Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPB-2-1/4514-45/16/BJ
z 22 marca 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613, ze zm.) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U., poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 30 grudnia 2015 r. (data wpływu do Organu – 4 stycznia 2016 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych darowizny lokalu mieszkalnego obciążonego hipoteką – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 4 stycznia 2016 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych darowizny lokalu mieszkalnego obciążonego hipoteką.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Darczyńca, jest właścicielem lokalu mieszkalnego (lokal stanowiący odrębną nieruchomość), którego wartość rynkowa wynosi około 98.000 euro. Dla lokalu prowadzona jest księga wieczysta. Lokal jest obciążony hipoteką umowną na sumę: 150.045,00 euro, na rzecz Banku. Hipoteka zabezpiecza kredyt wzięty w Banku przez kredytobiorców J. O-K. i Z. K. (umowa kredytu z 10 lutego 2012 r.). Darczyńca jest dłużnikiem rzeczowym Banku, odpowiadającym tylko z nieruchomości.

W najbliższym czasie darczyńca zamierza darować Wnioskodawczyni ww. lokal mieszkalny. Obdarowana (Wnioskodawczyni) jest osobą zaliczaną do III grupy podatkowej. Strony przyszłej umowy darowizny nie zamierzają zawierać dodatkowej umowy w celu przejęcia długu wynikającego z umowy kredytu z 10 lutego 2012 r. Tym samym Wnioskodawczyni nabywając w drodze umowy darowizny lokal, który jest obciążony hipoteką, nie przejmuje żadnych długów i obciążeń. Zważyć bowiem należy, że sam fakt przysługiwania własności lokalu obciążonego hipoteką nie czyni z właściciela dłużnika osobistego banku i nie świadczy o tym, że dług zaciągnięty z tytułu kredytu został przejęty przez nabywcę lokalu (Wnioskodawczynię) w myśl art. 519 ustawy – Kodeks cywilny.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy w przypadku zawarcia wymienionej powyżej umowy darowizny, obdarowana (Wnioskodawczyni) będzie podlegała obowiązkowi podatkowemu i będzie zobowiązana do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Wnioskodawczyni, w przypadku zawarcia umowy darowizny lokalu mieszkalnego obciążonego hipoteką na obdarowanej osobie nie ciąży obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych. W myśl art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. d) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi podlegają umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy.

Na potwierdzenie swojego stanowiska Wnioskodawczyni przywołała stanowiska zaprezentowane przez organy podatkowe.

Z uwagi na zakres niniejszej interpretacji powyżej Organ przywołał tylko tę część stanowiska Wnioskodawczyni, która odnosi się do uregulowań objętych ustawą o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawczyni w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. W zakresie podatku od spadków i darowizn wydano odrębną interpretację znak: IBPB-2-1/4515-29/16/BJ.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. d) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2016 r., poz. 223) podatkowi temu podlegają umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy.

Jako, że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia „darowizna” należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.

Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r., poz. 121, ze zm.) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku. Celem darowizny jest dokonanie nieodpłatnego przysporzenia na rzecz obdarowanego kosztem majątku darczyńcy.

Stosownie do treści art. 6 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podstawę opodatkowania – przy umowie darowizny – stanowi wartość długów i ciężarów albo zobowiązań przejętych przez obdarowanego.

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 2 lit. a) cyt. ustawy, stawka podatku od umów darowizny przy przeniesieniu własności nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym – wynosi 2%.

W świetle powołanych przepisów umowa darowizny stanowi czynność opodatkowaną podatkiem od czynności cywilnoprawnych w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy, przy czym podstawą opodatkowania jest wartość długów i ciężarów albo zobowiązań przejętych przez obdarowanego. Podatnikiem podatku od czynności cywilnoprawnych w przypadku umowy darowizny jest obdarowany.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że darczyńca zamierza darować Wnioskodawczyni lokal mieszkalny (stanowiący odrębną nieruchomość). Lokal jest obciążony hipoteką umowną na rzecz Banku. Hipoteka zabezpiecza kredyt wzięty w Banku przez kredytobiorców J. O-K. i Z. K. (umowa kredytu z 10 lutego 2012 r.). Darczyńca jest dłużnikiem rzeczowym Banku, odpowiadającym tylko z nieruchomości.

W myśl art. 244 § 1 ustawy Kodeks cywilny, hipoteka stanowi ograniczone prawo rzeczowe. Hipotekę regulują odrębne przepisy, a mianowicie ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz.U. z 2013 r., poz. 707, ze zm.). Zgodnie z art. 65 ust. 1 tej ustawy w celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności wynikającej z określonego stosunku prawnego można nieruchomość obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości (hipoteka).

Zgodnie z art. 519 § 1 ustawy Kodeks cywilny osoba trzecia może wstąpić na miejsce dłużnika, który zostaje z długu zwolniony (przejęcie długu).

Istotą instytucji przejęcia długu jest zmiana podmiotowa stosunku prawnego, polegająca na tym, że w miejsce dotychczasowego dłużnika wstępuje inny podmiot, zwalniając tym samym dotychczasowego dłużnika z obowiązku spełnienia świadczenia.

W sytuacji opisanej we wniosku, Wnioskodawczyni nie wstąpi w miejsce dłużnika w stosunku do Banku. Jak wskazano we wniosku, strony przyszłej umowy darowizny nie zamierzają zawierać dodatkowej umowy w celu przejęcia długu wynikającego z umowy kredytu. Tym samym Wnioskodawczyni nabywając w drodze umowy darowizny lokal mieszkalny, który jest obciążony hipoteką, nie przejmuje żadnych długów i obciążeń.

Zgodnie z zacytowanym art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. d) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych umowa darowizny podlega temu podatkowi, ale wyłącznie w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy, tj. w sytuacji, gdy na obdarowanego przechodzą wraz z przedmiotem darowizny wszelkie obowiązki z nim związane, ciążące dotychczas na darczyńcy. Samo przyjęcie przez Wnioskodawczynię (obdarowaną) lokalu mieszkalnego obciążonego hipoteką nie rodzi obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych, gdyż przeniesienie w drodze darowizny własności lokalu obciążonego hipoteką nie powoduje przejścia na nabywcę długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy, które zabezpieczone były przedmiotem hipoteki, z czym ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych wiąże powstanie zobowiązania podatkowego.

Hipoteka stanowi jedynie zabezpieczenie rzeczowe roszczenia wierzyciela, polegające na tym, że wierzyciel może przeprowadzić egzekucję z przedmiotu hipoteki z pierwszeństwem przed osobami trzecimi i bez względu na to kto jest właścicielem/posiadaczem przedmiotu hipoteki w momencie egzekucji. Samo zaś przeniesienie własności przedmiotu objętego hipoteką nie ma wpływu na pierwotny stosunek obligacyjny łączącą wierzyciela i dłużnika. Nie następuje ani zmiana podmiotowa stron stosunku zobowiązaniowego, ani przedmiotu tego stosunku. Aby powstał obowiązek podatkowy w myśl ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych przeniesienie własności przedmiotu obciążonego hipoteką musiałoby być połączone z cesją zobowiązań po stronie dłużnika, co w opisywanym zdarzeniu przyszłym nie będzie miało miejsca. Tylko w przypadku cesji zobowiązań na obdarowanego przeszłyby zobowiązania osobiste dłużnika i zostałaby spełniona przesłanka z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. d) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych

Ponadto, w sytuacji przejścia własności samego tylko przedmiotu obciążonego hipoteką, bez jednoczesnej cesji zobowiązań niemożliwym byłoby ustalenie wysokości zobowiązania podatkowego, gdyż nie dałoby się ustalić podstawy jego wymiaru. Zgodnie z cytowanym wyżej art. 6 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, podstawę wymiaru podatku od umowy darowizny stanowi wartość przejętych przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy. W tym przypadku, jak wskazano powyżej, zobowiązania z tytułu kredytu w dalszym ciągu pozostaną przy darczyńcy. Samo przeniesienie własności lokalu mieszkalnego (przedmiotu zabezpieczenia roszczenia) nie zmieni sytuacji ani wierzyciela ani dłużnika.

Mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe oraz powołane wyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że w związku z faktem, że opisana umowa darowizny nie będzie wiązała się z przejęciem przez Wnioskodawczynię długów, ciężarów i zobowiązań darczyńcy, umowa ta nie będzie stanowić czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Rację ma więc Wnioskodawczyni, że w przypadku zawarcia umowy darowizny lokalu mieszkalnego obciążonego hipoteką nie będzie ciążył na niej, jako obdarowanej, obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Odnosząc się do argumentacji Wnioskodawcy opartej na treści wskazanych interpretacji w uzasadnieniu własnego stanowiska, należy stwierdzić, że interpretacje organów podatkowych dotyczą tylko konkretnych, indywidualnych spraw podatników. Rozstrzygnięcia w nich zawarte co do zasady wiążą w sprawach, w których zostały wydane i nie są źródłem prawa powszechnie obowiązującego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie– w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.