Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB1/415-2/13-5/TW
z 3 kwietnia 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 19 grudnia 2012 r. (data wpływu 24 grudnia 2012 r.), uzupełnionym w dniu 18 marca i 3 kwietnia 2013 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zwrotu kosztów wyjazdu pracownikom reprezentującym związki zawodowe – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 grudnia 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zwrotu kosztów wyjazdu pracownikom reprezentującym związki zawodowe oraz w zakresie skutków podatkowych sfinansowania ze środków obrotowych imprezy integracyjnej na rzecz pracowników.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

I.

Nadleśnictwo, działając na podstawie art. 32 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 12, poz. 59 ze zm.), jest jednostką Lasów Państwowych nieposiadającą osobowości prawnej, uzyskującą przychody z gospodarki leśnej i działalności rolniczej, wyłączonej z podatku dochodowego od osób prawnych na podstawie art. 2 ust. 1 i 2 powołanej ustawy oraz uzyskującą przychody opodatkowane tym podatkiem.

Pracownikom, będącym członkami związków zawodowych, zgodnie z § 35 ust. 1 pkt 4 Ponadzakładowego Układu Zbiorowego Pracy pokrywane są przez pracodawcę koszty wyjazdów:

1. w celach wzięcia udziału w posiedzeniach komisji i zespołów roboczych powoływanych na wszystkich szczeblach zarządzania,
2. w związku z zaproszeniami na narady, konferencje oraz uroczystości okolicznościowe,
3. w innych okolicznościach wcześniej uzgodnionych z Dyrektorem.
   
   

Koszty wyżej wymienionych delegacji (koszty podróży, diet, noclegów itp.) są rozliczane na zasadach określonych w rozporządzeniach Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowych (odpowiednio: Dz. U. Nr 236, poz. 1990 i Dz. U. Nr 236, poz. 1991).

Na podstawie faktury VAT wystawionej na pracodawcę przez podmiot, w którym na zlecenie związków zawodowych organizowane było spotkanie związkowe i w którym uczestniczył pracownik reprezentujący związki zawodowe, pracodawca pokrywa koszty tego spotkania w wysokości przypadającej proporcjonalnie na pracownika biorącego w nim udział.

Do ceny za organizację spotkania związkowego wliczone są koszty pobytu i wyżywienia pracownika uczestniczącego w spotkaniu związkowym oraz wynajęcie sali, na której odbyło się spotkanie.

Wyżej wymienione koszty pokrywane są przez nadleśnictwo na podstawie Ponadzakładowego Układu Zbiorowego Pracy (§ 35 ust. 1):

1. w oparciu o pkt 4 (dotyczący innych okoliczności wcześniej uzgodnionych z Dyrektorem), zgodnie z którym pokrywane są koszty delegacji członków związków zawodowych (pobyt, wyżywienie),
2. w oparciu o pkt 3, zgodnie z którym jednostki Lasów Państwowych udostępniają nieodpłatnie sale konferencyjne na spotkania związkowe.
   
   

Wystawca faktury VAT do należności za organizację narady dolicza podatek VAT według norm przypisanych. Na fakturze nie są odrębnie wyspecyfikowane koszty pobytu i wyżywienia, nie są załączane kalkulacje lub specyfikacje, umożliwiające ustalenie kosztów pobytu i wyżywienia. Żaden z obowiązujących przepisów prawa, poza Ponadzakładowym Układem Zbiorowym Pracy nie zobowiązuje Nadleśnictwa do pokrywania kosztów podróży, wyżywienia i pobytu członków związków zawodowych.

II.

Nadleśnictwo nie wystawia PIT-8C na zwrot kosztów wyjazdu pracownikom reprezentującym związki zawodowe. Zwrot kosztów nie stanowi przychodu dla tych pracowników, natomiast wynagrodzenia za czas zwolnienia od pracy niezbędny do wykonywania czynności związkowych wykazywane są jako przychód w PIT-4.

III.

Wydatki sfinansowane ze środków obrotowych poniesione na integrację załogi oraz reprezentujących nadleśnictwo w zawodach sportowych, podzielone proporcjonalnie na pracowników biorących udział w imprezie, zawodach, stanowią przychód do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych dla pracownika. Uczestnictwo w branżowych zawodach sportowych to czysta rywalizacja między pracownikami lub jednostkami Lasów Państwowych, która nie wpływa na wzrost osiągniętego przychodu z tytułu sprzedaży.

W związku z powyższym zadano następujące pytania dotyczące podatku dochodowego od osób fizycznych.

1. Czy zwrot kosztów wyjazdu pracownikom reprezentującym związki zawodowe w celu:
   1. wzięcia udziału w posiedzeniach komisji i zespołach roboczych powołanych na wszystkich szczeblach zarządzania (przez kierowników Lasów Państwowych),
   2. uczestniczenia w konferencjach, naradach oraz uroczystościach okolicznościowych,
   3. uczestniczenia w innych okolicznościach, np. naradach, zjazdach, konferencjach itp. związków zawodowych będzie stanowił przychód zwolniony czy opodatkowany podatkiem dochodowym od osób fizycznych u tych osób i czy koszty te stanowią dla nadleśnictwa koszty uzyskania przychodu? (oznaczone we wniosku jako pytanie nr I).
2. Czy w przypadku przychodu opodatkowanego zwrot kosztów wymienionych w pkt I oraz wynagrodzeń, premii itp. za czas zwolnienia od pracy niezbędny do wykonywania czynności związkowych należy wykazywać w PIT-4 czy PIT-8C? (oznaczone we wniosku jako pytanie nr II).
3. Czy wydatki sfinansowane ze środków obrotowych nadleśnictwa poniesione na rzecz pracowników:
   1. biorących udział w integracji (spotkanie z okazji Dnia Leśnika, spotkanie wigilijne) itp.,
   2. reprezentujących nadleśnictwo w zawodach sportowych, branżowych zawodach sportowych (w tym przejazdy, zakwaterowanie, wyżywienie, opłata za uczestnictwo, stroje sportowe z logo nadleśnictwa) należy doliczyć do przychodów pracowników na podstawie ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) oraz czy są dla nadleśnictwa kosztem uzyskania przychodów? (oznaczone we wniosku jako pytanie nr III).
   
   

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie nr 1 i 2 (oznaczone we wniosku jako pytanie nr I i II), tj. dotyczące podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zwrotu kosztów wyjazdu pracownikom reprezentującym związki zawodowe.

Natomiast wniosek w części dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sfinansowania ze środków obrotowych imprezy integracyjnej na rzecz pracowników w dniu 3 kwietnia 2013 r. został rozstrzygnięty odrębną interpretacją indywidualną nr ILPB1/415-5/13-6/TW.

Jednocześnie tut. Organ informuje, iż w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie.

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1.

Zgodnie z ustawą z dnia 28 września 1991 r. o lasach (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 12, poz. 59 ze zm.) w skład Lasów Państwowych wchodzą następujące jednostki organizacyjne: Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych, regionalne dyrekcje Lasów Państwowych, nadleśnictwa i inne jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej. Nadzór nad Lasami Państwowymi sprawuje minister właściwy do spraw środowiska. Jak wynika z art. 6 i 23 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (t. j. Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854 ze zm.) związki zawodowe współuczestniczą w tworzeniu korzystnych warunków pracy oraz uczestniczą w nadzorze nad przestrzeganiem przepisów oraz zasad bezpieczeństwa pracy. Na podstawie postanowień art. 35 Ponadzakładowego Układu Zbiorowego Pracy pracodawca ponosi koszty związane z wyjazdami członków związków zawodowych na różnego rodzaju narady, konferencje, posiedzenia komisji.

Zdaniem nadleśnictwa mimo, że członkowie związków zawodowych są pracownikami nadleśnictwa, to ww. koszty nadleśnictwo ponosi nie w związku z zadaniami służbowymi, jakie wykonuje członek związku zawodowego, ale ze zobowiązaniem wobec organizacji związkowej, która jest instytucjonalnie niezależna od pracodawcy. W konsekwencji otrzymywane przez członków związków zawodowych świadczenia wynikające z uczestnictwa w związku zawodowym należy, w przekonaniu nadleśnictwa, kwalifikować jako przychód z tzw. innych źródeł (art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Kwalifikacja taka wyklucza zastosowanie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a ww. ustawy tj. zwolnienia przedmiotowego dotyczącego podróży służbowej pracownika. W przekonaniu nadleśnictwa wyjazdy członków związków zawodowych wynikające z przynależności do związku zawodowego nie stanowią podróży służbowej i nie są wykonywane na polecenie pracodawcy. Zdaniem nadleśnictwa możliwym jest zastosowanie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b dotyczącego podróży osoby niebędącej pracownikiem, a co za tym idzie zwrot kosztów wyjazdów będzie stanowił dla członków zawodowych przychód z innych źródeł, który przy zastosowaniu art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b będzie zwolniony z opodatkowania do wysokości limitów określonych w rozporządzeniach Ministra Pracy i Polityki Społecznej.

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2.

Zwrot poniesionych kosztów z tytułu działalności związkowej nie stanowi przychodu pracownika z tytułu zawartej umowy o pracę, ponieważ związek zawodowy jest dobrowolną i samorządną organizacją ludzi pracy, powołaną do reprezentowania i obrony ich praw, interesów zawodowych i socjalnych. Związek zawodowy jest niezależny w swojej działalności statutowej od pracodawców, administracji państwowej i innych organizacji. Związek zawodowy jest odrębnym podmiotem, a jego działalność finansowana jest m.in. ze składek członkowskich. Przepisy ustawy o związkach zawodowych nie nakładają na pracodawcę obowiązku ponoszenia kosztów związanych z wyjazdami (delegacje, noclegi, bilety) członków związków zawodowych.

Jednocześnie nadmienić należy, że w dniu 3 kwietnia 2013 r. Wnioskodawca uzupełnił wniosek o własne stanowisko w odniesieniu do pytania oznaczonego we wniosku jako nr II podając, że jego zdaniem w przypadku zwrotu kosztów wymienionych w pkt I nie należy sporządzać informacji PIT-8C, gdyż zwrot ten nie stanowi przychodu podlegającego opodatkowaniu. Natomiast w przypadku wynagrodzeń i premii za czas zwolnienia od pracy niezbędny do wykonywania czynności związkowych, kwoty pobranych zaliczek na podatek od tych świadczeń należy wykazać w deklaracji PIT-4R.

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 3.

W myśl zasady powszechnego opodatkowania, wyrażonej w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochody, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Z treści powołanego przepisu wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy. bądź od których Minister Finansów zaniechał poboru podatku, w drodze rozporządzenia.

Na podstawie art. 11 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, czyli każda realna korzyść, jaką uzyskał podatnik.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłem przychodów jest stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Stosownie do art. 12 ust. 1 cytowanej ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Z powyższej definicji przychodów pracownika wynika, iż ustawodawca zaliczył do nich nie tylko otrzymane pieniądze, ale i świadczenia, które przybrały postać rzeczy, wykonywania usług, bądź udostępniania rzeczy lub praw.

Mając na uwadze powyższe, zdaniem nadleśnictwa, należy stwierdzić, że udział w imprezie integracyjnej sfinansowanej ze środków obrotowych stanowić będzie dla jej faktycznych uczestników (osób, które skorzystają z zaproszenia) nieodpłatne świadczenie podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Świadczenie to należy zakwalifikować do przychodów ze stosunku pracy, określonych w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wartość nieodpłatnego świadczenia stanowić będzie koszt jednostkowy udziału poszczególnych uczestników imprezy dzieląc całkowity koszt imprezy przez liczbę uczestników, którzy wezmą w niej udział, a następnie tak obliczona kwotę przypisać do przychodu ze stosunku pracy.

Naczelny Sąd Administracyjny, w wyroku z dnia 3 czerwca 1998 r. sygn. akt I SA/Ka 1719/96 stwierdził, iż „ewentualne trudności towarzyszące indywidualizacji świadczeń na rzecz poszczególnych pracowników mają charakter drugorzędny i nie mogą wpływać na byt i zakres obowiązku podatkowego”.

W przekonaniu nadleśnictwa, na wysokość przychodu danej osoby powstałego w związku z jej uczestnictwem w imprezie integracyjnej nie wpływa poziom wykorzystania poszczególnych atrakcji przewidzianych dla uczestników, bowiem cena za zorganizowanie imprezy nie jest uzależniona od stopnia „skonsumowania” tych atrakcji przez uczestników. Tym samym z podatkowego punku widzenia bez znaczenia jest ile i jakie dania i napoje skonsumował pracownik „jak również w jakim zakresie skorzystał z atrakcji przewidzianych podczas imprezy.

Przychodu z tytułu uczestnictwa w zawodach sportowych, zdaniem nadleśnictwa, nie można zaliczyć do zwolnień przedmiotowych zawartych w art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z ogólną zasadą sformułowaną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 1 i pkt 9 ww. ustawy źródłami przychodów są:

• stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta (pkt 1),
• inne źródła (pkt 9).
  
  

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl art. 12 ust. 1 ww. ustawy za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Mając na uwadze wyżej przywołane uregulowania prawne należy zaznaczyć, że przepis art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymienia jedynie przykładowo przychody ze stosunku pracy. Świadczy o tym użycie słowa „w szczególności” co oznacza, że wymienione kategorie przychodów stanowią katalog otwarty. Oznacza to, że przychodami ze stosunku pracy są więc wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, o ile w istocie mają swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

Na podstawie art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użyte w ww. przepisie sformułowanie „w szczególności”, świadczy o tym, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter przykładowy i otwarty, zatem do tej kategorii należy zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Do kategorii przychodów określonych w art. 20 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy zalicza się wszystkie te przychody, które nie zostały enumeratywnie wymienione jako źródła przychodów określonych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W świetle powyższego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega dochód, uzyskiwany w wyniku określonych czynności faktycznych i prawnych, w następstwie których mamy do czynienia z przyrostem mienia. Tak więc, podstawą uzyskania przychodów z innych źródeł mogą być wszelkie czynności, w wyniku których następuje po stronie osoby fizycznej przysporzenie majątkowe.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są diety i inne należności za czas:

1. podróży służbowej pracownika,
2. podróży osoby niebędącej pracownikiem

– do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust. 13.

Odrębnymi przepisami, o których mowa powyżej są przepisy:

• rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1990 ze zm.),
• rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1991 ze zm.).
  
  

Zatem diety i inne należności za czas podróży służbowej pracownika na obszarze kraju i poza nim zwolnione są z podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do wysokości określonej w wyżej cytowanych rozporządzeniach. Jednakże warunkiem niezbędnym dla skorzystania ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest odbycie przez pracownika podróży służbowej. W takim przypadku zwolnienie dotyczy diet i innych należności za cały czas podróży służbowej pracownika.

Przepisy prawa podatkowego nie zawierają definicji podróży służbowej. Dlatego w tej kwestii należy posłużyć się definicją zawartą w ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t. j. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.).

W przepisie art. 77⁵ § 1 Kodeksu pracy ustawodawca określił, iż pracownikowi wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy lub poza stałym miejscem pracy przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową.

Zgodnie z treścią art. 21 ust. 13 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwolnienie wskazane w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b) ustawy stosuje się, jeżeli otrzymane świadczenia nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów i zostały poniesione:

1. w celu osiągnięcia przychodów lub
2. w celu realizacji zadań organizacji i jednostek organizacyjnych działających na podstawie przepisów odrębnych ustaw, lub
3. przez organy (urzędy) władzy lub administracji państwowej albo samorządowej oraz jednostki organizacyjne im podległe lub przez nie nadzorowane, lub
4. przez osoby pełniące funkcje obywatelskie, o których mowa w art. 13 pkt 5, w związku z wykonywaniem tych funkcji.
   
   

Zgodnie z art. 1 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (t. j. Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854 ze zm.), związek zawodowy jest dobrowolną i samorządną organizacją ludzi pracy, powołaną do reprezentowania i obrony ich praw, interesów zawodowych i socjalnych. Związek zawodowy jest niezależny w swojej działalności statutowej od pracodawców, administracji państwowej i samorządu terytorialnego oraz od innych organizacji.

Przepis art. 2 ust. 1 ww. ustawy stanowi, że prawo tworzenia i wstępowania do związków zawodowych mają pracownicy bez względu na podstawę stosunku pracy, członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych oraz osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej, jeżeli nie są pracodawcami.

Natomiast art. 25 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych stanowi, iż pracownikowi powołanemu do pełnienia z wyboru funkcji związkowej poza zakładem pracy, jeżeli z wyboru wynika obowiązek wykonywania tej funkcji w charakterze pracownika, przysługuje – na wniosek organizacji związkowej – prawo do urlopu bezpłatnego.

Pracownik ma prawo do zwolnienia od pracy zawodowej z zachowaniem prawa do wynagrodzenia na czas niezbędny do wykonania doraźnej czynności wynikającej z jego funkcji związkowej poza zakładem pracy, jeżeli czynność ta nie może być wykonana w czasie wolnym od pracy (art. 25 ust. 2 ww. ustawy).

Stosownie do art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 12, poz. 59 ze zm.) lasami stanowiącymi własność Skarbu Państwa zarządza Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe, zwane dalej „Lasami Państwowymi”.

Nadzór nad Lasami Państwowymi sprawuje minister właściwy do spraw środowiska (art. 4 ust. 4 ww. ustawy).

Na podstawie art. 32 ust. 1 ustawy o lasach Lasy Państwowe jako państwowa jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej reprezentują Skarb Państwa w zakresie zarządzanego mienia.

Zgodnie z art. 32 ust. 2 powyższej ustawy, w skład Lasów Państwowych wchodzą następujące jednostki organizacyjne:

1. Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych;
2. regionalne dyrekcje Lasów Państwowych;
3. nadleśnictwa;
4. inne jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej.
   
   

W przedmiocie zatem zakwalifikowania do źródła przychodu zwrotu kosztów wyjazdu, zauważyć należy, iż powyższe koszty Wnioskodawca ponosi w związku ze zobowiązaniami wobec organizacji związkowych, a nie w związku ze świadczeniem pracy przez członków związków zawodowych. Świadczenia te nie mają zatem swego źródła w łączącym pracownika z Wnioskodawcą stosunku pracy. Związki zawodowe są instytucjonalnie niezależne od pracodawcy. Otrzymywane zatem przez ich członków świadczenia, wynikające z uczestnictwa w związkach zawodowych należy tym samym kwalifikować jako przychód z tzw. „innych źródeł” określonych w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Powyższa kwalifikacja wyklucza zastosowanie zwolnienia przedmiotowego określonego w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) ww. ustawy, a dotyczącego podróży służbowej pracownika. Wyjazdy członków związków zawodowych wynikają bowiem z uczestnictwa w organizacjach związkowych, nie stanowią zatem podróży służbowej, która wykonywana jest na polecenie pracodawcy jako zadanie służbowe.

Analizując z kolei lit. b) art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zauważyć należy, iż przepis nie odwołuje się już do podróży służbowej lecz traktuje ogólnie o podróży osoby niebędącej pracownikiem.

W przedstawionym stanie faktycznym członkowie związków zawodowych, którym zwracane są koszty wyjazdu formalnie są pracownikami Wnioskodawcy, jednakże otrzymywane przez nich świadczenia nie wynikają ze stosunku pracy. Kwalifikacja tego przychodu do tzw. „innych źródeł” (niezwiązanych ze stosunkiem pracy) umożliwia zatem zastosowanie zwolnienia określonego w lit. b) art. 21 ust. 1 pkt 16 ww. ustawy, przy spełnieniu pozostałych przesłanek.

Jak wskazuje ust. 13 art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, aby powyższe zwolnienie mogło zostać zastosowane, otrzymane świadczenie nie może zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów i musi zostać spełniona przynajmniej jedna z przesłanek wskazanych w pkt 1-4, tj. m.in. świadczenia zostały poniesione przez organy (urzędy) władzy lub administracji państwowej albo samorządowej oraz jednostki organizacyjne im podległe lub przez nie nadzorowane (pkt 3).

Wskazać należy, iż Wnioskodawca – podmiot ponoszący koszty wyjazdów jest jednostką organizacyjną Lasów Państwowych, nad którymi nadzór sprawuje, zgodnie z art. 4 ust. 4 ustawy o lasach minister właściwy do spraw środowiska.

Z powyższego wynika zatem, iż Wnioskodawca jest jednostką nadzorowaną przez ministra. Tym samym spełniony zostanie warunek określony w art. 21 ust. 13 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem gdy otrzymane świadczenie nie zostanie zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, znajdzie zastosowanie zwolnienie określone w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b) ww. ustawy.

Natomiast wynagrodzenie, premia, czy inne świadczenie wynikające ze stosunku pracy za czas zwolnienia od pracy niezbędny do wykonywania czynności związkowych, stanowi podlegające opodatkowaniu przysporzenie majątkowe pracownika mające swe źródło w art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jak wynika bowiem z wyżej cytowanego art. 25 ust. 2 ustawy o związkach zawodowych pracownik, który wykonuje poza zakładem pracy doraźną czynność wynikającą z jego funkcji związkowej, ma prawo do zwolnienia od pracy zawodowej z zachowaniem prawa do wynagrodzenia za ten czas.

Nadmienić należy, że zasady opodatkowania przychodów ze stosunku pracy oraz obowiązki ciążące na płatnikach regulują przepisy art. 31 i 32 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w myśl których osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej są zobowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody m.in. ze stosunku pracy.

Natomiast w myśl art. 38 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych płatnicy, o których mowa w art. 31 i 33-35, przekazują, z zastrzeżeniem ust. 2 i 2a, kwoty pobranych zaliczek na podatek w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki, na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby. Jeżeli między kwotą potrąconego podatku a kwotą wpłaconego podatku występuje różnica, należy ją wyjaśnić w deklaracji, o której mowa w ust. 1a, tj. PIT-4R.

Wobec powyższego wskazać należy, iż zwrot kosztów wyjazdów reprezentantom związków zawodowych stanowi dla nich przychód z tzw. „innych źródeł”, o których mowa w art. 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Odnoszą oni bowiem realną korzyść poprzez fakt, iż nie ponoszą uszczerbku w swoim majątku bowiem koszty wyjazdów pokrywane są przez inny podmiot. Jednakże w oparciu o art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b) z zastrzeżeniem art. 21 ust. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychód ten jest zwolniony od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych do wysokości limitów określonych w powołanych rozporządzeniach Ministra Pracy i Polityki Społecznej. Tym samym Wnioskodawca w przypadku zwrotu kosztów wymienionych w pkt I nie jest obowiązany do sporządzenia informacji PIT-8C.

Natomiast w przypadku wynagrodzeń i premii za czas zwolnienia od pracy niezbędny do wykonywania czynności związkowych, kwoty pobranych zaliczek na podatek od tych świadczeń należy wykazać w deklaracji PIT-4R.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.