POSTANOWIENIE

Na podstawie art. 14a § 4 w związku z art. 14a § 1 ustawy z dnia 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jednolity: Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60), w związku z wnioskiem spółki z dnia 18.04.2005 r. (data wpływu do tutejszego urzędu 20.04.2005r.) w sprawie udzielenia pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego, Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie, w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych

postanawia

uznać stanowisko Podatnika za nieprawidłowe

UZASADNIENIE

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż jeden z kontrahentów XXX Sp. z o.o. (dalej jako XXX lub Spółka) - hurtownia książek SSS Sp. z o.o., zaprzestała prowadzenia działalności i nie zapłaciła Spółce za zakupione książki. Spółka nie występowała jak dotąd do sądu o zasądzenie należnych kwot. Uczynili to natomiast inni wierzyciele hurtowni SSS. Uzyskali oni prawomocne wyroki nakazy zapłaty oraz wystąpili do komornika o wszczęcie egzekucji z majątku zadłużonej hurtowni. W toku postępowania egzekucyjnego, toczącego się na wnioski innych wierzycieli dłużnika, wierzyciele ci otrzymywali postanowienia komornika o bezskutecznej egzekucji z uwagi na brak jakiegokolwiek majątku ruchomego, bądź nieruchomości, a tym bardziej brak jakichkolwiek środków na rachunku bankowym dłużnika. Wierzyciele oczywiście mieli swoje wierzytelności zaksięgowane po stronie przychodów.

Na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 20 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 1991 r. Nr 80, poz. 350 z późn. zm.) - dalej updof oraz na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 25 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) - dalej updop, mając uprawdopodobnioną nieściągalność przychodów należnych, wierzyciele wyksięgowali należności z przychodów i zaksięgowali je do kosztów uzyskania przychodu.

Przedmiotem pytania Podatnika jest kwestia,

czy znając sytuację dłużnika i wiedząc, że komornik wydał postanowienie o bezskutecznej egzekucji z majątku dłużnika wobec innych wierzycieli, może on wyksięgować należności nieściągalne z przychodów i zaksięgować je po stronie kosztów uzyskania przychodu, na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 25 updop?

Zdaniem Spółki, takie zaksięgowanie nieściągalnych przychodów do kosztów jest możliwe. Wg niej, występowanie przez XXX do sądu o wydanie nakazu zapłaty przeciwko dłużnikowi a następnie składania wniosku do komornika o wszczęcie egzekucji z majątku dłużnika, byłoby działaniem niecelowym i wydłużającym postępowanie w sytuacji, w której z góry wiadomo, że tego majątku brak. Takie działanie, zdaniem Spółki, wydłużyłoby znacznie możliwość zaksięgowania ww. przychodów w koszty a Spółka musiałaby ponieść dodatkowe koszty, tym bardziej jej zdaniem nieuzasadnione, iż w branży wydawniczo - księgarskiej powszechnie znana jest sytuacja dłużnika (firmy SSS).

Ponadto, zdaniem XXX, w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie jest wyraźnie powiedziane, iż uprawdopodobnieniem nieściągalności przychodów należnych ma być jakiś konkretny dokument, o konkretnej treści, wystawiony na rzecz konkretnego wierzyciela. W związku z powyższym, postanowienie komornika o bezskutecznej egzekucji wobec dłużnika z uwagi na brak majątku, nawet jeśli postanowienie takie wydane zostało w postępowaniu egzekucyjnym wszczętym przez innego wierzyciela firmy SSS, należy uznać za wystarczające uprawdopodobnienie nieściągalności należności, o której mowa w art. 23 ust. 1 pkt 20 updof lub na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 25 updop.

Uznając stanowisko Podatnika za nieprawidłowe, Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie, niniejszym zauważa co następuje.

W myśl art. 15 ust. 1 updop, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 tejże ustawy.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a) updop, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem wierzytelności, które uprzednio na podstawie art. 12 ust. 3 zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została udokumentowana w sposób określony w ust. 2.

Stosownie do art. 16 ust. 2 updop, za wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 25, uważa się te wierzytelności, których nieściągalność została udokumentowana:

1) postanowieniem o nieściągalności, uznanym przez wierzyciela jako odpowiadającym stanowi faktycznemu, wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego, albo

2) postanowieniem sądu o:

a) oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania, lub

b) umorzeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, gdy zachodzi okoliczność wymieniona pod lit. a), lub

c) ukończeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, albo

3) protokołem sporządzonym przez podatnika, stwierdzającym, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od jej kwoty.

Z powyższego wynika, iż możliwość uznania wierzytelności za nieściągalną jest obwarowana spełnieniem trzech warunków.

Po pierwsze, wierzytelność musi być wcześniej zarachowana jako przychód należny. Stosownie do art. 12 ust. 3 updop, za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Po drugie, nieściągalność wierzytelności powinna zostać udokumentowana w sposób określony w art. 16 ust. 2 updop.

Trzecim warunkiem, którego spełnienie jest niezbędne, aby można było wierzytelności odpisane jako nieściągalne zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów, jest to, aby wierzytelności te nie uległy przedawnieniuUstawodawca dokonał zatem ścisłego i wyczerpującego wyliczenia w kwestii, jakimi środkami można dokumentować nieściągalność wierzytelności. Jest to wyliczenie kompletne, co oznacza, że jakikolwiek inny dokument niż wymieniony wyżej nie może skutecznie udokumentować faktu nieściągalności wierzytelności.

Postanowienie o nieściągalności, o którym mowa w art. 16 ust. 2 pkt 1 dotyczy nieściągalności konkretnej należności i powinno być wydane w postępowaniu egzekucyjnym wszczętym przez konkretnego wierzyciela, któremu ta należność przysługuje.

Spółka w swoim wniosku powołuje się na art. 16 ust. 1 pkt 25 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych pisząc o "uprawdopodobnieniu nieściągalności". Należy jednak rozróżnić stwierdzenie nieściągalności należności od jej uprawdopodobnienia. W art. 16 ust. 1 pkt 25 mowa jest o zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów wierzytelności, których nieściągalność została udokumentowana w sposób określony w art. 16 ust.

2. Zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów nieściągalnej wierzytelności jest zaliczeniem ostatecznym (bezwzględnym).Natomiast uprawdopodobnienia nieściągalności należności dotyczy art. 16 ust. 1 pkt 26a updop, zgodnie z którym kosztem uzyskania przychodów są odpisy aktualizujące wartość należności, określone w ustawie o rachunkowości, od tej części należności, która była uprzednio zaliczona na podstawie art. 12 ust. 3 do przychodów należnych, a ich nieściągalność została uprawdopodobniona na podstawie ust. 2a pkt 1.

Zgodnie ze wskazanym art. 16 ust. 2a pkt 1 nieściągalność wierzytelności uznaje się za uprawdopodobnioną w przypadku określonym przepisem art. 16 ust. 1 pkt 26a w szczególności jeżeli:

1) dłużnik zmarł, został wykreślony z ewidencji działalności gospodarczej, postawiony w stan likwidacji lub została ogłoszona jego upadłość obejmująca likwidację majątku, albo

2) zostało wszczęte postępowanie upadłościowe z możliwością zawarcia układu w rozumieniu przepisów prawa upadłościowego i naprawczego lub na wniosek dłużnika zostało wszczęte postępowanie ugodowe w rozumieniu przepisów o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków, albo

3) wierzytelność została potwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego, albo

4) wierzytelność jest kwestionowana przez dłużnika na drodze powództwa sądowego.

Należy zauważyć, że uprawdopodobnienie nie daje pewności, lecz tylko wiarygodność (prawdopodobieństwo) istnienia jakiegoś faktu. Katalog możliwości uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności zawarty w art. 16 ust. 2a jest katalogiem otwartym. Dokonanie odpisu aktualizującego wartość należności i zaliczenie odpisanej kwoty do kosztów uzyskania przychodów jest zaliczeniem "warunkowym".

W związku z powyższym, Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie, nie zgadza się ze stanowiskiem Podatnika, iż znając sytuację dłużnika i wiedząc, że komornik wydał postanowienie o bezskutecznej egzekucji z majątku dłużnika wobec innych wierzycieli, Spółka może wyksięgować należności nieściągalne z przychodów i zaksięgować je po stronie kosztów uzyskania przychodu, na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 25 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Niniejsza interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia tego zdarzenia i jest aktualna do czasu zmiany stanu prawnego lub stanu faktycznego przedstawionego przez pytającego. Zgodnie z art. 14b § 1 i 2 ustawy Ordynacja podatkowa, niniejsza interpretacja nie jest wiążąca dla Podatnika, płatnika lub inkasenta, wiąże natomiast właściwe organy podatkowe i organy kontroli skarbowej - do czasu jej zmiany lub uchylenia w drodze decyzji, w trybie określonym w art. 14b § 5 w/w ustawy. Na niniejsze postanowienie służy stronie zażalenie do Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, składane w terminie 7 dni od daty doręczenia postanowienia, za pośrednictwem Naczelnika Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego.