INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 30 marca 2010 r. (data wpływu 6 kwietnia 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania zachowku – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 6 kwietnia 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania zachowku.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W 2006 r. zmarł Pani ojciec, pozostawiając testament, z którego wynikało, że majątek pozostawia dla swego syna, a Pani brata, jednocześnie wydziedziczając dwie córki, w tym Panią. W drodze postępowania sądowego trwającego kilka lat wydziedziczenie uznane zostało za niezasadne. Na podstawie ugody sądowej brat do dnia 20 marca 2010 r. miał przekazać na Pani rzecz po zmarłym ojcu zachowek w wysokości 440 000 zł. Przedmiotowe środki wpłynęły na Pani rachunek bankowy w dniu 19 marca 2010 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy otrzymana kwota zachowku podlega opodatkowaniu, a zeznanie winno być złożone na druku SD-3...

Zdaniem Wnioskodawczyni, kwota zachowku zwolniona jest z opodatkowania, gdyż za datę powstania obowiązku podatkowego uważa się datę zaspokojenia roszczenia tytułem zachowku (2010 r.), a nie datę śmierci spadkodawcy (ojca), kiedy to obowiązywały przepisy sprzed 2007 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1. dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego;
2. darowizny, polecenia darczyńcy;
3. zasiedzenia;
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. Natomiast w myśl art. 6 ust. 1 pkt 2a tej ustawy przy nabyciu tytułem zachowku powstaje on z chwilą zaspokojenia roszczenia lub jego części.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w dniu 19 marca 2010 r. otrzymała Pani tytułem zachowku po zmarłym w 2006 r. ojcu środki pieniężne w wysokości 440 000 zł.

Odnosząc się do powyższego stwierdzić należy, iż zachowek jest przysługującym osobom uprawnionym roszczeniem o zapłatę określonej sumy pieniędzy. Jak wynika z przepisu art. 991 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.), podmiotami uprawnionymi do zachowku są zstępni, małżonek oraz rodzice spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy.

Wysokość zachowku kształtuje się w wysokości dwóch trzecich lub połowy wartości udziału spadkowego, który by przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, a to w zależności od wymienionych w powołanym przepisie przymiotów osoby uprawnionej do zachowku. Otrzymanie należnego zachowku może nastąpić w myśl przepisu art. 991 § 2 k.c. w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, powołania do spadku, bądź też w postaci zapisu. Jeżeli zaś uprawniony nie otrzymał zachowku w żadnej z wymienionych postaci, przysługuje mu przeciwko spadkobiercy roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia.

Stosownie do art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. Nr 222, poz. 1629), do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy.

Z tego też względu nie można uzależniać zastosowania przepisów od momentu powstania obowiązku podatkowego, albowiem pojęcie to jest pojęciem innym niż nabycie spadku i oznacza powinność świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia wymienionego w ustawach podatkowych.

Momentem nabycia rzeczy i praw majątkowych tytułem zachowku jest natomiast chwila jego wykonania, czyli moment przeniesienia własności tych rzeczy lub praw majątkowych.

Powyższe oznacza, że w przedstawionym we wniosku stanie faktycznym zastosowanie znajdą przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym w 2010 r., ponieważ to w tym roku doszło do nabycia przez Panią środków pieniężnych tytułem zachowku.

W myśl art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
2. udokumentują - w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 - ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.

W sytuacji więc, gdy w terminie 6 miesięcy od dnia nabycia środków pieniężnych tytułem zachowku zgłosi Pani ten fakt właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego, wówczas przedmiotowe nabycie korzystać będzie ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn na podstawie zacytowanego wyżej art. 4a ustawy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.