Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBII/2/415-504/14/MM
z 12 sierpnia 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 28 kwietnia 2014 r. (data otrzymania 19 maja 2014 r.), uzupełnionym 25 lipca i 4 sierpnia 2014 r., o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych jakie powstaną po stronie Wnioskodawcy z tytułu nabycia własności udziału w lokalu stanowiącym odrębną nieruchomość w zamian za przejęcie długu – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 maja 2014 r. otrzymano ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych jakie powstaną po stronie Wnioskodawcy z tytułu nabycia własności udziału w lokalu stanowiącym odrębną nieruchomość w zamian za przejęcie długu.

W związku z brakami formalnymi stwierdzonymi we wniosku, pismem z 10 lipca 2014 r. Znak: IBPBII/1/436-162/14/JP, IBPBII/1/436-163/14/JP i IBPBII/2/415-504/14/MM, wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano 25 lipca i 4 sierpnia 2014 r.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Pan J.B. i Pani J.D. na mocy umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu, umowy sprzedaży oraz aktu ustanowienia hipoteki z 16 października 2009 r. nabyli na współwłasność (po 1/2 udziału) nieruchomość lokalową – samodzielny lokal mieszkalny z komórką lokatorską w budynku wielorodzinnym wraz ze związanym z nim udziałem w nieruchomości wspólnej, w tym również częściami wspólnymi budynku, z którego lokal został wyodrębniony, nie służącymi wyłącznie do użytku właścicieli lokali lub dotychczasowego właściciela nieruchomości. Wartość nabytej nieruchomości wynosiła 294.990,00 zł.

Nabycie nieruchomości zostało sfinansowane ze środków pieniężnych pochodzących z kredytu hipotecznego zaciągniętego wspólnie przez współwłaścicieli (odpowiedzialność solidarna). Kredyt ten jest zabezpieczony hipoteką kaucyjną wpisaną w dziale IV księgi wieczystej do kwoty 494.985,00 zł. Hipoteka kaucyjna do ww. kwoty zabezpiecza wierzytelność z tytułu umowy kredytowej o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych waloryzowany kursem CHF z 24 września 2009 r. Na marginesie nadmienić należy, że z uwagi na zmiany kursu walutowego CHF aktualna wysokość zadłużenia kredytowego znacząco przewyższa wartość nieruchomości, a zatem rzeczywista wartość rynkowa nieruchomości, po uwzględnieniu obciążeń hipotecznych, jest zerowa. Wnioskodawca planuje zawrzeć umowę w formie aktu notarialnego z jednym ze współwłaścicieli nieruchomości (J.D.), na mocy której to umowy współwłaściciel nieruchomości (J.D.) przeniesie na Wnioskodawcę prawo przysługującego mu udziału w prawie własności ww. nieruchomości (1/2 udziału), a Wnioskodawca zwolni współwłaściciela nieruchomości (J.D.) od związanego ze współwłasnością długu z tytułu umowy kredytowej zabezpieczonej hipoteką na nieruchomości (art. 519 k.c., art. 523 k.c). W wyniku zawarcia umowy Wnioskodawca w miejsce dotychczasowego współwłaściciela nieruchomości (J.D.) stanie się współwłaścicielem nieruchomości w części udziału wynoszącego 1/2 o wartości 147.495,00 zł obciążonej hipoteką kaucyjną do kwoty 494.985,00 zł. Zostanie ponadto zawarty stosowny aneks do umowy kredytowej polegający na zmianie współkredytobiorcy z dotychczasowego współwłaściciela nieruchomości (J.D.) na Wnioskodawcę jako nowego współwłaściciela nieruchomości (przejemcę długu). Transakcje zostaną przeprowadzone za zgodą współwłaściciela nieruchomości (J.B.) oraz wierzyciela hipotecznego tj. Banku.

W związku z powyższym zdarzeniem zadano m.in. następujące pytanie.

Czy zawarcie umowy przenoszącej współwłasność nieruchomości w zamian za przejęcie długu na podstawie art. 519 k.c. i art. 523 k.c. (przejęcie długu za wynagrodzeniem) może być zaliczone do katalogu źródeł przychodów, o którym mowa na gruncie ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym, czy powoduje powstanie obowiązku podatkowego z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych po stronie Wnioskodawcy oraz współwłaściciela nieruchomości (osoby zwalnianej z długu, J.D.)? Jak należy obliczyć podstawę opodatkowania w przypadku stwierdzenia powstania obowiązku podatkowego? (pytanie oznaczone we wniosku nr 3)

Zdaniem Wnioskodawcy, na podstawie art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) – źródłami przychodów są:

1. stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta;
   
2. działalność wykonywana osobiście;
   
3. pozarolnicza działalność gospodarcza;
   
4. działy specjalne produkcji rolnej;
   
5. (uchylony);
   
6. najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą;
   
7. kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c;
   
8. odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
   
   1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
      
   2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej.
      
   3. prawa wieczystego użytkowania gruntów, d) innych rzeczy,
   – jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) –przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany;
   
9. inne źródła.

Jak wskazuje art. 10 ust. 2 przywołanej ustawy – przepisów ust. 1 pkt 8 nie stosuje się do odpłatnego zbycia:

1. na podstawie umowy przewłaszczenia w celu zabezpieczenia wierzytelności, w tym pożyczki lub kredytu – do czasu ostatecznego przeniesienia własności przedmiotu umowy;
2. w formie wniesienia wkładu niepieniężnego do spółki lub spółdzielni środków obrotowych, środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych;
3. składników majątku, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1, z zastrzeżeniem ust. 3, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z działalności gospodarczej, a między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składniki majątku zostały wycofane z działalności i dniem ich odpłatnego zbycia, nie upłynęło 6 lat.
   
   

Zgodnie z art. 11 przywołanej ustawy – przychodami są również w szczególności otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym wartości nieodpłatnych świadczeń.

Na gruncie powołanej ustawy nie określono, co należy rozumieć pod pojęciem nieodpłatnych świadczeń. Wśród sądów administracyjnych ukształtował się pogląd, że dla celów podatkowych nieodpłatnymi świadczeniami są wszelkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy. Jak wyjaśnił NSA w wyroku z 16 czerwca 2011 r., sygn. akt II FSK 788/10: „(...) Kluczową cechą świadczenia nieodpłatnego jest (...) to, że otrzymujący takie świadczenie nie jest zobowiązany do wykonania jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego. Aby zatem dane świadczenie mogło być uznane za świadczenie nieodpłatne, konieczne jest, by polegało ono wyłącznie na jednostronnym przysporzeniu po stronie podmiotu, który świadczenie to uzyskał. Nieodpłatnym świadczeniem będą więc w szczególności wszelkie wykonane na rzecz uprawnionego świadczenia, np. przyznające mu prawa do używania lub użytkowania składnika majątku. O nieodpłatnym świadczeniu można mówić także w przypadku znoszenia określonego działania podatnika, np. nieodpłatne udostępnienie nieruchomości na prowadzenie działalności. Właściciel obciążonej nieruchomości nie uzyskuje więc z tego tytułu żadnych korzyści, którą mogłaby być np. bonifikata w opłatach za dostarczanie i wykorzystanie energii elektrycznej. (...)”

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy stwierdzić należy, że zawarcie umowy przenoszącej współwłasność nieruchomości w zamian za przejęcie długu na podstawie art. 519 i art. 523 k.c. (przejęcie długu za wynagrodzeniem) nie skutkuje powstaniem po stronie Wnioskodawcy przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z uwagi na powyższe argumenty nie powoduje po stronie tej osoby powstania obowiązku podatkowego z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, wskazać należy, że przeniesienie udziału w prawie własności nieruchomości w zamian za zwolnienie z długu mieści się w zakresie przedmiotowym pojęcia odpłatnego zbycia nieruchomości. Przy założeniu, że od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości (2009 r.) do daty przeniesienia udziału w prawie własności nieruchomości (2014 r.) nie upłynęło pięć lat, to z punktu widzenia współwłaściciela nieruchomości (osoby zwalnianej z długu, J.D.) zbycie to stanowi źródło przychodów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z uwagi na powyższe okoliczności powoduje ono po stronie współwłaściciela nieruchomości (osoby zwalnianej z długu, J.D.) powstanie obowiązku podatkowego z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych. Zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych –przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości jest jej wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Stosownie do art. 30e ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – podstawą obliczenia podatku jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c powołanej ustawy.

Na gruncie przepisu art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – do kosztów uzyskania przychodu można zaliczyć cenę nabycia udziału w prawie własności nieruchomości określoną w akcie notarialnym i koszty związane z aktem notarialnym. Natomiast nie stanowią tych kosztów wydatki związane z zaciągnięciem kredytu hipotecznego. Zaciągnięcie ww. kredytu służyło sfinansowaniu inwestycji, w związku z tym wydatki poniesione na jego zaciągnięcie nie mieszczą się w cenie nabycia. Również do kosztów uzyskania przychodów nie można zakwalifikować wydatków poniesionych na spłatę odsetek od ww. kredytu hipotecznego, bowiem są to wydatki związane z pozyskaniem środków pieniężnych na nabycie nieruchomości.

Wydatki te nie stanowią również nakładów na nieruchomość, poczynionych w trakcie jej posiadania, o których mowa jest w art. 22 ust. 6c ustawy, gdyż nie wpłynęły one na podwyższenie wartości ww. nieruchomości.

Z uwagi na powyższe regulacje do kosztów uzyskania przychodu z tytułu zbycia udziału w prawie własności nieruchomości współwłaściciel nieruchomości (osoba zwalniana z długu, J.D.) może zaliczyć cenę jego nabycia określoną w akcie notarialnym i koszty związane z aktem notarialnym oraz udokumentowane fakturami VAT ewentualne nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy poczynione w czasie jej posiadania. Nie ma natomiast możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości, wydatków związanych z zaciągnięciem i spłatą kredytu zabezpieczonego hipoteką, bowiem są to wydatki związane z pozyskaniem środków pieniężnych na nabycie nieruchomości. Oznacza to, że wydatki związane z kredytem hipotecznym nie mogą być traktowane jako nakłady, o których mowa w art. 22 ust. 6c ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Na wstępie wyjaśnić należy, że niniejsza interpretacja zawiera ocenę stanowiska Wnioskodawcy wyłącznie w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych w części dotyczącej skutków podatkowych jakie powstaną po stronie Wnioskodawcy z tytułu nabycia własności udziału w lokalu stanowiącym odrębną nieruchomość w zamian za przejęcie długu (pytanie oznaczone we wniosku nr 3). W zakresie w jakim pytanie nr 3 dotyczy skutków podatkowych zawarcia umowy przenoszącej własność udziału w lokalu stanowiącym odrębną nieruchomość w zamian za przejęcie długu jakie powstaną po stronie osoby zwalnianej z długu zostało wydane postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania.

Natomiast w zakresie podatku od spadków i darowizn oraz podatku od czynności cywilnoprawnych (pytania oznaczone we wniosku nr 1 i 2) zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) – opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W art. 10 ust. 1 ww. ustawy ustawodawca dokonał rozróżnienia źródeł przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

I tak zgodnie z art. 10 ust. 1 ww. ustawy – źródłami przychodów są:

1. stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta;
   
2. działalność wykonywana osobiście;
   
3. pozarolnicza działalność gospodarcza;
   
4. działy specjalne produkcji rolnej;
   
5. (uchylony);
   
6. najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą;
   
7. kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c;
   
8. odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
   
   1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
      
   2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej.
      
   3. prawa wieczystego użytkowania gruntów, d) innych rzeczy,
   – jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) –przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany;
   
9. inne źródła.

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 – zgodnie z art. art. 20 ust. 1 ww. ustawy – uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Stosownie natomiast do treści art. 11 ust. 1 ww. ustawy – przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Dla celów podatkowych przyjmuje się – co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie – że pojęcie nieodpłatnego świadczenia ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia wynika, że Wnioskodawca w zamian za przejęcie długu na podstawie art. 519 i 523 ustawy Kodeks cywilny nabędzie udział w nieruchomości.

Zgodnie z art. 519 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121) – osoba trzecia może wstąpić na miejsce dłużnika, który zostaje z długu zwolniony (przejęcie długu).

Stosownie natomiast do art. 523 Kodeksu cywilnego – jeżeli w umowie o przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zwolnić zbywcę od związanych z własnością długów, poczytuje się w razie wątpliwości, że strony zawarły umowę o przejęcie tych długów przez nabywcę.

Odnosząc przedstawione we wniosku zdarzenie na grunt cytowanych przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy stwierdzić, że po stronie Wnioskodawcy nie powstanie źródło przychodu z tytułu zawartej umowy. Wnioskodawca nie uzyska żadnej korzyści majątkowej kosztem innego podmiotu, gdyż nabywając udział w nieruchomości przejmie zobowiązanie kredytowe ciążące na sprzedającym. Nabędzie zatem wprawdzie prawo własności udziału 1/2 w nieruchomości, ale w zamian przejmie od zbywcy zobowiązanie do spłaty kredytu. Nabycie nie będzie miało więc charakteru nieodpłatnego przysporzenia w jego majątku. To zaś oznacza, że w podatku dochodowym od osób fizycznych odpłatne nabycie udziału w nieruchomości nie jest źródłem przychodów.

Stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym po jego stronie nie powstanie obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych – uznano za prawidłowe.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) – w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie – w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.