Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBI/2/423-772/14/IZ
z 26 września 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 18 czerwca 2014 r. (data wpływu do tut. BKIP 27 czerwca 2014 r.), uzupełnionym 28 sierpnia 2014 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie:

• możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wskazanych w zawartej ugodzie wydatków z tytułu zwrotu wierzytelności, opłat procesowych (sądowych i zastępstwa procesowego), odsetek od należności głównej oraz poniesionych przez Spółkę wydatków na powołanie biegłego sądowego oraz na opłacenie wynagrodzenia adwokata – jest prawidłowe,
• momentu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wskazanych w zawartej ugodzie wydatków z tytułu zwrotu wierzytelności, opłat procesowych (sądowych i zastępstwa procesowego), poniesionych przez Spółkę wydatków na powołanie biegłego sądowego oraz na opłacenie wynagrodzenia adwokata – jest prawidłowe,
• momentu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odsetek od należności głównej – jest nieprawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 27 czerwca 2014 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie:

• możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wskazanych w zawartej ugodzie wydatków z tytułu zwrotu wierzytelności, opłat procesowych (sądowych i zastępstwa procesowego), odsetek od należności głównej oraz poniesionych przez Spółkę wydatków na powołanie biegłego sądowego oraz na opłacenie wynagrodzenia adwokata,
• momentu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wskazanych w zawartej ugodzie wydatków z tytułu zwrotu wierzytelności, opłat procesowych (sądowych i zastępstwa procesowego), poniesionych przez Spółkę wydatków na powołanie biegłego sądowego oraz na opłacenie wynagrodzenia adwokata,
• momentu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odsetek od należności głównej.
  
  

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z 26 sierpnia 2014 r. Znak: IBPBI/2/423-772/14/IZ wezwano do ich uzupełnienia. Uzupełnienia dokonano 28 sierpnia 2014 r.

We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Spółka z o.o. prowadzi działalność w zakresie rozprowadzania programów radiowych i telewizyjnych oraz dostępu do Internetu w sieci telewizji kablowej.

Zgodnie z ustawą o Radiofonii i Telewizji oraz ustawą o Prawie Autorskim i prawach pokrewnych, Spółka obowiązana jest do uiszczania na podstawie zawartych porozumień z organizacjami zbiorowego zarządzania prawami autorskimi (ZASP, ZAIKS, SFP) na ich rzecz comiesięcznych opłat liczonych wskaźnikiem od miesięcznych przychodów z tytułu opłat abonamentowych telewizji kablowej. Stawki za korzystanie z praw autorskich narzucane są jednostronnie przez organizacje zbiorowego zarządzania.

W związku z niewyrażeniem przez Spółkę zgody na podwyższenie, ustalonej w Porozumieniu zawartym pomiędzy Operatorami Telewizji Kablowej, a Stowarzyszeniem Filmowców Polskich (SFP), dotychczas obowiązującej stawki opłat na ich rzecz z poziomu 1,4% przychodów do 2,2% przychodów, w marcu 2012 r. SFP, jako organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i pokrewnymi skierowała sprawę do sądu przeciwko Spółce o zapłatę odszkodowania stanowiącego trzykrotność wynagrodzenia za okres 1 maja 2009 – 31 grudnia 2012 r. w wysokości 217.210,82 zł, zapłatę odsetek ustawowych (w wysokości 51.000 zł), zwrot kosztów sądowych i adwokackich w wysokości 11.701,50 zł. Kwota ta zostałaby pomniejszona

o uiszczone przez Spółkę wpłaty zaliczkowe. Łączna kwota żądana przez SFP wynosiła około 227.261,00 zł. Dodatkowym żądaniem SFP było zaprzestanie rozprowadzania (reemisji) przez Spółkę programów telewizyjnych w sieciach kablowych do czasu zawarcia nowej umowy licencyjnej. Zakaz reemisji programów telewizyjnych oznaczałby praktycznie zakaz prowadzenia działalności przez Spółkę oraz pozbawienie kilku tysięcy klientów Spółki możliwości odbioru programów radiowo-telewizyjnych, co w konsekwencji prowadziłoby do całkowitej jej likwidacji.

Ponieważ zapłata powyższej kwoty byłaby bardzo dotkliwa dla Spółki, w 2014 r. Spółka zawarła z wierzycielem ugodę sądową, na mocy której zobowiązała się do:

• zapłaty należności głównej t.j. dopłaty różnicy pomiędzy dokonywanymi wpłatami zaliczkowymi (obliczanymi na podstawie wskaźnika 1,4%), a należnością obliczoną na podstawie wskaźnika 2,2% (określonego w ugodzie sądowej) za okres od 1 sierpnia 2009 r. do 31 marca 2011 r. w wysokości 62.697,66 zł,
• zapłaty odsetek ustawowych do dnia zawarcia ugody sądowej w wysokości 21.253,99 zł,
• zwrot kosztów procesu i zastępstwa adwokackiego w wysokości 11.701,50 zł.
  
  

Ponadto Spółka poniosła wydatki na powołanie biegłego sądowego i wynagrodzenie reprezentującego ją adwokata.

Łączne koszty poniesione przez Spółkę z tytułu wykonania zawartej ugody sądowej wyniosły 115.472,64 zł.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy koszty poniesione przez Spółkę w wyniku zawartej ugody sądowej związane z zapłatą należności głównej za lata 2009-2011, tj. zwrot wierzycielowi kosztów procesowych (sądowych i zastępstwa procesowego), odsetki od należności głównej oraz wydatki na powołanie biegłego sądowego oraz poniesione przez Spółkę koszty adwokackie stanowią koszty uzyskania przychodów w świetle art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych?

Czy zapłacone kwoty wynikające z ugody sądowej stanowią koszty w dacie ich poniesienia tj. w 2014 r.?

Zdaniem Spółki, powyższe wydatki związane z zawartą ugodą sądową jak: należność główna, zwrot wierzycielowi kosztów sądowych i zastępstwa procesowego, odsetki ustawowe, koszty własne sądowe (koszty adwokackie, koszty biegłego sądowego) stanowią koszty uzyskania przychodów, gdyż zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów

lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16. Powyższe koszty nie figurują w katalogu wyłączeń. Spółka uważa, że koszty te powinny stanowić koszty uzyskania przychodów w dacie ich poniesienia.

Ponadto niezawarcie ugody sądowej, a tym samym zakaz reemisji programów w sieci telewizji kablowej pozbawiłby Spółkę możliwości wykonywania dotychczasowej działalności i w konsekwencji doprowadziłyby do likwidacji Spółki. Wydatki te były uzasadnione z ekonomicznego punktu widzenia i pozwoliły Spółce zachować i zabezpieczyć źródło jej przychodów.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2014 r., poz. 851 ze zm. – dalej „updop”), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 powołanej ustawy.

Treść tego przepisu wskazuje, że definicja kosztów uzyskania przychodów – dla celów podatku dochodowego – składa się z dwóch podstawowych elementów, które łącznie tworzą swego rodzaju normatywną klauzulę generalną. Pierwszy z tych elementów określić można mianem przesłanki pozytywnej, zakładającej spełnienie łączne dwóch warunków, tj.:

1. poniesienie wydatku,
2. poniesienie wydatku musi nastąpić w celu osiągnięcia przychodu, względnie zabezpieczenia bądź zachowania źródła przychodów.
   
   

Drugi z tych elementów stanowi przesłankę negatywną, zgodnie z którą, ponoszony wydatek nie został ujęty w zamkniętym katalogu wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów. Art. 16 ust. 1 updop zawiera enumeratywną listę wyłączeń z kosztów uzyskania przychodów, co oznacza, że każdy koszt dający się zakwalifikować do którejkolwiek z pozycji wymienionej na tej liście nie będzie mógł być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów, nawet jeśli był poniesiony w celu osiągnięcia przychodów.

Tym samym podmiot gospodarczy ma możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów poniesionych wydatków po wyłączeniu tych, których możliwość odliczenia jest wprost ograniczona w ustawie – zarówno bezpośrednio, jak i pośrednio związanych z uzyskiwanymi przychodami, pod warunkiem, że ich poniesienie ma związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu, lub wiąże się z zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów.

Ustawodawca w omawianym przepisie nie zdefiniował pojęcia „koszty bezpośrednio związane z przychodami” oraz „koszty uzyskania przychodów inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami”. Jednak znaczenie tych pojęć można ustalić posługując się ich językowym znaczeniem.

I tak, przez koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami należy rozumieć te koszty, których poniesienie wpłynęło bezpośrednio na uzyskanie określonego przychodu. Kosztami zaś innymi niż bezpośrednio związane z przychodami (pośrednimi) są wszelkie koszty niebędące kosztami bezpośrednio związanymi z przychodami, w tym koszty dotyczące całokształtu działalności podatnika związane z jego funkcjonowaniem.

W konsekwencji nie każdy wydatek ponoszony w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą stanowić może koszt uzyskania przychodów i jako taki rzutować na podstawę opodatkowania. Skoro bowiem ustawodawca wyraźnie wiąże koszty uzyskania przychodów z celem osiągnięcia przychodów, to ten cel musi być widoczny. Ponoszone koszty winny ten cel realizować lub co najmniej zakładać go jako realny.

W kontekście powyższego, przy rozpatrywaniu kwestii możliwości podatkowego rozliczenia ponoszonych przez przedsiębiorców kosztów sporów sądowych należy mieć na uwadze, że fakt nieumieszczenia tego rodzaju wydatków w katalogu wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów zawarty w art. 16 updop, nie przesądza automatycznie o możliwości ich ujęcia jako kosztów uzyskania przychodów. Wydatki te muszą bowiem spełniać ogólną przesłankę zawartą w art. 15 ust. 1 ustawy, czyli zostać poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. W konsekwencji, każdy przypadek ponoszenia takich wydatków wymaga indywidualnej analizy uwzględniającej szczegóły danej sprawy i przesłanki, jakimi kierowała się Spółka, a także strona przeciwna.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Spółka zawarła z wierzycielem ugodę sądową, na mocy której zobowiązała się do:

• zapłaty należności głównej t.j. dopłaty różnicy pomiędzy dokonywanymi wpłatami zaliczkowymi (obliczanymi na podstawie wskaźnika 1,4%), a należnością obliczoną na podstawie wskaźnika 2,2% (określonego w ugodzie sądowej) za okres od 1 sierpnia 2009 r. do 31 marca 2011 r. w wysokości 62.697,66 zł,
• zapłaty odsetek ustawowych do dnia zawarcia ugody sądowej w wysokości 21.253,99 zł,
• zwrot kosztów procesu i zastępstwa adwokackiego w wysokości 11.701,50 zł.
  
  

Ponadto Spółka poniosła wydatki na powołanie biegłego sądowego i wynagrodzenie reprezentującego ją adwokata.

Należy zauważyć, że ugoda ze swej natury oznacza czynienie ustępstw przez każdą ze stron. Tym samym z racjonalnego punktu widzenia oraz literalnej wykładni art. 15 ust. 1 updop, należy uznać, że wydatek związany z zawartą w trakcie procesu sądowego ugodą jest ponoszony w celu zabezpieczenia bądź zachowania źródła przychodów. Tak też było w opisanej sytuacji, gdyż spełnienie warunków powoda, m.in. zaprzestanie rozprowadzania (reemisji) programów telewizyjnych oznaczałby praktycznie zakaz prowadzenia działalności oraz pozbawienie kilku tysięcy klientów Spółki możliwości odbioru programów radiowo-telewizyjnych, co w konsekwencji mogłoby doprowadzić do całkowitej likwidacji działalności gospodarczej.

Odnosząc powyższe do zasadności kwalifikowania do kosztów uzyskania przychodów wydatków – wynikających z zawartej ugody sądowej – poniesionych na uregulowanie opłat procesowych (sądowych i zastępstwa procesowego), odsetek od należności głównej oraz wydatków związanych z powołaniem biegłego sądowego oraz kosztów wynagrodzenia adwokata, w ocenie tut. Organu w rozpatrywanym przypadku istnieją uzasadnione podstawy prowadzące do uznania, że ww. koszty ściśle związane z toczonym na drodze sądowej sporem miały na celu zachowanie (zabezpieczenie) źródła przychodów, co w efekcie przekłada się na możliwość zaliczenia ich do kosztów związanych z funkcjonowaniem Spółki. Okoliczność niemożliwego bezpośredniego powiązania ich z konkretnym przychodem uzyskanym przez Spółkę stanowi przesłankę do zaliczenia kosztów ugody sądowej w ciężar kosztów uzyskania przychodów innych niż bezpośrednio związanych z przychodami. Zasada ustalania momentu poniesienia kosztów innych niż bezpośrednio związanych z przychodami wynika z zapisu art. 15 ust. 4d ustawy. Stosownie do treści tego przepisu koszty te są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą. Zgodnie z art. 15 ust. 4e updop, za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4f-4h, uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji, gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

Reasumując, poniesione przez Spółkę, w związku z zawartą w trakcie procesu sądowego ugodą, wydatki na uregulowanie opłat wynikających z tej ugody, tj. należności głównej, kosztów procesowych (sądowych i zastępstwa procesowego) oraz na powołanie biegłego sądowego, opłacenie wynagrodzenia adwokata, z uwagi na fakt, że spełniają warunek wynikający z art. 15 ust. 1 updop – zostały poniesione w celu zachowania (zabezpieczenia) źródła przychodów – stanowią dla Wnioskodawcy koszty uzyskania przychodów w momencie ich poniesienia, z wyjątkiem tej części ugody, która dotyczy odsetek. Koszty z tego tytułu będą bowiem stanowić koszt uzyskania przychodu w chwili ich zapłaty, gdyż stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 11 updop, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów naliczonych, lecz niezapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów).

Mając powyższe na uwadze, stwierdzić należy, że stanowisko Spółki w zakresie:

• możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wskazanych w zawartej ugodzie wydatków z tytułu zwrotu wierzytelności, opłat procesowych (sądowych i zastępstwa procesowego), odsetek od należności głównej oraz poniesionych przez Spółkę wydatków na powołanie biegłego sądowego oraz na opłacenie wynagrodzenia adwokata – jest prawidłowe,
• momentu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wskazanych w zawartej ugodzie wydatków z tytułu zwrotu wierzytelności, opłat procesowych (sądowych i zastępstwa procesowego), poniesionych przez Spółkę wydatków na powołanie biegłego sądowego oraz na opłacenie wynagrodzenia adwokata – jest prawidłowe,
• momentu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odsetek od należności głównej – jest nieprawidłowe.
  
  

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.