INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 01 marca 2010 r. (data wpływu do tut. BKIP 03 marca 2010 r.), uzupełnionym w dniu 09 czerwca 2010 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów straty powstałej na transakcjach opcyjnych - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 03 marca 2010 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów straty powstałej na transakcjach opcyjnych.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z dnia 27 maja 2010 r. znak: IBPBI/2/423-352/10/SD wezwano do ich uzupełnienia. Uzupełnienia wniosku dokonano w dniu 09 czerwca 2010 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Podstawowym przedmiotem działalności gospodarczej Spółki jest produkcja sprężyn. Odbiorcami produkowanych sprężyn są m.in. podmioty zagraniczne, z którymi transakcje sprzedaży rozliczane są w EURO. Celem zminimalizowania ryzyka związanego z różnicami kursowymi, Spółka zawarła z jednym z banków (dalej „Bank”) w dniu 11 sierpnia 2008 r. umowę na opcje walutowe (transakcja opcyjna o nr ref. 306901) , mocą której Spółka jako wystawca opcji zobowiązała się do sprzedaży określonej kwoty EURO Bankowi jako kupującemu, po kursie realizacji wynoszącym 3,00 PLN. Przedmiotem umowy były więc opcje typu CALL, przy czym strony dodatkowo ustaliły, iż Kupujący (Bank) może zrealizować swoje prawo w dowolnym terminie przed dniem wygaśnięcia opcji, tj. przed 11 lutym 2009 roku, oraz że umowa wygasa, gdy kurs PLN/EURO, czyli tzw. „bariera”, osiągnie 3,245 PLN (opcja barierowa z barierą amerykańską z warunkiem „down ouf”). Nadto Bank zobowiązany był do zapłaty na rzecz Spółki w związku z zawarciem umowy opcyjnej premii, który to obowiązek wykonał dnia 13 sierpnia 2008 r., a Spółka zaliczyła otrzymaną premię do źródeł przychodów.

Dnia 14 października 2008 r. strony dokonały rozliczenia ww. transakcji opcyjnej poprzez zawarcie nowej umowy opcyjnej (transakcja opcyjna o nr ref. 314742). Jej przedmiotem - jak poprzednio - były opcje typu CALL, jednak na wyższą kwotę EURO, przy czym datę wygaśnięcia opcji ustalono na 14 kwietnia 2009 r., datę realizacji rozliczenia na 16 kwietnia 2009 r., a poziom bariery skutkującej wygaśnięciem opcji - 3,3645 PLN. Realizacja praw Banku z opcji, to jest rozliczenie ww. transakcji opcyjnej nr 314742 nastąpiło na wniosek Spółki w dniu 02 kwietnia 2009 r., rodząc po stronie Spółki zobowiązanie pieniężne wobec Banku. Spółka poniosła tym samym stratę.

Z uwagi na trudną sytuację finansową Spółki zobowiązanie wobec Banku wynikające z rozliczenia opcji zostało zaspokojone na mocy Porozumienia z dnia 02 kwietnia 2009 r. poprzez zaciągnięcie kredytu na spłatę części zobowiązania oraz poprzez „zastąpienie” pozostałej do zapłaty sumy zobowiązania, zawartymi dnia 02 kwietnia 2009 r. terminowymi nierzeczywistymi (rozliczanymi przez wypłatę samej różnicy kursowej) kontraktami wymiany walutowej typu FORWARD („transakcjami NDF”), realizowanych w cyklu miesięcznym począwszy od 4 maja 2009 r., aż do 1 kwietnia 2014 r.

W uzupełnieniu wniosku z dnia 07 czerwca 2010 r. Spółka doprecyzowała przedstawiony stan faktyczny, o informację, iż:

Wszystkie opisane we wniosku umowy opcyjnie miały charakter nierzeczywisty.

Rozliczenie transakcji opcyjnej nr 306901 polegało tylko i wyłącznie na zawarciu w jej miejsce dnia 14 października 2008 r., czyli przed terminem jej realizacji, nowej umowy opcyjnej (transakcji opcyjnej nr 314742). Nowa umowa opcyjna (transakcja opcyjna nr 314724) zastąpiła poprzednio obowiązującą umowę (transakcję opcyjną nr 306901), w całości kompensując prawa i obowiązki stron z niej wynikające. W szczególności w miejsce umowy opcyjnej (transakcji opcyjnej nr 306901) typu CALL na kwotę 5.000.000,00 zł (pięć milionów) EURO z terminem realizacji 13 lutego 2009 r., kursem realizacji 3,00 PLN, barierą 3,245 PLN oraz terminem wygaśnięcia ustalonym na 11 luty 2009 r., została zawarta nowa umowa opcyjna (transakcja opcyjna nr 314724) typu CALL na kwotę 8.500.000,00 (osiem milionów pięćset tysięcy) EURO, z terminem realizacji 16 kwietnia 2009 r., kursem realizacji 3,00 PLN, barierą 3,3645 PLN oraz terminem wygaśnięcia ustalonym na 14 kwietnia 2009 roku. Dokonując przedmiotowej zamiany Bank i wnioskująca Spółka nie dokonywały żadnych rozliczeń finansowych. Operacja zamiany nie generowała także po stronie Spółki, czy Banku żadnych kosztów ani przychodów.

Natomiast „zastąpienie” pozostałego do zapłaty na skutek realizacji transakcji opcyjnej nr 314724 zobowiązania pieniężnego polegało na tym, że Spółka zamiast spełnienia świadczenia pieniężnego będącego przedmiotem tego zobowiązania zawarła z Bankiem – oczywiście za jego uprzednią zgodą – wskazane we wniosku nierzeczywiste kontrakty wymiany walutowej typu FORWARD (transakcje NDF), rozliczane na bieżąco w cyklu miesięcznym. W wyniku zawarcia przez Spółkę tychże kontraktów, ww. zobowiązanie pieniężne definitywnie wygasło, a Spółka co miesiąc rozlicza z Bankiem wyżej wskazane transakcje NDF.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wynik na transakcjach opcyjnych (w tym przypadku powstała dla Spółki strata) stanowi podatkowy koszt uzyskania przychodu w całości, czy jedynie w części w jakiej został spłacony kredytem, względnie czy wynik ten w ogóle jest podatkowym kosztem uzyskania przychodu... Jeżeli część zobowiązania pieniężnego powstałego z rozliczenia opcji, która zastąpiona transakcjami typu NDF nie stanowi kosztu podatkowego, to czy wydatki związane z rozliczeniem zastępujących to zobowiązanie transakcji NDF, stanowią koszt podatkowy w momencie ich realizacji...

Zdaniem Spółki, w świetle art. 15 ust 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm. zwanej dalej „ustawa o pdop”), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, za wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust 1 tej ustawy. Z kolei art. 16 ust 1 pkt 8b ustawy o pdop stanowi, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków związanych z nabyciem pochodnych instrumentów finansowych (do których zgodnie z definicją zawartą w art. 16 ust 1b ustawy o pdop, zalicza się opcje) - do czasu realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo rezygnacji z realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo ich odpłatnego zbycia - o ile wydatki te, stosownie do art. 16g ust 3 i 4, nie powiększają wartości początkowej środka trwałego oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Z przytoczonych przepisów wynika zatem, że wydatki wymienione w art. 16 ust 1 pkt 8b ustawy o pdop, nie są kosztem w momencie ich poniesienia, ale stają się dopiero takimi kosztami w momencie realizacji praw wynikających z tych instrumentów, bądź rezygnacji z realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo w przypadku ich odpłatnego zbycia. Podsumowując ustawa stawia dwa warunki dla zaliczenia tego typu wydatków w podatkowe koszty uzyskania przychodów: po pierwsze ich faktyczne poniesienie, po drugie poniesienie tych wydatków musi wiązać się z realizacją praw z tych instrumentów. Ze stanu faktycznego wynika, że warunek, jaki stawia art. 16 ust 1 pkt 8b ustawy o pdop, dla zaliczenia wydatków związanych z nabyciem opcji w podatkowe koszty działalności Spółki, został spełniony odnośnie kwoty, która została spłacona kredytem. W szczególności Bank dnia 2 kwietnia 2009 roku zrealizował swoje prawa przysługujące mu względem Spółki, a wynikające z instrumentów pochodnych, jakimi są opcje, w wyniku czego po stronie Spółki powstało zobowiązanie pieniężne względem Banku.

Część tego zobowiązania Spółka spłaciła zaciągając na ten cel kredyt i tym samym poniosła ona w tej części wydatek, związany z nabyciem opcji i realizacją przez Bank praw z nich wynikających. Spełnione zostały zatem przesłanki, wymagane przez ustawę dla zaliczenia tego typu wydatków w koszty, a to jego faktyczne poniesienie w związku z realizacją praw z instrumentów pochodnych. Z kolei pozostała do zapłaty - w wyniku realizacji praw Banku z opcji - kwota zobowiązania (część niespłacona kredytem), nie została przez Spółkę zapłacona, ale zobowiązanie w tej części zostało zastąpione zobowiązaniem na transakcje NDF.

W ocenie Spółki doszło więc do odnowienia zobowiązania w tej części w rozumieniu art. 506 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). W jego wyniku zobowiązanie Spółki do zapłaty pozostałej części kwoty wynikającej z rozliczenia opcji wygasło, ale nie na skutek jego zaspokojenia, ale zastąpienia go innym zobowiązaniem, a to kontraktami na transakcje typu NDF. W konsekwencji wobec faktu, że zobowiązanie w tej części nie zostało zaspokojone, ale wygasło na skutek zastąpienia go innym zobowiązaniem, nie można mówić, że Spółka poniosła wydatki w tej kwocie. Tym samym pomimo wystąpienia również i co do tej części zobowiązania warunku, o którym mowa w art. 16 ust. 1 pkt 8b ustawy o pdop, to jest faktu, że kwota, jaką Spółka zobowiązana była zapłacić wynikała z realizacji przez Bank swoich praw z opcji, to nie można kwoty tej zaliczyć do podatkowych kosztów uzyskania przychodów, albowiem kwota ta nie stała się nigdy wydatkiem, gdyż Spółka faktycznie jej nie poniosła.

Koszt podatkowy powstanie natomiast w momencie rozliczania każdej z transakcji NDF, które zastąpiły część zobowiązania pieniężnego, jakie powstało do zapłaty w wyniku rozliczenia opcji. Zgodnie bowiem z wyżej przytoczoną już generalną zasadą wynikającą z art. 16 ust 1 pkt 8b ustawy o pdop, wydatki związane z nabyciem instrumentów pochodnych, jakimi niewątpliwie są również kontrakty terminowe typu FORWARD (transakcje NDF), podlegają zaliczaniu do kosztów uzyskania przychodów w momencie realizacji praw wynikających z danego instrumentu. W związku z powyższym, za moment potrącenia kosztu uzyskania przychodów, w przypadku rozliczania wyników finansowych kontraktów terminowych w postaci transakcji NDF, uznać należy dzień realizacji kontraktu terminowego. Mając powyższe na uwadze, przesłanki z art. 16 ust 1 pkt 8b ustawy o pdop, uprawniające do zaliczenia strat związanych z rozliczeniem opcji zostały spełnione jedynie odnośnie części zobowiązania spłaconej kredytem, a te już nie odnośnie pozostałej części tego zobowiązania, zastąpionej transakcjami NDF. Transakcje te wymagają oddzielnego rozliczenia jako nowe zobowiązanie dokonywanego w oparciu o cytowany art. 16 ust. 1 pkt 8b ustawy o pdop.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.