POSTANOWIENIE

Naczelnik Pomorskiego Urzędu Skarbowego w Gdańsku, działając na podstawie art.14a §1 i §4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2005r., Nr 8, poz.60 z późn. zm.) oraz art. 4 ustawy z dnia 16.11.2006r. o zmianie ustawy-Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 217, poz. 1590) po rozpatrzeniu wniosku o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2000r., Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) w sprawie: umowa cash pool a przepisy o niedostatecznej kapitalizacji

stwierdza, że stanowisko przedstawione w tym wniosku jest prawidłowe w odniesieniu do opisanego stanu faktycznego.

UZASADNIENIE

Spółka akcyjna rozważa przystąpienie do umowy dotyczącej kompleksowego zarządzania finansami. Podmiotem dokonującym koncentracji i odpowiadającym za cash pooling jest Bank z siedzibą w Niemczech. Umowa realizowana jest w ramach produktu o nazwie db-CashSweep. Korzystać z usługi będą polskie i zagraniczne spółki, generalnie stanowiące podmioty powiązane, które posiadają konta w Banku.

Warunki, na jakich dokonywany jest cash pooling wynikają z umowy zawartej pomiędzy „X” z siedzibą w Luksemburgu i Bankiem. Pozostałe Spółki uczestniczące w przedsięwzięciu jedynie przystępują do Umowy. „X” posiada w umowie cash poolingu pozycję specyficzną określoną w umowie jako pool leader. Spółka ta decyduje o warunkach pobieranych prowizji, wypłacanych wynagrodzeń oraz o sposobach inwestowania środków, gromadzonych w ramach cash poolingu.

Pomiędzy rachunkiem Wnioskodawcy oraz innych uczestników i rachunkiem głównym grupy, prowadzonym przez Bank na rzecz „X” dokonywany jest fizyczny transfer środków finansowych. Poszczególne Spółki, w tym Wnioskodawca dokonują rozliczeń poprzez rachunek „X” na koniec każdego miesiąca. „X” grupuje i sumuje salda dodatnie i ujemne a następnie ustala, która z sum w wartościach bezwzględnych jest wyższa, dokonując odpowiedniej operacji na rachunkach pozostałych spółek. Również za pośrednictwem „X” Bank pobiera prowizję z rachunków, gdzie powstało saldo ujemne, liczoną od każdego dnia, w którym takie saldo powstało. Zawarta umowa cash pool określana jest mianem zero – balancing cash poolingu.

Jak zaznacza Wnioskodawca pool leader „X” nie posiada 25% udziału w kapitale Wnioskodawcy, natomiast „X” oraz Wnioskodawca są spółkami siostrzanymi ze względu na wspólnego akcjonariusza.

Wątpliwości Wnioskodawcy budzi, czy do odsetek wypłacanych w ramach umowy o zarządzanie finansami grupy podmiotów, zwanej w doktrynie umową cash pooling nie będą miały zastosowanie przepisy o tzw. niedostatecznej kapitalizacji, zawarte w art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy w stanie faktycznym przedstawionym we wniosku przepis art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie będzie miał zastosowania, gdyż z punktu widzenia Wnioskodawcy transakcje w ramach sytemu cash pooling dokonywane są wyłącznie z pool leaderem czyli X, który nie jest dla Wnioskodawcy kwalifikowanym akcjonariuszem w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy, tj. nie posiada 25% udziału w kapitale Wnioskodawcy.

Na tle zaprezentowanego we wniosku stanu faktycznego Naczelnik Pomorskiego Urzędu Skarbowego w Gdańsku stwierdza, co następuje:

Cash pool to nowoczesna forma efektywnego zarządzania finansami grupy podmiotów powiązanych. Cash pool polega na koncentrowaniu środków z jednostkowych rachunków (sald) poszczególnych jednostek (rachunki uczestników) i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą przy wykorzystaniu korzyści skali. Umowa cash pool ma na celu zwiększenie efektywności działalności gospodarczej prowadzonej przez uczestniczące w niej podmioty dzięki odpowiedniemu wykorzystaniu sumy dziennych sald (dodatnich i ujemnych) na rachunkach bankowych każdego z nich. Dzięki temu rozwiązaniu wynik odsetkowy grupy jest korzystniejszy niż w przypadku oddzielnego inwestowania nadwyżek i ponoszenia kosztów finansowania przez posiadaczy poszczególnych rachunków w tym systemie.

Konstrukcja umowy cash pool może przyjąć kilka form: notional cash pooling; zero-balancing cash pooling; near-zero-balancing cash pooling. Pierwsza z wymienionych form charakteryzuje się brakiem fizycznego transferu środków. Fundusze są przekazywane wyłącznie "na papierze". Salda, które podlegają potrącaniu (debetowe i kredytowe) fizycznie są pozostawiane na własnych rachunkach uczestników systemu (ewentualnie przeksięgowywane na pomocnicze subkonta do rachunków uczestników w kwotach zapewniających wyzerowanie sald ujemnych), zaś odsetki naliczane są od kwoty netto zgromadzonych sald. Notional cash pooling może zostać wdrożony zazwyczaj wówczas, gdy rachunki wszystkich uczestników są prowadzone przez oddziały tego samego banku.

W przeciwieństwie do notional poolingu, zero-balancing cash pooling dokonywany jest jako rezultat fizycznego transferu środków pomiędzy rachunkami uczestników (lub ewentualnie specjalnie wyodrębnionymi subkontami uczestników) i rachunkiem głównym grupy. Nadwyżki (tj. salda dodatnie) są przekazywane z rachunków uczestników na rachunek główny, zaś deficyty (tj. salda ujemne) na rachunkach uczestników są pokrywane z rachunku głównego. Transfer dokonywany jest standardowo na koniec każdego dnia obrachunkowego, zaś na początku następnego dnia - środki są zwracane na rachunki uczestników. Odsetki naliczane są od salda zgromadzonego na głównym rachunku i przelewane na ten rachunek.

Trzecia ze wskazanych form cash poolingu, różni się od zero-balancing cash pooling tym, iż na rachunkach uczestników na koniec każdego dnia występuje założone z góry saldo (nie zerowe). W konsekwencji transfery - dokonywane również fizycznie - na konto główne nie doprowadzają do wyzerowania rachunków, ale do ustalenia na nich określonego salda dodatniego.

Jeśli chodzi o stosunek przepisów prawa podatkowego do świadczeń realizowanych w ramach zawartej umowy cash pool pomiędzy uczestniczącymi w niej podmiotami, to należy stwierdzić, że przepisy te nie odnoszą się wprost do zdarzeń tego rodzaju, zatem ewentualne konsekwencje podatkowe należałoby oceniać z punktu widzenia ogólnych zasad opodatkowania obowiązujących w ustawie z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.).

Na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy z dnia 15.02.1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych spółce przez jej udziałowca (akcjonariusza) posiadającego nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki albo udziałowców (akcjonariuszy) posiadających łącznie nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, jeżeli wartość zadłużenia spółki wobec udziałowców (akcjonariuszy) tej spółki posiadających co najmniej 25% udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale takiego udziałowca (akcjonariusza) osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki - w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni.

Zgodnie natomiast z art. 16 ust. 1 pkt i 61 ustawy z dnia 15.02.1992r. nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych przez spółkę innej spółce, jeżeli w obu tych podmiotach ten sam udziałowiec (akcjonariusz) posiada nie mniej niż po 25% udziałów (akcji), a wartość zadłużenia spółki otrzymującej pożyczkę (kredyt) wobec udziałowców (akcjonariuszy) tej spółki posiadających co najmniej 25% jej udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale tych udziałowców (akcjonariuszy) oraz wobec spółki udzielającej pożyczki (kredytu) osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego (akcyjnego) spółki - w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni.

Jak stanowi art. 16 ust. 6 ustawy wskaźnik procentowy, o którym mowa w ust. 1 pkt 60 i 61, posiadanych przez udziałowców (akcjonariuszy) udziałów (akcji) w spółce określa się na podstawie liczby praw głosu, jakie w związku z posiadanymi udziałami (akcjami) przysługują tym udziałowcom (akcjonariuszom).

Zgodnie z art. 16 ust. 7 ustawy wartość, o której mowa w ust. 1 pkt 60 i 61, funduszu udziałowego w spółdzielni lub kapitału zakładowego spółki określa się bez uwzględnienia tej części tego funduszu lub kapitału, jaka nie została na ten fundusz lub kapitał faktycznie przekazana lub jaka została pokryta wierzytelnościami z tytułu pożyczek (kredytów) oraz z tytułu odsetek od tych pożyczek (kredytów), przysługującymi członkom wobec tej spółdzielni lub udziałowcom (akcjonariuszom) wobec tej spółki, a także wartościami niematerialnymi lub prawnymi, od których nie dokonuje się odpisów amortyzacyjnych zgodnie z art. 16a-16m.

Z kolei na podstawie art. 16 ust. 7b ustawy przez pożyczkę, o której mowa w ust. 1 pkt 60 i 61 oraz w ust. 7, rozumie się każdą umowę, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy; przez pożyczkę tę rozumie się także emisję papierów wartościowych o charakterze dłużnym, depozyt nieprawidłowy lub lokatę. Należy przy tym podkreślić, że definicja pożyczki określona dla celów przepisów o niedostatecznej kapitalizacji nie jest tożsama z definicją pożyczki zawartą w art. 720 ustawy z dnia 23.04.1964r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Zatem, by odsetki podlegały ograniczeniom określonym w powołanych przepisach, muszą być spełnione łącznie następujące warunki: transakcja będąca podstawą do dokowania wypłaty odsetek winna odpowiadać definicji pożyczki zawartej w art. 16 ust. 7b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych; pożyczka, która jest podstawą zapłaty odsetek musi być udzielona przez podmiot powiązany w rozumieniu przepisów o niedostatecznej kapitalizacji, a ponadto wartość zadłużenia w dniu zapłaty odsetek winna przekraczać trzykrotność wartości kapitału zakładowego.

Na podstawie powołanych przepisów nie mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów odsetki od pożyczki udzielonej Podatnikowi przez:

• wspólnika posiadającego nie mniej niż 25% udziałów (akcji) Spółki lub przez kilku wspólników posiadających łącznie nie mniej niż 25% udziałów (akcji) Spółki pożyczkobiorcy,
• spółkę siostrzaną, tj. jeżeli w spółce będącej pożyczkobiorcą i spółce będącej pożyczkodawcą – ten sam podmiot posiada nie mniej niż po 25% udziałów (akcji).

Jak wynika z wniosku pool leader (X) pomimo przynależności do tej samej grupy kapitałowej co Wnioskodawca nie jest jego kwalifikowanym akcjonariuszem, tj. nie posiada w kapitale Wnioskodawcy więcej niż 25% głosów.

Z przedstawionego stanu faktycznego nie wynika również, że istnieje jeden wspólny akcjonariusz pool leadera (X) i Spółki Wnioskodawcy, który posiadałby w obu tych podmiotach nie mniej niż po 25% głosów. Zgodnie z przedstawionym stanem faktycznym spółkami siostrzanymi ze względu na wspólnego akcjonariusza są X oraz Wnioskodawca, nie zaś pool leader X oraz Wnioskodawca. Ponadto ze stanu faktycznego nie wynika, czy na dzień wypłaty odsetek wartość zadłużenia rozumianego jako zadłużenie wobec kwalifikowanych pożyczkodawców oraz podmiotów posiadających co najmniej 25 % głosów spółkach będących kwalifikowanymi pożyczkodawcami przekraczać będzie trzykrotność kapitału zakładowego Wnioskodawcy.

Reasumując, jeżeli pool leader nie należy do grona podmiotów wymienionych w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, to do odsetek płaconych przez Spółkę na rzecz pool leadera w ramach umowy cash poolingu przepisy o niedostatecznej kapitalizacji nie będą miały zastosowania. Mając powyższe na uwadze w ocenie tut. Organu podatkowego stanowisko Podatnika jest prawidłowe.