewniona zostanie ochrona budżetu, czy to przed wyłudzeniami (jakie mogłyby następować przy fikcyjnych korektach), czy to w ogóle przed nieuczciwymi nabywcami, którzy mogą nie akceptować skutków korekt (zmniejszenia podatku naliczonego)”. Sąd trafnie zauważył jednak również, że, w świetle wyroku Trybunału w sprawie C-588/10 „[...] wymóg posiadania potwierdzenia odbioru faktury korygującej przez nabywcę - jako warunek korekty podatku należnego - nie wydaje się być celem samym w sobie, lecz jest tylko i wyłącznie narzędziem” [wyróżnienie Spółki].

Wracając na grunt orzecznictwa Trybunału, warto podkreślić, że zasadnicza treść zasady neutralności VAT wyraża się w konieczności zapewnienia, aby VAT nie stanowił kosztu dla podatnika, zaś gdyby tak się zdarzyło, aby taki niepożądany skutek mógł zostać wyeliminowany w pierwszym możliwym terminie. Tym samym naruszałaby ww. zasadę taka wykładnia art. 29a ust. 13-15 ustawy o VAT, która negatywnie rzutowałaby na prawo bądź moment skorzystania przez Wnioskodawcę z prawa do obniżenia VAT, mimo braku ryzyka negatywnych skutków finansowych dla Skarbu Państwu (patrz także: wyrok Trybunału z 3 lipca 1997 r. w sprawie C-330/95, Goldsmiths Jewellers Ltd). Zdaniem Wnioskodawcy, za wnioskiem takim przemawia pośrednio również analiza orzeczenia Trybunału z 11 kwietnia 2013 r. (C-138/12, Rusedespred OOD), z którego wynika jednoznacznie, że podatnik może powołać się na zasadę neutralności VAT (skonkretyzowaną w orzecznictwie dotyczącym art. 203 Dyrektywy) w celu zakwestionowania przepisu prawa krajowego, który uzależnia zwrot podatku VAT błędnie wykazanego na fakturze od sprostowania błędnej faktury, podczas gdy prawa do odliczenia zadeklarowanego podatku VAT definitywnie odmówiono.

Podsumowując tę część rozważań, nie powinno ulegać wątpliwości, że (i) wymóg posiadania potwierdzenia odbioru korekty faktury nie ma charakteru absolutnego, w związku z czym (ii) nie może on być stosowany tam, gdzie jego egzekwowanie naruszałoby zasadę neutralności VAT, a także (iii) nie może stanowić warunku do obniżenia obrotu i kwoty VAT należnego w sytuacji, w której nie występuje ryzyko nadużyć i negatywnych konsekwencji dla budżetu Państwa. Wniosek, że środek krajowy nie może przekraczać ram tego, co konieczne dla osiągnięcia celu danego rozwiązania prawnego (zasada proporcjonalności), wyrażony został również w przywołanym wyżej orzeczeniu WSA w Warszawie z 20.01.2014 r. Podobnie, powołując się na szerokie orzecznictwo Trybunału w tym zakresie oraz wskazując na jego powszechną aprobatę w polskim orzecznictwie, wypowiedział się także WSA w Krakowie w uzasadnieniu wyroku z 3 kwietnia 2014 r. (sygn. akt I SA/Kr 195/14, prawomocny).

Orzecznictwo Trybunału oraz polskich sądów administracyjnych przesądza zatem, że uregulowana w art. 29a ustawy o VAT procedura korygowania podatku musi być analizowana w kontekście ratio legis wynikającego z art. 1 ust. 2, art. 73, art. 90 ust. 1 i art. 273 Dyrektywy, a dodatkowo - zasad neutralności podatku od wartości dodanej i proporcjonalności. W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy, nieuprawnione byłoby stosowanie ww. procedury w oderwaniu od przyświecających jej celów, tj. eliminacji ryzyka nadużyć podatkowych. W ocenie Wnioskodawcy, z wyjątkiem uzasadniającym odejście od stosowania ww. procedury będziemy mieli do czynienia m.in. w przypadku sprzedaży na rzecz konsumentów, którym to podmiotom nie przysługuje prawo do odliczenia VAT, a tym samym brak jest możliwości wystąpienia ryzyka, przed którym ww. procedura ma chronić.

Prawidłowość ww. wniosku wpisuje się także w bogate orzecznictwo sądów administracyjnych dotyczące kwestii właściwego stosowania art. 108 ustawy o VAT (sankcji z tytułu wystawiania tzw. „pustych” faktur). Mimo iż problematyka „pustych” faktur nie jest przedmiotem niniejszego wniosku, to jednak, zdaniem Wnioskodawcy, wnioski wynikające z tego orzecznictwa powinny znaleźć pośrednie zastosowanie w sprawie dotyczącej stosowania art. 29a ust. 13-15 ustawy o VAT. Przykładowo, w wyroku NSA z 24 marca 2011 r. (sygn. akt IFSK 352/10) Sąd wskazał, że art. 108 ma charakter sankcyjno - prewencyjny, mający zapobiegać nadużyciom w systemie VAT, w związku z czym należy stosować go z uwzględnieniem analizy, czy zaistniała sytuacja wynikająca z wystawienia „pustej” faktury niesie ze sobą ryzyko jakiegokolwiek obniżenia wpływów z tytułu podatków. Zdaniem NSA, wyeliminowanie takiego zagrożenia czyni nieuzasadnionym stosowanie tego przepisu, gdyż naruszałoby to zasadę neutralności VAT i pozostawało w sprzeczności z zasadą proporcjonalności. NSA poparł tym samym analogiczne stanowisko zajęte przez siebie w wyroku z 2 lipca 2010 r. (sygn. akt I FSK 1203/09).

W świetle przywołanego orzecznictwa, dla dopuszczalności/sposobu stosowania względem Wnioskodawcy krajowych warunków obniżenia podatku należnego niezmiernie istotną okolicznością powinno być to, czy (w przedstawionej sytuacji zastosowanie procedury korekty przewidzianej w art. 29a ust. 13-15 ustawy o VAT faktycznie chroniłoby przed ryzykiem uszczuplenia wpływów podatkowych Skarbu Państwa. Zdaniem Spółki, ryzyko takie nie wystąpi, co wynika po części już z samej natury świadczonych Usług, które dotyczą sfery stricte prywatnej, a więc niezwiązanej z prowadzeniem działalności gospodarczej. Ponadto, według wiedzy Spółki, planowane korekty będą odnosiły się wyłącznie do Usług świadczonych na rzecz konsumentów, tj. osób nieuprawnionych do odliczenia VAT z faktur wystawionych przez Spółkę. Należy podkreślić, że ewentualne obiektywne (niedające się przezwyciężyć) trudności w poinformowaniu Klientów o korektach VAT nie powinny odbierać Wnioskodawcy prawa do skorygowania VAT z tytułu wyświadczonych Usług. Jak bowiem wskazano już wcześniej, należy mieć na uwadze, że planowane korekty będą dotyczyły Usług świadczonych ze swojej natury na rzecz osób fizycznych niedziałających przy ich nabyciu jako przedsiębiorcy (Klienci). Fakt, że Usługi należą do sfery stricte prywatnej i jako takie nie generują po stronie Klientów VAT naliczonego, w jednoznaczny sposób przesądza zatem o braku możliwości wystąpienia nadużyć podatkowych, których uniknięciu mają przecież służyć formalnoprawne wymogi przewidziane w art. 29a ustawy o VAT.

W ocenie Wnioskodawcy, mając na uwadze całokształt przedstawionych okoliczności, formalnoprawny wymóg posiadania potwierdzeń doręczenia Klientom faktur korekty nie powinien być zatem w ogóle brany pod uwagę z punktu widzenia prawa Wnioskodawcy do dokonania korekty VAT należnego. Mimo tego, chcąc wykazać się maksymalną dozą należytej staranności, Spółka podejmie szereg prób poinformowania poszczególnych Klientów o dokonanej korekcie (poprzez e-mail, SMS, stronę internetową i w klubach fitness) i możliwości zapoznania się ze skanem faktury korygującej przesłanej na widniejący w systemie Wnioskodawcy adres e-mail Klienta. Sprzeczne z zasadą proporcjonalności byłoby natomiast obarczanie Spółki negatywnymi konsekwencjami tego, że i ta daleko idąca staranność w poszczególnych przypadkach może nie przynieść zamierzonego skutku (w postaci posiadania dowodu doręczenia skanu faktury korygującej), tj. np. gdyby adres e-mail Klienta nie został przez niego zaktualizowany i Spółka była przez to pozbawiona możliwości skontaktowania się z nim (tj. poinformowania go o fakcie skorygowania rozliczeń i zwrócenia uwagi na możliwość zapoznania się ze skanem faktury korygującej). Nie sposób przy tym pominąć okoliczności, że z perspektywy Klienta (konsumenta), kluczowa była/jest ustalona wcześniej cena brutto świadczenia, która w przypadku Usług nie ulegnie jakimkolwiek zmianom (korekty kwot netto i VAT dokonają się zawsze w ramach tych samych kwot brutto). Skoro zatem z ww. względów planowana korekta nie będzie w jakikolwiek sposób wpływała na sytuację Klientów, odmówienie Spółce prawa do zmniejszenia podatku należnego (w oparciu wyłącznie o kryterium formalnoprawne, mimo wykazania istnienia obiektywnych trudności w dotarciu z informacją do Klienta) tym mocniej naruszałoby zasadę neutralności VAT oraz zasadę proporcjonalności, nawet jeśli podstawą prawną takiej ewentualnej odmowy byłby przepis prawa krajowego wprowadzający warunki zgodne, co do zasady, z Dyrektywą.

Nie sposób także pominąć faktu, że do konieczności sięgającej aż 2011 r. restytucji z tytułu wcześniejszego, nieprawidłowego opodatkowania VAT usług rekreacyjnych (23% zamiast prawidłowych 8%) przyczyniły się organy podatkowe, które konsekwentnie, od roku 2011 aż do grudnia 2014 r., zawężały poz. 186 załącznika nr 3 do ustawy o VAT (tj. stawkę 8%) jedynie do biernego uczestnictwa w zajęciach rekreacyjnych - które to podejście skutecznie zrewidowało dopiero wydanie interpretacji ogólnej Ministra Finansów, opublikowanej 8 grudnia 2014 r. (sygn. PT1/033/32/354/UU/14). Wpływ ww. interpretacji ogólnej na praktykę stosowania ww. przepisu widoczny jest również na przykładzie wybranych stanowisk tut. Organu, wydanych:

1. przed ww. interpretacją ogólną:
   • interpretacja indywidualna z dnia 27 grudnia 2011 r. (sygn. IPPP3/443-1284/11-4/KC): stawka 23%;
     
   • interpretacja indywidualna z dnia 5 listopada 2012 r. (sygn. IPPP1/443-928/12-2/PR): stawka 23%;
     
   • interpretacja indywidualna z dnia 16 września 2013 r. (sygn. IPPP3/443-508/13-4/KB): stawka 23%;
     
   • interpretacja indywidualna z dnia 4 listopada 2014 r. (sygn. IPPP1/443-914/14-2/AS): stawka 23%;
2. po ww. interpretacji ogólnej:
   • interpretacja indywidualna z dnia 23 grudnia 2014 r. (sygn. IPPPl/443-16l/l4-2/MPe): stawka 8%;
     
   • interpretacja indywidualna z dnia 13 stycznia 2015 r., (sygn. IPPP1/443-1205/14-2/EK): stawka 8%.
   
   
   

Biorąc pod uwagę ewentualne, niedające się pokonać trudności w dopełnieniu wymogu doręczenia Klientom faktur korygujących, warto zwrócić uwagę na wnioski wypływające z wyroku NSA zapadłego w oparciu o analogiczną problematykę, tj. sięgającej wiele lat wstecz korekty opodatkowania usług ubezpieczeń świadczonych jako usługi pomocnicze do usług leasingu (wyrok z 18 grudnia 2015 r., sygn. akt I FSK 1167/15, zapadły na kanwie wyroku Trybunału z 17 stycznia 2013 r. w sprawie C-224/11, BGŻ Leasing Sp. z o.o.). W wyroku tym Sąd, dostrzegając problem znacznego upływu czasu i wynikające stąd trudności w skorygowaniu faktur przez podatnika, skonkludował swoje rozważania stwierdzeniem, że jeżeli „[...] uzyskanie potwierdzenia odbioru faktur korygujących będzie niemożliwe albo nadmiernie utrudnione, organ winien zwrócić nadpłatę, bowiem nie może uznać, że wobec braku spełnienia warunków wynikających z art. 29 u.p.t.u., Spółka nie jest uprawniona do takiego zwrotu.”

Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie, że będzie on uprawniony dokonać zmniejszenia (korekty) podatku należnego od sprzedaży na rzecz Klientów w deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym prześle on Klientom skany faktur korygujących stawkę VAT z 23% do 8% i otrzyma zautomatyzowane komunikaty zwrotne potwierdzające transmisję skanów faktur korygujących na serwery obsługujące adresy e-mail Klientów. Jednocześnie Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie, że będzie on uprawniony dokonać takiego samego zmniejszenia (korekty) również w odniesieniu do tych faktur, w stosunku do których poprzednio nie otrzyma on takich komunikatów, jednakże podejmie opisane wyżej, kolejne działania informacyjne.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r. poz. 710 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, na mocy art. 8 ust. 1 ustawy, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy o VAT przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Zgodnie z art. 2 pkt 31 ustawy, przez fakturę rozumie się dokument w formie papierowej lub w formie elektronicznej zawierający dane wymagane ustawą i przepisami wydanymi na jej podstawie.

Natomiast fakturą elektroniczną – w myśl art. 2 pkt 32 ustawy – jest faktura w formie elektronicznej wystawiona i otrzymana w dowolnym formacie elektronicznym.

Jak stanowi art. 106g ust. 1 ww. ustawy faktury wystawia się co najmniej w dwóch egzemplarzach, z których jeden otrzymuje nabywca, a drugi zachowuje w swojej dokumentacji podatnik dokonujący sprzedaży.

Na podstawie art. 106g ust. 3 pkt 1 ustawy – w przypadku faktur przesyłanych w formie elektronicznej podatnik dokonujący sprzedaży lub upoważniona przez niego do wystawiania faktur osoba trzecia przesyła je lub udostępnia nabywcy.

Według art. 106j ust. 1 cyt. ustawy, w przypadku gdy po wystawieniu faktury:

1. udzielono obniżki ceny w formie rabatu, o której mowa w art. 29a ust. 7 pkt 1,
   
2. udzielono opustów i obniżek cen, o których mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1,
   
3. dokonano zwrotu podatnikowi towarów i opakowań,
   
4. dokonano zwrotu nabywcy całości lub części zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4,
   
5. podwyższono cenę lub stwierdzono pomyłkę w cenie, stawce, kwocie podatku lub w jakiejkolwiek innej pozycji faktury

- podatnik wystawia fakturę korygującą.

Jak wynika z ust. 2 ww. artykułu, faktura korygująca powinna zawierać:

1. wyrazy „FAKTURA KORYGUJĄCA” albo wyraz „KOREKTA”;
   
2. numer kolejny oraz datę jej wystawienia;
   
3. dane zawarte w fakturze, której dotyczy faktura korygująca:
   1. określone w art. 106e ust. 1 pkt 1-6,
      
   2. nazwę (rodzaj) towaru lub usługi objętych korektą;
4. przyczynę korekty;
   
5. jeżeli korekta wpływa na zmianę podstawy opodatkowania lub kwoty podatku należnego
   odpowiednio kwotę korekty podstawy opodatkowania lub kwotę korekty podatku należnego z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku i sprzedaży zwolnionej;
   
6. w przypadkach innych niż wskazane w pkt 5 – prawidłową treść korygowanych pozycji.
   
   

Ze wskazanych przepisów wynika, że jeżeli po wystawieniu faktury wystąpią zdarzenia mające wpływ na treść wystawionej faktury lub okaże się, że wystawiona faktura zawiera błędy, podatnik, wystawia w takim przypadku fakturę korygującą. Fakturę korygującą wystawia się m.in. w razie stwierdzenia pomyłki w cenie, stawce lub kwocie podatku bądź w jakiejkolwiek innej pozycji faktury. Zatem, co do zasady, korygowanie treści pierwotnie wystawionej faktury powinno nastąpić przez wystawienie przez sprzedawcę faktury korygującej. Faktura korygująca wystawiana jest w celu podania właściwych, prawidłowych i zgodnych z rzeczywistością kwot i innych danych, decydujących o rzetelności wystawionego dokumentu. Zatem, istotą faktur korygujących jest korekta faktur pierwotnych, tak aby dokumentowały rzeczywisty przebieg zdarzeń gospodarczych. Faktury korygujące wystawia się w celu udokumentowania ostatecznej wielkości sprzedaży w danym okresie rozliczeniowym.

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a 30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

W świetle art. 29a ust. 10 ustawy podstawę opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 13, obniża się o:

1. kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen;
2. wartość zwróconych towarów i opakowań, z zastrzeżeniem ust. 11 i 12;
3. zwróconą nabywcy całość lub część zapłaty otrzymaną przed dokonaniem sprzedaży, jeżeli do niej nie doszło;
4. wartość zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, o których mowa w ust. 1.
   
   

W myśl art. 29a ust. 13 ustawy - w przypadkach, o których mowa w ust. 10 pkt 1-3, obniżenia podstawy opodatkowania, w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze z wykazanym podatkiem, dokonuje się pod warunkiem posiadania przez podatnika, uzyskanego przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, w którym nabywca towaru lub usługobiorca otrzymał fakturę korygującą, potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę towaru lub usługobiorcę, dla którego wystawiono fakturę. Uzyskanie potwierdzenia otrzymania przez nabywcę towaru lub usługobiorcę faktury korygującej po terminie złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy uprawnia podatnika do uwzględnienia faktury korygującej za okres rozliczeniowy, w którym potwierdzenie to uzyskano.

Według art. 29a ust. 14 ustawy - przepis ust. 13 stosuje się odpowiednio w przypadku stwierdzenia pomyłki w kwocie podatku na fakturze i wystawienia faktury korygującej do faktury, w której wykazano kwotę podatku wyższą niż należna.

Z treści art. 29a ust. 15 ustawy wynika, że warunku posiadania przez podatnika potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę towaru lub usługobiorcę nie stosuje się w przypadku:

1. eksportu towarów i wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów;
2. dostawy towarów i świadczenia usług, dla których miejsce opodatkowania znajduje się poza terytorium kraju;
3. sprzedaży: energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej, gazu przewodowego, usług telekomunikacyjnych i radiokomunikacyjnych oraz usług wymienionych w poz. 140-153, 174 i 175 załącznika nr 3 do ustawy;
4. gdy podatnik nie uzyskał potwierdzenia mimo udokumentowanej próby doręczenia faktury korygującej i z posiadanej dokumentacji wynika, że nabywca towaru lub usługobiorca wie, że transakcja została zrealizowana zgodnie z warunkami określonymi w fakturze korygującej.
   
   

Stosownie do art. 29a ust. 16 ustawy - w przypadku, o którym mowa w ust. 15 pkt 4, obniżenie podstawy opodatkowania następuje nie wcześniej niż w deklaracji podatkowej składanej za okres rozliczeniowy, w którym zostały łącznie spełnione przesłanki określone w ust. 15 pkt 4.

Oznacza to, że faktura korygująca musi dotrzeć do nabywcy, a nabywca musi potwierdzić jej otrzymanie, by wystawca miał możliwość obniżenia podatku należnego w związku z jej wystawieniem. Dopiero posiadanie takiego potwierdzenia uprawnia sprzedawcę do stosownego obniżenia podstawy opodatkowania oraz podatku należnego.

Przytoczone regulacje stanowią, że kwoty, o które zmniejsza się podstawę opodatkowania oraz podatek należny muszą zostać udokumentowane fakturą korygującą. Potwierdzenie odbioru faktury korygującej przez nabywcę powoduje akceptację zmiany wartości zawartych na fakturze i daje prawo do takiego obniżenia. Należy podkreślić, że potwierdzenie odbioru faktury korygującej pełni istotną rolę w systemie podatku od towarów i usług opartym na metodzie fakturowej, gdyż zapobiega nieuzasadnionym obniżkom podstawy opodatkowania u dostawcy.

Wskazać przy tym należy, że ustawodawca nie sprecyzował, w jakiej formie nabywca ma dokonać potwierdzenia odbioru faktury korygującej. Potwierdzenie otrzymania przez nabywcę towarów i usług faktury korygującej, może być dokonane w dowolnej formie, np. poprzez zwrotne potwierdzenie odbioru wysłanej pocztą – w formie listu poleconego – przesyłki zawierającej fakturę korygującą, może to być odrębne pisemne potwierdzenie otrzymania faktury korygującej, również w formie elektronicznej, lub przesłana zwrotnie kopia podpisanej faktury korygującej. Żaden przepis nie określa specjalnej formy, w jakiej potwierdzenie odbioru faktury korygującej byłoby wymagane. Istotne jest, aby sprzedawca towarów lub usług dla celów rozliczenia podatku należnego od sprzedaży posiadał informację, z której jednoznacznie wynika, że nabywca otrzymał fakturę korygującą sprzedaż.

Zatem, w przypadku posiadania potwierdzenia otrzymania przez nabywcę towaru lub usługobiorcę faktury korygującej dokumentującej pomyłki w wystawionych pierwotnie fakturach, zwroty towarów, czy udzielone po dokonaniu sprzedaży rabaty, opusty lub obniżki cen, a także dokonane nabywcy zwroty całości lub części zapłaty, podatnik będzie uprawniony do obniżenia podstawy opodatkowania oraz należnego podatku VAT.

Z okoliczności sprawy wynika, że Wnioskodawca zarejestrowany czynny podatnik VAT jest częścią międzynarodowej sieci klubów fitness i wellness. W ramach swojej działalności, Spółka oferuje usługi mające na celu zapewnianie klientom możliwości poprawy wydolności parametrów psychofizycznych, takich jak siła, sprawność fizyczna, zmniejszenie tkanki tłuszczowej ciała, rzeźbienie sylwetki oraz wytrzymałość organizmu. Korzystanie z Usług klubu jest możliwe po podpisaniu umowy członkowskiej pomiędzy danym użytkownikiem a Wnioskodawcą. Użytkownikami, których dotyczy niniejszy wniosek, są osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej. Bez względu na fakt, iż Klienci nie są podatnikami VAT, Spółka wystawiała na ich rzecz faktury VAT dokumentujące sprzedaż Usług. Spółka stosowała w odniesieniu do świadczonych Usług podstawową stawkę VAT, tj. 23%. Obecnie Spółka opodatkowuje świadczone usługi stawką obniżoną 8%, zgodnie ze stanowiskiem wynikającym m.in. z interpretacji ogólnej wydanej przez Ministra Finansów. Spółka planuje wystawić faktury korygujące do faktur, na których pierwotnie widniała stawka 23% VAT (zamiast prawidłowej stawki 8%). Faktury korygujące wystawione zostaną w formacie papierowym. Niemniej jednak, w celu ułatwienia ich dostarczenia do Klientów, na etapie po ich wystawieniu/sporządzeniu w formie papierowej, faktury korygujące zostaną przez Spółkę zeskanowane i przesłane odbiorcom pocztą e-mail (jako skan/obraz dokumentu papierowego).Wysyłka skanów faktur korygujących nastąpi na poszczególne adresy e-mail Klientów widniejące w systemie ewidencyjnym Wnioskodawcy (tj. adresy e-mail podane przez Klientów przy rejestracji, ewentualnie później przez nich zaktualizowane). Zgromadzone adresy e-mail Klientów stanowią najaktualniejsze i najpewniejsze dane kontaktowe będące w posiadaniu Wnioskodawcy. Przemawia za tym fakt, że komunikacja między Wnioskodawcą a poszczególnymi Klientami odbywała i odbywa się w drodze elektronicznej. Przyjęty przez Wnioskodawcę model przyszłego działania, tj. przesłanie skanów faktur korygujących na adresy e-mail poszczególnych Klientów, ma zatem na celu maksymalizację szans na doręczenie Klientom informacji o dokonanej korekcie rozliczeń z tytułu wyświadczonych Usług.

Niemniej, Wnioskodawca podejmie dodatkowe działania celem dochowania należytej staranności i zweryfikowania aktualności posiadanych danych e-mail. Jeszcze na etapie poprzedzającym wysyłkę skanów faktur korygujących, Wnioskodawca zamieści na swojej stronie internetowej informację o korekcie VAT z tytułu wyświadczonych Usług oraz o możliwości zapoznania się przez Klienta z treścią korekty pod adresem e-mail podanym przez niego Spółce. Komunikat nie tylko będzie informował Klientów o planowanej korekcie rozliczeń, lecz również będzie wzywał ich do kontaktu ze Spółką w celu poprawienia ew. zdezaktualizowanych danych e-mail. Ponadto, Wnioskodawca przeprowadzi podobną akcję informacyjną bezpośrednio w klubach fitness. Działania takie będą polegać na wywieszaniu na tablicach ogłoszeń komunikatów o treści podobnej do tej zamieszczonej na stronie internetowej Wnioskodawcy oraz na przekazywaniu takich informacji w formie ustnej przez personel poszczególnych klubów. Niezależnie od sposobu dowiedzenia się przez Klientów o korekcie rozliczeń (strona internetowa Wnioskodawcy, klub fitness), Klient będzie miał możliwość poinformowania personelu klubu fitness o zmianie adresu e-mail. Każda taka zmiana zostanie zapisana w systemie Wnioskodawcy, tj. adres e-mail Klienta widniejący dotychczas w systemie Wnioskodawcy zostanie zastąpiony nowym, podanym przez Klienta. Po przeprowadzeniu ww. działań informacyjno - aktualizacyjnych, Wnioskodawca wyśle skany faktur korygujących na adresy e-mail Klientów widniejące w jego systemie jako najbardziej aktualne.

Wnioskodawca zamierza posłużyć się zautomatyzowanymi komunikatami zwrotnymi otrzymanymi z serwerów obsługujących poszczególne adresy e-mail Klientów, jako dowodami potwierdzającymi fakt doręczenia skanów faktur korygujących do Klientów. Z uwagi na brak możliwości pełnej (nieograniczonej) weryfikacji adresów e-mail podanych przez Klientów (np. jeszcze przy podpisaniu umowy członkowskiej), w przypadku niektórych Klientów wystąpić mogą trudności w uzyskaniu przez Spółkę ww. komunikatów, np. gdy podany przez Klienta adres e-mail z różnych względów okaże się nieaktywny. Wśród potencjalnych przyczyn tego stanu rzeczy, główną rolę może odgrywać dezaktualizacja/zmiana adresu e-mail, o której Spółka nie zostanie przez danego Klienta wcześniej poinformowana, mimo zorganizowanej przez nią (na jej stronie internetowej i w jej klubach fitness) akcji informacyjnej. Sytuacja taka wystąpić może zwłaszcza w przypadku byłych Klientów, tj. osób, które zaprzestały korzystania z Usług. W przypadku nieotrzymania ww. zautomatyzowanych komunikatów zwrotnych w stosunku do części Klientów (aktualnych/byłych), Spółka wystosuje wobec każdego z takich Klientów odrębne powiadomienie, w formie wiadomości SMS na nr telefonu Klienta widniejący w systemie Wnioskodawcy, oraz wysłanej jednocześnie z SMS kolejnej wiadomości na adres e-mail Klienta. W powiadomieniu tym Spółka poinformuje Klienta o dokonanej korekcie rozliczeń, wskaże na możliwość uzyskania szczegółów nt. akcji korygowania rozliczeń na ww. stronie internetowej Wnioskodawcy, a także zapoznania się przez Klienta z treścią korekty pod adresem e-mail ostatnio podanym przez niego Spółce (na który to adres został mu uprzednio wysłany przez Spółkę skan faktury korygującej). Jednocześnie, w każdym z ww. powiadomień Spółka skieruje prośbę o przesłanie jej informacji zwrotnej nt. otrzymania skanu faktury korygującej przez Klienta (potwierdzenia odbioru).

Wnioskodawca powziął wątpliwości czy w przedstawionych okolicznościach Wnioskodawca będzie uprawniony dokonać zmniejszenia (korekty) podatku należnego od sprzedaży na rzecz Klientów w deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym prześle on Klientom skany faktur korygujących stawkę VAT z 23% do 8% i otrzyma zautomatyzowane komunikaty zwrotne potwierdzające transmisję skanów faktur korygujących na serwery obsługujące adresy e-mail Klientów, oraz czy będzie on uprawniony dokonać takiego samego zmniejszenia (korekty) również w odniesieniu do tych faktur, w stosunku do których poprzednio nie otrzyma on takich komunikatów, jednakże podejmie opisane wyżej, kolejne działania informacyjne.

Kwestia obowiązku posiadania potwierdzenia przez nabywcę odbioru faktury korygującej była przedmiotem rozważań Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, który we wspomnianym przez Spółkę wyroku z dnia 26 stycznia 2012 r. w sprawie C-588/10 Kraft Foods Polska S.A. przeciwko Ministrowi Finansów orzekł, że wymóg polegający na uzależnieniu obniżenia podstawy opodatkowania wynikającej z pierwotnej faktury od posiadania przez podatnika potwierdzenia otrzymania korekty faktury doręczonego przez nabywcę towarów lub usług mieści się w pojęciu warunków, o których mowa w art. 90 ust. 1 dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. Zasady neutralności podatku od wartości dodanej oraz proporcjonalności co do zasady nie sprzeciwiają się takiemu wymogowi. Jednakże, jeżeli uzyskanie przez podatnika, będącego dostawcą towarów lub usług, tego rodzaju potwierdzenia jest w rozsądnym terminie niemożliwe lub nadmiernie utrudnione, to nie można mu odmówić wykazania przed organami podatkowymi danego państwa członkowskiego przy użyciu innych środków, po pierwsze, że dochował on należytej staranności w okolicznościach danej sprawy celem upewnienia się, że nabywca towarów lub usług jest w posiadaniu korekty faktury i że zapoznał się z nią oraz, po drugie, że dana transakcja została w rzeczywistości zrealizowana na warunkach określonych w owej korekcie faktury.

Wnioskiem płynącym z przytoczonego orzeczenia jest to, że podatnik powinien podejmować działania mające na celu uzyskanie potwierdzenia odbioru faktury korygującej przez nabywcę. Obniżenie podatku należnego bez posiadania stosownego potwierdzenia jest bowiem możliwe jedynie w przypadku, gdy uzyskanie takiego potwierdzenia w rozsądnym terminie jest niemożliwe lub nadmiernie utrudnione. W takiej sytuacji podatnik musi wykazać, że dochował należytej staranności celem upewnienia się, że nabywca jest w posiadaniu korekty faktury i że się z nią zapoznał, a transakcja została w rzeczywistości zrealizowana na warunkach określonych w owej korekcie faktury.

W tym miejscu powtórzyć należy, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają żadnego wymogu dotyczącego formy takiego potwierdzenia. Akceptowany jest każdy rodzaj potwierdzenia, który pozwala bez żadnych wątpliwości ustalić czy i kiedy faktura korygująca dotarła do nabywcy. Warunkowi legitymowania się potwierdzeniem odbioru korekty faktury przez nabywcę czyni zadość np. potwierdzenie przez adresata przyjęcia przesyłki poleconej (za zwrotnym poświadczeniem odbioru), pisemne odrębne potwierdzenie faktu otrzymania faktury korygującej, faks potwierdzający odbiór faktury korygującej, potwierdzenie przesłane drogą elektroniczną, czy też potwierdzony odbiór faktury korygującej przesłany drogą elektroniczną. Przy ocenie zgodności zapisów ustawy o VAT z prawem wspólnotowym ten wachlarz potencjalnie akceptowalnych form potwierdzenia otrzymania korekty faktury stwarza pole i możliwości do rozróżnienia konkretnych sytuacji, w których z punktu widzenia zasad prawa wspólnotowego należałoby uznać, że podatnik zachował prawo do obniżenia podstawy opodatkowania i należnego podatku, bądź też prawa tego nie ma. Nie oznacza to jednak, że podatnik może w ogóle zrezygnować z otrzymania potwierdzenia odbioru faktury korygującej.

Z wniosku wynika, że Spółka wysyła nabywcom faktury korygujące wystawione w formacie papierowym w formie skanu/obrazu na wskazany przez nich adres poczty elektronicznej. Jako dowodami potwierdzającymi fakt doręczenia faktur korygujących do Klientów Spółka zamierza posłużyć się zautomatyzowanymi komunikatami zwrotnymi otrzymanymi z serwerów obsługujących poszczególne adresy e-mail Klientów. Z wniosku wynika, że w analizowanej sprawie dochodzi do sytuacji gdy Spółka:

1. uzyska potwierdzenie doręczenia faktury korygującej do nabywcy poprzez zautomatyzowane komunikaty zwrotne,
2. nie uzyska potwierdzenia odbioru faktury korygującej w postaci zautomatyzowanego komunikatu zwrotnego.
   
   

Jak wskazano w niniejszej interpretacji ustawodawca nie wskazał na konkretne formy potwierdzenia odbioru faktury korygującej. Zatem zautomatyzowany komunikat zwrotny, o którym mowa w analizowanym przypadku może stanowić potwierdzenie doręczenia faktury korygującej do Klienta. Tym samym stwierdzić należy, że w sytuacji gdy Wnioskodawca uzyska potwierdzenie doręczenia faktury korygującej do nabywcy w postaci zautomatyzowanych komunikatów zwrotnych, zgodnie z art. 29a ust. 13 ustawy, ma prawo do obniżenia kwoty podatku należnego w rozliczeniu za dany okres rozliczeniowy, w którym Wnioskodawca otrzyma potwierdzenie doręczenia faktury korygującej do Klienta w postaci zautomatyzowanych komunikatów. Zatem skoro potwierdzenie doręczenia faktury korygującej do Klienta w postaci zautomatyzowanych komunikatów Wnioskodawca uzyskuje w tym samym okresie rozliczeniowym, w którym wysyła skany faktur korygujących Wnioskodawca w przedstawionych okolicznościach będzie uprawniony dokonać zmniejszenia (korekty) podatku należnego od sprzedaży na rzecz Klientów w deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym prześle Klientom skany faktur korygujących.

Natomiast w sytuacjach, gdy Wnioskodawca nie uzyska potwierdzenia doręczenia faktury korygującej, Wnioskodawca co do zasady może dokonać obniżenia podstawy opodatkowania (obniżenia kwoty podatku należnego) nie wcześniej niż w deklaracji podatkowej składanej za okres rozliczeniowy, w którym zostały łącznie spełnione przesłanki określone w art. 29a ust. 15 pkt 4 ustawy, tj. gdy Wnioskodawca nie uzyskał potwierdzenia mimo udokumentowanej próby doręczenia faktury korygującej i z posiadanej dokumentacji wynika, że nabywca towaru lub usługobiorca wie, że transakcja została zrealizowana zgodnie z warunkami określonymi w fakturze korygującej. Podkreślić należy, że obniżenie podatku należnego bez posiadania stosownego potwierdzenia jest możliwe jedynie w przypadku, gdy uzyskanie takiego potwierdzenia w rozsądnym terminie jest niemożliwe lub nadmiernie utrudnione. W takiej sytuacji podatnik musi wykazać, że dochował należytej staranności celem upewnienia się, że nabywca jest w posiadaniu korekty faktury i że się z nią zapoznał, a transakcja została w rzeczywistości zrealizowana na warunkach określonych w owej korekcie faktury.

Jak wskazuje Wnioskodawca w pierwszej kolejności podejmie kroki mające na celu pozyskanie aktualnego adresu e-mail poprzez różne kanały (stronę internetową, komunikat o zmianie regulaminów, bezpośredni kontakt z klientem podczas jego wizyty). W przypadku nieotrzymania ww. zautomatyzowanych komunikatów zwrotnych w stosunku do części Klientów (aktualnych/byłych), Spółka wystosuje odrębne powiadomienie, w formie wiadomości SMS na nr telefonu Klienta oraz wysłanej jednocześnie z SMS kolejnej wiadomości na adres e-mail Klienta, w którym Spółka poinformuje Klienta o dokonanej korekcie rozliczeń, wskaże na możliwość uzyskania szczegółów nt. akcji korygowania rozliczeń na stronie internetowej Wnioskodawcy, a także zapoznania się przez Klienta z treścią korekty pod adresem e-mail. Jednocześnie, w każdym z ww. powiadomień Spółka skieruje prośbę o przesłanie jej informacji zwrotnej nt. otrzymania skanu faktury korygującej przez Klienta (potwierdzenia odbioru).

Zatem w ocenie tut. Organu, w przedmiotowym przypadku można uznać, że Spółka dopełniając wszystkich wskazanych czynności dołoży należytej staranności celem doręczenia i upewnienia się, że nabywca jest w posiadaniu faktury korygującej, oraz że się z nią zapoznał. W okolicznościach analizowanej sprawy należy uznać, że Spółka podejmie należyte próby doręczenia faktury korygującej i zapoznania Klienta, że transakcja została w rzeczywistości zrealizowana na warunkach określonych w owej korekcie faktury. Tak więc podejmując starania (kroki) wskazane we wniosku celem zwiększenia szans na zapoznanie się klienta z dokonaną korektą Wnioskodawca mimo nie uzyskania potwierdzenia doręczenia faktury korygującej, będzie mógł dokonać obniżenia podstawy opodatkowania (obniżenia kwoty podatku należnego) na podstawie art. 29a ust. 15 pkt 4 ustawy w zw. z art. 29a ust. 16 ustawy.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U z 2016 r. poz. 718 ze zm.).

Skargę do WSA wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcie naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ustawy).

Skarga powinna czynić zadość wymaganiom pisma w postępowaniu sądowym, a ponadto zawierać: wskazanie zaskarżonej decyzji, postanowienia innego aktu lub czynności, oznaczenie organu, którego działania, bezczynności lub przewlekłego prowadzenia postępowania skarga dotyczy, określenie naruszenia prawa lub interesu prawnego, w przypadkach, o których mowa w art. 52 § 3 i § 4, dowód, że skarżący wezwał właściwy organ do usunięcia naruszenia prawa (art. 57 § 1 pkt 1-4 ww. ustawy). Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydana w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.