Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPB-1-2/4510-836/15/AK
z 26 stycznia 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 613 ze zm.) oraz § 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 24 listopada 2015 r. (data wpływu do tut. BKIP 4 grudnia 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia wartości początkowej środków trwałych w związku z zawartą umową cash poolingu (pytanie oznaczone we wniosku nr 1) – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 4 grudnia 2015 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia wartości początkowej środków trwałych w związku z zawartą umową cash poolingu.

We wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca należy do grupy kapitałowej spółek działających na terenie Polski, których właścicielem jest spółka niemiecka. Wnioskodawca jest jedną ze spółek operacyjnych w grupie. Podstawową działalnością Spółki jest świadczenie usług z działu 38 PKWiU czyli usług związanych ze zbieraniem, przetwarzaniem i unieszkodliwianiem odpadów oraz odzyskiem surowców. Spółka zajmuje się również działalnością handlową polegającą na sprzedaży odzyskanych surowców.

Zaplanowana dynamika rozwojowa spółek z grupy, w tym Wnioskodawcy, skłoniła wszystkie spółki z grupy do pozyskania nowych źródeł finansowania wspomagających działania związane z bieżącą i inwestycyjną działalnością. Spółka od ponad roku prowadzi dużą inwestycję polegającą na rozbudowie posiadanej sortowni przetwarzania odpadów. Nowe źródła finansowania grupa znalazła w postaci zawartej umowy cash poolingu oraz umowy faktoringowej.

Stronami umowy cash poolingu są: polski bank - będący organizatorem systemu, spółka niemiecka pełniąca funkcję tzw. koordynatora oraz polskie spółki z grupy.

Koordynator to spółka - nierezydent z siedzibą w Niemczech, będąca pośrednim udziałowcem wszystkich pozostałych uczestników systemu cash poolingu, posiadająca w Polsce rachunki bankowe w banku będącym organizatorem cash poolingu.

Każdy z uczestników posiada rachunek bankowy (nazwany w umowie głównym) prowadzony przez bank. Koordynator dodatkowo posiada dwa rachunki bankowe: główny i pomocniczy.

Rachunki główne wszystkich uczestników systemu to zwykłe rachunki bankowe służące do obsługi bieżącej działalności. Natomiast rachunek pomocniczy spółki koordynującej to rachunek, na którym na koniec każdego dnia wykazywane jest końcowe saldo wszystkich rachunków grupy.

Dla każdego uczestnika umowy został przyznany przez bank maksymalny limit zadłużenia, którego dana spółka nie może przekroczyć w ciągu dnia. Limit ten może służyć bankowi między innymi do pokrycia zadłużenia dowolnego uczestnika umowy wobec banku.

Umowa cash poolingu jest umową o wspólnym zarządzaniu płynnością polegającą na konsolidacji środków pieniężnych wszystkich uczestniczących w tej umowie spółek i automatycznym zerowaniu ich sald bankowych przez bank na koniec danego dnia. Jeżeli suma sald dodatnich i ujemnych wszystkich rachunków jest ujemna, Bank obciąża rachunek spółki koordynującej kwotą wartości bezwzględnej sumy algebraicznej sald wszystkich rachunków. Natomiast jeżeli suma sald dodatnich i ujemnych wszystkich rachunków jest dodatnia, Bank uznaje rachunek pomocniczy spółki koordynującej i jednocześnie obciąża rachunek główny tej spółki sumą algebraiczną sald wszystkich rachunków. Na początek każdego dnia roboczego każda spółka ma do dyspozycji tylko przyznany przez bank limit środków pieniężnych, jeżeli suma ogólnych sald dodatnich z dnia poprzedniego na to pozwala.

Koordynator systemu każdego dnia roboczego wstępuję w prawa wierzyciela i spłaca zadłużenie danej spółki wobec banku i równocześnie każdy inny uczestnik systemu zobowiązany został do spłaty zadłużenia Koordynatora oraz innej spółki wobec banku. W rezultacie powyższych działań dochodzi do pokrywania niedoborów pieniężnych jednej spółki z nadwyżek wypracowanych przez inną spółkę z grupy. Wszystkie spółki uczestniczące w systemie cash poolingu wzajemnie poręczają sobie spłatę zadłużenia i każda z nich jest solidarnie zobowiązana wobec banku.

Bank zgodnie z umową nalicza od dziennych sald dodatnich odsetki od środków zgromadzonych na rachunku bankowym Koordynatora i wypłaca je za dany miesiąc poprzez księgowania w pierwszym dniu miesiąca następnego. Z kolei od sald ujemnych pobiera odsetki za okres miesięczny również pierwszego dnia następnego miesiąca. Bieżąca rozliczenie odsetek odbywa się na koncie spółki koordynującej.

Z kolei w celu uregulowania rozliczania odsetek pomiędzy spółką koordynującą a pozostałymi spółkami zostały zawarte dodatkowe umowy. Zgodnie z ich zapisami spółka koordynująca rozlicza każdego uczestnika cash poolingu w okresie rocznym poprzez uznanie lub obciążenie odsetkami. Podstawą rocznego obciążenia lub uznania danego uczestnika cash poolingu są raporty bankowe generowane miesięcznie dla koordynatora. Raporty te zawierają wyliczenia odsetek dodatnich lub ujemnych w zależności od codziennych sald wykazywanych na rachunkach bankowych każdego uczestnika. W ciągu roku na koniec każdego miesiąca każdy uczestnik otrzymuje informację od Koordynatora o wartości odsetek na podstawie której tworzone są rezerwy księgowe w celu prezentacji prawidłowego wyniku finansowego spółek.

Z końcem roku Koordynator analizuje i sumuje wartości odsetek za cały rok i dochodzi do ich rzeczywistego rozliczenia z pozostałymi spółkami. Uznania lub obciążenia danego uczestnika systemu polega na wystawieniu faktury obciążeniowej przez Koordynatora (dla spółek z ujemnym saldem zadłużenia) lub też otrzymaniu przez Koordynatora faktury odsetkowej wystawionej przez polską spółkę (dotyczy spółek wykazujących dodatnie saldo na rachunku bankowym).

Naliczone lub należne odsetki traktowane są odpowiednio przez uczestników cash poolingu jako bieżące przychody lub koszty uzyskania przychodów:

1. spółki otrzymujące faktury odsetkowe od Koordynatora w momencie zapłaty traktują je jako koszty uzyskania przychodów,
2. spółki wystawiające faktury odsetkowe dla Koordynatora w momencie otrzymania za nie zapłaty traktują je jako przychody podatkowe.
   
   

Spółka będąca uczestnikiem umowy cash poolingu w związku z prowadzoną inwestycją ma ujemne saldo w systemie cash poolingu. Na koniec roku zostanie obciążona fakturą odsetkową przez Koordynatora. Jako Spółka posiada jedno konto bankowe (zgłoszone do systemu cash poolingu) z którego środki pieniężne służą do pokrycia wydatków związanych z bieżącą działalnością gospodarczą oraz wydatków inwestycyjnych.

Stąd powstaje wątpliwość czy odsetki, którymi Spółka zostanie obciążona przez spółkę koordynującą zgodnie z art. 15 ustawy o pdop, będą mogły być zaliczone do bieżących kosztów uzyskania przychodów w momencie zapłaty, czy też odsetki te zgodnie z art. 16g ust. 1 pkt 4 ustawy o pdop, powinny zwiększać wartość początkową środków trwałych.

Mając na uwadze fakt, że celem przystąpienia do umowy cash poolingowej nie było pokrycie nakładów inwestycyjnych a poprawienie płynności finansowej Spółki, zoptymalizowanie wysokości odsetek i efektywne finansowanie bieżących potrzeb spółki w zakresie kapitału obrotowego, Spółka stoi na stanowisku, że odsetki te będą kosztem uzyskania realizowanych przychodów.

Poza tym wyliczenie ich wartości odsetek w zakresie realizacji zapłat faktur inwestycyjnych stanowiłoby dla Spółki trudność, ponieważ:

1. z rachunku bankowego realizowane są w ciągu dnia płatności różnego charakteru dotyczące ogólnej działalności Spółki a nie tylko o charakterze inwestycyjnym,
2. odsetki przez bank dla Koordynatora liczone są na podstawie dziennych sald, a Spółce Koordynator wystawia jedną fakturę za odsetki za cały rok.
   
   

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy odsetki płacone z tytułu uczestnictwa w systemie cash poolingu powinny zwiększać wartość początkową środków trwałych? (pytanie oznaczone we wniosku nr 1)

Zdaniem Spółki, odsetki z tytułu uczestnictwa w systemie cash poolingu stanowią w momencie zapłaty koszty uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ustawy o CIT. Umowa cash poolingu to umowa mająca na celu polepszenie płynności finansowej spółek wchodzących w skład grupy w ramach prowadzonej działalności gospodarczej i nie mająca charakteru inwestycyjnego.

Wydatki związane z zapłatą odsetek pozostają w pośrednim związku z całą prowadzoną działalnością gospodarczą, co z kolei wpływa na uzyskiwane przez Spółkę przychody. Stanowią one zatem pośrednie koszty uzyskania przychodów rozpoznawane w momencie faktycznej ich zapłaty i nie mogą zwiększać kosztów inwestycji w czasie ich realizacji.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Umowa „cash poolingu” jest formą efektywnego zarządzania środkami finansowymi, stosowaną przez podmioty należące do jednej grupy kapitałowej lub podmioty powiązane ekonomicznie w jakikolwiek inny sposób. Sprowadza się ona do koncentrowania środków pieniężnych z jednostkowych rachunków poszczególnych podmiotów na wspólnym rachunku grupy i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą, przy wykorzystaniu korzyści skali. Pozwala to na kompensowanie przejściowych nadwyżek, wykazywanych przez jedne z podmiotów z przejściowymi niedoborami zaistniałymi u innych podmiotów. Dzięki temu dochodzi do minimalizowania kosztów kredytowania działalności podmiotów z grupy poprzez kredytowanie się przy wykorzystaniu środków własnych grupy. W ramach porozumienia cash poolingu uczestnicy wskazują podmiot organizujący cash pooling i zarządzający systemem, tzw. pool leadera (agenta), którym może być wyspecjalizowany bank, jak również jednostka z grupy. Zarządzający systemem w ramach umowy zapewnia dla wszystkich uczestników systemu środki finansowe na pokrycie sald ujemnych, a w przypadku wystąpienia sald dodatnich na rachunkach uczestników to na jego rachunek trafiają środki finansowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 851 ze zm., dalej: „updop”), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 (…).

Konstrukcja przepisu dotyczącego kosztów uzyskania przychodów daje podatnikowi możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich kosztów (niewymienionych w art. 16 ust. 1 updop), pod warunkiem, że wykaże ich bezpośredni bądź pośredni związek z prowadzoną działalnością, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu. Tak więc kosztami uzyskania przychodów są wszelkie, racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów, z wyjątkiem wymienionych w art. 16 ust. 1 updop. Zatem, aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodów, między tym kosztem a przychodem musi istnieć związek przyczynowo-skutkowy. Chodzi tu o związek tego typu, że poniesienie kosztu ma wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodu. Przez koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami należy rozumieć te koszty, których poniesienie wpływa bezpośrednio na uzyskanie przychodu z danego źródła. Są to więc wszelkie koszty, których poniesienie jest niezbędne, aby określone źródło przychodów przyniosło konkretne przychody. Aby uznać dany wydatek za koszt uzyskania przychodów nie jest konieczne w każdym przypadku wykazanie między nim a przychodem bezpośredniego związku. Należy zaznaczyć, że kosztami uzyskania przychodów są wszystkie wydatki poniesione w celu uzyskania przychodów, w tym również w celu zachowania i zabezpieczenia źródła przychodów, tak aby to źródło przynosiło przychody także w przyszłości. Wobec powyższego, kosztami będą również koszty pośrednie związane z uzyskiwanymi przychodami, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów (w tym dla zagwarantowania funkcjonowania źródła przychodów), nawet wówczas gdyby z obiektywnych powodów przychód nie został osiągnięty.

Z przepisu art. 15 ust. 1 updop wynika zatem, że aby wydatki poczynione przez podatnika można uznać za koszt uzyskania przychodu, muszą być poniesione w sposób celowy. Podatnik więc podejmując decyzję o dokonaniu wydatku, musi być przeświadczony o racjonalności, z punktu widzenia prowadzonej przez niego działalności, wydatkowania środków finansowych.

Jednocześnie zauważyć należy, że obowiązkiem podatników, jako odnoszących ewentualną korzyść z faktu zaliczenia określonych wydatków w poczet kosztów uzyskania przychodów, jest wykazanie, w oparciu o zgromadzone dowody, związku pomiędzy poniesieniem kosztu a uzyskaniem przychodu (w tym zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów), zgodnie z dyspozycją powołanego art. 15 ust. 1 updop.

W większości przypadków związek z przychodem nie nasuwa żadnych wątpliwości. Są jednak sytuacje, w których ów związek przyczynowy nie jest tak jednoznaczny. Wszystkie te sytuacje należy zatem rozwiązywać według zasad racjonalnego rozumowania, odrębnie w odniesieniu do każdego przypadku. Należy w tym miejscu podkreślić, że koszt uzyskania przychodów jest kosztem działalności gospodarczej, która ze swej istoty zmierza do osiągnięcia przychodów.

Podatnik oceniając związek wydatku z prowadzoną działalnością gospodarczą winien zakładać, że dany koszt może obiektywnie przyczynić się do osiągnięcia przychodu. Ponadto, należy mieć na względzie, że podatnik uznając wydatek za koszt uzyskania przychodu odnosi ewidentne korzyści, albowiem o ten koszt zmniejsza podstawę opodatkowania. Na nim więc spoczywa ciężar udowodnienia, że określony wydatek jest kosztem uzyskania przychodu. Uznanie danego wydatku za koszt uzyskania przychodów jest możliwe tylko wtedy, gdy z prawidłowo i rzetelnie udokumentowanych zdarzeń wynika ponad wszelką wątpliwość, że jest to wydatek celowy i racjonalnie uzasadniony. Zatem to podatnik zobowiązany jest wykazać nie tylko fakt poniesienia danego wydatku, ale także jego celowość i racjonalność. Przy ustalaniu kosztów uzyskania przychodów, nie można uznać za koszt wydatków, których charakter budzi wątpliwości.

Zatem, warunkiem uznania wydatku poniesionego przez podatnika za koszt uzyskania przychodów, jest łączne spełnienie następujących przesłanek:

• wydatek musi zostać poniesiony przez podatnika,
• musi być definitywny, a więc bezzwrotny,
• musi pozostawać w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
• musi zostać poniesiony w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów,
• musi zostać właściwie udokumentowany,
• nie może być kosztem wymienionym w art. 16 ust. 1 updop.
  
  

Stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 11 updop, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów naliczonych, lecz niezapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów).

Natomiast w myśl art. 16 ust. 1 pkt 12 updop, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odsetek, prowizji i różnic kursowych od pożyczek (kredytów) zwiększających koszty inwestycji w okresie realizacji tych inwestycji.

Tym samym, odsetki od kredytu mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów z zastrzeżeniem łącznego spełnienia następujących warunków:

• zaciągnięty kredyt pozostaje w związku z przychodami uzyskiwanymi przez podatnika z prowadzonej przez niego działalności gospodarczej,
• odsetki zostały zapłacone,
• odsetki nie zwiększają kosztów inwestycji.
  
  

Z powyższego wskazania wynika, że ustawodawca przewidział szczególny sposób rozliczania odsetek od pożyczek (kredytów) w sytuacji, gdy pożyczka została zaciągnięta w związku z nabyciem środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej.

Zgodnie z art. 16g ust. 1 pkt 2 updop, za wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, z uwzględnieniem ust. 2-14, uważa się w razie wytworzenia we własnym zakresie koszt wytworzenia;

Na mocy art. 16g ust. 4 updop, za koszt wytworzenia uważa się wartość, w cenie nabycia, zużytych do wytworzenia środków trwałych: rzeczowych składników majątku i wykorzystanych usług obcych, kosztów wynagrodzeń za prace wraz z pochodnymi, i inne koszty dające się zaliczyć do wartości wytworzonych środków trwałych. Do kosztu wytworzenia nie zalicza się: kosztów ogólnych zarządu, kosztów sprzedaży oraz pozostałych kosztów operacyjnych i kosztów operacji finansowych, w szczególności odsetek od pożyczek (kredytów) i prowizji, z wyłączeniem odsetek i prowizji naliczonych do dnia przekazania środka trwałego do używania.

Odnosząc powyższe przepisy do przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego należy stwierdzić, że zawarta umowa cash poolingu ma na celu zwiększenie efektywności zarządzania środkami pieniężnymi oraz umożliwienie korzystania ze wspólnej płynności finansowej całej grupy kapitałowej, dlatego też odsetki zapłacone przez Spółkę w związku z uczestnictwem w strukturze cash poolingu, stanowią koszty ogólnie pojętej działalności gospodarczej, jaką prowadzi Spółka. Wydatki te pozostają zatem w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, co z kolei wpływa na uzyskiwane przez Spółkę przychody. Tym samym, stanowią one koszty uzyskania przychodów w momencie ich faktycznej zapłaty. Jednocześnie zapłacone odsetki nie mogą być zaliczane do wartości początkowej środka trwałego, bowiem wydatek ten nie został poniesiony w związku z wytworzeniem środka trwałego, tylko w związku z zawartą umową cash poolingu.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1 należy uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji.

Nadmienić należy, że w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 2 wydano odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z dnia 14 marca 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.