Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBI/2/423-967/12/BG
z 6 listopada 2012 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 26 lipca 2012 r. (data wpływu do tut. BKIP w dniu 31 lipca 2012 r.), uzupełnionym w dniu 24 października 2012 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy w dacie potrącenia (kompensaty jednostronnej) Spółka powinna rozpoznać przychód podatkowy - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 31 lipca 2012 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy w dacie potrącenia (kompensaty jednostronnej) Spółka powinna rozpoznać przychód podatkowy. Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z dnia 17 października 2012 r. Znak IBPBI/2/423-967/12/BG wezwano do ich uzupełnienia. Uzupełnienia dokonano w dniu 24 października 2012 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W kwietniu 2011 r. Wnioskodawca podpisał umowę z firmą X dotyczącą wykonania zadania inwestycyjnego " ...”. Termin zakończenia i przyjęcia inwestycji zgodnie z umową dnia 3 grudnia 2011 r. Firma X wystawiła fakturę tytułem "robót budowlanych związanych z ww. umową zgodnie z protokołem odbioru robót (końcowych) z dnia 20 kwietnia 2012 r.” na kwotę netto 2.526.209,77 PLN. Data wystawienia faktury 27 kwietnia 2012 r. z terminem płatności 30 dni od daty dostarczenia faktury do Wnioskodawcy przypadającym na 01 czerwca 2012 r. Z tytułu zwłoki w przekazaniu przedmiotu umowy bez usterek oraz za zwłokę w usunięciu wad stwierdzonych przy odbiorze Wnioskodawca wystawił firmie X notę obciążeniową z dnia 14 maja 2012 r. na kwotę 2.198.000 PLN z terminem płatności 22 maja 2012 r. Wnioskodawca z datą 01 czerwca 2012 r. dokonał faktycznego potrącenia (kompensata jednostronna) kwoty 2.198.000 PLN wynikającej z noty z fakturą oraz równocześnie wystawił i dostarczył do firmy X zawiadomienie o potrąceniu wierzytelności z dniem wymagalności zgodnie z art. 498 § 1 k.c.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w dacie potrącenia (kompensaty jednostronnej) tj. 01 czerwca 2012 r. Spółka powinna rozpoznać przychód podatkowy?

Zdaniem Spółki, kompensata (potrącenie) stanowi formę zapłaty (spełnienia świadczenia) uregulowaną w art. 498-502 k.c. Zgodnie z art. 498 § 1 k.c. gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. Spółka powinna rozpoznać przychód podatkowy w dacie dokonania kompensaty tj. dnia 01 czerwca 2012 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm., dalej „updop”), przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.

Na podstawie art. 12 ust. 3 updop, za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. Art. 12 ust. 3 updop mówi o przychodach „związanych” z działalnością gospodarczą a zatem odnosi się do przychodów będących następstwem prowadzonej działalności gospodarczej (związanych z nią bezpośrednio lub pośrednio). Przepis ten obejmuje zatem również m.in. przychody z tytułu kar i odszkodowań, określonych w umowach zawartych przez podatników w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 12 ust. 3e updop, w przypadkach otrzymania przychodu, o którym mowa w ust. 3 do którego nie stosuje się ust. 3a, 3c, 3d, a więc w szczególności przychodu nie związanego ze świadczeniem usług, wydaniem towarów, częściowym świadczeniem usług oraz zbyciem praw majątkowych, za datę powstania przychodu uważa się dzień otrzymania zapłaty.

W świetle przedstawionego stanu faktycznego i powyższych uregulowań prawnych należy stwierdzić, iż w przedmiotowej sprawie przychód z tytułu zwłoki w przekazaniu przedmiotu umowy bez usterek i zwłoki w usunięciu wad stwierdzonych przy odbiorze powstaje w dniu jego otrzymania (zapłaty). Zapłaty nie należy przy tym utożsamiać wyłącznie z faktycznym otrzymaniem określonej należności pieniężnej, ale może również do niej dojść w innej formie, np. w drodze kompensaty. Zgodnie bowiem z art. 498 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym.

Prawna instytucja potrącenia, określana także jako kompensata albo kompensacja (łac. compensatio), należy do kategorii zdarzeń powodujących wygaśnięcie zobowiązania. Polega ona na wzajemnym umorzeniu jednorodnych wierzytelności, jakie dwie osoby mają jednocześnie względem siebie. Wierzytelności będące przedmiotem potrącenia poddane zostają działaniu rachunkowemu, którego rezultatem jest wzajemne zniesienie tych wierzytelności do wysokości wierzytelności niższej.

Społeczna użyteczność instytucji potrącenia wyraża się głównie w tym, że uchyla ona konieczność efektywnego wykonania zobowiązań przez obie strony (Z. Radwański, A. Olejniczak, Zobowiązania, 2008, s. 350). Duże znaczenie gospodarcze potrącenia polega również na tym, że uchylając obowiązek realnego wykonania zobowiązań, ogranicza ono potrzebę przemieszczania środków pieniężnych, przez co oszczędza kosztów, ryzyka i przyspiesza obrót.

W doktrynie wskazuje się trzy funkcje potrącenia: zapłaty, egzekucji i gwarancyjną (zabezpieczenia). Funkcja zapłaty wyraża się w tym, że w wyniku potrącenia wzajemne zobowiązania dłużników ulegają umorzeniu tak, jakby dłużnicy spełnili świadczenia. Wprawdzie przez potrącenie strony nie otrzymują efektywnie należnych im świadczeń, ale wskutek zaliczenia wierzytelności jednej z nich na poczet wierzytelności drugiej każda ze stron zostaje zwolniona ze swego długu, co pozwala uznać ich długi za spłacone. Tym samym potrącenie jako sposób wygaszenia stosunku zobowiązaniowego uznaje się za równoważny spełnieniu świadczenia (zapłacie). Potrącenie można więc uznać za surogat wykonania zobowiązania (zapłaty). Funkcja egzekucyjna polega na tym, że potrącający przez jednostronne narzucenie umorzenia wzajemnych wierzytelności wymusza zarazem realizację swojej należności, nawet jeżeli druga strona nie ma zamiaru jej spełnić. Z tej przyczyny potrącenie uznawane jest także za sposób dochodzenia roszczeń (J. Krajewski, Z zagadnień potrącenia w prawie cywilnym, NP 1972, nr 4, s. 7 i n.). Można w tym przypadku mówić o prywatnej egzekucji, gdyż przymusowe zaspokojenie wierzyciela następuje z mocy samego oświadczenia potrącającego, bez udziału sądu i organu egzekucyjnego. Egzekucyjny walor potrącenia ujawnia się szczególnie silnie w przypadku niewypłacalności dłużnika, kiedy to potrącenie staje się często jedynym sposobem zaspokojenia wierzyciela. Funkcja gwarancyjna wiąże się z tym, że potrącenie daje całkowitą pewność zaspokojenia wierzyciela, gdy tylko potrącenie stanie się dopuszczalne, tzn. jeśli w odniesieniu do określonych wierzytelności powstanie tzw. stan potrącalności.

Reasumując, w przedstawionym stanie faktycznym kara, którą Wnioskodawca obciążył kontrahenta z tytułu zwłoki w przekazaniu przedmiotu umowy bez usterek i za zwłokę w usunięciu wad, stanowi przychód w momencie jego faktycznego otrzymania (zapłaty) czyli w przedstawionym stanie faktycznym w momencie dokonania rozliczenia w formie kompensaty (na podstawie art. 12 ust. 3e updop, jako przychód związany z działalnością gospodarczą (art. 12 ust. 3 tej ustawy).

Biorąc pod uwagę powyższe przepisy podatkowe i przedstawiony we wniosku stan faktyczny stanowisko Spółki należy uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z dnia 14 marca 2012r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.