INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 28 czerwca 2010r. (data wpływu 1 lipca 2010r.), uzupełnionym pismem z dnia 17 września 2010r. (data wpływu 17 września 2010r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie dokumentowania zakupów towarów pochodzenia rolniczego w sytuacji braku danych rolnika ryczałtowego – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 1 lipca 2010r. wpłynął ww. wniosek, uzupełniony pismem z dnia 17 września 2010r. (data wpływu 17 września 2010r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie dokumentowania zakupów towarów pochodzenia rolniczego w sytuacji braku danych rolnika ryczałtowego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej, która jest czynnym podatnikiem VAT. Podatek dochodowy opłaca na zasadach ogólnych prowadząc podatkową książkę przychodów i rozchodów. Działalność Wnioskodawcy polega na sprzedaży detalicznej owoców i warzyw, które nabywa zarówno od podatników podatku VAT, od rolników ryczałtowych oraz na targowiskach. Zakupy produktów rolnych dokumentowane są:

1. fakturami VAT pochodzącymi od dostawców zarejestrowanych jako podatnicy VAT,
2. fakturami VAT RR wystawionymi zgodnie z art. 116 ust. 2 i 3 ustawy o VAT, z których nie odlicza podatku VAT z tego względu, że rolnicy żądają zapłaty gotówkowej i nie chcą podawać swoich numerów rachunków bankowych,
3. dowodami wewnętrznymi zgodnie z par. 14 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów w przypadku gdy sprzedawca nie udostępni swoich danych osobowych, oraz odmówi oświadczenia, że jest rolnikiem ryczałtowym zwolnionym z podatku od towarów i usług.
   
   

Wnioskodawca zaznaczył, że takie sytuacje, w których sprzedawcy nie chcą ujawnić swoich danych zdarzają się coraz częściej, w związku z czym zakupy dokonywane na dowody wewnętrzne nie są sporadyczne lecz znaczne w stosunku do ogólnej wartości zakupów.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy zakup towarów handlowych pochodzenia rolniczego na targach i bazarach (w myśl art. 116 ustawy o VAT), w przypadku sprzedawcy nie ujawniającego swoich danych i odmawiającego podpisania oświadczenia, że jest rolnikiem ryczałtowym, można potraktować jako zakup od rolnika i wystawić dowód wewnętrzny...
2. Czy wystawianie faktury VAT RR w przypadku gdy rolnik ryczałtowy nie podaje swojego numeru rachunku bankowego, a żąda zapłaty gotówkowej, jest obligatoryjne... Czy w takim przypadku zakup towarów handlowych pochodzenia rolniczego może być udokumentowany tylko dowodem wewnętrznym...
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy:

1. zgodnie z par. 14 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów dla celów podatku dochodowego zasadne jest sporządzenie dowodów wewnętrznych. Skoro ustawa o podatku od towarów i usług oraz rozporządzenia wykonawcze do tej ustawy nie przewidują sposobu dokumentowania zakupów towarów handlowych pochodzenia rolniczego od dostawców, którzy nie chcą ujawnić swoich danych osobowych oraz nie chcą podpisać oświadczenia, że są rolnikami ryczałtowymi i żądają zapłaty wyłącznie gotówkowej, to zasadne jest dokumentowanie zakupów towarów handlowych dowodami wewnętrznymi.
2. Zdaniem Wnioskodawcy, skoro rolnik ryczałtowy nie chce skorzystać z możliwości zwrotu zryczałtowanego podatku VAT wynikającego z art. 115 ust. 1 ustawy o VAT (żądając zapłaty gotówkowej), a Wnioskodawca w związku z tym nie może obniżyć kwoty podatku należnego o podatek naliczony zawarty w fakturach VAT RR, to taką transakcję wystarczy udokumentować dowodem wewnętrznym.
   
   

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 106 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, podatnicy są zobowiązani do wystawiania faktur stwierdzających w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Przepis art. 117 ust. 1 cytowanej ustawy wskazuje, iż z zastrzeżeniem art. 43 ust. 4 rolnik ryczałtowy w zakresie prowadzonej działalności rolniczej dostarczający produkty rolne jest zwolniony z obowiązku m.in. wystawiania faktur, o których mowa w art. 106 ustawy.

Natomiast w myśl art. 116 ust. 1 powołanej ustawy, podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT czynny nabywający produkty rolne od rolnika ryczałtowego wystawia w dwóch egzemplarzach fakturę dokumentującą nabycie tych produktów. Oryginał faktury jest przekazywany dostawcy.

Stosownie do zapisu art. 116 ust. 2 ustawy, faktura dokumentująca nabycie produktów rolnych powinna być oznaczona jako "Faktura VAT RR" i zawierać co najmniej:

1. imię i nazwisko lub nazwę albo nazwę skróconą dostawcy i nabywcy oraz ich adresy;
2. numer identyfikacji podatkowej lub numer PESEL dostawcy i nabywcy;
3. numer dowodu osobistego dostawcy lub innego dokumentu stwierdzającego jego tożsamość, datę wydania tego dokumentu i nazwę organu, który wydał dokument, jeżeli rolnik ryczałtowy dokonujący dostawy produktów rolnych jest osobą fizyczną;
4. datę dokonania nabycia oraz datę wystawienia i numer kolejny faktury;
5. nazwy nabytych produktów rolnych;
6. jednostkę miary i ilość nabytych produktów rolnych oraz oznaczenie (opis) klasy lub jakości tych produktów;
7. cenę jednostkową nabytego produktu rolnego bez kwoty zryczałtowanego zwrotu podatku;
8. wartość nabytych produktów rolnych bez kwoty zryczałtowanego zwrotu podatku;
9. stawkę zryczałtowanego zwrotu podatku;
10. kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku od wartości nabytych produktów rolnych;
11. wartość nabytych produktów rolnych wraz z kwotą zryczałtowanego zwrotu podatku;
12. kwotę należności ogółem wraz z kwotą zryczałtowanego zwrotu podatku, wyrażoną cyfrowo i słownie;
13. czytelne podpisy osób uprawnionych do wystawienia i otrzymania faktury lub podpisy oraz imiona i nazwiska tych osób.
    
    

Ponadto, zgodnie z ust. 3 powołanego artykułu 116 faktura, VAT RR powinna również zawierać oświadczenie dostawcy produktów rolnych w brzmieniu:

"Oświadczam, że jestem rolnikiem ryczałtowym zwolnionym od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług."

Jak wynika z zapisu art. 116 ust. 6 powołanej ustawy, zryczałtowany zwrot podatku zwiększa u nabywcy produktów rolnych kwotę podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym dokonano zapłaty, pod warunkiem że:

1. nabycie produktów rolnych jest związane z dostawą opodatkowaną;
2. zapłata należności za produkty rolne, obejmująca również kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku, nastąpiła na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego nie później niż 14. dnia, licząc od dnia zakupu, z wyjątkiem przypadku, gdy rolnik zawarł umowę z podmiotem nabywającym produkty rolne określającą dłuższy termin płatności;
3. w dokumencie stwierdzającym dokonanie zapłaty należności za produkty rolne zostaną podane numer i data wystawienia faktury potwierdzającej nabycie tych produktów albo na fakturze potwierdzającej zakup produktów rolnych podano dane identyfikacyjne dokumentu stwierdzającego dokonanie zapłaty.
   
   

Warunek, o którym mowa w ust. 6 pkt 2, dotyczy tej części zapłaty, która stanowi różnicę między kwotą należności za dostarczone produkty rolne a kwotą należności za towary i usługi dostarczone rolnikowi ryczałtowemu przez nabywcę tych produktów rolnych (art. 116 ust. 8).

Z przedstawionego w złożonym wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej, która jest czynnym podatnikiem VAT. Podatek dochodowy opłaca na zasadach ogólnych prowadząc podatkową książkę przychodów i rozchodów. Działalność Wnioskodawcy polega na sprzedaży detalicznej owoców i warzyw, które nabywa zarówno od podatników podatku VAT, od rolników ryczałtowych oraz na targowiskach. Zakupy produktów rolnych dokumentowane są:

1. fakturami VAT pochodzącymi od dostawców zarejestrowanych jako podatnicy VAT,
2. fakturami VAT RR wystawionymi zgodnie z art. 116 ust. 213 ustawy o VAT, z których nie odlicza podatku VAT z tego względu, że rolnicy żądają zapłaty gotówkowej i nie chcą podawać swoich numerów rachunków bankowych,
3. dowodami wewnętrznymi zgodnie z par. 14 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów w przypadku gdy sprzedawca nie udostępni swoich danych osobowych, oraz odmówi oświadczenia, że jest rolnikiem ryczałtowym zwolnionym z podatku od towarów i usług.
   
   

Zdarzają się takie sytuacje, w których sprzedawcy nie chcą ujawnić swoich danych, w związku z czym zakupy dokonywane na dowody wewnętrzne nie są sporadyczne lecz znaczne w stosunku do ogólnej wartości zakupów.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa podatkowego, a zwłaszcza brzmienie cytowanego art. 116 ust. 1 ustawy o VAT, należy stwierdzić, że co do zasady, Wnioskodawca jako podatnik podatku od towarów i usług, dokonując zakupów produktów rolnych od rolników ryczałtowych jest obowiązany do dokumentowania tych transakcji fakturą VAT RR.

Jeżeli jednak sprzedawca odmawia podania nabywcy jego towarów danych wymienionych w art. 116 ust. 2 ustawy o VAT, w skutek czego wystawienie faktury VAT RR nie jest możliwe, wówczas transakcję należy udokumentować w inny sposób.

W sytuacji gdy sprzedawca jest podatnikiem podatku VAT - czynnym, wówczas stosownie do art. 106 ust. 1 ustawy o VAT obowiązany jest do wystawienia faktury VAT. Gdy jednak takiego statusu nie posiada to, zastosowanie znajdzie przepis art. 87 § 1 i § 2 Ordynacji podatkowej.

Zgodnie z art. 87 § 1 Ordynacji podatkowej, jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, podatnicy prowadzący działalność gospodarczą obowiązani są na żądanie kupującego lub usługobiorcy wystawić rachunek potwierdzający dokonanie sprzedaży lub wykonanie usługi.

W myśl art. 87 § 2 Ordynacji podatkowej, obowiązek wystawienia rachunku, o którym mowa w § 1, nie dotyczy rolników sprzedających produkty roślinne i zwierzęce pochodzące z własnej uprawy lub hodowli, nieprzerobione sposobem przemysłowym, chyba że sprzedaż jest dokonywana w ich odrębnych, stałych miejscach sprzedaży, poza obrębem uprawy lub hodowli.

Jednocześnie należy mieć na uwadze niżej wymienione przepisy.

W myśl postanowień § 12 ust. 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. Nr 152, poz. 1475 ze zm.), podstawą zapisów w księdze są dowody księgowe, którymi są:

1. faktury VAT, w szczególności faktury VAT marża, faktury VAT RR, faktury VAT MP, dokumenty celne, rachunki oraz faktury korygujące i noty korygujące, zwane dalej „fakturami”, odpowiadające warunkom określonym w odrębnych przepisach, lub
2. inne dowody, wymienione w § 13 i 14, stwierdzające fakt dokonania operacji gospodarczej zgodnie z jej rzeczywistym przebiegiem i zawierające co najmniej:
   1. wiarygodne określenie wystawcy lub wskazanie stron (nazwę i adresy) uczestniczących w operacji gospodarczej, której dowód dotyczy,
   2. datę wystawienia dowodu oraz datę lub okres dokonania operacji gospodarczej, której dowód dotyczy, z tym że jeżeli data dokonania operacji gospodarczej odpowiada dacie wystawienia dowodu, wystarcza podanie jednej daty,
   3. przedmiot operacji gospodarczej i jego wartość oraz ilościowe określenie, jeżeli przedmiot operacji jest wymierny w jednostkach naturalnych,
   4. podpisy osób uprawnionych do prawidłowego udokumentowania operacji gospodarczych
   - oznaczone numerem lub w inny sposób umożliwiający powiązanie dowodu z zapisami księgowymi dokonanymi na jego podstawie.
   
   

Stosownie do § 13 ww. rozporządzenia, za dowody księgowe uważa się również:

1. dzienne zestawienia dowodów (faktur dotyczących sprzedaży) sporządzone do zaksięgowania ich zbiorczym zapisem;
2. noty księgowe, sporządzone w celu skorygowania zapisu dotyczącego operacji gospodarczej, wynikającej z dowodu obcego lub własnego, otrzymane od kontrahenta podatnika lub przekazane kontrahentowi;
3. dowody przesunięć;
4. dowody opłat pocztowych i bankowych;
5. inne dowody opłat, w tym dokonywanych na podstawie książeczek opłat, oraz dokumenty zawierające dane, o których mowa w § 12 ust. 3 pkt 2.
   
   

Zgodnie natomiast z § 14 ust. 1 ww. rozporządzenia, na udokumentowanie zapisów w księdze dotyczących niektórych kosztów (wydatków) mogą być sporządzane dowody wewnętrzne zaopatrzone w datę i podpisy osób, które bezpośrednio dokonały wydatków, określające przy zakupie nazwę towaru oraz ilość, cenę jednostkową i wartość, a w innych przypadkach – przedmiot operacji gospodarczych i wysokość kosztu (wydatku).

Dowody wewnętrzne należą do dowodów własnych wystawionych przez podatnika w celu zaewidencjonowania operacji gospodarczej nieudokumentowanej innym dowodem.

Przy czym, zgodnie z § 14 ust. 2 cytowanego rozporządzenia, dowody wewnętrzne mogą dotyczyć wyłącznie wymienionych w tym przepisie zdarzeń gospodarczych, a więc m.in. wymienionego w pkt 1 tego przepisu zakupu, bezpośrednio od krajowego producenta lub hodowcy, produktów roślinnych i zwierzęcych, nieprzerobionych sposobem przemysłowym lub przerobionych sposobem przemysłowym, jeżeli przerób polega na kiszeniu produktów roślinnych lub przetwórstwie mleka albo na uboju zwierząt rzeźnych i obróbce poubojowej tych zwierząt.

Zatem, w świetle przytoczonych wyżej przepisów, w sytuacji gdy sprzedawca nie chce ujawnić swoich danych i odmawia podpisania oświadczenia, że jest rolnikiem ryczałtowym, Wnioskodawca, na udokumentowanie dokonanego zakupu może wystawić dowód wewnętrzny, o ile zakupy dotyczą zdarzeń opisanych ww. przepisem § 14 ust. 2 pkt 1 cyt. rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów.

W konsekwencji stanowisko Wnioskodawcy w powyższym zakresie należało uznać za prawidłowe.

Natomiast okoliczność kiedy sprzedawca–rolnik ryczałtowy odmawia podania nabywcy numeru swojego rachunku bankowego, żądając jednocześnie zapłaty w gotówce, nie zwalnia nabywcy z obowiązku udokumentowania tej transakcji fakturą VAT RR. Należy zauważyć, że wśród wymienionych w tym przepisie danych, które co najmniej powinna zawierać faktura VAT RR, nie znajduje się informacja o numerze rachunku bankowego sprzedawcy. Dane w tym zakresie są natomiast niezbędne, aby nabywca dokonując zapłaty za nabyte produkty rolne na rachunek bankowy sprzedawcy, mógł spełnić jeden ze wskazanych w art. 116 ust. 6 wymogów warunkujących możliwość zastosowania przez nabywcę regulacji prawnych przewidzianych w tym ostatnim przepisie.

W konsekwencji stanowisko Wnioskodawcy w tym zakresie należało uznać za nieprawidłowe.

Zatem oceniając stanowisko Wnioskodawcy całościowo, należało je uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach, ul. Prosta 10, 25-366 Kielce, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.