INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zmianami) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zmianami) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 17 maja 2010 r. (data wpływu 19 maja 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego – uzupełnionym pismem z dnia 2 lipca 2010 r. (data wpływu 9 lipca 2010 r.) – dotyczącym podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kwalifikacji do przychodów podatkowych środków finansowych związanych z funduszem pożyczkowym – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 maja 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kwalifikacji do przychodów podatkowych środków finansowych związanych z funduszem pożyczkowym. Pismem z dnia 23 czerwca 2010 r. Nr ITPB3/423-238/10-2/AW, ITPP2/443-472/10-2/EŁ wezwano Agencję do uzupełnienia braków formalnych wniosku. Niniejsze zostało dokonane pismem z dnia 2 lipca 2010 r. (data wpływu 9 lipca 2010 r.).

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 10 marca 2010 r. Wnioskodawca zawarł umowę z Województwem, dotyczącą dofinansowania części wydatków ponoszonych na realizację Funduszu Pożyczkowego.

Wsparcie udzielone Agencji w kwocie 14 975 452 zł pochodzi z budżetu środków europejskich, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy o finansach publicznych, w szczególności ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, przekazywane na podstawie umowy rachunku bankowego, o którym mowa w art. 200 ust.1 ustawy o finansach publicznych, prowadzonego w Banku Gospodarstwa Krajowego, stanowiący zwrotny, bezpośredni wkład finansowy przeznaczony na podstawie umowy na pokrycie całości lub części wydatków kwalifikowanych realizowanego projektu.

Dofinansowanie na realizację Projektu zostało przekazane w formie płatności z budżetu środków europejskich – wypłaconej przez Bank Gospodarstwa Krajowego – pełniącego rolę Płatnika, zgodnie z art. 200 ust. 1 i art. 202 ust. 3 ustawy o finansach publicznych w postaci jednorazowej płatności w wysokości 14 975 452 zł. Na potrzeby realizacji projektu Wnioskodawca prowadzi zgodnie z § 7 umowy wyodrębnioną ewidencję księgową i wyodrębnione rachunki bankowe, służące do obsługi funduszu pożyczkowego. Fundusz działa w oparciu o regulamin, stanowiący integralną część umowy. Wszelkie przychody (§ 7 ust. 9 umowy) pomniejszone o należne podatki i opłaty przewidziane powszechnie obowiązującymi przepisami prawa, osiągnięte dzięki gospodarowaniu środkami funduszu, powiększają kapitał funduszu (w szczególności prowizje, odsetki od udzielonych pożyczek, odsetki od lokowanego kapitału, odsetki karne od udzielonych pożyczek). Okres realizacji projektu trwa do 31 grudnia 2012 r., a okres obowiązywania umowy trwa przez dalsze pięć lat od dnia zakończenia projektu.

Agencja ma obowiązek dokonać zwrotu po zakończeniu okresu trwałości projektu na rzecz Województwa środków otrzymanych na dofinansowanie (kwota do zwrotu zostanie pomniejszona o wartość kwalifikowanych kosztów zarządzania i administrowania Projektem, w tym utraconego kapitału w ramach zastrzeżonych maksymalnych dopuszczalnych pułapów).

Środki pozostające w Agencji, pochodzące z wygenerowanych zysków i odsetek muszą zostać wykorzystane na kontynuację wsparcia na rzecz MŚP udzielonego w formie instrumentów finansowych.

W związku z powyższym realizacja umowy przez Wnioskodawcę polega na udzielaniu pożyczek dla MŚP z terenu województwa, oprocentowanych według stopy referencyjnej Komisji Europejskiej na podstawie zawieranych umów o pożyczkę. Udzielanie pożyczek jest działalnością statutową Agencji. Raz w miesiącu wystawiane są faktury VAT (stawka zw.) na odsetki umowne zgodnie z harmonogramem spłaty pożyczek.

Odpowiadając na wezwanie tutejszego organu Wnioskodawca wyjaśnił ponadto, iż przez pojęcia odsetki umowne, odsetki karne, prowizje i inne opłaty należy rozumieć:

1. Odsetki umowne – stanowią oprocentowanie udzielonych pożyczek. Oparte jest ono o stopy rynkowe i jest nie niższe niż stopa referencyjna określona w sposób ustalony przez Komisję Europejską w Komunikacie Komisji w sprawie zmianie metody ustalenia stóp referencyjnych i dyskontowych 2008/C 14/02 (opublikowanym w Dzienniku Urzędowym Komisji Europejskiej z dnia 19 stycznia 2008 r. C 14/6) obowiązującej w dniu zawarcia umowy o udzieleniu pożyczki i uwzględniającej marżę zależną od ratingu przedsiębiorcy oraz od oferowanego poziomu zabezpieczeń.Oprocentowanie w całym okresie pożyczkowym jest stałe i nie ulega zmianie. Odsetki są ustalone w harmonogramie spłat pożyczki (w oddzielnej pozycji) stanowiącym załącznik do umowy pożyczki. Są naliczane i płatne od kwoty wykorzystanej pożyczki w okresach miesięcznych bez wezwania, za rzeczywistą liczbę dni wykorzystania pożyczki, przy założeniu, że rok liczy 365 dni.
2. Odsetki karne – są naliczane w przypadku opóźnienia w zapłacie raty pożyczki. Od kwoty przeterminowanej naliczane są odsetki w wysokości odsetek ustawowych od zaległości. Klient opłaca odsetki karne na podstawie not obciążeniowych.
3. Prowizja stanowi opłatę z tytułu czynności udzielenia pożyczki. Wnoszona jest na konto dochodów Funduszu Pożyczkowego i stanowi przychód funduszu. W dniu wpłaty prowizji Agencja wystawia fakturę VAT za prowizję – wynosi ona od 0,5% do 3% wartości pożyczki. Stawka VAT zwolniona (PKWIU 65,22.10, zał. Nr 4 poz.3)
4. Inne opłaty – stanowią wymienione w regulaminie Funduszu Pożyczkowego następujące opłaty:
   
   
   1. zmienne warunków umowy pożyczki:
      
      
      1. opłata za zmianę terminów płatności rat pożyczki 100 zł netto – płatne jednorazowo w dniu podpisywania aneksu do umowy pożyczki, wpłata na rzecz Funduszu Pożyczkowego (faktura VAT – stawka zwolniona PKWIU 65,22.10, zał. Nr 4. poz. 3),
      2. opłata za zmianę zabezpieczenia prawnego pożyczki 100 zł netto – płatne w dniu zawarcia aneksu (faktura VAT – stawka VAT zwolniona),
      3. zawarte z dłużnikiem porozumienie ugody w sprawie spłaty zadłużenia – 2% kwoty zadłużenia płatne w dniu zawarcia zgody (faktura VAT – stawka VAT zwolniona),
         
         
   2. pozostałe opłaty związane z procesem pożyczkowym
      
      
      1. wydanie promesy udzielenia pożyczki kwota 100 zł netto płatna jednorazowo (faktura VAT – stawka VAT zwolniona PKWIU 65,22.10 zał. Nr 4, poz. 3),
      2. koszty upomnienia – kwota 15 zł (poza podatkiem VAT – nota obciążeniowa),
      3. opłata za wypis z KRS – kwota 60 zł netto (faktura VAT – stawka VAT zwolniona).
         Inne opłaty wymienione w pkt 4 są zdarzeniami przyszłymi – nie wystąpiły jeszcze w działalności Funduszu Pożyczkowego.
         Odsetki umowne, karne, prowizje oraz inne opłaty stanowią przychód (zwiększenie) Funduszu Pożyczkowego.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy środki finansowe otrzymane przez Wnioskodawcę w ramach o dofinansowanie Projektu „Fundusz Pożyczkowy dla Mikro, Małych i Średnich Przedsiębiorstw zwany dalej Fundusz Pożyczkowy” w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa na lata 2007-2013, Osi Priorytetowej I Wzrost Innowacyjności i Wspieranie Przedsiębiorczości w Regionie, Działania 1.3 Wsparcie Instytucji Otoczenia Biznesu z dnia 10 marca 2010 r. zawartej z Województwem, a przeznaczone na dofinansowanie części wydatków ponoszonych przez Agencję na realizacje projektu „Funduszy Pożyczkowych dla Mikro, Małych i Średnich Przedsiębiorstw zwany dalej Fundusz Pożyczkowy” stanowią w zakresie art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przychód do opodatkowania...
2. Czy:
   
   
   1. odsetki umowne i karne otrzymane z tytułu udzielonych pożyczek,
   2. prowizje otrzymane z tytułu udzielonych pożyczek,
   3. odsetki otrzymane od lokat środków pieniężnych Funduszu Pożyczkowego,
   4. inne dochody funduszu pożyczkowego,
      które z mocy umowy zwiększają Fundusz Pożyczkowy (Agencja tymi środkami nie może dysponować w inny sposób) stanowią przychód do opodatkowania podatkiem dochodowym w momencie ich otrzymania...
      
      
3. Czy wartość odsetek umownych, prowizji i innych opłat zwiększających Fundusz Pożyczkowy, którymi Agencja obciąża pożyczkobiorców na podstawie faktur VAT wystawianych co miesiąc powinny być uwzględnione w deklaracjach VAT-7, jako przychody zwolnione...

Zdaniem Wnioskodawcy – w zakresie pytań dotyczących podatku dochodowego od osób prawnych (pierwszego i drugiego) – środki finansowe otrzymane od Województwa na dofinansowanie projektu w kwocie 14 975 452 zł, jako wsparcie zwrotne, pochodzące ze środków unijnych, a w części możliwych do zatrzymania w Agencji środków uzyskanych z wygenerowanych zysków i odsetek, które muszą zostać przeznaczone na dalsze udzielanie pożyczek są wolne od podatku dochodowego od osób prawnych zgodnie z przepisem art. 17 ust. 1 pkt 52. Wygenerowane zyski z tytułu zarządzania środkami projektu są wolne od podatku dochodowego na podstawie art. 17 ust. pkt 52 ustawy o podatku od osób prawnych.

Agencja uważa, że zarówno kwota otrzymana na dofinansowanie projektu w kwocie 14 975 452 zł, jako wsparcie zwrotne oraz wygenerowane zyski z tytułu zarządzania środkami są wolne od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych, zwiększają Fundusz Pożyczkowy, nie zwiększają przychodów Agencji. Nie powinny być wykazywane w deklaracji.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) nie zawiera definicji przychodu podatkowego. Ustawodawca ograniczył się w tym zakresie jedynie do wskazania w art. 12 ust. 1 przykładowych przysporzeń, zaliczanych do tej kategorii.

Zgodnie z ww. przepisem, przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, wartość umorzonych lub przedawnionych zobowiązań (art. 12 ust. 1 pkt 1 - 3 powołanej ustawy).

Na podstawie art. 12 ust. 1 omawianej ustawy można więc stwierdzić, że co do zasady przychodem jest każda wartość wchodzącą do majątku podatnika, powiększającą jego aktywa, mającą definitywny charakter, którą może on rozporządzać jak własną, o ile nie została wyłączona z przychodów podatkowych mocą art. 12 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Biorąc pod uwagę niniejsze przepisy należy więc stwierdzić, iż kwoty otrzymane przez Wnioskodawcę na dofinansowanie funduszu pożyczkowego (pytanie pierwsze) oraz prowizje otrzymane z tytułu udzielonych pożyczek i inne dochody funduszu pożyczkowego (pytanie drugie) stanowią przychód jego podatkowy w dacie otrzymania na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy podatkowej.

Odnosząc się natomiast do przychodu z tytułu odsetek na rachunkach lokat terminowych, jak również odsetek (zarówno umownych, jak i karnych) otrzymanych od udzielonych pożyczek, należy stwierdzić, iż w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przewidziano szczególny tryb opodatkowania odsetek od należności i zobowiązań. Przy czym brak jest w tych przepisach podziału na odsetki, które są bezpośrednio związane z działalnością gospodarczą prowadzoną przez podatnika oraz inną działalnością wynikającą z umów zawieranych przez przedsiębiorców. Tak więc, do przychodów z tytułu odsetek mają zastosowanie przepisy art. 12 ust. 4 pkt 1 i pkt 2 ww. ustawy. Zgodnie art. 12 ust. 4 pkt 2 tej ustawy, do przychodów nie zalicza się kwot naliczonych, lecz nie otrzymanych odsetek od należności, w tym również od udzielonych pożyczek (kredytów). W konsekwencji – jako że odsetki od należności, w tym od udzielonych kredytów i pożyczek, naliczone, lecz nie otrzymane nie stanowią u wierzyciela przychodów – odsetki takie są przychodami w dacie faktycznego otrzymania.

Należy przy tym wskazać, iż w przedstawionym stanie faktycznym Wnioskodawca otrzymuje środki finansowe na podstawie umowy o dofinansowanie Projektu „Fundusz Pożyczkowy dla Mikro, Małych i Średnich Przedsiębiorstw zwany dalej Fundusz Pożyczkowy” w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa na lata 2007-2013, Osi Priorytetowej I Wzrost Innowacyjności i Wspieranie Przedsiębiorczości w Regionie.

Projekt ten finansowany jest w szczególności ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego przekazanych na podstawie umowy rachunku bankowego w formie płatności z budżetu środków europejskich wypłaconej przez Bank Gospodarstwa Krajowego.

Z przepływów finansowych określonych w Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa na lata 2007 – 2013 wynika, iż Komisja Europejska przekazuje Polsce środki Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności w formie płatności zaliczkowych, płatności okresowych i płatności salda końcowego. Środki przekazywane Polsce przez Komisję Europejską we wspomnianej wyżej formie wpływają na wyodrębnione rachunki bankowe, prowadzone w euro i zarządzane przez Ministra Finansów. Z rachunków tych środki, po przewalutowaniu na złote, przekazywane są na centralny rachunek dochodów budżetu państwa na podstawie dyspozycji Ministra Finansów i stanowią dochód budżetu państwa.

Stosownie do treści art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (t. j. z 2009 r. Dz. U. Nr 84, poz. 712 ze zmianami) sposób zapewnienia wieloletniego finansowania programu operacyjnego ze środków pochodzących z budżetu państwa lub ze źródeł zagranicznych określają przepisy o finansach publicznych.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 2 obecnie obowiązującej ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240), środkami publicznymi są środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej oraz niepodlegające zwrotowi środki z pomocy udzielanej przez państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA).

Natomiast stosownie do treści art. 5 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy do środków, o których mowa w ust. 1 pkt 2, zalicza się środki pochodzące z funduszy strukturalnych, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Rybackiego, z wyłączeniem środków, o których mowa w pkt 5 lit. a i b.

Na podstawie art. 111 pkt 16 cytowanej ustawy, dochodami podatkowymi i niepodatkowymi budżetu państwa są: środki europejskie i środki, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 5 lit. a i b, na realizację projektów pomocy technicznej oraz środki, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 5 lit. c i d oraz pkt 6, po ich przekazaniu na rachunek dochodów budżetu państwa.

Przez środki europejskie rozumie się natomiast środki, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 1, 2 i 4 – art. 2 pkt 5 ustawy o finansach publicznych.

Przy czym w myśl art. 124 ust. 1 pkt 6 ustawy o finansach publicznych, wydatki na realizację programów finansowanych z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2, w tym wydatki budżetu środków europejskich są wydatkami budżetu państwa, które na podstawie art. 186 cyt. ustawy o finansach publicznych mogą być przeznaczone na:

1. realizację projektów przez jednostki budżetowe,
2. płatności w ramach programów finansowanych z udziałem środków europejskich,
3. dotacje celowe dla beneficjentów,
4. realizację projektów finansowanych w ramach Programu Środki Przejściowe,
5. realizację Wspólnej Polityki Rolnej zgodnie z odrębnymi ustawami.

Zgodnie z art. 187 ustawy o finansach publicznych, za obsługę płatności w ramach programów finansowanych z udziałem środków europejskich, zwanych dalej „płatnościami”, odpowiada Minister Finansów.

Przepis art. 200 ust. 1 ww. ustawy stanowi natomiast, iż obsługę bankową płatności prowadzi Bank Gospodarstwa Krajowego w ramach umowy rachunku bankowego zawartej z Ministrem Finansów.

Na podstawie art. 202 ust. 1 tej ustawy, środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej oraz niepodlegające zwrotowi środki z pomocy udzielanej przez państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu są gromadzone na wyodrębnionych rachunkach bankowych.

Takie pochodzenie przedmiotowych środków finansowych otrzymanych na dofinansowanie funduszu pożyczkowego daje możliwość skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego.

Zgodnie bowiem z art. 17 ust. 1 pkt 52 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, dodanym do tej ustawy przez art. 17 pkt 4 lit. a) tiret trzecie ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. Przepisy wprowadzające ustawę o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1241), wolne od podatku są płatności na realizację projektów w ramach programów finansowanych z udziałem środków europejskich, otrzymane z Banku Gospodarstwa Krajowego, z wyłączeniem płatności otrzymanych przez wykonawców. Jednocześnie, także od dnia 1 stycznia 2010 r., wprowadzono do ustawy podatkowej przepis art. 17 ust. 1 pkt 53, który stanowi, iż środki finansowe otrzymane przez uczestnika projektu jako pomoc udzielona w ramach programu finansowanego z udziałem środków europejskich, o których mowa w ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych są wolne od podatku dochodowego.

Należy przy tym podkreślić, iż wyżej omówione zwolnienie od podatku dochodowego nie dotyczy przychodów Agencji wymienionych w pytaniu drugim, tj. odsetek umownych i karnych, prowizji otrzymanych z tytułu udzielonych pożyczek, odsetek otrzymanych od lokat środków pieniężnych oraz innych dochodów funduszu pożyczkowego, bowiem inne jest pochodzenie niniejszych środków.

Ponadto konieczne jest wyjaśnienie, iż z uwagi na zakres wniosku, tj. przedstawiony stan faktyczny oraz postawione pytania nie odniesiono się w przedmiotowej interpretacji do twierdzenia Wnioskodawcy, iż wskazane w opisie stanu faktycznego przychody „nie powinny być wykazywane w deklaracji”.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.