INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 6 kwietnia 2010r. (data wpływu 8 kwietnia 2010r.) uzupełnionym pismem z dnia 17 maja 2010r. (data wpływu 20 maja 2010r.) oraz pismem z dnia 28 maja 2010r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości odzyskania podatku VAT zawartego w fakturach dotyczących realizacji zadania pod nazwą „xxx” w sytuacji zmiany umowy z użyczenia na dzierżawę odpłatną i zmiany statusu Gminy na czynnego podatnika VAT – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 8 kwietnia 2010r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości odzyskania podatku VAT zawartego w fakturach dotyczących realizacji zadania pod nazwą „xxx” w sytuacji zmiany umowy z użyczenia na dzierżawę odpłatną i zmiany statusu Gminy na czynnego podatnika VAT. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 17 maja 2010r. (data wpływu 20 maja 2010r.) oraz pismem z dnia 28 maja 2010r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następując stan faktyczny (zdarzenie przyszłe):

Gmina w dniu 16 czerwca 2004 podpisała z Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa umowę o pomocy finansowej z Programu SAPARD na realizację inwestycji „xxx”. Inwestycja była w 25% finansowana ze środków gminy. Wydatki kwalifikowane były równe wartości brutto faktur VAT zakupów inwestycyjnych, jednak w umowie o udzielenie pomocy finansowej podatek VAT nie był wyszczególniony, a gmina nie była zobowiązana do składania oświadczeń o kwalifikowalności podatku VAT.

Na fakturach VAT dotyczących zakupów inwestycyjnych jako nabywca widnieje Gmina R. z numerem NIP urzędu gminy, ponieważ gmina miała nadany odrębny NIP dopiero w 2005 roku. Po zakończeniu inwestycji oczyszczalnia i kanalizacja zostały przekazane w bezpłatne użytkowanie Przedsiębiorstwu Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Spółka z o.o. (później przekształcone w Zakład Wodociągów i Kanalizacji). W roku 2010 gmina zamierza podpisać z Zakładem Wodociągów i Kanalizacji umowę dzierżawy ww. obiektu, a czynsz będzie opłacany na podstawie faktur VAT wystawianych przez gminę posiadającą od maja 2010 status czynnego podatnika VAT. Należy dodać, że urząd gminy R. - a od maja 2010 gmina R. -osiąga dochody z tytułu umów najmu lokali mieszkalnych i użytkowych. Z tego też tytułu odprowadzany jest do urzędu skarbowego należny podatek od towarów i usług.

W uzupełnieniu do wniosku wyjaśniono, iż oczyszczalnia ścieków oraz sieć kanalizacyjna zostały oddane do użytkowania 30 listopada 2004r., w wyniku realizacji inwestycji powstał środek trwały o wartości powyżej 15 000 zł. Oczyszczalnia ścieków oraz sieć kanalizacyjna są ujęte w klasyfikacji środków trwałych jako nieruchomości.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

W związku z opisaną sytuacją powstała wątpliwość, czy fakt zmiany umowy z użyczenia na dzierżawę odpłatną i zmiana statusu gminy na czynnego podatnika VAT uprawni gminę do odzyskania podatku VAT, dotyczącego realizowanej w 2004 roku inwestycji...

Zdaniem Wnioskodawcy, stosownie do przepisu art. 15 ust. 1 cyt. wyżej ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. W myśl art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Gmina, zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.), wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Jest jednostką zasadniczego podziału terytorialnego stopnia podstawowego, posiada osobowość prawną, a zatem zdolność do działania we własnym imieniu. Gmina jest samorządową osobą prawną, która nie ma własnych struktur organizacyjnych, natomiast nałożone na nią zadania, w myśl art. 33 cytowanej ustawy o samorządzie gminnym, wykonuje za pośrednictwem urzędu gminy. Zdolność prawną jak i zdolność do wykonywania czynności prawnych ma gmina, nie zaś urząd gminy. Urząd gminy jest jedynie aparatem pomocniczym gminy.

Urzędy realizują zadania spoczywające na samorządowych osobach prawnych, skutkujące obowiązkiem podatkowym w podatku od towarów i usług, lecz występują jedynie jako jednostki organizacyjne działające w imieniu i na rzecz ww. osób prawnych. W oparciu o rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 lipca 2006r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych (Dz. U. z 2006r. Nr 142, poz. 1020 ze zm.) należy stwierdzić, iż urząd gminy nie ma możliwości prowadzenia odrębnej ewidencji księgowej, dotyczącej rozliczeń podatku od towarów i usług dla samorządowych osób prawnych oraz dla ich urzędów, obsługujących od strony techniczno-organizacyjnej te osoby prawne. Gmina (jednostka samorządu terytorialnego) nie może wykonywać swoich zadań statutowych bez udziału urzędu gminy. W związku z powyższym gmina i urząd gminy powinny stosować jeden NIP

przy składaniu deklaracji dla podatku od towarów i usług podatkowych oraz przy wystawianiu faktur VAT. Zatem, wszelkie dokumenty wymagające oznaczania numeru NIP sporządzane przez urząd, dotyczące czynności przypisanych prawnie gminom, winny być sygnowane numerem osoby prawnej, w której imieniu wykonywane są te czynności, czyli numerem NIP gminy.

Gmina realizowała inwestycje oczyszczalni i kanalizacji, które zostały przekazane w bezpłatne użytkowanie PGKiM Sp. z o. o. Od 2010r. gmina zamierza odpłatnie wydzierżawić podmiotową inwestycję, co zostanie udokumentowane fakturami, jako odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT.

Według gminy, w odniesieniu do zakupów towarów i usług niewątpliwie zmieniło się prawo do odliczenia podatku naliczonego w wyniku zmiany przeznaczenia zakupionych towarów tj. z działalności zwolnionej od opodatkowania do działalności opodatkowanej. Podatek naliczony związany z zakupem towarów i usług, związany z wybudowaniem oczyszczalni i kanalizacji, która ma być przedmiotem umowy dzierżawy może być przez gminę odliczony - ze względu na związek poniesionych wydatków z czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT na zasadach określonych w przepisach art. 91 ust. 1-7d ustawy o VAT. Dojdzie bowiem do zmiany prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony w związku ze zmianą przeznaczenia inwestycji. W wyniku tej zmiany przeznaczenia, nakłady na inwestycje, które nabyte zostały z zamiarem wykorzystania ich do czynności, w stosunku do których nie przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego, po zmianie przeznaczenia inwestycji zostaną, wykorzystano do wykonania czynności, w związku z którymi przysługuje pełne prawo do obniżenia podatku należnego.

Jak już wcześniej wskazano gmina jako osoba prawna, a nie urząd, w zakresie czynności wykonywanych na podstawie umów cywilnoprawnych jest podatnikiem VAT. Bez znaczenia pozostaje, który z tych podmiotów zawiera umowę, gdyż wszelkie czynności, których dokonuje urząd w ramach zadań własnych - jako jednostka pomocnicza, dokonuje w imieniu i na rzecz ww. osoby prawnej.

Zadaniem gminy, pomimo niewłaściwej rejestracji w podatku od towarów i usług, będzie ona miała prawo do odliczenia nieodliczonego uprzednio podatku VAT związanego z realizacją przedmiotowych inwestycji poprzez dokonanie korekty podatku naliczonego zgodnie z art. 91 ust. 7d ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) uznaje się za prawidłowe.

Stosownie do przepisu art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Należy zaznaczyć, że jednostki samorządu terytorialnego takie jak gminy, powiaty czy województwa, są innymi niż organy władzy publicznej, uczestnikami sektora finansów publicznych, zatem nie korzystają z wyłączenia z opodatkowania, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, lecz są objęte zwolnieniem o którym mowa § 8 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970 ze zm.) obowiązującego do dnia 30 listopada 2008r. oraz § 13 ust. 1 pkt 11 obowiązującego od dnia 1 grudnia 2008r. do dnia 31 grudnia 2009r. rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1336). Powyższe zwolnienie przewidziane zostało również w § 12 ust. 1 pkt 12 obowiązującego od dnia 1 stycznia 2010r. rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2009r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 224, poz. 1799).

Zgodnie z tym przepisem zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Zwolnienie od podatku VAT jednostek samorządu terytorialnego jest zatem możliwe tylko wtedy gdy wykonują one czynności w ramach przypisanych im specyficznych zadań i funkcji samorządowych (publicznych) i tylko w odniesieniu do tych czynności, które nie są wykonywane na podstawie zawartych przez gminę umów cywilnoprawnych.

Jak wynika, z powołanego powyżej art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Gmina stosownie do art. 2 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2001 r. Nr 142 poz. 1591 ze zm.) jest jednostką samorządu terytorialnego posiadającą osobowość prawną, wykonującą zadania publiczne we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność.

W świetle powyższych przepisów gmina jako osoba prawna wykonująca zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność, w zakresie, w jakim realizuje we własnym imieniu i na własny rachunek czynności określone w art. 5 ustawy o VAT w szczególności w ramach prowadzonej przez nią działalności gospodarczej, jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

W celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi (art. 9 ust. 1 cyt. ustawy).

Zgodnie z art. 11a ust. 1 pkt 1 i 2 ww. ustawy o samorządzie gminnym, organami gminy są rada gminy i wójt (burmistrz, prezydent). W myśl art. 33 ust. 1, wójt wykonuje zadania przy pomocy urzędu gminy.

Z powyższej konstrukcji prawnej, jednoznacznie więc wynika, iż zdolność prawną i zdolność do dokonywania czynności prawnych ma Gmina, nie zaś Urząd Gminy. Urząd Gminy uczestnicząc w realizacji określonych zadań spoczywających na Gminie, a skutkujących obowiązkiem podatkowym, na przykład w zakresie podatku od towarów i usług, występuje wyłącznie jako jednostka organizacyjna wspomagająca wykonywanie zadań przez gminę i nie jest zdolny do podejmowania samodzielnych działań we własnym imieniu i na własny rachunek w tym zakresie.

Jednocześnie ze względu na to, iż nie występuje odrębna od podmiotowości gminy podmiotowość urzędu gminy, Gmina i Urząd Gminy nie mogą być odrębnymi (odrębnie zarejestrowanymi) podatnikami podatku od towarów i usług, gdyż są to ściśle ze sobą związane podmioty. Urząd Gminy nie jest uprawniony do wystawiania, otrzymywania faktur VAT oraz składania deklaracji w imieniu własnym (tj. używając własnej nazwy oraz własnego NIP) w ramach realizacji zadań Gminy. Wszelkie bowiem dokumenty wymagające oznaczenia (numeru) NIP sporządzane przez urząd dotyczące czynności przypisanych prawnie gminom, powinny być sygnowane numerem NIP osoby prawnej, w której imieniu wykonywane są te czynności czyli numerem NIP gminy.

Należy zatem stwierdzić, iż zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług powinna być Gmina, a nie Urząd Gminy, bowiem to Gmina jest podatnikiem podatku VAT w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT.

Dla celów rozliczeń podatku od towarów i usług, Gmina i Urząd Gminy powinny stosować jednakowe oznaczenie NIP nadane Gminie, a w związku z wykonywanymi przez nie czynnościami powinno być wystawiane jedno rozliczenie deklaracyjne VAT–7 niezależnie czy daną czynność należy przypisać gminie, czy też obsługującemu ją od strony techniczno-organizacyjnej urzędowi gminy.

Stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy z o VAT, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT. Prawo to przysługuje w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ww. ustawy o VAT kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika.

Ustawodawca przyznał zatem podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w określonych terminach, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, tj. zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

W myśl postanowień art. 87 ust. 1 ustawy o VAT, w przypadku gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy. Zasady dokonywania zwrotu różnicy podatku na rachunek bankowy podatnika określone zostały w art. 87 ust. 2-6 ustawy.

Z powyższego wynika, iż prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bezpośredni i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Dokumentem uprawniającym do odliczenia jest faktura VAT, otrzymana przez podatnika z tytułu nabycia przez niego towarów i usług.

Jak już wskazano powyżej podatnikiem podatku VAT jest Gmina, posiadająca osobowość prawną oraz zdolność do czynności prawnych. Tym samym w fakturach dokumentujących nabycie towarów i usług jako nabywca powinna wskazana być Gmina.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje Gminie, bowiem podatnikiem podatku od towarów i usług jest Gmina, a nie Urząd Gminy.

Jednakże zgodnie z art. 88 ust. 4 ustawy o podatku VAT obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 20.

W sytuacji przedstawionej we wniosku, zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT był Urząd Gminy, a nie Gmina. Obecnie Gmina jest zarejestrowana jako czynny podatnik podatku VAT.

Brak rejestracji w zakresie podatku VAT uniemożliwia identyfikację Gminy jako podatnika VAT, a zatem w zasadzie uniemożliwia skorzystanie przez Gminę z prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur VAT.

Jednakże art. 168 Dyrektywy 2006/112/WE Rady, wskazuje na to, że decydującym o prawie podatnika do skorzystania z obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, jest powstanie obowiązku podatkowego w odniesieniu do podatku podlegającego odliczeniu oraz związek zakupu z działalnością opodatkowaną, przy spełnieniu warunków formalnych związanych z realizacją tego prawa.

Biorąc pod uwagę fakt, że Urząd Gminy jest jednostką pomocniczą służącą do wykonywania zadań gminy, i jak wykazano powyżej nie występuje odrębna od podmiotowości gminy podmiotowość urzędu gminy, to zakupy poczynione przez Urząd Gminy w imieniu Gminy, w sytuacji gdy Gmina nie jest zarejestrowanym podatnikiem podatku, podlegają odliczeniu przez Urząd Gminy, który posiada status czynnego podatnika VAT.

W świetle powyższego należy stwierdzić, iż urząd gminy miał prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług związanych z wykonywaniem czynności opodatkowanych, ale tylko w okresie gdy Gmina nie miała nadanego numeru NIP i nie była zarejestrowana jako podatnik VAT czynny.

Natomiast z chwilą, uzyskania przez Gminę statusu czynnego podatnika VAT, jedynie Gmina, wykonująca zadania publiczne we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność, będzie miała prawo do wystawiania, otrzymywania faktur VAT oraz składania deklaracji VAT-7 , gdyż jak wykazano powyżej podatnikiem podatku od towarów i usług w stosunku do całej działalności (Gminy i Urzędu Gminy) jest wyłącznie Gmina jako jednostka samorządu terytorialnego, posiadająca osobowość prawną.

Podsumowując, należy przede wszystkim podkreślić, iż podatnikiem podatku od towarów i usług w stosunku do całej działalności (Gminy i Urzędu Gminy) jest wyłącznie Gmina jako jednostka samorządu terytorialnego, posiadająca osobowość prawną. Prawo do odliczenia podatku VAT przysługuje Gminie jako podatnikowi podatku VAT. Gmina powinna być wskazana jako nabywca towarów i usług w fakturach dotyczących zakupów towarów i usług i Gmina powinna być wskazana jako sprzedawca w fakturach dokumentujących sprzedaż.

Ponieważ jednak Gmina i Urząd Gminy nie mogą być odrębnymi (odrębnie zarejestrowanymi) podatnikami podatku od towarów i usług, gdyż są to ściśle ze sobą związane podmioty, to fakt zarejestrowania Gminy jako czynny podatnik VAT (z jednoczesnym wykreśleniem z rejestru urzędu gminy) nie będzie miał wpływu na prawo do odliczenia podatku od towarów i usług. Odnośnie zadań przypisanych Gminie, prawo do odliczenia podatku VAT przysługuje w tym samym zakresie Gminie co i Urzędowi Gminy. Podkreślenia wymaga również, iż podstawowym warunkiem determinującym prawo do odliczenia podatku VAT, jest związek dokonanych zakupów z czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT, a nie kwestie formalne od których uzależniona jest możliwość skorzystania z tego prawa.

Zatem ze względu na specyficzną rolę jaką pełni Urząd Gminy w stosunku do Gminy prawo do odliczenia podatku VAT będzie przysługiwało, bez względu na fakt, czy jako czynny podatnik podatku VAT zarejestrowany był Urząd Gminy czy będzie Gmina, pod warunkiem spełnienia zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, m. in. tego że zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Wnioskodawca będzie miał również prawo do otrzymania zwrotu różnicy podatku, o którym mowa w art. 87 ust. 1 ustawy o VAT.

Natomiast w przypadku gdy nie wystąpi związek dokonanych zakupów z czynnościami opodatkowanymi, Gminie, a tym samym Urzędowi Gminy prawo to nie będzie przysługiwało.

Tym samym fakt zarejestrowania się Gminy jako czynny podatnik VAT nie będzie miał wpływu na prawo do odliczenia (i zwrotu) podatku VAT przy zrealizowanych inwestycjach, jak również tych realizowanych w przyszłości.

Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz (art. 7 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy o samorządzie gminnym).

Z treści wniosku wynika, iż Gmina w dniu 16 czerwca 2004r. podpisała z Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa umowę o pomocy finansowej z Programu SAPARD na realizację inwestycji „xxx”. Inwestycja była w 25% finansowana ze środków gminy.

Po zakończeniu inwestycji oczyszczalnia i kanalizacja zostały przekazane w bezpłatne użytkowanie Przedsiębiorstwu Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Spółka z o.o. (później przekształcone w Zakład Wodociągów i Kanalizacji). W roku 2010 gmina zamierza podpisać z Zakładem Wodociągów i Kanalizacji umowę dzierżawy ww. obiektu, a czynsz będzie opłacany na podstawie faktur VAT wystawianych przez gminę posiadającą od maja 2010 status czynnego podatnika VAT. Należy dodać, że urząd gminy R. - a od maja 2010 gmina R. - osiąga dochody z tytułu umów najmu lokali mieszkalnych i użytkowych. Z tego też tytułu odprowadzany jest do urzędu skarbowego należny podatek od towarów i usług.

Na fakturach VAT dotyczących zakupów inwestycyjnych jako nabywca widnieje gmina z numerem NIP urzędu gminy, ponieważ gmina miała nadany odrębny NIP dopiero w 2005 roku.

Przekazanie wytworzonego w ramach realizacji projektu majątku do prowadzenia działalności Przedsiębiorstwu Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Spółka z o.o. (później przekształconemu w Zakład Wodociągów i Kanalizacji), na podstawie umowy użyczenia jest nieodpłatnym świadczeniem usług.

Nieodpłatna dostawa towarów oraz nieodpłatne świadczenie usług, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, za wyjątkiem ściśle określonych sytuacji, wskazanych w art. 7 ust. 2 oraz art. 8 ust. 2 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o VAT za odpłatne świadczenie usług uznaje się także wszelkie nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami w całości lub w części.

Z powyższego wynika, iż nie ma podstaw do opodatkowania usług świadczonych wprawdzie nieodpłatnie, lecz w związku z prowadzeniem przez podatnika przedsiębiorstwa.

W myśl cytowanych powyżej przepisów o samorządzie gminnym, zadania z zakresu kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych tj. w tym przypadku budowa kanalizacji sanitarnej oraz jej wykorzystanie w celu wykonywania tych zadań, należą do zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego. Oznacza to, że czynność przekazania sieci kanalizacyjnej podmiotowi, który te zadania także wykonuje, jest czynnością związaną z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a tym samym niepodlegajacą opodatkowaniu podatkiem VAT.

Z uwagi wiec na niespełnienie podstawowej pozytywnej przesłanki warunkującej prawo do odliczenia podatku naliczonego, jaką jest związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, Wnioskodawcy nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług związanych z realizacją zadania pod nazwą „...”, bowiem od chwili zakończenia, inwestycja wykorzystywana była do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.

W roku 2010 gmina zamierza podpisać z Zakładem Wodociągów i Kanalizacji umowę dzierżawy ww. obiektu, a czynsz będzie opłacany na podstawie faktur VAT wystawianych przez gminę posiadającą od maja 2010 status czynnego podatnika VAT.

W świetle cytowanego powyżej przepisu § 12 ust. 1 pkt 12 obowiązującego od dnia 1 stycznia 2010r. rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2009r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, odpłatnie realizowane w ramach umów cywilnoprawnych świadczenie usług przez jednostki samorządu terytorialnego podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z tytułu dzierżawy Gmina, osiągać będzie obrót podlegający opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a zatem w związku z przekazaniem wytworzonego mienia do odpłatnego używania na podstawie umowy dzierżawy, poniesione wydatki na inwestycje są wydatkami związanymi z wykonywaniem czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Należy zatem zauważyć, iż w przedmiotowej sytuacji nastąpi zmiana przeznaczenia przedmiotowych środków trwałych z pierwotnego przeznaczenia ich do wykonywania czynności niepodlegajacych opodatkowaniu na ostateczne wykorzystanie ich do wykonywania czynności opodatkowanych.

Przeznaczenie wytworzonych środków trwałych do wykonywania czynności opodatkowanych stwarza możliwość odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur VAT dokumentujących nabycie towarów i usług zakupionych do wytworzenia tych środków trwałych, który nie został odliczony przy ich nabyciu. Należy jednak podkreślić, iż odliczenie podatku naliczonego będzie przysługiwało Wnioskodawcy wyłącznie w części w jakiej nabyte towary i usługi zostały wykorzystane do wykonywania czynności opodatkowanych.

W przypadku zmiany przeznaczenia wykorzystywanego przez podatnika towaru lub usługi zastosowanie znajdują przepisy art. 91 ustawy o VAT.

Stosownie do art. 3 ust. 1 pkt 15 ustawy z dnia 29 września 1994r. o rachunkowości (t.j. Dz. U. z 2009r. Nr 152, poz. 1223), ilekroć w ustawie jest mowa o środkach trwałych - rozumie się przez to, z zastrzeżeniem pkt 17, rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki. Zalicza się do nich w szczególności:

1. nieruchomości - w tym grunty, prawo użytkowania wieczystego gruntu, budowle i budynki, a także będące odrębną własnością lokale, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,
2. maszyny, urządzenia, środki transportu i inne rzeczy,
3. ulepszenia w obcych środkach trwałych,
4. inwentarz żywy.
   
   

Zgodnie z art. 91 ust. 1-3 ustawy o VAT (w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 grudnia 2008r.) po zakończeniu roku, w którym podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 1, jest on obowiązany dokonać korekty kwoty podatku odliczonego zgodnie z art. 90 ust. 2-9, z uwzględnieniem proporcji obliczonej w sposób określony w art. 90 ust. 2-6 lub przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 11, dla zakończonego roku podatkowego. Korekty tej nie dokonuje się, jeżeli różnica między proporcją odliczenia określoną w art. 90 ust. 4 a proporcją określoną w zdaniu poprzednim nie przekracza 2 punktów procentowych.

W przypadku towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, a także gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych nabywcy, z wyłączeniem tych, których wartość początkowa nie przekracza 15.000 zł, korekty, o której mowa w ust. 1, podatnik dokonuje w ciągu 5 kolejnych lat, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów - w ciągu 10 lat, licząc od roku, w którym zostały oddane do użytkowania. Roczna korekta w przypadku, o którym mowa w zdaniu pierwszym, dotyczy jednej piątej, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów - jednej dziesiątej kwoty podatku naliczonego przy ich nabyciu lub wytworzeniu. W przypadku środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, których wartość początkowa nie przekracza 15.000 zł, przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio, z tym że korekty dokonuje się po zakończeniu roku, w którym zostały oddane do użytkowania.

Obowiązek dokonywania korekt w ciągu 10 lat, o którym mowa w ust. 2, nie dotyczy opłat rocznych pobieranych z tytułu oddania gruntu w użytkowanie wieczyste; w przypadku tych opłat przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio.

Korekty, o której mowa w ust. 1 i 2, dokonuje się w deklaracji podatkowej składanej za pierwszy okres rozliczeniowy roku następującego po roku podatkowym, za który dokonuje się korekty, a w przypadku zakończenia działalności gospodarczej - w deklaracji podatkowej za ostatni okres rozliczeniowy.

Stosownie do art. 91 ust. 4, w przypadku gdy w okresie korekty, o której mowa w ust. 2, nastąpi sprzedaż towarów lub usług, o których mowa w ust. 2, lub towary te zostaną opodatkowane zgodnie z art. 14, uważa się, że te towary lub usługi są nadal wykorzystywane na potrzeby czynności podlegających opodatkowaniu u tego podatnika, aż do końca okresu korekty.

Zgodnie z ust. 5 powyższego artykułu, w przypadku, o którym mowa w ust. 4, korekta powinna być dokonana jednorazowo w odniesieniu do całego pozostałego okresu korekty. Korekty dokonuje się w deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym nastąpiła sprzedaż, a w przypadku opodatkowania towarów zgodnie z art. 14 – w deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym w stosunku do tych towarów powstał obowiązek podatkowy.

Według ust. 6 wskazanego przepisu, w przypadku gdy towary lub usługi, o których mowa w ust. 4, zostaną:

1. opodatkowane - w celu dokonania korekty przyjmuje się, że dalsze wykorzystanie tego towaru lub usługi jest związane z czynnościami opodatkowanymi;
2. zwolnione od podatku lub nie podlegały opodatkowaniu - w celu dokonania korekty przyjmuje się, że dalsze wykorzystanie tego towaru lub usługi jest związane wyłącznie z czynnościami zwolnionymi od podatku lub niepodlegającymi opodatkowaniu.
   
   

W myśl art. 91 ust. 7 ustawy o VAT, przepisy ust. 1-6 stosuje się odpowiednio w przypadku, gdy podatnik miał prawo do obniżenia kwot podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego od wykorzystywanego przez siebie towaru lub usługi i dokonał takiego obniżenia, albo nie miał takiego prawa, a następnie zmieniło się prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tego towaru lub usługi.

Zgodnie z art. 91 ust. 7a w przypadku towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, a także gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych nabywcy, z wyłączeniem tych, których wartość początkowa nie przekracza 15.000 zł, korekty, o której mowa w ust. 7, dokonuje się na zasadach określonych w ust. 2 zdanie pierwsze i drugie oraz ust. 3. Korekty tej dokonuje się przy każdej kolejnej zmianie prawa do odliczeń, jeżeli zmiana ta następuje w okresie korekty.

W przypadku towarów i usług innych niż wymienione w ust. 7a, wykorzystywanych przez podatnika do działalności gospodarczej, korekty, o której mowa w ust. 7, dokonuje się na zasadach określonych w ust. 1, ust. 2 zdanie trzecie i ust. 3, z zastrzeżeniem ust. 7c (art. 91 ust. 7b).

Natomiast zgodnie z art. 91 ust. 7c, jeżeli zmiana prawa do obniżenia podatku należnego wynika z przeznaczenia towarów lub usług, o których mowa w ust. 7b, wyłącznie do wykonywania czynności, w stosunku do których nie przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego, lub wyłącznie do czynności, w stosunku do których takie prawo przysługuje - korekty, o której mowa w ust. 7, dokonuje się w deklaracji podatkowej składanej za okres rozliczeniowy, w którym wystąpiła ta zmiana. Korekty tej nie dokonuje się, jeżeli od końca okresu rozliczeniowego, w którym wydano towary lub usługi do użytkowania, upłynęło 12 miesięcy.

W przypadku zmiany prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony od towarów i usług, innych niż wymienione w ust. 7a i 7b, w szczególności towarów handlowych lub surowców i materiałów, nabytych z zamiarem wykorzystania ich do czynności, w stosunku do których przysługuje pełne prawo do obniżenia podatku należnego lub do czynności, w stosunku do których prawo do obniżenia podatku należnego nie przysługuje, i niewykorzystanych zgodnie z takim zamiarem do dnia tej zmiany, korekty podatku naliczonego dokonuje się w deklaracji podatkowej składanej za okresy rozliczeniowe, w których wystąpiła ta zmiana (art. 91 ust. 7d)

W świetle powołanych wyżej regulacji, wykorzystywanie przez Wnioskodawcę środków trwałych do czynności niezwiązanych z działalnością opodatkowaną (bezpłatne użyczenie), a następnie wykorzystywanie tych środków trwałych do wykonywania czynności opodatkowanych (dzierżawa) stwarza możliwość dokonania korekty na podstawie art. 91 ust. 7 cyt. ustawy. Mamy bowiem do czynienia z sytuacją wskazaną w tym przepisie, kiedy to Wnioskodawca nie miał prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego i nie dokonał odliczenia, a następnie zmieniło się to prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W treści wniosku wskazano, iż oczyszczalnia ścieków oraz sieć kanalizacyjna zostały oddane do użytkowania 30 listopada 2004r., w wyniku realizacji inwestycji powstał środek trwały o wartości powyżej 15 000 zł. Oczyszczalnia ścieków oraz sieć kanalizacyjna są ujęte w klasyfikacji środków trwałych jako nieruchomości.

W przypadku nieruchomości zastosowanie znajdzie przepis art. 91 ust. 7 a w związku ust. 2 zdanie drugie oraz ust. 3, zgodnie z którym korekty kwoty podatku odliczonego (w tym przypadku nieodliczonego) podatnik dokonuje w ciągu 10 kolejnych lat, licząc od roku, w którym zostały oddane do użytkowania. Roczna korekta dotyczy jednej dziesiątej kwoty podatku naliczonego przy ich nabyciu lub wytworzeniu.

Korekty dokonuje się w deklaracji podatkowej składanej za pierwszy okres rozliczeniowy roku następującego po roku podatkowym, za który dokonuje się korekty.

Zatem za rok w którym nastąpi zmiana przeznaczenia wytworzonych nieruchomości, tj przekazanie w odpłatną dzierżawę, Wnioskodawca będzie mógł dokonać rocznej korekty w wysokości 1/10 podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z wytworzeniem tej nieruchomości, o ile nastąpi to w ciągu 10 kolejnych lat, licząc od roku, w którym zostały oddane do użytkowania.

Z powyższych przepisów wynika, iż Wnioskodawca może dokonać korekty podatku naliczonego, o której mowa w art. 91, z tytułu nabycia towarów i usług zużytych do wytworzenia nieruchomości tylko w ciągu 10 kolejnych lat, licząc od roku, w którym zostały oddane do użytkowania i tylko w odniesieniu do tych lat, w których środki trwałe będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Należy zaznaczyć, iż w przypadku przekazania wytworzonych nieruchomości w dzierżawę w 2010r., dla nieruchomości oddanych do użytkowania w 2004r. istnieje możliwość odliczenia 4/10 kwoty podatku naliczonego. Korekty tej będzie więc można dokonać za 2010r. a następnie za lata 2011, 2012, 2013. Za lata 2004 do 2009 Wnioskodawcy nie przysługuje prawo do odliczenia podatku, bowiem przez te lata nieruchomości były wykorzystywane do czynności niepodlegających opodatkowaniu, a więc nieuprawniających do odliczenia.

Wnioskodawca będzie mógł dokonać odliczenia w wysokości 1/10 kwoty podatku naliczonego za każdy rok, w którym nieruchomości będą wykorzystane do czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Natomiast za lata, w których Wnioskodawca wykorzystywał wytworzone środki trwałe do czynności niepodlegających podatkowi VAT nie przysługuje mu prawo do odliczenia.

Reasumując, Gmina będzie miała prawo do odliczenia 4/10 kwoty nieodliczonego uprzednio podatku VAT związanego z realizacją przedmiotowych inwestycji poprzez dokonanie korekty podatku naliczonego na podstawie art. 91 ust. 7 i 7a ustawy o VAT, pod warunkiem spełnienia przesłanek wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT i niezaistnienia okoliczności wskazanych w art. 88 cyt. ustawy. Tym samym w przypadku gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, będzie w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, Wnioskodawca będzie miał prawo do uzyskania zwrotu różnicy podatku na wskazany rachunek bankowy według zasad określonych w art. 87 ust. 2-6 ustawy o VAT.

Jednocześnie fakt zarejestrowania się Gminy jako czynny podatnik VAT nie będzie miał wpływu na prawo do odliczenia (i zwrotu) podatku VAT.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Jednakże należy zauważyć, że Wnioskodawca wywodzi prawidłowy skutek prawny, jednak z innej podstawy prawnej. W przypadku oddania w dzierżawę nieruchomości bedących przedmiotem wniosku w 2010r. Gmina będzie miała prawo do odliczenia 4/10 kwoty nieodliczonego uprzednio podatku VAT związanego z realizacją przedmiotowych inwestycji poprzez dokonanie korekty podatku naliczonego na podstawie art. 91 ust. 7 i 7a ustawy o VAT, a nie jak wskazał Wnioskodawca na podstawie art. 91 ust. 7d ustawy o VAT, który dotyczy towarów i usług, innych niż wymienione w ust. 7a i 7b, w szczególności towarów handlowych lub surowców i materiałów, a nie nieruchomości.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, a w przypadku interpretacji dotyczącej zdarzenia przyszłego – stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.