INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 02 września 2010r. (data wpływu do tut. Biura – 06 września 2010r.), uzupełnionym w dniu 22 listopada 2010r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych spłaty kredytu zaciągniętego na zakup mieszkania:

• w części dotyczącej zgłoszenia nabycia prawa - jest nieprawidłowe,
• w pozostałej części - jest prawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 06 września 2010r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie spłaty kredytu zaciągniętego na zakup mieszkania.

Z uwagi na stwierdzone braki formalne wniosku pismem z dnia 03 listopada 2010r. znak: IBPB II/1/436-219/10/MCZ wezwano wnioskodawczynię do ich uzupełnienia. Wniosek uzupełniono w dniu 22 listopada 2010r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Małżonkowie posiadają rozdzielność majątkową małżeńską. Wnioskodawczyni - żona kupiła mieszkanie. Większa część środków na sfinansowanie zakupu mieszkania pochodziła z majątku osobistego wnioskodawczyni, a mniejsza część pochodziła z zaciągniętego w tym celu kredytu bankowego. Do umowy kredytowej przystąpił również mąż wnioskodawczyni. Kredyt w kwocie 150 000 zł bank przelał na konto bankowe dewelopera. Kredyt jest spłacany przez oboje małżonków w równych częściach.

Wnioskodawczyni wskazała, iż spłata kredytu przez męża będzie darowizną praw majątkowych w postaci zwolnienia z długu.

W zakupionym mieszkaniu zamieszkują i są zameldowani wnioskodawczyni wraz z mężem i trójką ich dzieci. Decyzja o zakupieniu mieszkania tylko przez wnioskodawczynię została podyktowana względami osobistymi.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy w związku z tym, że bank udzielając kredytu na kwotę 150 000 zł obojgu małżonkom, przelał pieniądze na konto dewelopera wnioskodawczyni (żona) może zgłosić do urzędu Skarbowego darowiznę od męża w kwocie 75 000 zł (czyli połowę kredytowanych pieniędzy) i czy to zgłoszenie może być jednorazowe, czy też powinno być comiesięczne (połowa miesięcznej raty)...

Zdaniem wnioskodawczyni, ponieważ środki pieniężne pochodzące z kredytu bankowego zostały przelane przez bank na rachunek dewelopera, to mąż nie uczynił na rzecz wnioskodawczyni darowizny środków pieniężnych, gdyż nie zostały one przekazane z rachunku bankowego męża na rachunek bankowy wnioskodawczyni. W ocenie wnioskodawczyni będzie to darowizna praw majątkowych w postaci zwolnienia z długu.

Wnioskodawczyni uważa, że darowiznę tę powinna zgłosić do urzędu skarbowego w terminie do 6-ciu miesięcy jako darowiznę zwolnioną z podatku na podstawie art. 4a Kodeksu cywilnego (winno być: art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn), pomimo tego, iż środki pieniężne nie zostały bezpośrednio przekazane z konta bankowego męża na konto bankowe wnioskodawczyni. Nie było bowiem takiej możliwości, gdyż procedury banku udzielającego kredytu mieszkaniowego wykluczają taką sytuację. Mimo to nie pozostawia wątpliwości fakt, że środki zostały przekazane na ten właśnie cel, czyli wpłatę na zakup mieszkania. Na poparcie swojego stanowisko powołała wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego o sygn. akt II FSK 1952/08, w którym Sąd stwierdził, że darowizna może być udokumentowana dowodem wpłaty na rachunek innego podmiotu, byleby została przekazana na rzecz obdarowanego.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz. U. z 2009r. Nr 93 poz. 768) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej m.in. tytułem darowizny.

Z opisu zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku wynika, iż wnioskodawczyni i jej mąż posiadają rozdzielność majątkową małżeńską. Wnioskodawczyni nabyła od dewelopera mieszkanie. Część środków na sfinansowanie kupna mieszkania pochodziło z zaciągniętego w tym celu kredytu bankowego. Kredytobiorcami byli oboje małżonkowie. Kredyt jest spłacany przez oboje małżonków w równych częściach.

W myśl art. 888 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Celem darowizny jest dokonanie nieodpłatnego przysporzenia na rzecz obdarowanego kosztem majątku darczyńcy. Może ona polegać zarówno na przesunięciu do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych formach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego – do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.

Zgodnie z art. 890 § 1 Kodeksu oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione. Przedmiotem darowizny mogą być rzeczy, prawa i inne świadczenia.

Z kolei instytucja zwolnienia z długu, która została uregulowana w części ogólnej zobowiązań nie stanowi typu umowy. Jej kwalifikacja prawna zależy od przyczyny, dla której wierzyciel decyduje się umniejszyć swój majątek na korzyść dłużnika. Zgodnie z art. 508 Kodeksu cywilnego zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje. Oznacza to, iż zwolnienie z długu jest czynnością dwustronną o charakterze rozporządzającym, zawartą między wierzycielem, a dłużnikiem. Z prawnego punktu widzenia, przysporzenia dokonywane są w celu zwolnienia się z istniejącego zobowiązania (causa solvendi), dążenia do uzyskania świadczenia od drugiej strony (causa obligandi vel acquirendi) albo obdarowania (causa donandi). W zależności od przyczyny oraz woli stron umowy, zwolnienie z długu może być nieodpłatne albo odpłatne.

Najczęstszą przyczyną nieodpłatnego zwolnienia z długu jest causa donandi. W tych przypadkach zwolnienie z długu zostaje dokonane przez zawarcie umowy darowizny uregulowanej w przepisach art. 888 i n. Kodeksu cywilnego. Zaznaczyć przy tym należy, że nie każde nieodpłatne zwolnienie z długu będzie dokonane na podstawie umowy darowizny. Zakwalifikowanie czynności nieodpłatnego zwolnienia z długu do konkretnego rodzaju umowy zależy od szczegółowego stanu faktycznego i postanowień tej umowy. Może być ono bowiem uzależnione od spełnienia określonych przesłanek lub stanowić część szerszego porozumienia lub ugody.

W uzupełnieniu wniosku wnioskodawczyni wskazała, iż spłata kredytu wynikającego z umowy kredytowej dokonywana przez jej męża stanowi w świetle prawa darowiznę prawa majątkowego w postaci zwolnienia z długu.

W kontekście powyższego podkreślić należy, iż rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest rozstrzyganie z jaką instytucją prawa cywilnego mamy do czynienia. Kwestie te mogą stanowić domenę ewentualnego postępowania podatkowego prowadzonego przez stosowne organy podatkowe.

Wskazać przy tym należy, iż stosownie do treści § 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. ww. w związku z art. 14b § 6 ustawy Ordynacja podatkowa, Dyrektorzy Izb Skarbowych upoważnieni są w imieniu ministra właściwego do spraw finansów publicznych do udzielania pisemnych interpretacji indywidualnych w zakresie przepisów prawa podatkowego w rozumieniu art. 3 pkt 2 ustawy Ordynacja podatkowa w sprawach pozostających we właściwości naczelników urzędów i dyrektorów izb skarbowych oraz naczelników urzędów i dyrektorów izb celnych.

Zgodnie z art. 3 pkt 2 Ordynacji podatkowej, pod pojęciem przepisów prawa podatkowego rozumie się przepisy ustaw podatkowych, postanowienia ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską umów o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz ratyfikowanych innych umów międzynarodowych dotyczących problematyki podatkowej, a także przepisy aktów wykonawczych wydanych na podstawie ustaw podatkowych, przy czym mianem ustaw podatkowych – w rozumieniu art. 3 pkt 1 Ordynacji podatkowej określa się ustawy dotyczące podatków, opłat oraz niepodatkowych należności budżetowych określające podmiot, przedmiot opodatkowania, powstanie obowiązku podatkowego, podstawę opodatkowania, stawki podatkowe oraz regulujące prawa i obowiązki organów podatkowych, podatników, płatników i inkasentów, a także ich następców prawnych oraz osób trzecich.

Z powyższych regulacji wynika, że upoważniony dyrektor izby skarbowej ma obowiązek udzielić pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania ustaw podatkowych oraz wydanych na ich podstawie aktów wykonawczych i ratyfikowanych umów międzynarodowych związanych z materią podatkową.

Kwalifikacja przedmiotu darowizny tzn. czy mamy do czynienia z darowizną środków pieniężnych czy prawa majątkowego w postaci zwolnienia z długu nie należy do zakresu przepisów prawa podatkowego w rozumieniu art. 3 pkt 2 Ordynacji podatkowej, a w konsekwencji rozstrzygnięcie ww. kwestii nie należy do właściwości organu upoważnionego do wydania interpretacji indywidualnej.

Jeżeli zatem wnioskodawczyni wskazuje, iż zawarta zostanie umowa darowizny prawa majątkowego w postaci zwolnienia z długu to w oparciu o tę właśnie instytucję prawa cywilnego analizowane będą przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Stosownie do art. 5 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje – przy nabyciu w drodze darowizny - z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej kwotę wolną w wysokości 9.637 zł, jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

W myśl art. 14 ust. 2 ww. ustawy zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy do I grupy podatkowej zalicza się: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Natomiast stosownie do przepisu art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy a od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
2. udokumentują – w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 (t. j. 9.637 zł) – ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.
   
   

Zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych dokonać należy na formularzu SD-Z2 zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 18 grudnia 2006r. w sprawie zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych (Dz. U. Nr 243, poz. 1762 ze zm.).

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej (art. 4a ust. 3 ww. ustawy).

Stosownie do art. art. 4a ust. 4 ww. ustawy obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

1. wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub
2. gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego.
   
   

Wyżej wymienione zwolnienie stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa (art. 4 ust. 4 cyt. ustawy).

W przedstawionym we wniosku zdarzeniu obowiązek podatkowy powstanie, zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia, tj. z chwilą spłaty każdorazowej raty kredytu. Zatem w momencie spłaty części raty kredytu przez męża wnioskodawczyni nastąpi darowizna prawa majątkowego w postaci zwolnienia z długu na rzecz wnioskodawczyni, o ile istotnie – zgodnie z odrębnymi przepisami (innymi niż podatkowe) – w takiej sytuacji, jak wskazała wnioskodawczyni mamy do czynienia z instytucją zwolnienia z długu. W momencie każdorazowej spłaty raty wnioskodawczyni zostanie zwolniona z konkretnego obciążenia finansowego poniesionego przez jej męża na poczet nabycia mieszkania. Spełnienie świadczenia przez małżonka wnioskodawczyni spowoduje w tym momencie (w tym dniu) powstanie obowiązku podatkowego. Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych na druk SD-Z2 można złożyć raz na sześć miesięcy. Istotnym jest, aby zgłoszenie nabycia zostało dokonane z zachowaniem terminu - 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego, a zatem od dnia każdorazowej spłaty raty. To oznacza, iż wbrew twierdzeniu wnioskodawczyni nie jest możliwe, w tak przedstawionym zdarzeniu, jednorazowe zgłoszenie rzeczonego nabycia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego.

Zatem w przypadku, gdy wnioskodawczyni spełni warunki określone w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, to darowizna otrzymana od męża wnioskodawczyni po przekroczeniu kwoty wolnej od podatku - 9.637 zł, będzie korzystała ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Jeżeli nie zostaną spełnione warunki, o których mowa w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, to umowa darowizny podlegać będzie opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.

Wobec powyższego stanowisko wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe w części dotyczącej zgłoszenia nabycia prawa majątkowego, zaś w pozostałej części za prawidłowe.

Odnosząc się do powołanego przez wnioskodawczynię wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 07 kwietnia 2010r., sygn. akt: II FSK 1952/08, który zdaniem wnioskodawczyni przemawia za słusznością jej stanowiska przedstawionego we wniosku podkreślić należy, iż jakkolwiek orzeczenia kształtują pewną linię wykładni obowiązującego prawa, jednak dotyczą wyłącznie konkretnych spraw, w danym stanie faktycznym. Powyższe orzeczenie zapadło w indywidualnych sprawach i w świetle art. 87 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej nie jest źródłem powszechnie obowiązującego prawa i tym samym nie może być wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.