Naczelnik Urzędu Skarbowego w Oświęcimiu, działając na podstawie art. 14 a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa ( Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm. ), w odpowiedzi na pismo z dnia 10 września 2004 r. w sprawie udzielenia pisemnej informacji w zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego - uprzejmie wyjaśnia:

W świetle przedstawionego stanu faktycznego, PHPU X jest przedsiębiorstwem osoby fizycznej, prowadzonym przez Panią XX - podatnika zarejestrowanego dla celów podatku od towarów i usług, przy współudziale małżonka Pana YX. Wobec przyszłych uregulowań prawnych, małżonkowie zobowiązani będą do utworzenia spółki prawa cywilnego, która to okoliczność - wg stanowiska podatnika - nie powinna powodować dodatkowych formalności poza dokonaniem odpowiednich aktualizacji.

Do opisanego stanu faktycznego mają zastosowanie następujące normy prawa podatkowego:
- art. 93 a § 2, pkt 2 ww ustawy Ordynacja podatkowa
- art. 14, ust. 1, art. 96, ust. 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług ( Dz. U. Nr 54, poz. 535 )
- § 8, ust. 1, pkt 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług ( Dz. U. Nr 97, poz. 970 ze zm. )
- art. 2, ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (Dz. U. Nr 142, poz. 702 ze zm.).

Zgodnie z brzmieniem art. 93 a § 2, pkt 2 ww ustawy Ordynacja podatkowa - do spółki niemającej osobowości prawnej, do której osoba fizyczna wniosła na pokrycie udziału wkład w postaci własnego przedsiębiorstwa, stosuje się odpowiednio przepis art. 93 a § 1 co oznacza, że spółka taka wstępuje we wszelkie przewidziane w przepisach podatkowych prawa i obowiązki przekształconego podmiotu.
W świetle zatem zacytowanego przepisu, przy przekształceniu przedsiębiorstwa osoby fizycznej w spółkę cywilną, na zasadzie wniesienia przedsiębiorstwa tej osoby jako wkładu na pokrycie udziału w tworzonej spółce, następuje sukcesja uniwersalna.
Rozumie się przez to, że wszystkie prawa jakie na gruncie przepisów dotyczących podatku od towarów i usług przysługiwały osobie fizycznej, w sytuacji gdy osoba ta wnosi swoje przedsiębiorstwo jako udział do spółki osobowej, będą „ przechodziły ” na tę spółkę.

Na podstawie art. 96, ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług jeżeli podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT zaprzestał wykonywania czynności podlegającej opodatkowaniu, jest on obowiązany zgłosić zaprzestanie działalności naczelnikowi urzędu skarbowego; zgłoszenie to stanowi dla naczelnika urzędu skarbowego podstawę do wykreślenia podatnika z rejestru jako podatnika VAT.

Zgodnie z art. 14, ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług opodatkowaniu podatkiem podlegają towary własnej produkcji i towary, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy towarów w przypadku:
1) rozwiązania spółki cywilnej lub handlowej niemającej osobowości prawnej,
2) zaprzestania przez podatnika, o którym mowa w art. 15, będące osobą fizyczną wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, obowiązanego na podstawie art. 96, ust. 6 do zgłoszenia zaprzestania działalności naczelnikowi urzędu Skarbowego.

Opisany w piśmie stan faktyczny polegający na przekształceniu podmiotowym przedsiębiorstwa prowadzonego w formie osoby fizycznej w spółkę cywilną, obliguje osobę fizyczną do sporządzenia remanentu zapasów towarów i ich opodatkowania zgodnie z cytowanym powyżej przepisem.

Natomiast przepis art. 14 ustawy o podatku od towarów i usług nie będzie miał zastosowania w przypadku, gdy przed zawiadomieniem właściwego organu o zaprzestaniu wykonywania dotychczasowej działalności gospodarczej osoba fizyczna wniesie swoje przedsiębiorstwo w formie aportu do tworzonej spółki cywilnej i dopiero po tym fakcie zlikwiduje dotychczasową działalność. Remanent osoby fizycznej na dzień zaprzestania wykonywania czynności opodatkowanych w tej formie prawnej będzie bowiem wynosić w takim przypadku wartość zerową. Samo wniesienie wkładu niepieniężnego (aportu) do spółek prawa handlowego icywilnego jest zwolnione od podatku od towarów i usług na podstawie § 8, ust. 1, pkt 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

Z punktu widzenia ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatkowej podatników i płatników - spółka cywilna obowiązana jest do dokonania zgłoszenia identyfikacyjnego w celu uzyskania NIP, cytowana ustawa nie przewiduje bowiem sukcesji NIP w przypadku przekształcenia podmiotowego, o którym mowa w nin. piśmie.

Nadmienia się ponadto, iż w sytuacji przekształcenia przedsiębiorstwa osoby fizycznej w spółkę niemającą osobowości prawnej, nie istnieje obowiązek korekty - przez osobę fizyczną wnoszącą własne przedsiębiorstwo do spółki prawa cywilnego - podatku naliczonego od będących na stanie środków trwałych. Jeżeli jednak na potrzeby przekształcanego przedsiębiorstwa dokonywane były zakupy środków trwałych, w stosunku do których mają zastosowanie przepisy art. 91 ww. ustawy o podatku od towarów i usług nakładające obowiązek dokonywania korekty podatku naliczonego w ciągu 5 lub 10 lat od roku, w którym te środki trwałe zostały wprowadzone do użytkowania, wówczas w przypadku zbycia przedsiębiorstwa przed zakończeniem okresu korekty, jest ona dokonywania odpowiednio przez nabywcę przedsiębiorstwa.

W świetle przytoczonego stanu prawnego należy stwierdzić, że utworzenie spółki niemającej osobowości prawnej, do której osoba fizyczna wniosła na pokrycie udziału wkład w postaci własnego przedsiębiorstwa, powoduje konieczność pozyskania nowego NIP dla utworzonej spółki cywilnej. Natomiast osoba fizyczna wnosząca przedsiębiorstwo do spółki zobowiązana jest do złożenia zawiadomienia o zaprzestaniu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (VAT-Z).