Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
1462-IPPB6.4510.596.2016.1.AM
z 16 stycznia 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 4 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 22 listopada 2016 r. (data wpływu 1 grudnia 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia czy środki pieniężne pozyskane przez Spółkę wskutek zbycia przysługujących Spółce Wierzytelności, w wysokości ceny odpowiadającej nominalnej wartości zbywanych Wierzytelności pomniejszonej o dyskonto, mogą być uznane za pożyczkę w rozumieniu art. 16 ust. 7b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w związku z art. 15c ust. 1 – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 1 grudnia 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia czy środki pieniężne pozyskane przez Spółkę wskutek zbycia przysługujących Spółce Wierzytelności, w wysokości ceny odpowiadającej nominalnej wartości zbywanych Wierzytelności pomniejszonej o dyskonto, mogą być uznane za pożyczkę w rozumieniu art. 16 ust. 7b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w związku z art. 15c ust. 1.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

R. S.A. (dalej: „Spółka” lub „Wnioskodawca”) jest spółką, która prowadzi działalność gospodarczą i podlega opodatkowaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej podatkiem dochodowym od osób prawnych (dalej: „CIT”) od całości osiąganych dochodów. W ramach prowadzonej działalności Spółka, jako leasingodawca, zawiera między innymi umowy leasingu operacyjnego i finansowego w rozumieniu art. 17b i 17f ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2014 r., poz. 851 ze zm.; dalej: „ustawa o CIT”), jako wynajmujący umowy najmu oraz jako pożyczkodawca umowy pożyczek.

W celu zapewnienia finansowania swojej działalności, Spółka dokonuje sprzedaży wierzytelności wynikających między innymi z zawartych przez Spółkę umów leasingu operacyjnego, leasingu finansowego, najmu oraz pożyczek (dalej: „Wierzytelności”). Zbywane są przede wszystkim wierzytelności, których termin płatności jeszcze nie minął (wierzytelności niewymagalne), stanowiące gros sprzedanych wierzytelności, oraz takie, w odniesieniu do których termin ich płatności już upłynął (wierzytelności wymagalne). Wierzytelności na moment zbycia nie są przedawnione.

Nabywcami Wierzytelności (dalej: „Nabywcy”) są zarówno podmioty powiązane kapitałowo ze Spółką, jak i podmioty niepowiązane.

Sprzedaż wierzytelności leasingowych niewymagalnych dokonywana jest zgodnie z przepisami art. 17k ustawy o CIT. Mianowicie, dochodzi do sprzedaży wierzytelności i w konsekwencji do ich przelewu określonego w art. 509 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 Kodeks Cywilny (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 380, dalej: „Kodeks cywilny”), natomiast własność przedmiotów leasingu nie zostaje przeniesiona na Nabywcę Wierzytelności. Sprzedaż wierzytelności dokonywana jest za cenę odpowiadającą ich nominalnej wartości pomniejszonej o dyskonto obliczone w oparciu o przyjęte przez strony wskaźniki. Dokonując sprzedaży wierzytelności na podstawie przepisów art. 17k ustawy o CIT Spółka do przychodów nie zalicza kwot wypłaconych przez Nabywcę Wierzytelności, natomiast kosztem uzyskania przychodów Spółki jest dyskonto należne Nabywcy Wierzytelności. Zgodnie bowiem z art. 17k ust. 1 ustawy o CIT do przychodów finansującego nie zalicza się kwot wpłaconych przez osobę trzecią z tytułu przeniesienia wierzytelności; kosztem uzyskania przychodów finansującego jest zapłacone osobie trzeciej dyskonto lub wynagrodzenie. Z kolei zgodnie z art. 17k ust. 2 ustawy o CIT opłaty ponoszone przez korzystającego na rzecz osoby trzeciej stanowią przychód finansującego w dniu wymagalności zapłaty. Z punktu widzenia prawa bilansowego oraz obowiązujących Spółkę Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej/Międzynarodowych Standardów Rachunkowości przyjętych przez Unię Europejską, należności z umów, z których Wierzytelności zostały sprzedane, nie muszą być wyłączone z aktywów Spółki. W przypadku tego typu umów, dla celów rachunkowych, po zbyciu Wierzytelności, Wierzytelności są nadal wykazywane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej (bilansie) Spółki jako należność od dłużnika (np. z tytułu raty leasingowej, z tytułu części kapitałowej opłat z tytułu leasingu finansowego wymagalnych w przyszłości). W przypadku Wierzytelności nieusuniętych po ich sprzedaży ze sprawozdania z sytuacji finansowej Spółki, Spółka wykazuje w sprawozdaniu z sytuacji finansowej (bilansie) zobowiązanie wobec Nabywcy Wierzytelności w kwocie równej cenie sprzedaży tych Wierzytelności.

W ramach sprzedaży wierzytelności niewymagalnych Spółka także dokonuje sprzedaży wierzytelności wynikających z umów pożyczek, w których Wnioskodawca pełni funkcję pożyczkodawcy. Wierzytelności są sprzedawane z dyskontem stanowiącym wynagrodzenie Nabywcy Wierzytelności. Z tytułu przedmiotowej transakcji Spółka rozpoznaje przychód podatkowy w wysokości otrzymanego wynagrodzenia i koszt uzyskania przychodów w wartości nominalnej wierzytelności, przy czym strata z tytułu sprzedaży wierzytelności nie stanowi kosztu podatkowego, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT. Sprzedawane wierzytelności przestają być wykazywane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej (bilansie) Spółki.

Spółka dokonuje także sprzedaży wierzytelności wymagalnych i przeterminowanych. W takich przypadkach Spółka sprzedaje wierzytelności po cenie niższej niż ich wartość nominalna (z dyskontem). Dotyczy to przede wszystkim wierzytelności tzw. „trudnych” dotyczących umów leasingu i pożyczek windykowanych. W tym przypadku dochodzi do przejęcia przez Nabywcę pełnego ryzyka braku spłaty Wierzytelności przez dłużnika. Na moment zbycia Wierzytelności Spółka wykazuje w wyniku finansowym przychód, który kwalifikuje jako pozostałe przychody operacyjne. Jednocześnie, zbyta Wierzytelność przestaje być wykazywana w sprawozdaniu z sytuacji finansowej Spółki.

W zakresie zaliczania odsetek do kosztów uzyskania przychodu, Spółka zalicza do kosztów uzyskania przychodów odsetki od pożyczek, zgodnie z zasadami określonymi w art. 15c ustawy o CIT (tzw. metoda alternatywna).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy środki pieniężne pozyskane przez Spółkę wskutek zbycia przysługujących Spółce Wierzytelności, w wysokości ceny odpowiadającej nominalnej wartości zbywanych Wierzytelności pomniejszonej o dyskonto, mogą być uznane za pożyczkę w rozumieniu art. 16 ust. 7b ustawy o CIT, w związku z art. 15c ust. 1 ustawy o CIT?

Stanowisko Wnioskodawcy.

Zdaniem Wnioskodawcy, środki pieniężne pozyskane przez Spółkę wskutek zbycia przysługujących jej Wierzytelności, w wysokości ceny odpowiadającej nominalnej wartości zbywanych Wierzytelności pomniejszonej o dyskonto nie stanowią pożyczki w rozumieniu art. 16 ust. 7b ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2016 r., poz. 1888 z późn. zm.; dalej: „ustawa o CIT”).

Stosowanie do art. 15c ust. 2 ustawy o CIT, zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów w roku podatkowym mogą podlegać odsetki od pożyczek, w tym udzielonych przez podmioty niepowiązane, w wysokości nieprzekraczającej wartości odpowiadającej iloczynowi wartości stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego obowiązującej w ostatnim dniu roku poprzedzającego rok podatkowy powiększonej o 1,25 punktu procentowego i wartości podatkowej aktywów w rozumieniu przepisów o rachunkowości, w tym ujętych zgodnie z wartością nominalną kwot udzielonych pożyczek, z wyjątkiem wartości niematerialnych i prawnych. Wartość tych aktywów określa się według stanu na ostatni dzień danego roku podatkowego.

Jednocześnie, zgodnie z art. 15 ust. 5 zdanie pierwsze ustawy o CIT, wartość odsetek od pożyczek podlegająca, zgodnie z ust. 2-4, zaliczeniu w roku podatkowym do kosztów uzyskania przychodów nie może być wyższa niż wartość odpowiadająca 50% zysku z działalności operacyjnej, ustalonego za dany rok podatkowy zgodnie z ustawą o rachunkowości.

Art. 16 ust. 7b ustawy CIT stanowi z kolei, że przez pożyczkę, o której mowa w ust. 1 pkt 60 i 61 oraz art. 15c, rozumie się każdą umowę, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy; przez pożyczkę tę rozumie się także kredyt, emisję papierów wartościowych o charakterze dłużnym, depozyt nieprawidłowy lub lokatę; pochodnych instrumentów finansowych nie uważa się za pożyczkę w rozumieniu tego przepisu.

Z treści przytoczonego powyżej przepisu wynika, że pożyczka w rozumieniu ustawy o CIT ma szersze znaczenie niż na gruncie prawa cywilnego. Zgodnie bowiem z art. 720 Kodeksu cywilnego, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Pojęcie pożyczki na gruncie ustawy o CIT, choć szersze niż w prawie cywilnym, nie jest jednak nieograniczone. Porównując definicję pożyczki, o której mowa w Kodeksie Cywilnym z jej rozumieniem wynikającym z art. 16 ust. 7b ustawy o CIT stwierdzić należy, iż na gruncie ustawy o CIT przez pożyczkę należy rozumieć oprócz czynności prawnych spełniających essentialia negotii umowy pożyczki zdefiniowanej w Kodeksie cywilnym także inne czynności prawne, które zostały enumeratywnie wskazane przez ustawodawcę w ustawie o CIT, takie jak kredyt, emisja papierów wartościowych o charakterze dłużnym, depozyt nieprawidłowy oraz lokata. Należy wskazać, iż katalog czynności prawnych wymienionych w art. 16 ust. 7b ustawy o CIT jest katalogiem zamkniętym.

A zatem czynności nie będące pożyczką w rozumieniu Kodeksu cywilnego, ani żadną z czynności prawnych enumeratywnie wymienionych w art. z art. 16 ust. 7b ustawy o CIT, zrównanych na mocy tego artykułu z pożyczką, nie mogą być brane pod uwagę przy stosowaniu ograniczeń, o których mowa w art. 15c ustawy o CIT.

W analizowanym stanie faktycznym Spółka dokonuje sprzedaży wierzytelności wynikających między innymi z zawartych przez Spółkę umów leasingu operacyjnego, leasingu finansowego, najmu oraz pożyczek. Cena, jaką Spółka uzyskuje z tytułu sprzedaży, równa jest wartości nominalnej Wierzytelności pomniejszonej o dyskonto.

Umowa sprzedaży wierzytelności została uregulowana w Kodeksie cywilnym odrębnie od umowy pożyczki. Art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego stanowi, że umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

A zatem istotą umowy sprzedaży wierzytelności jest to, iż na mocy takiej umowy, wierzytelności przechodzą na nabywców, którzy co do zasady nie są zobowiązani do ich zwrotu. Zbywca z kolei otrzymuje środki pieniężne tytułem zapłaty za przeniesienie praw majątkowych (wierzytelności). Środki pieniężne nie zostają uzyskane przez zbywcę pod tytułem zwrotnym, co jak wskazał Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 5 marca 2012 roku, sygn. ILPB3/423-571/11-2/EK, jest elementem charakterystycznym dla konstrukcji pożyczki zawartej w art. 16 ust. 7b ustawy o CIT.

Umowa sprzedaży wierzytelności nie stanowi również żadnej innej czynności wskazanej przez ustawodawcę w art. 16 ust. 7b ustawy o CIT, tj. kredytu, emisji papierów wartościowych o charakterze dłużnym, depozytu nieprawidłowego lub lokaty.

W świetle wskazanych powyżej przepisów, zdaniem Wnioskodawcy, środki pieniężne pozyskane przez Spółkę wskutek zbycia przysługujących Spółce Wierzytelności, w zamian za co Nabywca tych Wierzytelności zobowiązuje się zapłacić Spółce cenę odpowiadającą nominalnej wartości zbywanych Wierzytelności pomniejszonej o dyskonto, nie stanowią pożyczki w rozumieniu art. 16 ust. 7b ustawy o CIT.

Istniejący przy tym w niektórych z zawieranych przez Spółkę umów element pozostawienia ryzyka braku spłaty wierzytelności po stronie Spółki lub też pozostawienie sprzedanych wierzytelności w sprawozdaniu z działalności finansowej (bilansie) Spółki zgodnie z wymogami MSSF (Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej) nie wpływa na niemożność przypisania przedmiotowym umowom charakteru pożyczki. Przyjęcie odmiennego stanowiska prowadziłoby do konkluzji, że każda sprzedaż, w której nabywca ma prawo odstąpienia od umowy, stanowiłaby pożyczkę na potrzeby ograniczeń wynikających z zasad niedostatecznej kapitalizacji.

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie w interpretacjach Ministra Finansów wydanych w zbliżonych stanach faktycznych. Przykładowo:

• w interpretacji indywidualnej z 7 maja 2015 r., sygn. ILPB4/4510-1-60/15-3/DS, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu uznał za prawidłowe stanowisko wnioskodawcy, iż: „środki pieniężne pozyskane przez Spółkę wskutek cesji na rzecz „Ax” (cesjonariusz) wierzytelności przysługujących Spółce (cedent) względem przedsiębiorców, których przedsięwzięcia są finansowane przez Spółkę poprzez zawarte z nimi umowy leasingu lub najmu, w drodze umowy faktoringu pełnego (bez regresu), w zamian za co „Ax” zobowiąże się zapłacić Spółce wartość nominalną cedowanych wierzytelności pomniejszoną o dyskonto za przejęcie ryzyka, nie mogą być uznane za pożyczkę w rozumieniu art. 16 ust. 7b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w związku z art. 16 ust. 1 pkt 60, pkt 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu z 2015 r.”;
  

• w interpretacji indywidualnej z 22 stycznia 2016 r., sygn. IPPB6/4510-405/15-2/AZ, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie zgodził się ze stanowiskiem wnioskodawcy, iż: „odnosząc się do będącej przedmiotem niniejszego zapytania umowy zawartej przez Spółkę z udziałowcem, w ramach której – pod warunkiem rozwiązującym – dochodzi do cesji (sprzedaży) wierzytelności leasingowych wskazać należy, że wynikający z tej umowy stosunek prawny należy określić mianem faktoringu. Do essentialia negotii umowy faktoringu należy odpłatne przeniesienie wierzytelności przedsiębiorstwa (tu: Spółki) na faktora (tu: udziałowiec) – z zastrzeżeniem, że w przypadku gdy dłużnik nabytej wierzytelności (tu: leasingobiorca) okaże się niewypłacalny – cesja wierzytelności przestaje być skuteczna (wierzytelność wraca do majątku faktoranta (tu: Spółki)). A zatem, istotą faktoringu jest przeniesienie wierzytelności pod warunkiem rozwiązującym, którym jest powstanie stanu niewypłacalności po stronie dłużnika. Zdaniem Spółki, opisana umowa faktoringu nie spełnia definicji pożyczki wskazanej w art. 16 ust. 7b ustawy o PDOP i tym samym dyspozycja art. 15c ust. 2 i 5 tej ustawy nie znajdzie zastosowania w analizowanym stanie faktycznym”.
  
  
  

Taka kwalifikacja przedmiotowych umów będzie skutkowała tym, iż w konsekwencji nie należy do tych umów oraz do dyskonta z nich wynikającego stosować ograniczeń wynikających z zasad określonych w art. 15c ustawy o CIT.

Podsumowanie

Podsumowując powyższe, zdaniem Wnioskodawcy, środki pieniężne pozyskane przez Spółkę wskutek zbycia przysługujących Spółce Wierzytelności, w wysokości ceny odpowiadającej nominalnej wartości zbywanych Wierzytelności pomniejszonej o dyskonto nie stanowią pożyczki w rozumieniu art. 16 ust. 7b ustawy o CIT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Jak wynika z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego, w celu zapewnienia finansowania swojej działalności, Spółka dokonuje sprzedaży wierzytelności wynikających między innymi z zawartych przez Spółkę umów leasingu operacyjnego, leasingu finansowego, najmu oraz pożyczek (dalej: „Wierzytelności”). Zbywane są przede wszystkim wierzytelności, których termin płatności jeszcze nie minął (wierzytelności niewymagalne), stanowiące gros sprzedanych wierzytelności, oraz takie, w odniesieniu do których termin ich płatności już upłynął (wierzytelności wymagalne). Wierzytelności na moment zbycia nie są przedawnione. Nabywcami Wierzytelności (dalej: „Nabywcy”) są zarówno podmioty powiązane kapitałowo ze Spółką, jak i podmioty niepowiązane.

W związku z powyższym Spółka powzięła wątpliwość w zakresie kwalifikacji środków pieniężnych pozyskanych wskutek zbycia przysługujących Spółce Wierzytelności, w wysokości ceny odpowiadającej nominalnej wartości zbywanych Wierzytelności pomniejszonej o dyskonto jako pożyczki w rozumieniu w art. 16 ust. 7b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Jednocześnie Wnioskodawca wskazał, że w zakresie zaliczania odsetek do kosztów uzyskania przychodu, Wnioskodawca zalicza do kosztów uzyskania przychodów odsetki od pożyczek, zgodnie z zasadami określonymi w art. 15c ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (tzw. metoda alternatywna).

Możliwość korzystania z tzw. alternatywnej metody obliczania odsetek niepodlegających zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów wprowadzono 1 stycznia 2015 r.

Zgodnie z art. 15c ust. 1 ustawy z dnia ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2016 r., poz. 1888, z późn. zm.), Spółki i spółdzielnie, które otrzymały pożyczkę w rozumieniu art. 16 ust. 7b od podmiotów, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61, mogą nie stosować wynikających z tych przepisów ograniczeń w zaliczaniu odsetek od takiej pożyczki do kosztów uzyskania przychodów, jeżeli zdecydują o stosowaniu zasad określonych w niniejszym artykule. O wyborze stosowania tych zasad spółki i spółdzielnie są obowiązane zawiadomić, w formie pisemnej, właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie do końca pierwszego miesiąca roku podatkowego.

Zasady kalkulacji odsetek niepodlegających zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów według tzw. metody alternatywnej reguluje art. 15c ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zgodnie z którym zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów w roku podatkowym mogą podlegać odsetki od pożyczek, w tym udzielonych przez podmioty niepowiązane, w wysokości nie przekraczającej wartości odpowiadającej iloczynowi wartości stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego obowiązującej w ostatnim dniu roku poprzedzającego rok podatkowy powiększonej o 1,25 punktu procentowego i wartości podatkowej aktywów w rozumieniu przepisów o rachunkowości, w tym ujętych zgodnie z wartością nominalną kwot udzielonych pożyczek, z wyjątkiem wartości niematerialnych i prawnych. Wartość tych aktywów określa się według stanu na ostatni dzień danego roku podatkowego.

Jednocześnie, art. 15c ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wprowadza ograniczenie wysokości odsetek mogących podlegać zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów według wyżej wspomnianej metody alternatywnej. Przepis ten stanowi, że wartość odsetek od pożyczek podlegająca, zgodnie z ust. 2-4, zaliczeniu w roku podatkowym do kosztów uzyskania przychodów nie może być wyższa niż wartość odpowiadająca 50% zysku z działalności operacyjnej, ustalonego za dany rok podatkowy zgodnie z ustawą o rachunkowości.

Warunku tego nie stosuje się jednak do:

1. banków, spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych oraz instytucji kredytowych w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 17 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe;
2. podatników będących instytucją finansową, o której mowa w art. 4 ust. 1 pkt 7 lit. c i d ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe, jeżeli:
   
   
   1. co najmniej 80% przychodów uzyskanych w roku podatkowym przez podatników udostępniających składniki majątkowe na podstawie umowy leasingu, o której mowa w art. 17a pkt 1, stanowią przychody z tej działalności, w tym przychody ze sprzedaży przedmiotu umowy leasingu, oraz z działalności polegającej na udzielaniu pożyczek na potrzeby współfinansowania inwestycji w ramach Polityki Spójności, Wspólnej Polityki Rolnej lub Wspólnej Polityki Rybołówstwa,
   2. co najmniej 90% przychodów uzyskanych w roku podatkowym przez podatników świadczących usługi w zakresie nabywania i zbywania wierzytelności stanowią przychody z tej działalności.
   
   
   

Zgodnie natomiast z art. 16 ust. 7b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przez pożyczkę, o której mowa w ust. 1 pkt 60 i 61 oraz art. 15c, rozumie się każdą umowę, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy; przez pożyczkę tę rozumie się także kredyt, emisję papierów wartościowych o charakterze dłużnym, depozyt nieprawidłowy lub lokatę; pochodnych instrumentów finansowych nie uważa się za pożyczkę w rozumieniu tego przepisu.

Zwrócić należy uwagę, że definicja pożyczki zawarta w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych odbiega od definicji funkcjonującej na gruncie prawa cywilnego. Stosownie bowiem do treści art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks Cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121 z późn. zm.) – przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Porównując powyższą definicję pożyczki z jej rozumieniem wynikającym z art. 16 ust. 7b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych stwierdzić należy, że ustawa podatkowa rozszerza zakres pożyczki w stosunku do art. 720 Kodeksu Cywilnego m.in. o czynności obejmujące kredyt, emisję papierów wartościowych o charakterze dłużnym, złożenie depozytu, nieprawidłowego lub założenie lokaty.

W konsekwencji, pojęcie pożyczki na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych obejmuje zarówno pożyczkę sensu stricto, czyli pożyczkę zdefiniowaną w Kodeksie Cywilnym (przez pożyczkę rozumie się każdą umowę, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy) oraz pożyczkę sensu largo w postaci kredytu, emisji papierów wartościowych o charakterze dłużnym (tj. weksle, obligacje), depozyt nieprawidłowy oraz lokatę (przez pożyczkę rozumie się także kredyt, emisję papierów wartościowych o charakterze dłużnym, depozyt nieprawidłowy lub lokatę). Jednocześnie ustawodawca wprost wyłącza z zakresu pojęcia pożyczki pochodne instrumenty finansowe.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, dyspozycja art. 15c ust. 2 i 5 w związku z brzmieniem art. 16 ust. 7b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych obejmuje czynności prawne (umowy) zawierające elementy przedmiotowo istotne (essentialia negotii) umowy pożyczki zdefiniowanej w Kodeksie Cywilnym oraz inne czynności prawne, które zostały wskazane przez ustawodawcę w art. 16 ust. 7b ustawy, takie jak kredyt, emisja papierów wartościowych o charakterze dłużnym, depozyt nieprawidłowy oraz lokata.

Odnosząc się natomiast do analizy kontrukcji i charakteru umowy sprzedaży wierzytelności wskazać należy, że możliwość przeniesienia wierzytelności przewidują przepisy ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121, z późn. zm.) w tytule IX, dziale I (art. 509-518). Wierzytelność stanowi uprawnienie wierzyciela do żądania od dłużnika spełnienia określonego świadczenia. W myśl art. 509 § 1 ww. ustawy, wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Zgodnie z § 2 tego artykułu wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Przeniesienie wierzytelności może nastąpić, jak wynika z art. 510 § 1 cytowanej ustawy, w wyniku umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, która przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Przeniesienie wierzytelności dochodzi do skutku w wyniku umowy zawartej między wierzycielem (cedentem) a osobą trzecią (cesjonariuszem), co oznacza, że zgoda dłużnika nie jest konieczna do dokonania tej czynności, chyba że strony w pierwotnej umowie tak postanowiły. Przeniesienie wierzytelności może być dokonane pod tytułem odpłatnym bądź darmym.

Pod pojęciem odpłatnego zbycia wierzytelności należy rozumieć wszystkie sytuacje, w których jedna ze stron umowy przenosi wierzytelność (której jest wierzycielem) na inną osobę odpłatnie (w zamian za zapłatę w pieniądzu lub przeniesienie własności innej rzeczy, bądź prawa).

Na mocy umowy sprzedaży wierzytelności, wierzytelności przechodzą na nabywców, którzy co do zasady nie są zobowiązani do ich zwrotu. Zbywca z kolei otrzymuje środki pieniężne tytułem zapłaty za przeniesienie praw majątkowych (wierzytelności). Odnosząc powyższe do przedstawionego we wniosku problemu stwierdzić należy, że otrzymane przez Wnioskodawcę środki pieniężne jako wynagrodzenie z tytułu sprzedaży wierzytelności nie zostają uzyskane przez Wnioskodawcę pod tytułem zwrotnym, który jest elementem charakterystycznym dla konstrukcji pożyczki w rozumieniu art. 16 ust. 7b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Tym samym umowa sprzedaży wierzytelności stanowi czynność odmienną od umowy pożyczki, jak również nie należy do innych czynności wskazanych przez ustawodawcę w art. 16 ust. 7b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, tj. kredytu, emisji papierów wartościowych o charakterze dłużnym, depozytu nieprawidłowego lub lokaty. W związku z powyższym, zawierane przez Wnioskodawcę umowy sprzedaży wierzytelności wynikających min. z zawartych przez Wnioskodawcę umów leasingu operacyjnego, leasingu finansowego, najmu oraz pożyczek, nie mogą być kwalifikowane jako pożyczka, o której mowa w art. 16 ust. 7b ustawy o podatku dochodowym od osób parwnych.

Podsumowując, stanowisko Spółki, zgodnie z którym środki pieniężne pozyskane przez Spółkę wskutek zbycia przysługujących Spółce Wierzytelności, w zamian za co Nabywca tych Wierzytelności zobowiązuje się zapłacić Spółce cenę odpowiadającą nominalnej wartości zbywanych Wierzytelności pomniejszonej o dyskonto, nie stanowią pożyczki w rozumieniu art. 16 ust. 7b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia przedstawionego w stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Administracji Skarbowej w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.