2015.09.10 - Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB3/4510-288/15/PW
z 10 września 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) w zw. z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 16 czerwca 2015 r. (data wpływu 18 czerwca 2015 r.), uzupełnionym pismem z dnia 6 sierpnia 2015 r. (data wpływu 10 sierpnia 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie objęcia odsetek od obligacji wyemitowanych przez spółkę z o.o. na rzecz innej spółki z o.o. przepisami o tzw. niedostatecznej kapitalizacji – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 czerwca 2015 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek, uzupełniony w dniu 10 sierpnia 2015 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie objęcia odsetek od obligacji wyemitowanych przez spółkę z o.o. na rzecz innej spółki z o.o. zakresem zastosowania przepisów o tzw. niedostatecznej kapitalizacji

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą m.in. w zakresie produkcji wiązek kablowych i szaf sterowniczych. Obecnie Wnioskodawca jest częścią grupy kapitałowej.

Nabywca jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Polsce należącą do grupy kapitałowej.

W ramach planowanej transakcji Nabywca nabędzie od udziałowców Spółki Zbywanej, na podstawie umowy sprzedaży, 100% udziałów w Spółce Zbywanej (spółce kapitałowej z siedzibą w Luksemburgu), będącej właścicielem 100% udziałów Spółki-Wnioskodawcy.

Przed nabyciem udziałów w Spółce Zbywanej przez Nabywcę, Nabywca udzieli finansowania Wnioskodawcy w celu zapewnienia Spółce środków finansowych niezbędnych do prowadzenia jej działalności gospodarczej, w szczególności spłaty istniejących kredytów bankowych Wnioskodawcy. W tym celu Wnioskodawca wyemituje oprocentowane obligacje, które zostaną nabyte przez Nabywcę (dalej: „Finansowanie”). Odsetki naliczane od tych obligacji będą ustalone na poziomie rynkowym.

Umowy, na podstawie których zostanie udzielone Finansowanie na rzecz Wnioskodawcy (umowy dotyczące nabycia/emisji obligacji) zostaną zawarte (podpisane przez obydwie strony) przed dniem nabycia przez Nabywcę udziałów w Spółce Zbywanej, tj. w momencie kiedy Nabywca nie będzie posiadał bezpośrednio lub pośrednio żadnych udziałów w Spółce-Wnioskodawcy i nie będzie podmiotem powiązanym w stosunku do Wnioskodawcy w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (faktyczne przekazanie przez Nabywcę środków pieniężnych na rzecz Wnioskodawcy w ramach Finansowania nastąpi w części w dniu nabycia przez Nabywcę udziałów w Spółce Zbywanej, a w części po tym dniu).

Umowy regulujące zasady Finansowania będą wyraźnie wskazywały określoną ilość pieniędzy, jaką Nabywca zobowiązuje się przenieść na Wnioskodawcy, w szczególności umowy te nie będą określały jedynie limitu zadłużenia dostępnego Wnioskodawcy od Nabywcy.

Faktyczne przekazanie przez Nabywcę środków finansowych na rzecz Wnioskodawcy w ramach Finansowania może nastąpić albo bezpośrednio na rachunek bankowy Wnioskodawcy albo na rachunek banku będącego wierzycielem Wnioskodawcy przy wykorzystaniu instytucji przekazu, o której mowa w art. 9211 i nast. Kodeksu cywilnego (jednak w obu przypadkach skutek cywilnoprawny będzie ten sam – Wnioskodawca stanie się dłużnikiem wobec Nabywcy).

Nabywca oraz Wnioskodawca mają siedziby w Polsce i są polskimi rezydentami podatkowymi (podlegają w Polsce obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania) dla celów podatku dochodowego od osób prawnych. Spółka Zbywana ma siedzibę w Luksemburgu i jest rezydentem podatkowym w Luksemburgu (podlega w Luksemburgu obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania) dla celów podatku dochodowego od osób prawnych.

Wnioskodawca nie będzie stosować alternatywnych regulacji limitujących wysokość odsetek zaliczanych do kosztów uzyskania przychodów zawartych w art. 15c ustawy o podatku dochodowego od osób prawnych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, że odsetki od Finansowania (w postaci emisji obligacji) nie będą podlegały ograniczeniom z tytułu tzw. niedostatecznej kapitalizacji, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w sytuacji, w której umowy, na podstawie których zostanie udzielone Finansowanie, zostaną zawarte przed dniem nabycia przez Nabywcę udziałów w Spółce Zbywanej?

Zdaniem Wnioskodawcy, odsetki od Finansowania (w postaci emisji obligacji) nie będą podlegały ograniczeniom z tytułu tzw. niedostatecznej kapitalizacji, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowego od osób prawnych w sytuacji, w której umowy, na podstawie których zostanie udzielone Finansowanie, zostaną zawarte przed dniem nabycia przez Nabywcę udziałów w Spółce Zbywanej.

Wnioskodawca wskazał, że kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów enumeratywnie wymienionych w ustawie (art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).

Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odsetek od pożyczek udzielonych spółce przez
podmiot posiadający bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki
albo udzielonych łącznie przez podmioty posiadające łącznie bezpośrednio lub pośrednio nie
mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, jeżeli wartość zadłużenia spółki wobec podmiotów
posiadających bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, uwzględniającego również zadłużenie z tytułu pożyczek, przekroczy łącznie wartość kapitału własnego spółki - w proporcji, w jakiej wartość zadłużenia przekraczająca wartość kapitału własnego spółki pozostaje do całkowitej kwoty tego zadłużenia wobec tych podmiotów, określonej na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc zapłaty odsetek od pożyczek (art. 16 ust. 1 pkt 60 ww. ustawy).

Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odsetek od pożyczek udzielonych spółce przez inną spółkę, jeżeli w obu tych spółkach ten sam podmiot bezpośrednio lub pośrednio posiada nie mniej niż po 25% udziałów (akcji), a wartość zadłużenia spółki otrzymującej pożyczkę wobec spółki udzielającej pożyczki oraz wobec podmiotów posiadających bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) spółki otrzymującej pożyczkę, uwzględniającego również zadłużenie z tytułu pożyczek, przekroczy łącznie wartość kapitału własnego spółki otrzymującej pożyczkę - w proporcji, w jakiej wartość zadłużenia przekraczająca wartość kapitału własnego spółki pozostaje do całkowitej kwoty tego zadłużenia, określonej na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc zapłaty odsetek od pożyczek (art. 16 ust. 1 pkt 61).

Wskaźnik procentowy, o którym mowa w ust. 1 pkt 60 i 61, posiadanych udziałów (akcji) w spółce określa się na podstawie liczby praw głosu, jakie w związku z posiadanymi udziałami (akcjami) przysługują danemu podmiotowi (art. 16 ust. 6 ww. ustawy).

Przez pożyczkę, o której mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61, rozumie się każdą umowę, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy; przez pożyczkę tę rozumie się także kredyt, emisję papierów wartościowych o charakterze dłużnym, depozyt nieprawidłowy lub lokatę; pochodnych instrumentów finansowych nie uważa się za pożyczkę w rozumieniu tego przepisu (art. 16 ust. 7b).

Wartość zadłużenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 60 i 61, pomniejsza się o wartość pożyczek udzielonych podmiotom powiązanym, wskazanym w tych przepisach (art. 16 ust. 7g).

Wartość kapitału własnego, o której mowa w ust. 1 pkt 60 i 61, określa się na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc zapłaty odsetek od pożyczek, o których mowa w tych przepisach bez uwzględnienia kapitałów z aktualizacji wyceny oraz części kapitału własnego pochodzącego z otrzymanych pożyczek podporządkowanych. Wartość tę pomniejsza się o wartość kapitału zakładowego spółki lub funduszu udziałowego w spółdzielni, jaka nie została na ten kapitał lub fundusz faktycznie przekazana lub jaka została pokryta wierzytelnościami z tytułu pożyczek oraz z tytułu odsetek od tych pożyczek, przysługującymi wspólnikom wobec tej spółki lub członkom wobec tej spółdzielni, a także wartościami niematerialnymi lub prawnymi, od których nie dokonuje się odpisów amortyzacyjnych zgodnie z art. 16a-16m (art. 16 ust. 7h).

Określając wielkość udziału pośredniego, jaki podmiot posiada w kapitale innego podmiotu, przyjmuje się zasadę, że jeżeli jeden podmiot posiada w kapitale drugiego podmiotu określony udział, a ten drugi posiada taki sam udział w kapitale innego podmiotu, to pierwszy podmiot posiada udział pośredni w kapitale tego innego podmiotu w tej samej wysokości; jeżeli wartości te są różne, za wysokość udziału pośredniego przyjmuje się wartość niższą (art. 11 ust. 5b).

Ilekroć w ustawie jest mowa o spółce oznacza to spółkę będącą podatnikiem (art. 4a pkt 21).

Zgodnie z ustawą z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r., poz. 1328 ze zm.; dalej: Ustawa zmieniająca), do odsetek od pożyczek (kredytów), w przypadku których kwota udzielonej podatnikowi pożyczki (kredytu) została temu podatnikowi faktycznie przekazana przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 oraz ust. 6 ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2015 r. (art. 7 ust. 1).

Biorąc pod uwagę powyższe, zdaniem Wnioskodawcy, w analizowanym zdarzeniu przyszłym przepis art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o podatku dochodowego od osób prawnych znajduje zastosowanie do odsetek od pożyczki, jeżeli łącznie spełnione zostaną następujące warunki:

na moment udzielenia pożyczki, pożyczkodawca posiada pośrednio lub bezpośrednio przynajmniej 25% udziałów/akcji (praw głosu) w spółce otrzymującej finansowanie,
wartość zadłużenia spółki otrzymującej finansowanie, określona na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc zapłaty odsetek, wobec podmiotów posiadających bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów/akcji (praw głosu) przekroczy łącznie wartość kapitału własnego tej spółki.

Tym samym, aby analizowana regulacja mogła mieć zastosowanie konieczne jest to, aby Nabywca posiadał pośrednio lub bezpośrednio 25% udziałów (praw głosu) Wnioskodawcy już w momencie zawarcia umowy pożyczki lub nabycia obligacji. W przypadku braku istnienia w tym momencie powiązania kapitałowego, nie będą mogły mieć zastosowania ograniczenia w wysokości odsetek zaliczanych do kosztów uzyskania przy chód ów wynikające z powyższego przepisu.

Z kolei przepis art. 16 ust. 1 pkt 61 ustawy o podatku dochodowego od osób prawnych znajduje zastosowanie do odsetek od pożyczki, jeżeli łącznie spełnione zostaną następujące warunki:

na moment udzielenia pożyczki, inny podmiot posiada pośrednio lub bezpośrednio przynajmniej 25% udziałów/akcji (praw głosu) w kapitale zarówno pożyczkodawcy, jak i spółce otrzymującej finansowanie,
wartość zadłużenia spółki otrzymującej finansowanie, określona na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc zapłaty odsetek, wobec pożyczkodawcy oraz wobec podmiotów posiadających bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów/akcji (praw głosu) przekroczy łącznie wartość kapitału własnego tego podmiotu.

Tym samym, aby analizowana regulacja mogła mieć zastosowanie konieczne jest to, aby inny podmiot posiadał pośrednio lub bezpośrednio 25% udziałów (praw głosu) w kapitale zarówno Nabywcy, jak i Wnioskodawcy już w momencie zawarcia umowy pożyczki lub nabycia obligacji. W przypadku braku istnienia w tym momencie powiązania kapitałowego, nie będą mogły mieć zastosowania ograniczenia w wysokości odsetek zaliczanych do kosztów uzyskania przychodów wynikające z powyższego przepisu.

Nie ulega wątpliwości, że na gruncie przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowego od osób prawnych, powiązania kapitałowe pomiędzy podmiotem udzielającym finansowania a podmiotem je otrzymującym należy oceniać na moment zawarcia (podpisania przez strony) umowy pożyczki (jeśli źródłem finansowania jest właśnie umowa pożyczki) lub na moment nabycia obligacji (podpisania przez strony dokumentów dotyczących emisji i nabycia obligacji) wyemitowanych przez dłużnika (jeśli źródłem finansowania są obligacje).

Za powyższym stanowiskiem przemawia fakt, że jak się powszechnie uznaje, udzielenie finansowania w ramach obligacji następuje już w momencie nabycia przez obligatariusza obligacji wyemitowanych przez emitenta, co skutkuje powstaniem zobowiązania po stronie obligatariusza do dokonania uzgodnionego pomiędzy stronami świadczenia (i jednocześnie powstanie zobowiązania po stronie emitenta względem obligatariusza). Tym samym, już w momencie nabycia przez obligatariusza obligacji wyemitowanych przez emitenta dochodzi do udzielenia „pożyczki” na gruncie przepisów dotyczących tzw. niedostatecznej kapitalizacji.

O tym, że przepisy regulujące ograniczenia wynikające z tzw. niedostatecznej kapitalizacji utożsamiają „pożyczkę” z faktem zaistnienia zobowiązania do przeniesienia pieniędzy przez „pożyczkodawcę” (szerzej - podmiot udzielający finansowania) na rzecz „pożyczkobiorcy” (szerzej - podmiot otrzymujące finansowanie) świadczy również treść art. 7 Ustawy zmieniającej. Treść tego przepisu nie jest co prawda przedmiotem interpretacji w niniejszej sprawie, niemniej jednak sposób jego sformułowania stanowi wskazówkę co do prawidłowej wykładni przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w zakresie użytego tam sformułowania „pożyczka udzielona”.

Regulacja ta wskazuje wprost, że udzielenia pożyczki nie należy utożsamiać z faktycznym przekazaniem kwoty tej pożyczki, z czego wyraźnie wynika, że dla ustawodawcy są to dwa odrębne zdarzenia, które nie muszą mieć miejsca w tym samym czasie. Niedopuszczalne byłoby natomiast nadanie temu samemu pojęciu użytemu w różnych przepisach prawa podatkowego odmiennego znaczenia, tj. przyjęcia, że przez „udzielenie pożyczki” w jednym miejscu ustawodawca rozumie faktyczne przekazania kwoty pożyczki (lub kwoty innego finansowania, którego skutki podatkowe są zrównane z pożyczką), a w innym miejscu zawarcie umowy pożyczki (lub innych umów dotyczących finansowania, których skutki podatkowe są zrównane z umową pożyczki).

W konsekwencji, przenosząc powyższe rozważania na grunt analizowanej sprawy, należy uznać, że moment udzielenia Finansowania przez Nabywcę należy utożsamiać z momentem zawarcia (podpisania przez Wnioskodawcę oraz Nabywcę) odpowiednich umów, na podstawie których zostanie udzielone Finansowanie. Natomiast bez znaczenia pozostaje to, że faktyczne przekazanie przez Nabywcę środków pieniężnych Wnioskodawcy w ramach Finansowania nastąpi w części w dniu nabycia przez Nabywcę udziałów w Spółce Zbywanej, a w części po tym dniu. Nie zmienia to bowiem faktu, że na moment udzielenia finansowania nie istniało powiązanie kapitałowe pomiędzy Nabywcą a Wnioskodawcą.

Biorąc pod uwagę wszystkie powyższe argumenty, odsetki od Finansowania udzielonego przez Nabywcę, w sytuacji, gdy umowy, na podstawie których zostanie udzielone Finansowanie zostaną zawarte (podpisane przez obydwie strony) przed nabyciem przez Nabywcę udziałów w Spółce Zbywanej, tj. w momencie kiedy Nabywca nie będzie posiadał bezpośrednio lub pośrednio żadnych udziałów Wnioskodawcy i nie będzie podmiotem powiązanym w stosunku do Wnioskodawcy w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie będą stanowić odsetek od finansowania udzielonego przez podmiot kwalifikowany w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy, odsetki od Finansowania (w postaci emisji obligacji) nie będą podlegały ograniczeniom z tytułu tzw. niedostatecznej kapitalizacji, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w sytuacji, w której umowy, na podstawie których zostanie udzielone Finansowanie, zostaną zawarte przed dniem nabycia przez Nabywcę udziałów w Spółce Zbywanej.

Powyższe stanowisko Wnioskodawcy znajduje całkowite potwierdzenie w świetle istniejącej praktyki organów podatkowych oraz sądów administracyjnych, w szczególności:

w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 30 stycznia 2013 r., sygn. II FSK 1216/11, zgodnie z którym: kwalifikowanymi pożyczkodawcami (kredytodawcami) są udziałowiec (akcjonariusz) bądź udziałowcy (akcjonariusze) posiadający co najmniej 25% udziałów (akcji) w spółce - pożyczkobiorcy (kredytobiorcy). Nie budzi wątpliwości, że muszą oni posiadać ten status w momencie zawierania umowy pożyczki (kredytu);
w interpretacji Dyrektora IS w Katowicach z 12 marca 2015 r., znak IBPBI/2/423-1470/14/SD, zgodnie z którą: zauważyć również należy, że z literalnego brzmienia art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wynika, że dla oceny wystąpienia przesłanek zastosowania ograniczeń wynikających z tych przepisów należy brać pod uwagę (w pierwszej z. wymienionych przesłanek) status wspólnika udzielającego pożyczki na dzień zawarcia umowy pożyczki;
w interpretacji Dyrektora IS w Warszawie z 29 sierpnia 2014 r., znak IPPB3/423-580/14-2/AG, zgodnie z którą: umowa pożyczki polega więc na przeniesieniu na własność pożyczkobiorcy określonej co do wielkości ilości pieniędzy lub określonej ilości rzeczy oznaczonych co do gatunku, pod tytułem zwrotnym. Przy czym może to nastąpić, przy pożyczce pieniężnej w sposób jednorazowy w pełnej kwocie lub pożyczka może być podzielona na kilka mniejszych kwot przekazywanych w różnych terminach. Zwrot pożyczki polega, co do zasady, na przeniesieniu własności przedmiotu umowy na pożyczkodawcę. Przy czym do zawarcia umowy pożyczki dochodzi i jest ona skuteczna przez samo złożenie zgodnych oświadczeń woli stron - nie jest do tego potrzebna wydanie (wypłata) środków z tytułu pożyczki;
w interpretacji Dyrektora IS w Katowicach z 7 sierpnia 2014 r., znak IBPBI2/423-567/14/BG, w której organ podatkowy uznał za prawidłowe stanowisko podatnika, zgodnie z którym: w rezultacie, należy uznać, że odsetki: należne na podstawie umowy zawartej w momencie, kiedy Spółka i Pożyczkodawca nie będą podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 updop, oraz należne od kwot wypłaconych Spółce w momencie, kiedy Spółka i Pożyczkodawca będą podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 61 updop (tj. w obu tych podmiotach ten sam wspólnik będzie posiadać bezpośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji)), oraz zapłacone w momencie kiedy istnieć będzie powiązanie w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 61 updop nie będą podlegać ograniczeniom wynikającym przepisowo niedostatecznej kapitalizacji - tj. art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 updop;
w interpretacji Dyrektora IS w Bydgoszczy z 9 lipca 2014 r., znak ITPB3/423-201/14/PS, w której organ podatkowy uznał za prawidłowe stanowisko podatnika, zgodnie z którym: nawet jeśli dany wierzyciel może zostać uznany za podmiot „kwalifikowany”, to sama pożyczka (odsetki od niej) nie będzie traktowana jako objęta restrykcjami wynikającymi z analizowanego przepisu, jeśli nie została udzielona przez podmiot, który w momencie udzielenia pożyczki lub kredytu (tj. w momencie podpisania stosownej umowy pożyczki lub kredytu) spełniał kryterium do uznania go za podmiot „kwalifikowany”.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2014 r., poz. 851 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 .

Konstrukcja przepisu dotyczącego kosztów uzyskania przychodów daje podatnikowi możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich kosztów (niewymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych), pod warunkiem, że wykaże ich bezpośredni bądź pośredni związek z prowadzoną działalnością, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu. Tak więc kosztami uzyskania przychodów są wszelkie, racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów, z wyjątkiem wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W myśl art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na spłatę pożyczek (kredytów) z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów). Natomiast stosownie do treści art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów naliczonych, lecz niezapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów). Odsetki od pożyczki mogą więc zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów dopiero w momencie ich faktycznej zapłaty lub kapitalizacji, jednak pod warunkiem, że nie zachodzą m.in. okoliczności, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Wskazać należy, że ustawą z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r. poz. 1328 ze zm.), dokonano szeregu zmian przepisów m.in. ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Skutkiem uchwalenia powyższych zmian była zmiana przepisów o niedostatecznej kapitalizacji. Z dniem 1 stycznia 2015 r. nowe brzmienie otrzymały art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 oraz art. 16 ust. 7b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Zostały dodane również nowe przepisy regulujące ww. kwestię, tj. art. 16 ust. 7g i 7h oraz art. 15c. Zmiany te spowodowały, że od 1 stycznia 2015 r. zasady stosowania przepisów o niedostatecznej kapitalizacji, znacznie różnią od obowiązujących do 31 grudnia 2014 r.

I tak, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odsetek od pożyczek udzielonych spółce przez podmiot posiadający bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki albo udzielonych łącznie przez podmioty posiadające łącznie bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, jeżeli wartość zadłużenia spółki wobec podmiotów posiadających bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, uwzględniającego również zadłużenie z tytułu pożyczek, przekroczy łącznie wartość kapitału własnego spółki – w proporcji, w jakiej wartość zadłużenia przekraczająca wartość kapitału własnego spółki pozostaje do całkowitej kwoty tego zadłużenia wobec tych podmiotów, określonej na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc zapłaty odsetek od pożyczek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu własnego takiej spółdzielni.

Natomiast na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 61 ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odsetek od pożyczek udzielonych spółce przez inną spółkę, jeżeli w obu tych spółkach ten sam podmiot bezpośrednio lub pośrednio posiada nie mniej niż po 25% udziałów (akcji), a wartość zadłużenia spółki otrzymującej pożyczkę wobec spółki udzielającej pożyczki oraz wobec podmiotów posiadających bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) spółki otrzymującej pożyczkę, uwzględniającego również zadłużenie z tytułu pożyczek, przekroczy łącznie wartość kapitału własnego spółki otrzymującej pożyczkę – w proporcji, w jakiej wartość zadłużenia przekraczająca wartość kapitału własnego spółki pozostaje do całkowitej kwoty tego zadłużenia, określonej na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc zapłaty odsetek od pożyczek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu własnego takiej spółdzielni.

Według art. 16 ust. 6 ustawy wskaźnik procentowy, o którym mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61, posiadanych udziałów (akcji) w spółce określa się na podstawie liczby praw głosu, jakie w związku z posiadanymi udziałami (akcjami) przysługują danemu podmiotowi; przepis art. 11 ust. 5b stosuje się odpowiednio. W przypadku wspólnika spółki, o której mowa w art. 1 ust. 3, niebędącego akcjonariuszem uważa się, że ten wskaźnik procentowy pozostaje spełniony bez względu na wielkość jego udziału w tej spółce.

Natomiast zgodnie z art. 16 ust. 7b przez pożyczkę, o której mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 oraz art. 15c, rozumie się każdą umowę, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy; przez pożyczkę tę rozumie się także kredyt, emisję papierów wartościowych o charakterze dłużnym, depozyt nieprawidłowy lub lokatę; pochodnych instrumentów finansowych nie uważa się za pożyczkę w rozumieniu tego przepisu.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 15 stycznia 2015 r. o obligacjach (Dz. U. z 2015 r. poz. 238) obligacja jest papierem wartościowym emitowanym w serii, w którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji, zwanego dalej „obligatariuszem”, i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia. Tym samym należy uznać, że emisja obligacji stanowi udzielenie pożyczki w rozumieniu art. 16 ust. 7b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Należy wskazać, że na gruncie art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych warunkiem wyłączenia części odsetek z kosztów uzyskania przychodów jest:

udzielenie oprocentowanej pożyczki;
udzielenie tej pożyczki spółce (tj. podatnikowi podatku dochodowego od osób prawnych)
udzielenie pożyczki przez tzw. kwalifikowanego pożyczkodawcę, tj. podmiot posiadający bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) spółki - pożyczkobiorcy albo łącznie przez podmioty posiadające łącznie bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) spółki-pożyczkobiorcy,
przekroczenie przez spółkę łącznego poziomu zadłużenia wobec określonych podmiotów, tj. wobec podmiotów posiadających bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, odpowiadającego wartości kapitału własnego spółki -pożyczkobiorcy.

Natomiast na gruncie art. 16 ust. 1 pkt 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych warunkiem wyłączenia części odsetek z kosztów uzyskania przychodów jest:

udzielenie oprocentowanej pożyczki;
udzielenie tej pożyczki spółce (tj. podatnikowi podatku dochodowego od osób prawnych);
udzielenie pożyczki przez tzw. kwalifikowanego pożyczkodawcę, tj. spółkę, w której podmiot posiadający bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) spółki-pożyczkobiorcy posiada bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji);
przekroczenie przez spółkę łącznego poziomu zadłużenia wobec określonych podmiotów, tj. wobec spółki udzielającej pożyczki oraz wobec podmiotów posiadających bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) spółki otrzymującej pożyczkę, odpowiadającego wartości kapitału własnego spółki otrzymującej pożyczkę.

Jak wynika z powyższego do kategorii kwalifikowanych pożyczkodawców należą:

podmiot posiadający bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) spółki-pożyczkobiorcy jak również podmioty posiadające łącznie bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) spółki-pożyczkobiorcy – nie jest istotny status prawny podmiotu (podmiotów) udzielających pożyczki (pożyczek), ale procent posiadanych przez nich bezpośrednio lub pośrednio udziałów (akcji) spółki-pożyczkobiorcy; sposób określania wskaźnika procentowego posiadanych udziałów normuje art. 16 ust. 6 omawianej ustawy;
spółka, w której podmiot posiadający bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) spółki-pożyczkobiorcy posiada bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) – istotne jest, że pożyczkodawcą jest spółka, a więc (zgodnie z powoływanym już art. 4a pkt 21 ustawy) spółka będąca podatnikiem; sposób określania wskaźnika procentowego posiadanych udziałów normuje art. 16 ust. 6 ustawy.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że w ramach planowanej transakcji Nabywca nabędzie od udziałowców Spółki Zbywanej, na podstawie umowy sprzedaży, 100% udziałów w Spółce Zbywanej (spółce kapitałowej z siedzibą w Luksemburgu), będącej właścicielem 100% udziałów Spółki-Wnioskodawcy. Przed nabyciem udziałów w Spółce Zbywanej przez Nabywcę, Nabywca udzieli finansowania Wnioskodawcy w celu zapewnienia Spółce środków finansowych niezbędnych do prowadzenia jej działalności gospodarczej, w szczególności spłaty istniejących kredytów bankowych Wnioskodawcy. W tym celu Wnioskodawca wyemituje oprocentowane obligacje, które zostaną nabyte przez Nabywcę. Odsetki naliczane od tych obligacji będą ustalone na poziomie rynkowym. Umowy, na podstawie których zostanie udzielone finansowanie na rzecz Wnioskodawcy (umowy dotyczące nabycia/emisji obligacji) zostaną zawarte (podpisane przez obydwie strony) przed dniem nabycia przez Nabywcę udziałów w Spółce Zbywanej, tj. w momencie kiedy Nabywca nie będzie posiadał bezpośrednio lub pośrednio żadnych udziałów w Spółce-Wnioskodawcy i nie będzie podmiotem powiązanym w stosunku do Wnioskodawcy w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (faktyczne przekazanie przez Nabywcę środków pieniężnych na rzecz Wnioskodawcy w ramach Finansowania nastąpi w części w dniu nabycia przez Nabywcę udziałów w Spółce Zbywanej, a w części po tym dniu).

Skoro zatem na moment udzielenia finansowania w postaci emisji obligacji (tj. udzielenia pożyczki w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 w zw. z art. 16 ust. 7b) udzielający finansowania nie był kwalifikowanym pożyczkodawcą, to późniejszy fakt uzyskania tego statusu nie oznacza, że przedmiotowe finansowanie będzie objęte zakresem stosowania przepisów o niedostatecznej kapitalizacji. Językowa wykładnia przepisów o niedostatecznej kapitalizacji wskazuje, że dla stosowania ograniczeń z nich wynikających istotne jest to, żeby udzielający finansowania posiadał status tzw. kwalifikowanego pożyczkodawcy w momencie zawierania umowy pożyczki.

Warunek udzielenia spółce pożyczki przez tzw. kwalifikowanego pożyczkodawcę odnosi się bowiem do momentu udzielania pożyczki, natomiast późniejsze zmiany dotyczące osoby pożyczkodawcy – zarówno związane ze zmianą statusu pożyczkodawcy w kontekście warunków bycia kwalifikowanym pożyczkodawcą (np. zostanie wspólnikiem spółki-pożyczkobiorcy, zwiększenie poziomu udziałów posiadanych w spółce-kredytobiorcy) jak i zmiana osoby pożyczkodawcy (np. w wyniku cesji wierzytelności pożyczkowej na inny podmiot) nie mają wpływu na ocenę spełnienia tego warunku.

Wobec powyższego w opisanym zdarzeniu przyszłym do odsetek wypłacanych z tytułu obligacji nie znajdą zastosowania ograniczenia dotyczące zaliczania wartości tych odsetek do kosztów uzyskania przychodów wynikające z art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Powiązania kapitałowe pomiędzy podmiotem udzielającym finansowania a podmiotem je otrzymującym należy bowiem oceniać na moment nabycia obligacji (podpisania przez strony dokumentów dotyczących emisji i nabycia obligacji) wyemitowanych przez dłużnika.

Tym samym należy zgodzić się ze stanowiskiem Wnioskodawcy, zgodnie z którym w analizowanym zdarzeniu przyszłym spłata odsetek od obligacji nie będzie podlegała przepisom o tzw. niedostatecznej kapitalizacji z uwagi na brak spełnienia przesłanki udzielenia pożyczki przez tzw. kwalifikowanego pożyczkodawcę.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012, poz. 270 ze. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin