INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością reprezentowanej przez Pełnomocnika, przedstawione we wniosku z dnia 29 marca 2013 r. (data wpływu 2 kwietnia 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 2 kwietnia 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny oraz opis zdarzenia przyszłego.

Wnioskodawca jest przedsiębiorstwem świadczącym m.in. usługi logistyczne, specjalizującym się w transporcie żywności (w tym żywności mrożonej).

W ramach prowadzonej działalności, Spółka zawiera z kontrahentami m.in. umowy na świadczenie usług logistycznych, polegających w szczególności na (i) przyjęciu i składowaniu towarów kontrahentów w magazynie, (ii) kompletowaniu zamówień i załadunku towarów, a przede wszystkim (iii) dostarczaniu wskazanych towarów w określone przez kontrahenta miejsce. Opisane usługi są faktycznie wykonywane przez podwykonawców, którym Spółka zleca do wykonania usługi zamówione przez Jej kontrahentów.

Podczas świadczenia przez Wnioskodawcę opisanych powyżej usług może dochodzić do sytuacji, skutkujących:

• zrealizowaniem dostawy towarów z opóźnieniem;
• niedostarczeniem danej partii towarów klientowi (w tym np. ze względu na odmowę przyjęcia przez kontrahenta dostawy towaru po określonym terminie, zagubienie przesyłki);
• dostarczeniem uszkodzonego lub niekompletnego towaru (może to być spowodowane np. zgnieceniem, pęknięciem opakowania towaru, przegrzaniem lub przemrożeniem transportowanych artykułów spożywczych).
  
  

W szczególności, opóźnienia w dostawach mogą wynikać z np. warunków pogodowych czy trudnych warunków na drodze (zamknięte drogi, wypadki). Ponadto, jako że Spółka trudni się głównie przewożeniem towarów spożywczych, częstokroć uszkodzenie towarów wynika z np. panujących warunków atmosferycznych (przegrzanie czy przemrożenie towarów). Tym samym, w wielu sytuacjach opisane nieprawidłowości są niezależne od Spółki i powstają nawet w razie zachowania przez Nią należytej staranności.

Zgodnie z postanowieniami umów zawieranych z kontrahentami, w powyżej wskazanych sytuacjach, Wnioskodawca ponosi odpowiedzialność na podstawie szczególnych regulacji, w tym przede wszystkim: „Ogólnych Polskich Warunkach Spedycyjnych 2002” lub ich późniejszej wersji z 2010 r. („OPWS”), ustawy z 15 listopada 1984 r. Prawo przewozowe lub w przypadku dostaw transgranicznych - Konwencji o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR) z 19 maja 1956 r. („Konwencja CMR”).

Obowiązek wypłaty omawianych odszkodowań stanowi powszechną praktykę w branży logistycznej. Jednocześnie Spółka zwraca uwagę, że wymienione zdarzenia stanowią typowe ryzyka i nie jest możliwe ich całkowite wyeliminowanie. Pomimo wdrożenia procedur mających na celu zminimalizowanie występowania powyższych sytuacji mogą one występować u Wnioskodawcy. Nie jest to generalnie związane z niezachowaniem przez Spółkę należytej staranności, lecz jak zostało wspomniane jest typowym zjawiskiem, które dotyka przedsiębiorstwa z branży logistycznej.

Jak zaznaczono powyżej, w związku ze świadczeniem opisanych usług, Spółka zawiera umowy z podwykonawcami (tj. dostawcami usług transportowych), którzy w Jej imieniu transportują towary kontrahentów. Umowy z dostawcami przewidują, że w przypadku zaistnienia omawianych nieprawidłowości Spółka ma roszczenie względem dostawcy o wypłatę odszkodowania. Ponadto, Spółka jest ubezpieczona od zdarzeń skutkujących koniecznością zapłaty przez Nią odszkodowań. Zarówno kwoty odszkodowań otrzymywanych od dostawców, jak i kwoty wypłacane przez ubezpieczyciela tytułem zwrotu kosztów odszkodowań Spółka traktuje jako przychód podatkowy na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy kwoty pieniężne wypłacone (oraz które będą potencjalnie wypłacane w przyszłości) przez Spółkę na rzecz kontrahentów tytułem odszkodowań (z przyczyn wymienionych przez Wnioskodawcę w przedmiotowym wniosku) mogą stanowić koszty uzyskania przychodów Spółki na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych...

Zdaniem Wnioskodawcy, w przedstawionym stanie faktycznym oraz opisanym zdarzeniu przyszłym, przedmiotowe odszkodowania mogą i będą mogły stanowić koszty uzyskania przychodów na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Stanowisko to Spółka opiera na następującej argumentacji.

Zgodnie z zasadą ogólną wyrażoną w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, za koszty uzyskania przychodów uznaje się koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Z przytoczonego przepisu wynika, że zaliczenie danego wydatku do kosztów uzyskania przychodów na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych uzależnione jest przede wszystkim od spełnienia dwóch warunków, tj. dany wydatek musi:

1. zostać poniesiony w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów i jednocześnie
2. nie może być wymieniony wprost jako niestanowiący kosztu uzyskania przychodu w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
   
   

Odnosząc się do pierwszego z warunków, Spółka stoi na stanowisku, że odszkodowania wypłacane kontrahentom stanowią wydatki zmierzające do osiągnięcia lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Wypłacanie przez Spółkę odszkodowań, oprócz tego, że prowadzi do wywiązania się przez Wnioskodawcę ze zobowiązań umownych ma również, w ocenie Spółki, prowadzić do podtrzymania / nawiązania pozytywnych relacji z klientami, co bezpośrednio przekłada się na osiągane przez Spółkę przychody. Dzięki wypłacaniu odszkodowań Spółka jest traktowana bowiem jako rzetelny i solidny partner handlowy, z którym warto utrzymywać kontakty i któremu warto zlecać wykonanie usług. Oferowane warunki współpracy, zakładające wypłatę odszkodowań we wskazanych sytuacjach, mają również zachęcać nowych kontrahentów do rozpoczęcia współpracy ze Spółką. Kontrahenci generalnie zdają sobie sprawę z tego, że sporadycznie może dochodzić do opóźnień w dostawie towarów, ich uszkodzenia bądź zagubienia, gdyż taka jest bowiem specyfika branży logistycznej. Jednak postawa Spółki, która poprzez wypłatę odszkodowań rekompensuje kontrahentom te niedogodności wpływa na kontynuowanie przez nich współpracy, bądź chęć nawiązania współpracy ze Spółką. Wnioskodawca wypłacając odszkodowania niewątpliwie działa zatem w celu zabezpieczenia / zachowania źródła przychodów Spółki uzyskiwanych od kontrahentów Spółki.

W związku z powyższym, pierwszy warunek którego spełnienie jest niezbędne, aby zaliczyć dany wydatek do kosztów uzyskania przychodów należy uznać za spełniony. Takie stanowisko znajduje również potwierdzenie w decyzji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 18 kwietnia 2005 r. (sygn. 1401-PD-006-32/05/MR).

Co do drugiego z warunków, to do kosztów uzyskania przychodów mogą być zaliczone tylko te wydatki, które oprócz związku z osiąganiem przychodów (lub zachowaniem albo zabezpieczeniem ich źródła) przez podatnika, nie są również wymienione wprost w katalogu art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Mając na uwadze brzmienie przywołanej regulacji art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, fragment który należy poddać szczególnej analizie to pkt 22, zgodnie z którym za koszty uzyskania przychodów nie uważa się kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.

Z brzmienia tego przepisu wynika, że za koszty uzyskania przychodów nie są uznawane kary umowne i odszkodowania z tytułu:

• wad dostarczonych towarów;
• wad wykonanych robót;
• wad wykonanych usług;
• zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad;
• zwłoki w usunięciu wad towarów;
• zwłoki w usunięciu wad wykonania robót;
• zwłoki w usunięciu wad wykonania usług.
  
  

Wnioskując a contrario (tj. przez przeciwieństwo), z powyższego wynika, że kary umowne oraz odszkodowania inne niż wymienione w zacytowanej powyżej regulacji (o ile wykaże się ich związek z przychodem lub zabezpieczeniem albo zachowaniem źródła przychodu oraz racjonalność w ich wypłaceniu) mogą stanowić koszty uzyskania przychodów na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Tak właśnie jest w przedstawionym przez Spółkę stanie faktycznym i zdarzeniu przyszłym. Wypłacane kontrahentom odszkodowania nie mieszczą się bowiem we wskazanym katalogu.

W szczególności, wypłacane kwoty pieniężne nie stanowią kar umownych, o których mowa w art. 483 Kodeksu cywilnego. Wynika to z faktu, że za karę umowną uznaje się zapłatę określonej sumy w związku z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem zobowiązania niepieniężnego, która to kara jest wprost zastrzeżona w umowie. Odpowiedzialność Spółki ma jednak inny charakter, wynika bowiem z przepisów prawa (Prawo przewozowe i Konwencja CMR) lub OPWS, do których to przepisów odwołuje się Spółka w umowach z kontrahentami.

Wypłacane odszkodowania nie stanowią również, w ocenie Spółki, odszkodowań z tytułu wad wykonanych usług. Należy mieć na uwadze, że przy odpowiedzialności odszkodowawczej z tytułu wad wykonanych usług, co do zasady, podstawową przesłanką roszczenia jest wina przy niewykonaniu / nienależytym wykonaniu zobowiązania. W konsekwencji, niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania musi być następstwem okoliczności, za które dłużnik ponosi odpowiedzialność, np. ze względu na niedołożenie przez dłużnika należytej staranności, tj. jego winy w postaci (co najmniej) niedbalstwa. Natomiast odpowiedzialność Wnioskodawcy wynikająca z powołanych aktów prawnych i regulacji sprowadza się do tego, że konieczność wypłaty odszkodowania kontrahentom wiąże się z samym wystąpieniem nieprawidłowości, o których mowa w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego (Spółka odpowiada za wskazane zdarzenie na zasadzie ryzyka). Od odpowiedzialności Spółka może się uwolnić, jeżeli wykaże, że przedmiotowe nieprawidłowości nie są wynikiem niezachowania przez Nią należytej staranności. Ciężar dowodu spoczywa w takiej sytuacji na Spółce. W konsekwencji, zapłata odszkodowania kontrahentowi Spółki, nie musi być wcale spowodowana niedochowaniem przez Spółkę należytej staranności lub zawinionego działania. A tylko w takiej sytuacji możemy mówić o wadzie wykonanej usługi.

W przypadku odszkodowań, o których mowa w niniejszym wniosku, Spółka decydując się na ich wypłatę, zdaje sobie sprawę, że występowanie przedmiotowych nieprawidłowości, nie jest zasadniczo wynikiem niedochowania przez Nią należytej staranności, czy też zawinionego działania. Często opóźnienia w dostawach wynikają bowiem z np. warunków pogodowych czy trudnych warunków na drodze (zamknięte drogi, wypadki). Ponadto, jako że Spółka trudni się głównie przewożeniem towarów spożywczych, częstokroć uszkodzenie towarów wynika z np. panujących warunków atmosferycznych (przegrzanie czy przemrożenie towarów). Tym samym, w wielu sytuacjach opisane nieprawidłowości są niezależne od Spółki i powstają nawet w razie zachowania staranności. Wnioskodawca wychodzi jednak z założenia, że wypłata odszkodowania jest generalnie korzystniejsza m.in. z wizerunkowego punktu widzenia. Dzięki temu, Spółka, jak to zostało wspomniane, jest traktowana jako rzetelny i solidny partner handlowy, z którym warto utrzymywać kontakty i któremu warto zlecać wykonanie usług. Zasady, na jakich kontrahenci mogą uzyskać odszkodowanie w razie zaistnienia opisanych nieprawidłowości, korzystnie wpływają na wizerunek Spółki, a w ostatecznym rozrachunku na wysokość przychodów osiąganych przez Wnioskodawcę. Wprowadzenie restrykcyjnego podejścia do wypłacanych odszkodowań i każdorazowe spieranie się z kontrahentami w celu udowodnienia zachowania należytej staranności Spółki mogłoby spowodować, że Wnioskodawca byłby postrzegany jako podmiot trudny we współpracy, zapewniający niższe standardy niż Jego konkurencja, co w konsekwencji mogłoby prowadzić do utraty klientów na rzecz konkurentów. Ponadto, w wielu sytuacjach szacowane koszty związane z wykazywaniem przez Spółkę, że dochowała należytej staranności podczas świadczenia swoich usług oraz koszty prowadzenia ewentualnego sporu z kontrahentem, byłyby wyższe niż kwota przyznanego mu odszkodowania.

W związku z faktem, iż generalnie wspomniane odszkodowania nie wynikają z winy Spółki bądź braku należytej staranności, nawet w sytuacji gdy Spółka nie dowodzi tego każdorazowo w sporach z kontrahentami, zdaniem Spółki, odszkodowania te w praktyce nie mają charakteru odszkodowań z tytułu wad wykonanych usług. Ich celem jest zachowanie dobrych relacji z klientami.

Przechodząc do konkretnych odszkodowań wypłacanych przez Wnioskodawcę, pierwsza z opisanych sytuacji dotyczy odszkodowań wypłacanych w związku z opóźnieniami w dostawie towarów. W ocenie Spółki, odszkodowania za opóźnienie nie są wymienione w art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Przede wszystkim, opóźnienie w dostawie towarów (tj. wykonaniu usługi polegającej na dostarczeniu towarów w określone miejsce) nie stanowi wady samej usługi. Stanowisko Spółki w tym zakresie jest powszechnie akceptowane przez organy podatkowe i znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach, np. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 17 czerwca 2008 r. (sygn. IP-PB3-423-394/08-4/KB), interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 26 stycznia 2010 r. (sygn. IPPB5/423-828/09-2/JC), interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 3 grudnia 2012 r. (sygn. ILPB3/423-346/12-3/EK), czy interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 2 października 2012 r. (sygn. IPPB3/423-513/12-2/GJ).

Również w pozostałych przypadkach (tj. niedostarczenia danej partii towarów klientowi lub dostarczenia uszkodzonego lub niekompletnego towaru), w ocenie Spółki, wypłacane odszkodowania mogą zostać zaliczone do kosztów podatkowych Wnioskodawcy. Jak bowiem wspomniano powyżej, uchybienia te zasadniczo nie stanowią wad usług świadczonych przez Spółkę (o nich można by mówić tylko gdyby działanie Spółki było zawinione lub gdyby Spółka nie dochowała należytej staranności). Stanowisko to znajduje potwierdzenie np. w indywidualnej interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 25 sierpnia 2011 r. (IPPB3/423-424/11-4/GJ).

Reasumując, zdaniem Spółki, kwoty pieniężne wypłacone (oraz które będą potencjalnie wypłacane w przyszłości) przez Spółkę na rzecz Jej kontrahentów tytułem odszkodowania (z przyczyn wymienionych w przedmiotowym wniosku w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego), mogą stanowić koszty uzyskania przychodów Spółki na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Ponadto, tut. Organ pragnie zauważyć, że pełna weryfikacja prawidłowości zaliczenia wydatku z tytułu odszkodowań do kosztów uzyskania przychodów może być dokonana jedynie w toku postępowania podatkowego lub kontrolnego, będącego poza zakresem instytucji interpretacji indywidualnej, do której zastosowanie mają przepisy określone w art. 14h (w zamkniętym katalogu) ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.). Dokonując bowiem interpretacji indywidualnej organ podatkowy działający z upoważnienia Ministra Finansów przedstawia jedynie swój pogląd dotyczący wykładni treści analizowanych przepisów i sposobu ich zastosowania w odniesieniu do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego bądź zdarzenia przyszłego (którego elementy przyjmuje jako podstawę rozstrzygnięcia bez weryfikacji). Tym samym, jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

W odniesieniu do powołanych przez Spółkę interpretacji, stwierdzić należy, że zapadły one w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Interpretacja dotyczy:

• zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym,
• zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
  
  

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.