INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 10 marca 2010r. (data wpływu do tut. Biura 16 marca 2010r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości uznania przychodów z usług świadczonych przez biegłego psychologa na zlecenie sądu za przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 marca 2010r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości uznania przychodów z usług świadczonych przez biegłego psychologa na zlecenie sądu za przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Od 1 stycznia 2007r Wnioskodawca prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą, ewidencjonując zdarzenia gospodarcze w podatkowej księdze przychodów i rozchodów.

Od dnia 25 kwietnia 2009r. jest zarejestrowany jako czynny podatnik VAT.

Z dniem 1 maja 2009r. zrezygnował ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 lub 9 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 5, poz. 535, z późn. zm.)

Jako biegły psycholog na zlecenie Sądu Rejonowego, wykonuje badania psychologiczne w warunkach ambulatoryjnych m.in. w przedmiocie uzależnienia od alkoholu, zakończone wydaniem pisemnej opinii.

Wnioskodawca wskazuje, iż według posiadanej aktualnie wiedzy uzyskane z ww. tytułu przychody stanowią przychody, o których mowa w art. 13 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000r. nr 14, poz. 176 ze zm.).

Dysponując wiedzą dotyczącą komunikatu bieżącego Nr 6/09 Biura Orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, za wyżej wymienioną usługę wykonywaną osobiście nalicza podatek VAT w wysokości 22%, a sprzedaż usługi dokumentuje fakturą VAT, w której jako sprzedawca figuruje nazwa prowadzonej przez niego jednoosobowo działalności gospodarczej. Podatek VAT rozlicza wobec urzędu skarbowego składając comiesięczne deklaracje VAT-7.

Sąd Rejonowy płacąc za otrzymane faktury VAT pobierał zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz wystawił Wnioskodawcy informację na formularzu PIT-11, którą otrzymał w dniu 17 lutego 2010r. za okres od 1 stycznia 2009r. do 31 grudnia 2009r.

Wnioskodawca wskazał również, iż ww. przychody netto potraktował jako przychody z prowadzonej indywidualnie działalności gospodarczej i rozliczył je w kolumnie 7 podatkowej księgi przychodów i rozchodów ujmując w pozycji 19 deklaracji PIT-5 i pozycji 53 zeznania PIT-36 za 2009r.

W związku z powyższym zadano m. in. następujące pytanie:

Jak prawidłowo zakwalifikować i rozliczyć się wobec urzędu skarbowego z osiąganych w ten sposób dochodów za rok 2009r., aby nie były one podwójnie opodatkowane (raz przez Sąd według PIT-11), a raz z tytułu prowadzonej jednoosobowo działalności gospodarczej...

(pytanie oznaczone we wniosku Nr 2)

Zdaniem Wnioskodawcy, ujęcie tych przychodów w kwocie netto w podatkowej księdze przychodów i rozchodów jest prawidłowe i podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych z tytułu prowadzonej przez niego jednoosobowo działalności gospodarczej wykonywanej osobiście. Bezzasadnym jest zatem pobieranie przez Sąd zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych, potrącanie ich z kwoty brutto wystawionej przez niego faktury VAT i wystawienie deklaracji PIT-11.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z przepisami art. 10 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51 poz. 307 ze zm.), źródłami przychodów są m.in. działalność wykonywana osobiście oraz pozarolnicza działalność gospodarcza.

Definicja pozarolniczej działalności gospodarczej zawarta została w art. 5a pkt 6 ww. ustawy, zgodnie z którym, działalność gospodarcza albo pozarolnicza działalność gospodarcza to działalność zarobkowa:

1. wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa,
2. polegająca na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
3. polegająca na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych,

-prowadzona we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9.

Wyłączenie to obejmuje więc m.in. działalność wykonywaną osobiście, zdefiniowaną jako odrębne źródło przychodów, wymienione w art. 10 ust. 1 pkt 2 cytowanej powyżej ustawy, której poszczególne kategorie wymieniono w art. 13 ustawy podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z brzmieniem art. 13 pkt 6 tej ustawy, za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się m.in. przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10, i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 9.

Wyodrębnienie w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych w katalogu przychodów z działalności wykonywanej osobiście przychodów osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychodów biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym - przy jednoczesnym zdefiniowaniu na użytek tej ustawy pojęcia pozarolniczej działalności gospodarczej - nie pozostawia wątpliwości, że źródłem tych przychodów nie jest pozarolnicza działalność gospodarcza, lecz zawsze działalność wykonywana osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Biorąc powyższe pod uwagę, przychody biegłych sądowych z tytułu sporządzania opinii na zlecenie sądu prokuratury i policji należy kwalifikować do przychodów, o których mowa w powołanym wyżej art. 13 pkt 6 w związku art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, co wiąże się stosownie do treści art. 41 ust. 1 tej ustawy, z obowiązkiem pobrania zaliczki na podatek dochodowy.

Nadmienić należy, iż prawo do wykonywania funkcji biegłego sądowego nabywane jest w określonym trybie i po spełnieniu ściśle określonych warunków wynikających z przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 stycznia 2005 r. w sprawie biegłych sądowych (Dz. U. Nr 15, poz. 133). Biegły sądowy jest osobą, która ma teoretyczne i praktyczne wiadomości specjalne jako rzeczoznawca w danej dziedzinie, potwierdzone stosownym dokumentem. Sąd Najwyższy uchwałą o sygn. III CZP 127/06 rozstrzygnął kwestię sposobu ustalania wynagrodzenia biegłych, stwierdzając, że sąd przyznaje biegłemu będącemu podatnikiem w zakresie podatku od towarów i usług wynagrodzenie bez uwzględnienia tego podatku. Sąd Najwyższy podkreślił, że orzeka w świetle nowych uregulowań prawnych; chodzi zwłaszcza o aktualny zakres obowiązku płacenia podatku od towarów i usług, określony w art. 5 w związku z art. 8 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.).

Sąd Najwyższy podkreślił, że źródłem powołania biegłego nie jest stosunek cywilnoprawny dwóch równoprawnych podmiotów; jest to stosunek o charakterze publicznoprawnym, zawiązany na podstawie norm procesowych. Sąd Najwyższy stwierdził, że wprowadzany rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 25 maja 2005 r. (Dz. U. Nr 95, poz. 797) zmieniającym rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970, ze zm.) przepis § 3 ust. 2, stanowi, że w przypadku świadczenia usług na rzecz sądów powszechnych, administracyjnych, wojskowych lub prokuratury przez osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, którym sądy te lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zleciły wykonanie określonych czynności związanych z postępowaniem sądowym lub przygotowawczym, obowiązek podatkowy w zakresie VAT powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty.

Przepis ten - zdaniem tego sądu - nie nakłada obowiązku płacenia tego podatku na inne podmioty (sąd, strony procesu), lecz przesuwa jedynie moment powstania obowiązku jego płacenia przez podatników z chwili wykonania usługi na, korzystniejszą dla biegłych, chwilę wypłaty im wynagrodzenia za sporządzoną opinię. Sąd Najwyższy przypomniał, że obowiązek uwzględniania podatku od towarów i usług od przyznawanego wynagrodzenia za te czynności został wprowadzony rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 27 października 2005 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 219, poz. 1872) i rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 27 października 2005 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu. Sąd Najwyższy podkreślił, że w obowiązującym stanie prawnym nie ma analogicznego rozwiązania dotyczącego podatku od towarów i usług, płaconego przez biegłych sądowych, a w tym stanie rzeczy podstawą obciążenia sądu lub strony podatkiem od towarów i usług mogłaby być tylko regulacja prawna zaliczająca wyraźnie ten podatek do kosztów sądowych, podobnie jak to się stało z podatkiem od towarów i usług należnym od wynagrodzenia adwokata lub radcy prawnego ponoszonego przez Skarb Państwa za czynności nieopłaconej pomocy prawnej, udzielanej z urzędu. Sąd Najwyższy w powołanej uchwale konkluduje: przetransponowania tego podatku na sąd lub strony (uczestników) nie przewiduje w szczególności rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 grudnia 1975 r. w sprawie kosztów przeprowadzenia dowodu z opinii biegłych w postępowaniu sądowym (...).

Przepis § 1 rozporządzenia stanowi, że do kosztów przeprowadzenia dowodu z opinii biegłych należy wynagrodzenie za wykonaną pracę, koszty zużycia materiałów oraz inne wydatki niezbędne do wydania opinii. (...) Przyznając wynagrodzenie biegłemu, sąd nie ma zatem podstawy do uwzględnienia tego podatku. Jest to sytuacja dla biegłych niekorzystna, jej zmiana może być jednak dokonana tylko przez zmianę obowiązującej regulacji prawnej, dotyczącej wynagrodzenia biegłych.

Trybunał Konstytucyjny podzielił stanowisko Sądu Najwyższego o istniejącej luce prawnej w regulacjach dotyczących zasad i procedury zaliczania VAT do kosztów sądowych, wskazując równocześnie na potrzebę podjęcia inicjatywy prawodawczej w regulacjach dotyczących zasad i procedury zaliczania podatku od towarów i usług do kosztów sądowych z tytułu należności poddanych opodatkowaniu tym podatkiem biegłych sądowych i innych osób wykonujących czynności im zlecone w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym.

Dodać przy tym należy, iż stosownie do treści art. 155 ww. ustawy o podatku od towarów i usług, w przypadkach nieuregulowanych w odrębnych przepisach, do przychodów opodatkowanych podatkiem dochodowym od osób fizycznych nie zalicza się należnego podatku od towarów i usług oraz zwróconej różnicy podatku od towarów i usług.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, iż przychodem biegłego sądowego jest kwota należności określona przez sąd. Kwota będąca w istocie wynagrodzeniem biegłego za sporządzenie opinii (po pomniejszeniu o koszty uzyskania przychodów oraz składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) stanowić będzie dla płatnika podstawę do wyliczenia należnej zaliczki na podatek dochodowy.

Zgodnie z treścią art. 41 ust. 1 ww. ustawy, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują świadczeń z tytułu działalności, o której mowa w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18, osobom określonym w art. 3 ust. 1, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 4, zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b, najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1.

Zaliczkę od dochodów, o których mowa w ust. 1, obliczoną w sposób określony w tym przepisie zmniejsza się o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, o której mowa w art. 27b, pobranej ze środków podatnika przez płatnika, o którym mowa w ust. 1 (art. 41 ust. 1a ww. ustawy).

Konsekwencją powyższego jest to, iż przychodem biegłego jest kwota należności określona przez sąd, nawet w sytuacji, gdy kwota ta nie zawiera podatku od towarów i usług, do którego odprowadzenia zobowiązany jest biegły na mocy przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Kwota ta, pomniejszona o koszty uzyskania przychodów oraz składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowić będzie dla płatnika podstawę do wyliczenia należnej zaliczki na podatek dochodowy.

Powyższego nie zmienia również fakt wystawienia ewentualnej faktury VAT z tytułu czynności wykonywanych na zlecenie sądu.

Jednocześnie zauważyć należy, iż w myśl art. 24a ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, wykonujące działalność gospodarczą, są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów, zwaną dalej "księgą", z zastrzeżeniem ust. 3 i 5, albo księgi rachunkowe, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający ustalenie dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, w tym za okres sprawozdawczy, a także uwzględniać w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacje niezbędne do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami art. 22a-22o. Z powyższego przepisu jednoznacznie wynika, iż w podatkowej księdze przychodów i rozchodów prowadzonej w celu ustalenia dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej, ujmuje się jedynie przychody i koszty związane z tą działalnością.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca jest biegłym psychologiem wykonującym badania na zlecenie Sądu. Za wyżej wymienioną usługę wykonywaną osobiście nalicza podatek VAT w wysokości 22%, a sprzedaż usługi dokumentuje fakturą VAT, w której jako sprzedawca figuruje nazwa prowadzonej przez niego jednoosobowo działalności gospodarczej. Podatek VAT rozlicza wobec urzędu skarbowego składając comiesięczne deklaracje VAT-7. Sąd Rejonowy płacąc za otrzymane faktury VAT pobiera zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz wystawił Wnioskodawcy informację na formularzu PIT-11. Ww. przychody netto zostały potraktowane jako przychody z prowadzonej indywidualnie działalności gospodarczej i rozliczone przez Wnioskodawcę w kolumnie nr 7 podatkowej księgi przychodów i rozchodów oraz ujęte w pozycji 19 deklaracji PIT-5 i pozycji 53 zeznania PIT-36 za 2009r.

Mając na względzie cyt. wyżej przepisy stwierdzić należy, iż przychody uzyskane z tytułu wydawania opinii na zlecenie sądów należy zawsze zaliczać do źródła przychodów jakim jest działalność wykonywana osobiście, bez względu na fakt, czy i w jakim zakresie Wnioskodawca prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą. W konsekwencji, przychody te nie podlegają uwzględnieniu w prowadzonej dla celów działalności gospodarczej podatkowej księdze przychodów i rozchodów. Ich rozliczenie dokonywane jest po zakończeniu roku podatkowego na podstawie otrzymanych od płatników (sądów) informacji o dochodach (sporządzonych na formularzach PIT-11).

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Nadmienia się, iż w zakresie pytania oznaczonego we wniosku Nr 1 wydano odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.