Interpretacja Ministra Finansów
DD9/033/270/SEW/2014/RD-21437
z 24 kwietnia 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

Na podstawie art. 14e § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) Minister Finansów, w związku ze stwierdzeniem nieprawidłowości interpretacji indywidualnej z dnia 25 sierpnia 2008 r. Nr IBPB1/415-432/08/MW wydanej w imieniu Ministra Finansów przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, zmienia z urzędu wyżej wymienioną interpretację stwierdzając, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 19 maja 2008 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kwalifikacji do źródła przychodów wynagrodzenia z tytułu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez pełnomocnika ustanowionego z urzędu jest prawidłowe.

Uzasadnienie

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając na podstawie § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.), wydał w dniu 25 sierpnia 2008 r., w imieniu Ministra Finansów, interpretację indywidualną dotyczącą podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu opodatkowania przychodów uzyskiwanych z tytułu świadczenia usług adwokackich wykonywanych na zlecenie sądu. Interpretacja wydana została na wniosek Pana z dnia 19 maja 2008 r.

Z przedstawionego we wniosku zaistniałego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca jest adwokatem i prowadzi działalność gospodarczą – usługi prawne (PKWiU 74.11.Z). W związku z wykonywanym zawodem zobowiązany jest przez Sąd do obrony z urzędu, za którą Sąd przelewa na jego konto bankowe należność w kwocie netto (pobiera i odprowadza do Urzędu Skarbowego podatek dochodowy).

Wnioskodawca jest przez Sąd zobowiązany do wystawiania faktury do każdej sprawy, w której występuje jako obrońca z urzędu. Faktury VAT wystawia w dniu uprawomocnienia się orzeczenia, nie później jednak niż w dniu otrzymania należności na konto bankowe. Fakturę ujmuje w podatkowej księdze przychodów i rozchodów oraz w rejestrze sprzedaży VAT. Jest ona opodatkowana dwukrotnie. Jeden raz przez Sąd, a drugi w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. W ustawowym terminie Sądy przesyłają rozliczenia roczne PIT-11, ujmując w nich przychody, o których mowa w art. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, naliczając koszty uzyskania przychodu i wykazując pobrane zaliczki.

Sporządzając zeznanie roczne, aby uzyskany przychód wykazać w prawidłowej wysokości oraz nie zawyżyć kosztów uzyskania przychodu, z PIT-11 uzyskanych z Sądu wnioskodawca wykazuje jedynie te kwoty, które nie miały związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, a także przypisane do nich koszty oraz pobrane przez Sąd zaliczki. Przychód z prowadzonej działalności gospodarczej jest wówczas zgodny z podatkową księgą przychodów i rozchodów, a koszty odzwierciedlają zapisy prawidłowo ujęte w kolumnie 13 i 14 księgi, związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Na wezwanie Urzędu Skarbowego wnioskodawca musiał złożyć korektę zeznania. Wszystkie dane wykazane w PIT-11 musiał przenieść do zeznania rocznego w pozycje 60, 61, 62 i 64, a przychód z działalności gospodarczej pomniejszyć o przychód z obrony z urzędu potwierdzony PIT-11. Przez korektę, zapisy w podatkowej księdze przychodów i rozchodów rozbieżne są w stosunku do danych zawartych w zeznaniu rocznym i PIT-B. Inne kwoty przychodu wykazane są i zaksięgowane w podatkowej księdze przychodów i rozchodów oraz w rejestrach VAT, a inne w PIT-36. Zaksięgowane koszty uzyskania przychodów nie mają powiązania z przychodami, które wcześniej były w ramach działalności gospodarczej, a po korekcie są przychodem wynikającym z art. 13 przytoczonej wcześniej ustawy.

W związku z powyższym zadano pytania:

1. Czy uzyskane przychody z tytułu obrony z urzędu winny być księgowane w podatkowej księdze przychodów i rozchodów, skoro wnioskodawca jest adwokatem i prowadzi działalność gospodarczą polegającą na świadczeniu usług prawniczych oraz wystawia na tę okoliczność fakturę VAT?
2. Czy też obrony z urzędu są poza działalnością gospodarczą, opodatkowane tylko przez płatnika.
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy, skoro prowadzi działalność gospodarczą to konsekwentnie wystawiona faktura VAT winna być opodatkowana z tego tytułu, gdyż jako osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej nie może wystawiać faktury VAT. Jeżeli Sądy muszą pobierać i odprowadzać po raz drugi podatek dochodowy od osób fizycznych to w zeznaniu rocznym winno się ten podatek rozliczyć, łącząc go ze wszystkimi innymi źródłami dochodu na zasadach ogólnych. W opinii wnioskodawcy, gdyby zgodnie z wolą Urzędu Skarbowego zmieniać przychód z podatkowej księgi przychodów i rozchodów i dopasować go do PIT-11 otrzymanych z Sądów, to wszystkie przepisy podatkowe, ustawy, rozporządzenia, które mówią jak prawidłowo rejestrować przychody i ewidencjonować wydatki w koszty byłyby łamane.

Wydając w imieniu Ministra Finansów, interpretację indywidualną z dnia 25 sierpnia 2008 r. Nr IBPB1/415-432/08/MW, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach uznał stanowisko Wnioskodawcy za nieprawidłowe stwierdzając m.in., że (…) przychody uzyskiwane z tytułu świadczenia usług adwokackich wykonywanych na zlecenie Sądu będą zawsze traktowane jako przychody z działalności wykonywanej osobiście i jako takie winny być obowiązkowo opodatkowane tylko za pośrednictwem płatnika. Wobec powyższego wnioskodawca nie może zaliczyć ww. przychodów do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej (...).

Po zapoznaniu się z aktami sprawy Minister Finansów zważył, co następuje.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), źródłem przychodów jest pozarolnicza działalność gospodarcza. Zgodnie z definicją zawartą w art. 5a pkt 6 ustawy jest to działalność zarobkowa:

1. wytwórcza, budowlana handlowa, usługowa,
2. polegająca na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywania kopalin ze złóż,
3. polegająca na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych

-prowadzona we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1,2 i 4-9.

Natomiast w myśl art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy, odrębnym źródłem przychodów jest działalność wykonywana osobiście. Zgodnie z art. 13 ust. 1 pkt 6 powołanej ustawy, za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10, i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 9.

Podkreślić przy tym należy, że umocowanie do świadczenia pomocy prawnej z urzędu obliguje pełnomocnika do podejmowania stosownych czynności procesowych na rzecz strony (oskarżonego), dla której został ustanowiony pełnomocnikiem (obrońcą) z urzędu, i jednocześnie stanowi zobowiązanie Skarbu Państwa do wypłaty ustanowionemu w tym trybie pełnomocnikowi wynagrodzenia nieopłaconej pomocy prawnej.

Problematyka, na gruncie przepisów wyżej wymienionej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odpowiedniego kwalifikowania do źródła przychodów wynagrodzenia otrzymywanego przez pełnomocników (adwokatów, radców prawnych, doradców podatkowych) ustanowionych z urzędu, wykonujących zawód w różnych formach prawnych przewidzianych dla tych pełnomocników, z tytułu udzielonej przez nich nieopłaconej pomocy prawnej, była przedmiotem orzecznictwa sądów administracyjnych, które nie było jednolite.

Wobec zaistniałej rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych, Naczelny Sąd Administracyjny, w składzie całej Izby Finansowej, podjął w dniu 21 października 2013 r. uchwałę, sygn. akt II FPS 1/3, w której stwierdził, że "wynagrodzenie z tytułu nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez pełnomocnika ustanowionego z urzędu, zależnie od formy prawnej w jakiej wykonuje on swój zawód, należy kwalifikować do źródła przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) – w przypadku gdy pomoc prawną z urzędu pełnomocnik wykonuje prowadząc działalność zawodową w formie działalności gospodarczej w rozumieniu art. 5a pkt 6 lit. a) u.p.d.o.f., a gdy czyni to w ramach innych form wykonywania swojego zawodu – wynagrodzenie to należy kwalifikować do źródła przychodów z działalności wykonywanej osobiście, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 tej ustawy".

Mając na uwadze powyższe, Minister Finansów wydał interpretację ogólną z dnia 21 listopada 2013 r. Nr DD3/033/181/CRS/13/RD-90955/13, w której stwierdził m.in., że (...) kwalifikacja do źródła przychodów w podatku dochodowym od osób fizycznych wynagrodzenia z tytułu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez pełnomocnika ustanowionego z urzędu, jest zależna od formy prawnej wykonywania przez niego zawodu adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego czy rzecznika patentowego.

Jeżeli adwokat, radca prawny, doradca podatkowy czy rzecznik patentowy działalność zawodową wykonuje w formie organizacyjnej, w ramach której osiąga dochody kwalifikowane do źródła przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy PIT, wówczas wynagrodzenie z tytułu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu należy zaliczyć do przychodów z tego źródła.

Jeżeli natomiast radca prawny, doradca podatkowy czy rzecznik patentowy wykonuje swoją działalność zawodową w innej formie, np. w ramach stosunku pracy, wówczas ich wynagrodzenie z tytułu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu należy kwalifikować do przychodów z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 13 pkt 6 ustawy PIT. W tym przypadku na sądzie spoczywają obowiązki płatnika, określone w art. 41 ust. 1 oraz w art. 42 ust. 1 i 2 ustawy PIT(...).

Należy również wskazać, że wyżej wymienioną interpretacją ogólną, Minister Finansów zmienił dotychczasową interpretację ogólną z dnia 4 września 2002 r. Nr PB5/KD-033-317-2122/02, kwalifikującą omawiane przychody do źródła przychodów z działalności wykonywanej osobiście.

W świetle powyższego, stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zaistniałego stanu faktycznego, należy uznać za prawidłowe.

W konsekwencji należało również, z urzędu, dokonać zmiany pisemnej interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, działającego w imieniu Ministra Finansów, gdyż stwierdzono jej nieprawidłowość.

Zgodnie z art. 14e § 1 Ordynacji podatkowej, Minister Finansów może, z urzędu, zmienić wydaną interpretację ogólną lub indywidualną, jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Przepis ten nie zawiera ograniczeń czasowych, co oznacza, że jeśli stwierdzona zostanie nieprawidłowość wydanej interpretacji indywidualnej, Minister Finansów może, z urzędu zmienić ją w dowolnym czasie.

Zmieniona interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania zmienianej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie Ministra Finansów – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o wydaniu zmienionej interpretacji – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.).

Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wnosi się (w dwóch egzemplarzach) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi Ministra Finansów na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli Minister Finansów nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi).

Skargę wnosi się za pośrednictwem Ministra Finansów, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi), na adres: ul. Świętokrzyska 12, 00-916 Warszawa.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.