INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana S., przedstawione we wniosku z dnia 09 lipca 2008r. (data wpływu do tut. Biura 14 lipca 2008r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m. in. podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kwalifikacji przychodów adwokata z tytułu świadczenia pomocy prawnej z urzędu- jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 14 lipca 2008r. do tut. Biura wpłynął wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m. in. podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kwalifikacji przychodów adwokata z tytułu świadczenia pomocy prawnej z urzędu.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Adwokat prowadzi działalność gospodarczą w formie spółki partnerskiej. Odprowadza w ramach spółki partnerskiej podatki oraz składki ubezpieczeniowe. Jednocześnie wykonując czynności na zlecenie sądu obowiązany jest do osobistego wystawiania imiennych faktur VAT za reprezentacje klientów nadanych z urzędu. Będzie odprowadzał podatek VAT od imiennych faktur wystawianych na Sąd. Sąd tymczasem jest płatnikiem zaliczek na podatek dochodowy od czynności wykonywanych przez adwokata w związku z reprezentacją klientów z urzędu. Sąd wystawia także roczne deklaracje PIT-11 (wcześniej PIT-8B).

W związku z powyższym zadano m. in. następujące pytanie:

Czy adwokat jest zobowiązany odprowadzać podatek dochodowy zarówno od działalności w ramach spółki partnerskiej jak i od indywidualnie prowadzonej działalności gospodarczej, której przedmiot będzie dotyczył wyłącznie czynności prowadzonych na zlecenie sądów i przez sądy rozliczanych...

Zdaniem wnioskodawcy, podatnik wykonuje działania zlecone przez sąd na mocy art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie zaś w ramach samodzielnej działalności gospodarczej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Ustawa z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) wyróżnia dwa źródła przychodów związanych z „działalnością” osób fizycznych: działalność wykonywaną osobiście (art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy) oraz pozarolniczą działalność gospodarczą (art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy). Zgodnie z art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10, i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 9.Z treści powyższego przepisu wynika, że warunkiem uznania świadczeń otrzymanych przez osobę wykonującą czynność zleconą przez sąd za przychód z działalności wykonywanej osobiście jest aby uprawnienie podmiotu zlecającego wykonanie takiej czynności wynikało z przepisów prawa.

Świadczenie pomocy prawnej z urzędu regulują przepisy ustawy z dnia 17 listopada 1964r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 1964r. Nr 43, poz. 296 ze zm.), ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2002r. Nr 153 poz. 1270 ze zm.), ustawy z dnia 26 maja 1982r. Prawo o adwokaturze (t. j. Dz. U. z 2002r. Nr 123, poz. 1058 ze zm.), ustawy z dnia 6 lipca 1982r. o radcach prawnych (t. j. Dz. U. z 2002r. Nr 123, poz. 1059 ze zm.). Jak wynika z treści art. 86 powołanej wyżej ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz art. 34 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, strony mogą działać przed sądem osobiście lub przez pełnomocnika. Pełnomocnikiem może być w szczególności adwokat lub radca prawny (art. 87 § 1 kodeksu postępowania cywilnego, art. 35 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi). Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy Prawo o adwokaturze zawód adwokata polega na świadczeniu pomocy prawnej, a w szczególności na udzielaniu porad prawnych, sporządzaniu opinii prawnych, opracowywaniu projektów aktów prawnych oraz występowaniu przed sądami i urzędami.

Natomiast stosownie do treści art. 21 ust. 3 ww. ustawy adwokat świadczy pomoc prawną z urzędu w okręgu sądu rejonowego, w którym wyznaczył swoją siedzibę zawodową.W myśl art. 25 ust. 3 tej ustawy w wypadku gdy adwokat prowadzący sprawę nie może wziąć osobiście udziału w rozprawie lub wykonać osobiście poszczególnych czynności w sprawie, może on udzielić substytucji.Nadto podkreślić należy, że to sąd w trybie art. 117 § 4 kodeksu postępowania cywilnego decyduje o uwzględnieniu wniosku strony o ustanowienie dla niej adwokata określonego w § 1 tego przepisu (w sprawach objętych treścią tej ustawy). Podobnie zgodnie z art. 254 § 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi rozpoznawanie wniosków o przyznanie prawa pomocy należy do wojewódzkiego sądu administracyjnego, w którym sprawa ma się toczyć lub już się toczy. Nie ma przy tym znaczenia, czy sąd zleca świadczenie pomocy prawnej z urzędu bezpośrednio, czy pośrednio (w trybie art. 253 tej ustawy z udziałem okręgowej rady adwokackiej). Jednocześnie Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2002r., Nr 163, poz. 1348 ze zm.) reguluje szczegółowe zasady ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata ustanowionego z urzędu (przepis § 1 pkt 3). Z kolei w § 19 pkt 2 cytowanego rozporządzenia określono, iż koszty nieopłaconej pomocy prawnej ponoszone przez Skarb Państwa obejmują m.in. niezbędne, udokumentowane wydatki adwokata.

Analiza przytoczonych wyżej przepisów jednoznacznie wskazuje zatem, iż pomocy prawnej z urzędu, na zlecenie sądu, udziela osobiście adwokat (a nie spółka, zespół adwokacki), ewentualnie wyznaczony przez niego zastępca, po udzieleniu substytucji. Na podkreślenie zasługuje także fakt, iż wykonywanie zawodu adwokata jest nieodłącznie związane z osobistą odpowiedzialnością (dyscyplinarną, cywilną). Ustawodawca w art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wyróżnia jako osobne źródło przychodów działalność wykonywaną osobiście. Za przychody z działalności wykonywanej osobiście - stosownie do treści art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uważa się m. in. przychody osób, którym sąd na podstawie właściwych przepisów zlecił wykonanie określonych czynności. Biorąc pod uwagę powyższe, przychód adwokata z tytułu świadczenia pomocy prawnej z urzędu na zlecenie sądu jest przychodem z działalności wykonywanej osobiście,o której mowa w art. 13 pkt 6 w związku art. 10 ust 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a nie dochodem z działalności gospodarczej. Należy przy tym podkreślić, że na gruncie prawa podatkowego nie ma przeszkód, aby osoby prowadzące działalność gospodarczą, równocześnie wykonywały określone czynności na zlecenie sądu i osiągały z tego tytułu przychody, których mowa w art. 13 ust. 6 powoływanej ustawy. Konsekwencją takiej klasyfikacji przychodu, jest spoczywający na sądzie obowiązek płatnika, określony w art. 41 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z treścią tego przepisu płatnik jest obowiązany pobierać zaliczki na podatek dochodowy w wysokości 19% należności pomniejszonej o koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz pomniejszonej o składki potrącone przez płatnika w danym miesiącu na ubezpieczenie emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b).

Na podstawie art. 42 ust. 1 powoływanej ustawy, płatnik ma (w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu w którym zaliczkę pobrano) obowiązek przekazania pobranej zaliczki na rachunek urzędu skarbowego właściwego według siedziby płatnika. W terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym, płatnik ma obowiązek przesłać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania podatnika, imienne informacje o wysokości dochodu na formularzu PIT- 11/8B. Jednocześnie podatnik osiągający przedmiotowe dochody obowiązany jest wykazać je w zeznaniu rocznym, wraz z innymi dochodami uzyskanymi w roku podatkowym.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.