Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
1462-IPPB2.4514.516.2016.1.KW1
z 2 grudnia 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.) oraz § 7 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 27 października 2016 r. (data wpływu 31 października 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy cash poolingu - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 31 października 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy cash poolingu.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych i podlega opodatkowaniu w Polsce od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania (jest rezydentem podatkowym w Polsce). Spółka jest dostawcą usług nefrologicznych w Polsce. W chwili obecnej pod szyldem Spółki działa 25 stacji dializ. Spółka należy do międzynarodowej Grupy.

Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT wykonującym czynności zwolnione przedmiotowo z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. l pkt 18 ustawy o podatku od towarów i usług.

Wnioskodawca wraz z kilkunastoma spółkami z Grupy (niebędącymi rezydentami podatkowymi w Polsce) zamierza zawrzeć umowę dotyczącą zarządzania środkami pieniężnymi i płynnością finansową w grupie rachunków (dalej: „Umowa Cash Poolingu” lub „Umowa”).

System zarządzania środkami pieniężnymi podmiotów w nim uczestniczących będzie miał charakter cash poolingu (dalej: „System”). Usługi cash poolingu są jednym z narzędzi zarządzania płynnością finansową grup kapitałowych. Polegają one na optymalizowaniu zarządzania finansami poprzez koncentrowanie na wspólnym rachunku grupy środków pochodzących z rachunków jednostkowych poszczególnych podmiotów wchodzących w skład grupy. Zastosowanie takiego rozwiązania pozwoli Grupie zapewnić optymalne wykorzystanie środków finansowych (tj. z jednej strony - maksymalizację przychodów odsetkowych, z drugiej - minimalizację obciążeń z tytułu obsługi zadłużenia) i tym samym umocnić konkurencyjność Grupy, w tym Spółki.

W związku z powyższym, Spółka planuje zawrzeć Umowę Cash Poolingu będącą dwustronną umową w zakresie świadczenia usług zarządzania środkami pieniężnymi Grupy oraz płynnością finansową (tzw. cash pooling). Stroną Umowy będzie Spółka oraz tzw. Pool leader. Pool leader będzie rezydentem podatkowym w Luksemburgu powiązanym kapitałowo ze Spółką w rozumieniu art. 11 ustawy o CIT. Pool leader będzie również uczestnikiem Systemu.

Strony umowy zobowiązują się do wzięcia udziału w Systemie; otwarcia i utrzymywania rachunków wewnętrznych, które odzwierciedlają stan środków na rachunkach bankowych oraz angażowania się w transakcję cash poolingu.

Obowiązki Pool leadera będą obejmowały m.in. zarządzanie płynnością finansową Spółki, monitorowanie i analizę stanu zobowiązań/należności Spółki, a następnie naliczanie odsetek, dokonywanie przelewów środków pieniężnych na rachunek Spółki na jej żądanie (na warunkach określonych w Umowie), a także negocjowanie warunków bankowych oraz m.in. podpisanie potrzebnych umów z bankiem w celu świadczenia usług cash poolingu.

W związku z udziałem w transakcji cash poolingu Spółce mogą przysługiwać odsetki od Pool leadera, bądź też Spółka może być zobowiązana do zapłaty odsetek od środków pozyskanych od Pool leadera w ramach Systemu. Szczegółowe warunki rozliczania transakcji w ramach cash poolingu, oprocentowanie odsetek oraz sposób ich kalkulacji, a także okresy rozliczeniowe będą zdefiniowane przez Umowę oraz ewentualnie dodatkowo przez inne dokumenty związane z prowadzeniem Systemu.

Pozostałymi uczestnikami cash poolingu na dzień złożenia wniosku będą podmioty z Grupy , mające rezydencję podatkową poza terytorium Polski m.in. we Francji, Portugalii, Hiszpanii, Rumunii, Luksemburgu oraz Wielkiej Brytanii. Zagraniczni uczestnicy systemu cash poolingu (w tym Pool leader) nie posiadają zakładów na terytorium Polski. Spółka nie wyklucza, że do Systemu mogą przystąpić w przyszłości nowi uczestnicy z innych państw, z którymi Polska zawarła umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania. Pomiędzy Spółką a pozostałymi uczestnikami struktury cash poolingu mogą występować powiązania, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o CIT.

System od strony technicznej będzie obsługiwany przez bank z siedzibą w Wielkiej Brytanii (tzw. Master Bank) oraz banki wspierające (tzw. Secondary Banks), w których uczestnicy Systemu mają lub będą mieli swoje rachunki bankowe. Master Bank nie będzie podmiotem powiązanym w jakikolwiek sposób (ani kapitałowo ani osobowo) z którymkolwiek z uczestników cash poolingu. Master Bank będzie działać jako agent banków wspierających, m.in. może włączać bądź usuwać rachunki, zmieniać ich układ w hierarchii rachunków wewnątrz Systemu, dodawać kolejnych uczestników Systemu bądź banki wspierające, dodatkowo w związku z obsługą techniczną systemu będzie m.in. dokonywać automatycznych przelewów środków pieniężnych z kont uczestników na konto Pool leadera.

Jak wskazano powyżej, Spółka planuje zawrzeć umowę dwustronną z Pool leaderem, natomiast Pool leader podpisze dodatkową umowę (tzw. Cash concentration agreement) z Master Bankiem określającą warunki świadczenia usługi cash poolingu od strony technicznej. Zgodnie z treścią umowy Cash concentration agreement, Pool Leader oraz uczestnicy Systemu wyznaczają Grupę banków, do której należy Master Bank do świadczenia usług cash poolingu. Dodatkowo z umowy Cash concentration agreement wynika, że Pool leader będzie decydował m.in. o przyłączeniu uczestników oraz wspierających banków; dodawaniu lub usunięciu kont do/ze struktury, będzie zwracać się z żądaniem o świadczenie usług dodatkowych przez Master Bank bądź też ich zmianę lub rezygnację z takich usług.

Spółka będzie zobowiązana do podpisania porozumienia dotyczącego akceptacji warunków Cash concentration agreement tzw. participation agreement (stanowiąca załącznik do Cash concentration agreement), na tej podstawie Master Bank będzie mógł włączyć Spółkę do Systemu. W związku ze świadczeniem usług cash poolingu przez Master Bank, Spółka będzie zobowiązana ponieść opłaty wynikające z tabeli opłat i prowizji, które zostaną zdefiniowane w treści właściwych umów tj. opłata od utrzymania konta, opłata za przelewy, token, opłaty za wyciągi bankowe. Dodatkowe obciążenie ze strony Master Banku może pojawić się w przypadku zdecydowania się przez Spółkę na dodatkowe usługi oferowane przez Master Bank, m.in. dotyczące dodatkowych raportów, zestawień.

Dla potrzeb opisywanego schematu cash poolingu Spółka będzie korzystać ze swojego bieżącego rachunku bankowego w PLN, prowadzonego w banku wspierającym w Polsce. Natomiast Pool leader będzie właścicielem konta głównego (tzw. Master Account) prowadzonego przez Master Bank, za pośrednictwem którego będą realizowane operacje zarządzania płynnością finansową Spółki.

Cash poołing przyjmie formę cash poolingu rzeczywistego, który przewiduje rzeczywiste transfery środków w dwóch kierunkach pomiędzy rachunkiem bankowym Spółki oraz rachunkiem głównym Pool leadera.

Powyższa struktura funkcjonować będzie na poniższych zasadach:

1. na rachunku każdego uczestnika przyjęty zostanie górny limit dziennego salda; środki powyżej tego limitu zostaną automatycznie przeniesione na rachunek główny;
   
2. jeżeli uczestnik potrzebował będzie dodatkowych funduszy, powinien powiadomić o tym Pool leadera, który na jego żądanie dokona manualnie przelewu środków z rachunku głównego na rachunek uczestnika.
   
   

Przedmiotowe transfery, które nie będą mieć charakteru samodzielnych transakcji, lecz będą dokonywane w celu wykonania usługi zarządzania środkami (m.in. transfer nadwyżki środków ponad ustalony limit na rachunku uczestnika na rachunek Pool leadera, przekazanie wnioskowanej kwoty na konto uczestnika) będą mieć charakter zwrotny i nie będzie skutkować ani trwałym przysporzeniem majątkowym po stronie Spółki, ani trwałym przekazaniem środków finansowych na rzecz innego uczestnika.

W związku z udziałem w transakcji cash poolingu Spółce będą przysługiwać odsetki w przypadku uzyskania salda dodatniego w związku z rozliczeniami z Pool leaderem, w przypadku natomiast salda ujemnego Spółka może być zobowiązana do zapłaty odsetek od środków pozyskanych od Pool leadera. Odsetki będą przysługiwać także pozostałym uczestnikom w ramach Systemu. Podmiotem odpowiedzialnym za rozliczenie odsetek będzie Pool leader, wysokość oprocentowania odsetek będzie ustalana zgodnie z zapisami Umowy. Pool Leader będzie wyłącznie odpowiedzialny za określenie wysokości oprocentowania, która powinna być zaakceptowana przez wszystkich uczestników.

Zgodnie z Umową każdy uczestnik będzie wyłącznie odpowiedzialny za konsekwencje swoich działań i transakcji dotyczących środków pieniężnych. Wnioskodawca oraz inni uczestnicy nie będą udzielać sobie wzajemnych poręczeń w związku z planowaną Umową cash poolingu.

Wnioskodawca będzie uzyskiwać certyfikaty rezydencji wszystkich pozostałych podmiotów uczestniczących w Systemie.

Czynności cywilnoprawne w ramach systemu cash poolingu w zakresie opisanym w niniejszym wniosku nie przybiorą postaci którejkolwiek z czynności zawartej w art. 1 ustawy o PCC.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy transfery środków pieniężnych w związku z uczestnictwem Spółki w Systemie cash poolingu będą neutralne podatkowo, natomiast rozliczane dla celów podatku dochodowego od osób prawnych (odpowiednio jako przychody i koszty podatkowe) będą odsetki należne lub obciążające Spółkę w dacie ich płatności (tj. w momencie ich otrzymania przez Spółkę / dokonania zapłaty przez Spółkę) lub kapitalizacji, powstałe w związku z tymi transferami?
   
2. Czy w przedstawionym przez Wnioskodawcę zdarzeniu przyszłym wynagrodzenie pobierane przez Master Bank z tytułu czynności wykonywanych na podstawie umowy Cash concentration agreement będzie stanowiło koszt uzyskania przychodów dla Wnioskodawcy?
   
3. Czy odsetki płacone przez Wnioskodawcę w związku z uczestnictwem w Systemie cash poolingu będą mogły być w całości zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, a tym samym nie będą podlegały ograniczeniom wynikającym z przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 oraz art. 16 ust. 1 pkt 61 ustawy o CIT, dotyczących tzw. niedostatecznej kapitalizacji?
   
4. W przypadku uznania stanowiska Spółki w zakresie pytania nr 3 za nieprawidłowe, czy finansowanie udzielone przez Spółkę innym podmiotom biorącym udział w opisanym Systemie cash poolingu powinno pomniejszać jej wartość zadłużenia zgodnie z art. 16 ust. 7g ustawy o CIT?
   
5. Czy Spółka, przyjmując podejście ostrożnościowe, będzie miała prawo do zastosowania najwyższej preferencyjnej stawki podatku u źródła (wynikającej z umów o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartych przez Polskę z krajami rezydencji uczestników Systemu) w przypadku płatności odsetek na rzecz Pool leadera na podstawie Umowy Cash Poolingu przy założeniu, że Spółka posiadać będzie certyfikaty rezydencji wszystkich uczestników Systemu cash poolingu potwierdzające ich rezydencję podatkową?
   
6. Czy Umowa Cash Poolingu oraz czynności dokonywane w ramach Systemu nie będą podlegać w Polsce opodatkowaniu PCC?
   
7. Czy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym Spółka jako uczestnik cash poolingu, nie będzie wykonywała żadnych usług w rozumieniu art. 8 ustawy o VAT, a tym samym potencjalne odsetki otrzymywane od nadwyżek nie będą stanowiły wynagrodzenia za świadczenie usług podlegających opodatkowaniu VAT?
8. Czy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym, w sytuacji gdy Master Bank lub/i Pool leader będzie świadczył usługi w ramach cash poolingu za wynagrodzeniem, to przedmiotowe usługi będą stanowić dla Spółki import usług korzystający ze zwolnienia z VAT?
   
   

Niniejsza interpretacja dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych. W zakresie podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od towarów i usług zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Zdaniem Wnioskodawcy.

Zdaniem Wnioskodawcy, zarówno planowane zawarcie Umowy Cash poolingu, jak i uczestnictwo w Systemie cash poolingu (tj. przekazanie przez Spółkę środków z jej rachunku na rachunek Pool leadera oraz otrzymanie środków z rachunku Pool leadera na rachunek Spółki) nie będzie stanowiło czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, jako że nie mieszczą się one w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem, zdefiniowanym w art. 1 ustawy o PCC.

Art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o PCC stanowi, że podatkowi podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
   
2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
   
3. (uchylona)
   
4. umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
5. umowy dożywocia,
6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,
   
7. (uchylona)
   
8. ustanowienie hipoteki,
9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
10. umowy depozytu nieprawidłowego,
    
11. umowy spółki;
    
    

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają również zmiany wyżej wymienionych umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy o PCC).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca wskazał, że opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegają wyłącznie czynności cywilnoprawne enumeratywnie wymienione w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych. Lista czynności podlegających opodatkowaniu ma charakter zamknięty, a więc nie może być interpretowana rozszerzająco.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) i lit. j) ustawy o PCC, przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku oraz umowy depozytu nieprawidłowego.

W myśl art. 720 ustawy z dnia 1964 r. Kodeksu cywilnego, dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Depozyt nieprawidłowy został natomiast uregulowany w art. 845 Kodeksu cywilnego. Uznaje się również, że depozyt nieprawidłowy (przechowanie nieprawidłowe) jest umową szczególnego rodzaju, zawierającą elementy przechowania i pożyczki. Przedmiotem depozytu nieprawidłowego mogą być wyłącznie pieniądze lub rzeczy oznaczone tylko co do gatunku. Osoba biorąca pieniądze (rzecz) do depozytu nieprawidłowego, analogicznie do umowy pożyczki ma obowiązek zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Należy podkreślić, że Umowa Cash Poolingu pozostaje na gruncie polskiego prawa umową nienazwaną. W szczególności Kodeks cywilny nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy. Brak uregulowania instytucji cash poolingu w prawie polskim powoduje konieczność kształtowania jej w oparciu o treść art. 3531 Kodeksu cywilnego. Przepis ten statuuje zasadę swobody umów zwaną zasadą swobody kontraktowania. Zgodnie z tą zasadą, strony mogą ukształtować treść umowy, a także wybrać kontrahenta według swego uznania, byleby treść stosunku prawnego lub jego cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, zasadom współżycia społecznego, ani przepisom ustawy o charakterze bezwzględnie wiążącym.

Przedstawiona w zdarzeniu przyszłym konstrukcja Umowy Cash Poolingu, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. Cash pooling polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków netto. W związku z uczestnictwem w cash poolingu dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik cash poolingu posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej podmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników cash poolingu.

Mając na względzie powyższe, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że intencją ustawodawcy było stworzenie w ustawie o PCC precyzyjnego katalogu czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. A zatem, czynności dokonywane w ramach Systemu polegające na zarządzaniu płynnością finansową Spółki na podstawie Umowy Cash Poolingu (która jednocześnie nie znajduje odpowiednika w Kodeksie cywilnym i tym samym, pozostaje umową nienazwaną) nie mieszczą się jednocześnie w zamkniętym katalogu czynności opodatkowanych PCC, wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o PCC.

W konsekwencji Umowa Cash Poolingu jako nie wymieniona w art. 1 ustawy o PCC nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zaprezentowane przez Wnioskodawcę stanowisko znajduje potwierdzenie w indywidualnych interpretacjach podatkowych m.in.:

• w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 3 czerwca 2016 r., znak: IBPB-2-1/4514-175/16/HK, w której stwierdzono, że „skoro zawarcie umowy cash poolingu nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych a czynności tego typu nie można zakwalifikować, np. jako umowy pożyczki czy też innej czynności tym katalogiem objętej, to tym samym czynności dokonywane w ramach umowy cash poolingu dotyczące zarządzania wspólną płynnością finansową nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych”.
  

• w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 17 czerwca 2016 r., znak: IPPB2/4514-293/16-2/JG1, w której stwierdzono, że „umowa cash poolingu (w tym System Nordic Cash Pool będący jedną z odmian cash poolingu) jako nie wymieniona w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych”.
  

• w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 11 marca 2016 r., znak: IPPB2/4514-12/16-3/KW1, w której stwierdzono, że „zawarcie umowy dotyczącej kompleksowego zarządzania płynnością finansową „cash pooling” nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Czynności tego typu nie można również zakwalifikować jako umowy pożyczki. Tym samym wszelkie czynności dokonywane w ramach umowy nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych”.
  

• w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 23 lutego 2016 r., znak: IPPB2/4514-536/15-4/MM, w której stwierdzono, że „zawarcie umowy dotyczącej kompleksowego zarządzania płynnością finansową „cash pooling” nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Czynności tego typu nie można również zakwalifikować jako umowy pożyczki. Tym samym wszelkie czynności dokonywane w ramach umowy nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych”.
  

• w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 31 lipca 2015 r., znak: IPTPB2/4514-20/15-2/KK, w której organ w całości zgodził się ze stanowiskiem Wnioskodawcy potwierdzając, że „umowa typu Nordic Cash Pool jako umowa nienazwana i niewymieniona w zamkniętym, ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu PCC nie będzie opodatkowana tym podatkiem”.
  
  
  

Należy podkreślić, że nawet gdyby uznać czynności dokonywane w ramach cash poolingu za czynności zawarte w katalogu art. 1 ust. 1 ustawy o PCC (z czym Wnioskodawca się nie zgadza, gdyż transakcje w ramach struktury zarządzania płynnością finansową nie wyczerpują istotnych znamion pożyczki czy depozytu nieprawidłowego), to i tak byłyby z opodatkowania wyłączone.

Zdaniem Spółki, czynności, które będą wykonywane przez Pool leadera związane z realizacją Umowy, powinny zostać uznane za świadczenie usług finansowych, co do zasady podlegające VAT (korzystające jednak ze zwolnienia z VAT m.in. na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT).

Natomiast zgodnie z art. 2 ust. 4 ustawy o PCC, podatkowi temu nie podlegają czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

1. w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,
   
2. jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:
   • umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
     
   • umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych;
   
   
   

Wobec powyższego, skoro w ramach Umowy Cash Poolingu działalność Pool leadera byłaby opodatkowana VAT (w tym przypadku - byłaby zwolniona), to czynności, które byłyby dokonywane w ramach tej Umowy nie podlegałyby opodatkowaniu PCC u żadnej ze stron, nawet gdyby uznać (wbrew stanowisku Spółki), że cash pooling stanowi jedną z czynności cywilnoprawnych, wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o PCC.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2016 r., poz. 223 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
   
2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
   
3. (uchylona),
   
4. umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
5. umowy dożywocia,
   
6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
   
7. (uchylona),
   
8. ustanowienie hipoteki,
   
9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
10. umowy depozytu nieprawidłowego,
    
11. umowy spółki.
    
    

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne ( art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) i lit. j) ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku oraz umowy depozytu nieprawidłowego.

W myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r. poz. 380 z późn. zm.) dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Depozyt nieprawidłowy został natomiast uregulowany w art. 845 Kodeksu cywilnego. Uznaje się również, że depozyt nieprawidłowy (przechowanie nieprawidłowe) jest umową szczególnego rodzaju, zawierającą elementy przechowania i pożyczki. Przedmiotem depozytu nieprawidłowego mogą być wyłącznie pieniądze lub rzeczy oznaczone tylko co do gatunku. Osoba biorąca pieniądze (rzecz) do depozytu nieprawidłowego, analogicznie do umowy pożyczki, ma obowiązek zwrócić tę sama ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Należy podkreślić, że umowa cash pooling pozostaje na gruncie polskiego prawa umową nienazwaną. Ustawa Kodeks cywilny - w części zobowiązaniowej - nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy. Przedstawiona we wniosku konstrukcja umowy cash pooling, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. „Cash pooling” polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków przedsiębiorstw należących do danej grupy nadwyżkami innych przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków netto.

W przypadku „Cash poolingu” mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz bankiem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu. Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot.

Uczestnik „cash poolingu” posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników „cash poolingu”. Należy stwierdzić, że zawarcie umowy dotyczącej kompleksowego zarządzania płynnością finansową „cash pooling” nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Czynności tego typu nie można również zakwalifikować jako umowy pożyczki. Tym samym wszelkie czynności dokonywane w ramach umowy nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Przyjmując za Wnioskodawcą, że czynności cywilnoprawne w ramach systemu cash poolingu nie przybiorą postaci którejkolwiek z czynności wymienionej w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, tym samym nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W związku z powyższym bezprzedmiotowe jest rozpatrywanie wniosku pod kątem zastosowania art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych, wskazać należy, że rozstrzygnięcia te zapadły w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego interpretację.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.