INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007r. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 09.08.2010r. (data wpływu 11.08.2010r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania podatkiem VAT kwot pieniężnych otrzymanych od brokera – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11.08.2010r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania podatkiem VAT kwot pieniężnych otrzymanych od brokera.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Spółka prowadzi działalność gospodarczą, w ramach której oddaje pojazdy do używania, w tym m.in. działalność leasingową. Przedmiot leasingu / przedmiot najmu jest ubezpieczany przez Spółkę bądź samodzielnie przez klienta (ale na rzecz Spółki). W związku z koniecznością ubezpieczenia znacznej ilości pojazdów, Spółka współpracuje w tym zakresie zarówno z ubezpieczycielami jak i brokerami ubezpieczeniowymi, przekazując im w tym celu informacje o zawartych umowach dotyczących szeroko rozumianego wynajmu pojazdów należących do Spółki.

Obecnie Spółka planuje zawrzeć umowę współpracy z brokerem (umowę o świadczenie usług brokerskich, dalej jako „Umowa”). Na mocy Umowy, broker będzie zobowiązany do prowadzenia czynności związanych z oceną ryzyka i ochroną ubezpieczeniową na rzecz Wnioskodawcy bez ponoszenia kosztów przez Spółkę. W szczególności, broker będzie przygotowywać programy ubezpieczeniowe dla Spółki, pośredniczyć w zawieraniu umów ubezpieczenia, podejmować niezbędne działania mające na celu realizację odpowiednich postanowień polis ubezpieczeniowych. Umowa nie będzie przewidywać wynagrodzenia płatnego przez Wnioskodawcę na rzecz brokera, gdyż broker będzie czerpać zyski z tytułu prowizji brokerskiej, wypłacanej na jego rzecz przez ubezpieczyciela w przypadku zawarcia umów ubezpieczenia.

Zgodnie z planowanymi zasadami współpracy, broker będzie przekazywał Spółce kwotę pieniężną w wysokości 50% prowizji brokerskiej uzyskanej przez brokera od ubezpieczyciela za zawarcie umów ubezpieczenia pojazdów stanowiących własność Spółki. Innymi słowy broker będzie dzielił się ze Spółką swoją prowizją, jaką otrzyma od ubezpieczyciela w związku z zawartymi umowami ubezpieczenia. W ramach planowanej umowy, Spółka nie będzie świadczyła na rzecz brokera żadnych usług, w szczególności nie będzie wykonywała na jego rzecz czynności, które byłyby podstawą do otrzymania wynagrodzenia.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy kwota pieniężna, jaką Spółka otrzyma od brokera, nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT...

Zdaniem Spółki, kwota pieniężna otrzymywana przez nią od brokera nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Według Wnioskodawcy kwot tych nie można bowiem uznać za wynagrodzenie z tytułu usług świadczonych przez Spółkę.

Należy rozważyć, czy zachowanie Spółki w ramach Umowy będzie mieścić się w zakresie przedmiotowym ustawy o VAT. Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Należy wskazać, że pieniądze nie stanowią towarów w świetle definicji, o której mowa w art. 2 pkt 6 ustawy o VAT. W związku z powyższym, przekazanie pieniędzy do Spółki przez brokera nie będzie stanowiło odpłatnej dostawy towarów. Należy więc rozważyć, czy czynność ta może być uznana za odpłatne świadczenie usług.

W myśl art. 8 ust.1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Pojęcie świadczenia usług na gruncie ustawy o VAT ma bardzo szeroki zakres, obejmuje zarówno działania podatnika, lecz także jego zaniechania poprzez zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. Należy jednak zaznaczyć, że aby świadczenie usług podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT, musi mieć charakter odpłatny (z wyjątkiem sytuacji opisanych w art. 6 ust. 2 ustawy o VAT, które nie mają zastosowania w niniejszej sprawie). Otrzymywanie wartości majątkowych, w tym kwot pieniężnych nie zawsze oznacza, że mamy do czynienia z odpłatnością za usługę (np. premie pieniężne).

W myśl przepisów ustawy o VAT możemy mówić o wynagrodzeniu, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy daną czynnością a uzyskiwaną korzyścią przez otrzymującego zapłatę w ramach stosunku zobowiązaniowego. W przedstawionym stanie faktycznym Wnioskodawca nie będzie świadczył usług na rzecz brokera, z tytułu których Spółka będzie uprawniona do otrzymania wynagrodzenia. Kwoty pieniężne otrzymywane przez Wnioskodawcę nie są ekwiwalentem za usługi wykonywane przez tę Spółkę na rzecz brokera, gdyż Spółka, jak zostało wskazane w stanie faktycznym, żadnych usług nie świadczy na rzecz brokera. Wysokość korzyści otrzymywanych przez Spółkę nie jest uzależniona od jakichkolwiek działań Spółki, lecz wyłącznie od aktywności i skuteczności Brokera. Zatem brak jest bezpośredniego związku pomiędzy zachowaniem Spółki a korzyścią pieniężną uzyskiwaną przez nią od brokera.

Należy zaznaczyć, że kwestia konieczności istnienia bezpośredniego związku pomiędzy daną czynnością a otrzymanym wynagrodzeniem była wielokrotnie wskazywana w pismach organów podatkowych, orzeczeniach sądów administracyjnych, jak również w wyrokach Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (dalej jako: „ETS”).

Przykładowo w interpretacji indywidualnej z dnia 5 maja 2010 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie (Nr IPPP3/443-25/09-11/S/JF) stwierdził, że „aby dana czynność (świadczenie) podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą, a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia”. Podobnie, w piśmie z dnia 8 marca 2010r. Dyrektor Izby Skarbowej (Nr IPPP1-443-19/10-4/MP) uznał, że „aby uznać dane świadczenie za świadczenie odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a beneficjentami i w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem (...) Aby dana czynność (świadczenie) podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą, a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia”.

Sądy administracyjne jednoznacznie stoją na stanowisku, że konieczny jest ścisły związek, który wiąże dwie strony kontraktu; wykonującego świadczenie oraz jego beneficjenta. NSA w wyroku z dnia 10 czerwca 2008r., sygn. I FSK 707/07 stwierdził, że „o odpłatnej dostawie towarów i usług można mówić jedynie w sytuacji, gdy istnieje ścisły związek pomiędzy wykonywanymi czynnościami i wysokością otrzymywanej zapłaty (...)”.

Ponadto, także ETS często akcentuje czynnik wynagrodzenia jako element, który często przesądza o istnieniu czynności opodatkowanej lub o jej braku. W orzeczeniu C-102/86 Apple and Pear Development Council Trybunał stwierdził, że aby świadczenie usług mogło podlegać opodatkowaniu w rozumieniu Dyrektywy, musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym wynagrodzeniem. Podobnie, w wyroku C-16/93 w sprawie R.J. Tolsma ETS potwierdził, że brak koniecznego związku pomiędzy usługą a płatnościami przez nią spowodowanymi powoduje, że usługa ta nie podlega opodatkowaniu VAT. Także w orzeczeniu C-154/80 w sprawie Coóperatieve Aardappelenbewaarplaats GA Trybunał wskazał, że musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy wyświadczoną usługą, a otrzymanym wynagrodzeniem.

W niniejszej sprawie otrzymana zapłata nie jest konsekwencją wykonania świadczenia przez Wnioskodawcę. Kwoty pieniężne otrzymywane przez Spółkę nie są bowiem uzależnione od jakiegokolwiek działania albo zaniechania Spółki, lecz wyłącznie od skuteczności działań brokera. W związku z powyższym, nie można uznać, że pomiędzy zachowaniem Spółki a otrzymywanymi przez nią kwotami istnieje bezpośredni i ścisły związek. Nie jest więc spełniony warunek odpłatności za usługę w rozumieniu przepisów o VAT, co powoduje że nie mamy do czynienia z czynnością opodatkowaną określoną w art. 5 ust.1 pkt 1 ustawy o VAT.

Podsumowując, kwota pieniężna, którą Spółka będzie otrzymywać na podstawie planowanej Umowy z brokerem nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju (…).

W myśl postanowień art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub do podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Z cytowanych wyżej przepisów ustawy wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu. W związku z powyższym uznać należy, iż pojęcie świadczenia – składającego się na istotę usługi – należy rozumieć jako każde zachowanie się na rzecz innej osoby. Na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Na świadczenie mogą się jednocześnie składać zachowania związane z działaniem, jak i zaniechaniem.

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie. Zauważyć jednak należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym, jeżeli dane działanie, za które dany podmiot otrzymuje wynagrodzenie przynosi wymierną korzyść konkretnemu podmiotowi, to wówczas powinno być ono na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług uznane za usługę.

Tak więc, czynność podlega opodatkowaniu wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Mając powyższe na uwadze, aby ustalić zasady opodatkowania danej czynności dokonywanej w zamian za określoną kwotę pieniędzy, niezbędne jest rozstrzygnięcie, czy czynności te skutkują uzyskaniem bezpośrednich korzyści przez wypłacającego.

Z opisanego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż Spółka prowadzi działalność gospodarczą, w ramach której oddaje pojazdy do używania, w tym m.in. działalność leasingową. Przedmiot leasingu / przedmiot najmu jest ubezpieczany przez Spółkę bądź samodzielnie przez klienta (ale na rzecz Spółki). W związku z koniecznością ubezpieczenia znacznej ilości pojazdów, Spółka współpracuje w tym zakresie zarówno z ubezpieczycielami jak i brokerami ubezpieczeniowymi, przekazując im w tym celu informacje o zawartych umowach dotyczących szeroko rozumianego wynajmu pojazdów należących do Spółki. Obecnie Spółka planuje zawrzeć umowę współpracy z brokerem (umowę o świadczenie usług brokerskich, dalej jako „Umowa”). Na mocy Umowy, broker będzie zobowiązany do prowadzenia czynności związanych z oceną ryzyka i ochroną ubezpieczeniową na rzecz Wnioskodawcy bez ponoszenia kosztów przez Spółkę. W szczególności, broker będzie przygotowywać programy ubezpieczeniowe dla Spółki, pośredniczyć w zawieraniu umów ubezpieczenia, podejmować niezbędne działania mające na celu realizację odpowiednich postanowień polis ubezpieczeniowych. Umowa nie będzie przewidywać wynagrodzenia płatnego przez Wnioskodawcę na rzecz brokera, gdyż broker będzie czerpać zyski z tytułu prowizji brokerskiej, wypłacanej na jego rzecz przez ubezpieczyciela w przypadku zawarcia umów ubezpieczenia. Zgodnie z planowanymi zasadami współpracy, broker będzie przekazywał Spółce kwotę pieniężną w wysokości 50% prowizji brokerskiej uzyskanej przez brokera od ubezpieczyciela za zawarcie umów ubezpieczenia pojazdów stanowiących własność Spółki. Innymi słowy broker będzie dzielił się ze Spółką swoją prowizją, jaką otrzyma od ubezpieczyciela w związku z zawartymi umowami ubezpieczenia. W ramach planowanej umowy, Spółka nie będzie świadczyła na rzecz brokera żadnych usług, w szczególności nie będzie wykonywała na jego rzecz czynności, które byłyby podstawą do otrzymania wynagrodzenia. Przedmiotem zapytania Wnioskodawcy jest czy kwota pieniężna, jaką Spółka otrzyma od brokera, nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Biorąc pod uwagę opis przedstawionego powyżej zdarzenia przyszłego oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa podatkowego tut. Organ podatkowy stwierdza, iż stanowisko Wnioskodawcy jest nieprawidłowe. Aby ustalić zasady opodatkowania danej czynności, dokonanej w zamian za określone wynagrodzenie, niezbędne jest rozstrzygnięcie czy te czynności skutkują uzyskaniem bezpośrednich korzyści przez wypłacającego (brokera ubezpieczeniowego). W przedstawionym we wniosku zdarzeniu przyszłym mamy do czynienia ze świadczeniem usług przez Wnioskodawcę, gdyż w zamian za wypłaconą Wnioskodawcy kwotę pieniężną broker uzyskuje kompleksowe informacje o umowach zawartych pomiędzy Wnioskodawcą a jego klientami dotyczących szeroko rozumianego wynajmu pojazdów należących do Spółki, co w dalszej kolejności może mu przynieść wymierną korzyść majątkową.

Zatem błędne jest stwierdzenie Wnioskodawcy, iż w sytuacji opisanej we wniosku nie dojdzie do odpłatnego świadczenia usług – bezpośrednim beneficjentem usługi świadczonej przez Wnioskodawcę będzie broker ubezpieczeniowy – w zamian za informację o zawartych umowach dotyczących szeroko rozumianego wynajmu pojazdów należących do Spółki (korzyść po stronie brokera), Wnioskodawca otrzymuje określone świadczenie pieniężne.

Podsumowując, udzielanie przez Wnioskodawcę informacji o zawieranych umowach leasingowych (wynajmu) na rzecz brokera ubezpieczeniowego należy traktować jako określone świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Spełniona zatem zostanie przesłanka istnienia związku pomiędzy wypłatą należności, a otrzymaniem świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem koniecznym do uznania, że wypłata tej kwoty podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy w odniesieniu do tak przedstawionego zdarzenia przyszłego należało uznać za nieprawidłowe.

Odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych, wyroku NSA oraz wyroków ETS należy wskazać, iż we wszystkich tych sprawach zapadało rozstrzygnięcie uznające konieczność istnienia bezpośredniego związku pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym wynagrodzeniem. Zatem zdaniem tut. Organu podatkowego, brak jest sprzeczności pomiędzy rozstrzygnięciem wydanym w przedmiotowej sprawie, a powołanymi przez Zainteresowanego rozstrzygnięciami organów podatkowych i sądów.

Ponadto tut. Organ podatkowy informuje, że w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych sprawa została rozpatrzona odrębnie (interpretacja indywidualna z dnia 25.10.2010r., znak IPPB3/423-556/10-2/JG).

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację, w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.