Jak wynika z treści zapytania przedmiotem darowizny są nieruchomości, a zatem przeniesienie ich własności wymaga zawarcia umowy w formie aktu notarialnego. Z powyższych względów do ww. czynności nie mają zastosowania wyłączenia i zwolnienia określone w art. 15 ust. 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) i § 8 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970), których nie stosuje się do czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Stosownie jednak do treści art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy, nieodpłatne przekazanie towaru w drodze darowizny podlega opodatkowaniu, pod warunkiem, że podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych czynności, w całości lub w części. Zatem jeżeli Jednostce nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego, związanego z nieruchomościami będącymi przedmiotem darowizny (przy zakupie nieruchomości lub z tytułu poniesionych nakładów ulepszających), czynność ta nie jest objęta zakresem przedmiotowym omawianej ustawy o podatku VAT z dnia 11.03.2004 r. Jeżeli natomiast Podatnikowi przysługiwało takie uprawnienie, darowizna tych towarów, co do zasady podlega opodatkowaniu na podstawie art. 5 w związku z art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy, z uwzględnieniem jednak zwolnień przedmiotowych określonych m. in. w art. 43 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 43 ust. 2 pkt 1 i art. 43 ust. 6 ustawy).

Stosownie do treści art. 8 ust. 1 pkt 2 cytowanej ustawy o VAT za odpłatne świadczenie usług uważa się również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. Zatem odpłatne ustanowienie służebności gruntowej stanowi świadczenie usługi a tym samym podlega opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 cytowanej ustawy o VAT z dnia 11.03.2004 r. W świetle natomiast regulacji art. 8 ust. 2 ustawy nieodpłatne ustanowienie służebności gruntowej podlega opodatkowaniu, jeżeli usługi nie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części.

Zgodnie z przepisami art. 14 ust. 2 i 5 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tj. Dz. U. z 2000 r. Nr 46, poz. 543 ze zm.) nieruchomości stanowiące własność Skarbu Państwa mogą być nieodpłatnie obciążane na rzecz jednostek samorządu terytorialnego ograniczonymi prawami rzeczowymi.

Nieruchomości stanowiące własność jednostek samorządu terytorialnego mogą być nieodpłatnie obciążane na rzecz Skarbu Państwa lub innych jednostek samorządu terytorialnego ograniczonymi prawami rzeczowymi.

Zawarcie umów w sprawach, o których mowa w ust. 1-4, wymaga uprzedniej zgody wojewody w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa albo zgody odpowiedniej rady lub sejmiku w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego.

Jak wynika z powyższych przepisów czynności realizowane na podstawie art. 14 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami, dokonywane są w formie umowy cywilnoprawnej.

W myśl przepisu art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Zgodnie z art. 29 ust. 5 cytowanej ustawy, w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu. Podstawą opodatkowania jest zatem kwota należna z tytułu sprzedaży budynków (budowli) trwale związanych z gruntem wraz z ceną gruntu. Wobec powyższego w przypadku gdy dostawa budynku trwale związanego z gruntem korzysta ze zwolnienia od podatku VAT, zwolnienie obejmuje również wartość gruntu. Powyższa zasada dotyczy zarówno dostawy budynków (trwale z gruntem związanych) stanowiących towary używane (art. 43 ust. 1 pkt 2 w związku z ust. 2 pkt 1 i ust. 6) jak i dostaw zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 cytowanej ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11.03.2004 r.

Na podstawie art. 15 ust. 1 cytowanej ustawy o podatku od towarów i usług podatnikami są m. in. osoby prawne prowadzące działalność gospodarczą, która obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych do celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy). W myśl natomiast art. 8 ust. 1 ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, rozumie się każde świadczenie (...), które nie stanowi dostawy towaru w rozumieniu art. 7 ustawy (...). Z kolei przepis art. 29 ust. 1 ustawy stanowi, że obrotem (podstawą opodatkowania) jest kwota należna, obejmująca całość świadczenia należnego od nabywcy towarów lub usług. Wobec powyższego, opłaty roczne z tytułu ustanowienia wieczystego użytkowania gruntu stanowią należność za świadczenie usługi, a tym samym są one objęte podatkiem od towarów i usług na mocy powołanych wyżej przepisów. Stosownie do treści § 3a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970 ze zm.) w brzmieniu nadanym nowelą z dnia 23 czerwca 2004 r. (Dz. U. z dnia 25 czerwca 2004 r. Nr 145, poz. 1541) w przypadku oddania w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowych obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminu płatności poszczególnych opłat pobieranych z tego tytułu.