INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 8 września 2009r. (data wpływu do tut. Biura 11 września 2009r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów straty z tytułu niezapłaconych należności oraz prawidłowego udokumentowania tego zdarzenia – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11 września 2009r. wpłynął do tut. Biura wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów straty z tytułu niezapłaconych należności oraz prawidłowego udokumentowania tego zdarzenia.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W roku 2005 Spółka zrealizowała zlecenie przewozu linii technologicznej dla austriackiej firmy. Kwota należności wynosiła 69.450,00 Euro, która została uregulowana w części. Do zapłaty pozostała kwota 34.875,00 Euro. Zleceniodawca, firma austriacka, nie uregulowała zaległej kwoty. Spółka uzyskała wyrok wydany przez sąd polski nakazujący zapłatę na rzecz Spółki, następnie uzyskała klauzulę wykonalności wydaną przez sąd austriacki. Komornik austriacki do dnia dzisiejszego nie ściągnął żadnej kwoty. Co jakiś czas przesyła e-maile o nieskuteczności podejmowanych działań. Wg interpretacji naszych austriackich prawników, w Austrii nie istnieje pojęcie umorzenia komorniczego.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy na podstawie posiadanych dokumentów, tj. wyrok sądu polskiego, klauzula wykonalności sądu austriackiego, pisma Sądu Okręgowego w L. w Austrii, Spółka może stratę (niezapłacone należności) zaliczyć w koszty uzyskania przychodu. Jakie dokumenty należy przedstawić aby móc zaliczyć w/w należność do kosztów uzyskania przychodu...

Zdaniem Wnioskodawcy, ze względu na specyfikę kraju - siedziby firmy austriackiej - wystarczającymi dokumentami, które pozwalają na zaliczenie niezapłaconych należności w koszty uzyskania przychodu, są dokumenty otrzymane z Sądu Okręgowego w L. w Austrii mówiące o braku możliwości ściągnięcia należności od firmy austriackiej.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm. – zwana dalej „updop”), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Z treści art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a updop wynika, iż nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem wierzytelności, które uprzednio na podstawie art. 12 ust. 3 zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została udokumentowana w sposób określony w ust. 2.

Jak stanowi art. 12 ust. 3 updop, za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Art. 16 ust. 2 updop stanowi z kolei, iż za wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 25 updop, uważa się wierzytelności, których nieściągalność została udokumentowana:

1. postanowieniem o nieściągalności, uznanym przez wierzyciela jako odpowiadającym stanowi faktycznemu, wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego, albo
2. postanowieniem sądu o
   a) oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania, lub
   b) umorzeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, gdy zachodzi okoliczność wymieniona pod lit. a), lub
   c) ukończeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, albo
   
3. protokołem sporządzonym przez podatnika, stwierdzającym, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od jej kwoty.
   
   

Biorąc pod uwagę powyższe uregulowania stwierdzić należy, iż ustawodawca uzależnił możliwość zakwalifikowania do kosztów uzyskania przychodów określonej wierzytelności jako nieściągalnej od spełnienia konkretnych warunków, a mianowicie:

• wierzytelności określone jako nieściągalne muszą być wcześniej zarachowane jako przychody należne zgodnie z art. 12 ust. 3 updop,
• ich nieściągalność powinna zostać udokumentowana w sposób określony w art. 16 ust. 2 updop.
  
  

Ustawodawca dokonał więc ścisłego i wyczerpującego wyliczenia, jakimi środkami można udokumentować nieściągalność wierzytelności. Jakikolwiek inny dokument niż wymieniony w art. 16 ust. 2 updop nie może udokumentować faktu nieściągalności wierzytelności. Należy również pamiętać, iż Kodeks cywilny nie zna kategorii ”postanowienie o nieściągalności”, a zatem dla celów podatkowych musi być to postanowienie, z którego treści jednoznacznie wynika, że dłużnik nie ma majątku, z którego mogłaby być egzekwowana wierzytelność.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Spółka posiada wierzytelności wobec zagranicznego kontrahenta. Wobec tych wierzytelności prowadzone jest postępowanie egzekucyjne przez organy właściwe dla dłużnika. Odnosząc przedstawiony we wniosku stan faktyczny na grunt w/w przepisów, stwierdzić należy, że Spółka nie udokumentowała nieściągalności wierzytelności. Co prawda co jakiś czas otrzymuje od komornika e-maile o nieskuteczności podejmowanych przez niego działań wobec dłużnika, jest również w posiadaniu wyroku sądu polskiego nakazującego zapłatę, któremu sąd austriacki nadał klauzulę wykonalności oraz pism sądu zagranicznego, jednakże nie są to dokumenty o jakich mowa w art. 16 ust. 2 updop. Tylko dokumenty wymienione w tym przepisie mogą stanowić podstawę zaliczenia nieściągalnej wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów.

Jednocześnie wskazać należy, iż otrzymywane od komornika e-maile świadczą, że postępowanie egzekucyjne jest cały czas prowadzone.

Stanowisko Spółki jest zatem nieprawidłowe.

Niejako na marginesie wskazać należy, iż wierzytelność może być również zaliczona w ciężar kosztów uzyskania przychodów w postaci odpisu aktualizującego, o którym mowa w art. 16 ust. 1 pkt 26a updop. Z treści tego przepisu wynika, iż nie uważa się za koszty odpisów aktualizujących, z tym że kosztem uzyskania przychodów są odpisy aktualizujące wartość należności, określone w ustawie o rachunkowości, od tej części należności, która była uprzednio zaliczona na podstawie art. 12 ust. 3 do przychodów należnych, a ich nieściągalność została uprawdopodobniona na podstawie ust. 2a pkt 1.

Art. 16 ust. 2a pkt 1 updop stanowi, iż nieściągalność wierzytelności uznaje się za uprawdopodobnioną jeżeli:

1. dłużnik zmarł, został wykreślony z ewidencji działalności gospodarczej, postawiony w stan likwidacji lub została ogłoszona jego upadłość obejmująca likwidację majątku, albo
2. zostało wszczęte postępowanie upadłościowe z możliwością zawarcia układu w rozumieniu przepisów prawa upadłościowego i naprawczego lub na wniosek dłużnika zostało wszczęte postępowanie ugodowe w rozumieniu przepisów o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków, albo
3. wierzytelność została potwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego, albo
4. wierzytelność jest kwestionowana przez dłużnika na drodze powództwa sądowego.

W świetle powyższego ustawodawca uzależnił możliwość zaliczenia wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów od łącznego spełnienia trzech warunków:

• dokonania odpisu aktualizującego zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości,
• uprzedniego zaliczenia tej wierzytelności jako przychodu należnego zgodnie z art. 12 ust. 3 updop,
• uprawdopodobnienia nieściągalności w sposób wskazany w cytowanym art. 16 ust. 2a pkt 1 updop lub w inny sposób równoważny z okolicznościami wskazanymi w lit. a) – d).
  
  

W szczególności wskazać należy, iż uzyskanie prawomocnego wyroku sądu i skierowanie sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego, po spełnieniu pozostałych ww. warunków uprawnia do dokonania w ciężar kosztów uzyskania przychodów odpisu, w którym mowa w art. 16 ust. 1 pkt 26a updop. Możliwość dokonania odpisu aktualizującego w ciężar kosztów uzyskania przychodów nie była jednakże przedmiotem niniejszej interpretacji.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Do wniosku Spółka dołączyła plik dokumentów. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawcę i jego stanowiskiem podanym we wniosku.

Nadmienia się, że w zakresie pytań dotyczących podatku od towarów i usług wydano odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.