INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z o.o., reprezentowanej przez pełnomocnika, przedstawione we wniosku z dnia – bez daty (data wpływu 12 lipca 2010 r.), uzupełnionym pismem z dnia 22 września 2010 r. (data wpływu 22 września 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie anulowania faktur VAT – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 12 lipca 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie anulowania faktur. Wniosek uzupełniono w dniu 22 września 2010 r. o potwierdzenie wpłaty dodatkowej opłaty.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W okresie od kwietnia do grudnia 2008 r., pracownik Wnioskodawcy dokonał wielokrotnie kradzieży towarów z hurtowni oddziału Wnioskodawcy. Proceder polegał na tym, że pracownik ten na podstawie wystawionych przez siebie dokumentów wz, pobierał towar z magazynów Wnioskodawcy. Następnie wystawiał faktury na podmioty widniejące w bazie danych Wnioskodawcy, pomimo tego, że podmioty te nigdy nie zamawiały, ani nie odbierały przedmiotowego towaru na wystawionych przez siebie fakturach umieszczał pieczątki podmiotów, które rzekomo ten towar pobierały oraz podpisy osób uprawnionych do odbioru faktury. W ten proceder przypuszczalnie zaangażowane były inne osoby, które podpisywały odbiór towaru i faktury. Tak wyprowadzony z magazynów towar, pracownik sprzedawał następnie w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej (…) na rzecz innego podmiotu. Podmioty, na rzecz których były z kolei wystawiane faktury ze spółki, nigdy przedmiotowego towaru nie zamawiały, nie odbierały, jak również nigdy nie otrzymały wystawionej w imieniu Wnioskodawcy przez pracownika faktury. Okoliczności te zostały ustalone w toku przeprowadzonego postępowania karnego, w trakcie którego przesłuchano wszystkie osoby, na rzecz których wystawione zostały te fikcyjne faktury. Obecnie pracownik ma postawione zarzuty o czyn z art. 286, art. 270, art. 271, art. 284 k.k., a akt oskarżenia został przesłany do Sądu Rejonowego w dniu 29 marca 2010 r. Sprawa karna jest w toku. Wnioskodawca, działając w niewiedzy przez 8 miesięcy księgował faktury wystawione przez pracownika, odprowadzał podatek VAT, nie otrzymując jednak zapłaty za rzekomo wydany swoim kontrahentom towar. Oryginały tych faktur nigdy nie trafiły do kontrahentów Wnioskodawcy, a kontrahenci nigdy nie dokonali obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Faktury zaksięgowane przez Wnioskodawcę dokumentują zatem transakcje, które w rzeczywistości nigdy nie miały miejsca. Jednocześnie Wnioskodawca zwrócił się do podmiotu który nabył towar od pracownika o wydanie tego towaru na podstawie art. 169 § 2 k.c. Z uwagi jednak na odmowę wydania towaru w najbliższym czasie zostanie złożony pozew o wydanie towaru do właściwego sądu gospodarczego. Nadto, Wnioskodawca złożył zawiadomienie do prokuratury dotyczące paserstwa, gdyż cały towar pobrany z magazynów Wnioskodawcy przez pracownika został przez niego sprzedany i wydany jednemu podmiotowi po znacznie zaniżonych cenach. W ocenie Zainteresowanego wskazuje to na zmowę dwóch podmiotów mających na celu wyrządzenie Wnioskodawcy szkody. Jednocześnie Wnioskodawca złożył też doniesienie do urzędu kontroli skarbowej o nieprawidłowościach w rozliczeniu podatku VAT przez podmiot, który nabył towar od pracownika, wskazując na naruszenie art. 86 ustawy o VAT.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawca może anulować faktury z okresu od kwietnia do grudnia 2008 r. wystawione w jego imieniu przez pracownika oraz dokonać korekty deklaracji VAT złożonych w tym okresie...

Zdaniem Wnioskodawcy, jedynym sposobem usunięcia wystawionych faktur, które dokumentują fikcyjne transakcje, w sytuacji, gdy faktury te nie zostały wprowadzono do obrotu prawnego, jest ich anulowanie. Jakkolwiek możliwość anulowania faktur nie wynika z obowiązujących przepisów prawa, to w świetle orzecznictwa sądów administracyjnych, należy dopuścić taką możliwość w oparciu o przepisy dotyczące wystawiania faktur korygujących. W wyroku NSA z dnia 24 kwietnia 2002 r., sygn. akt I SA/Ka 179/00 stwierdzono, że mimo iż przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 21 grudnia 1995 r. w sprawie wykonania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym nie przewidują możliwości wystawienia faktur korygujących w przypadku omyłkowego wystawienia faktury, uznać trzeba, iż podatnik ma prawo do wycofania takiej faktury z obrotu gospodarczego poprzez jej anulowanie lub wystawienie faktur. Wnioskodawca uważa, że nie może jednak wystawić faktury korygującej, gdyż faktury dokumentujące sprzedaż nie zostały wprowadzone do obrotu prawnego, nie zostały doręczone podmiotowi wskazanemu na fakturach jako nabywca towaru, a sam towar nie został nigdy temu podmiotowi wydany. Wnioskodawca wskazuje na pogląd wyrażony w wyroku NSA z dnia 9 stycznia 2004 r., sygn. akt III SA 2034/02, gdzie wskazano, że zgodnie z art. 32 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. - faktura jest dokumentem potwierdzającym sprzedaż jeżeli do realizacji umowy sprzedaży nie doszło (…), jak również do obrotu prawnego nie wprowadzono dokumentów, to jedyną drogą wycofania się przez podatnika z takiej sytuacji jest anulowanie faktur.

Podobny pogląd wyrażono w wyroku WSA w Warszawie z dnia 8 kwietnia 2009 r., sygn. akt III SA/Wa 3463/08, w którym stwierdzono ze nie można anulować faktury, która została wysłana kontrahentowi nawet jeżeli jej wystawienie było wynikiem pomyłki przy usuwaniu vatowskich skutków takiej pomyłki właściwą drogą jest wystawienie faktury korygującej.

Zgodnie z art. 106 ustawy o VAT, faktura stwierdza m. in. dokonanie sprzedaży. W sytuacji zatem, gdy faktura nie dokumentuje faktycznej umowy sprzedaży, a dodatkowo nie została wprowadzona do obrotu, Wnioskodawca jest uprawniony do jej anulowania, co z kolei stanowi podstawę do sporządzenia korekty deklaracji, o której mowa w art. 81 Ordynacji podatkowej. Wnioskodawca nie ma jednocześnie możliwości dokonania korekty wystawionych faktur, gdyż nie zostały spełnione przesłanki i wymogi dokonania takiej korekty, a wynikające z przepisów § 13 i § 14 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337 ze zm.).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16. Powyższe przepisy stosuje się odpowiednio do części należności otrzymywanych przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi (art. 106 ust. 3 ustawy).

Przy czym, przez sprzedaż – według art. 2 pkt 22 ustawy – rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

W myśl natomiast art. 108 ust. 1 ustawy, w przypadku, gdy osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej lub osoba fizyczna wystawi fakturę, w której wykaże kwotę podatku, jest obowiązana do jego zapłaty.

Faktura VAT jest więc dokumentem potwierdzającym zaistnienie zdarzenia gospodarczego. Wystawienie faktury należy rozumieć jako sporządzenie dokumentu oraz jego przekazanie innemu podmiotowi, a przez to wprowadzenie faktury do obrotu prawnego.

Faktura VAT jedynie sporządzona, a nie wprowadzona do obrotu prawnego (faktura anulowana), nie jest zatem fakturą wystawioną w rozumieniu wyżej cytowanego przepisu prawnego i nie stanowi podstawy do zapłaty podatku w niej wykazanego w trybie art. 108 ust. 1 ustawy. W konsekwencji anulowania faktury VAT podatnik nie wykazuje wartości w niej zawartych w deklaracji VAT.

Szczegółowe zasady wystawiania faktur VAT i innych dokumentów z nimi zrównanych uregulowane zostały w przepisach rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337 ze zm.).

W praktyce przy dokumentowaniu obrotu gospodarczego przez podatników podatku od towarów i usług zdarzają się pomyłki lub sytuacje, w których błędnie bądź niesłusznie zostały wystawione faktury. Ustawodawca przewidział dwie procedury korygowania błędów w fakturach VAT, tj. za pomocą faktury korygującej, która może być wystawiona przez sprzedawcę (§ 13 i § 14 ww. rozporządzenia) lub faktury nazywanej notą korygującą, która może być wystawiona przez nabywcę (§ 15 cyt. rozporządzenia). Zatem prawo do krygowania przysługuje również nabywcy. Jednakże w sytuacjach wyjątkowych dopuszczalne jest również anulowanie faktury, sprowadzające się do przekreślenia oryginału i kopii faktury oraz dokonaniu na nich adnotacji uniemożliwiających ich powtórnego wykorzystania. Warunkiem koniecznym jest posiadanie oryginału i kopii faktury oraz niewprowadzenie ich do obiegu prawnego.

Należy zauważyć, że ani przepisy ustawy o podatku od towarów i usług, ani przepisy rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, nie regulują kwestii dotyczącej anulowania wystawionych faktur.

Z opisanego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż w okresie od kwietnia do grudnia 2008 r., pracownik Wnioskodawcy dokonał wielokrotnie kradzieży towarów z hurtowni oddziału Wnioskodawcy. Proceder polegał na tym, że pracownik ten na podstawie wystawionych przez siebie dokumentów wz, pobierał towar z magazynów Zainteresowanego. Następnie wystawiał faktury na podmioty widniejące w bazie danych Wnioskodawcy, pomimo tego, że podmioty te nigdy nie zamawiały, ani nie odbierały przedmiotowego towaru na wystawionych przez siebie fakturach umieszczał pieczątki podmiotów, które rzekomo ten towar pobierały oraz podpisy osób uprawnionych do odbioru faktury. W ten proceder przypuszczalnie zaangażowane były inne osoby, które podpisywały odbiór towaru i faktury. Tak wyprowadzony z magazynów towar, Pracownik sprzedawał następnie w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej pod firmą Saint na rzecz innego podmiotu. Podmioty, na rzecz których były z kolei wystawiane faktury ze spółki nigdy przedmiotowego towaru nie zamawiały, nie odbierały, jak również nigdy nie otrzymały wystawionej w imieniu Wnioskodawcy przez pracownika faktury. Okoliczności te zostały ustalone w toku przeprowadzonego postępowania karnego, w trakcie którego przesłuchano wszystkie osoby, na rzecz których wystawione zostały te fikcyjne faktury. Wnioskodawca, działając w niewiedzy przez 8 miesięcy księgował faktury wystawione przez pracownika, odprowadzał podatek VAT, nie otrzymując jednak zapłaty za rzekomo wydany swoim kontrahentom towar. Oryginały tych faktur nigdy nie trafiły do kontrahentów Wnioskodawcy, a kontrahenci nigdy nie dokonali obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Faktury zaksięgowane przez Wnioskodawcę dokumentują zatem transakcje, które w rzeczywistości nigdy nie miały miejsca. Jednocześnie Wnioskodawca zwrócił się do podmiotu który nabył towar od pracownika o wydanie tego towaru.

Z powyższego wynika zatem, iż Wnioskodawca jest w posiadaniu oryginałów i kopii wystawionych przez pracownika faktur VAT. Kwota do zapłaty na tych fakturach nie została i nie zostanie Wnioskodawcy w żaden sposób uiszczona (ani przez odbiorcę, ani przez żaden inny podmiot). Wnioskodawca wykazał podatek należny z tytułu wskazanych faktur VAT w deklaracjach na podatek od towarów i usług i rozliczył z urzędem skarbowym wynikający z nich VAT należny.

Mając na uwadze powyższe przepisy oraz stan faktyczny sprawy stwierdzić należy, iż Wnioskodawca może w drodze wyjątku anulować nieprawidłowo wystawione faktury z okresu od kwietnia do grudnia 2008 r., pod warunkiem, iż przedmiotowe faktury nie zostały wprowadzone do obrotu prawnego. Tym samym, Zainteresowany ma prawo zmniejszyć kwotę podatku należnego wykazanego w deklaracjach VAT za okres, w którym niesłusznie były wystawiane faktury VAT poprzez złożenie korekt deklaracji podatkowych za te miesiące, z uwzględnieniem art. 86 ust. 13 ustawy.

Należy zaznaczyć, iż anulowanie faktury VAT powinno być traktowane w sposób wyjątkowy i wykorzystywane tylko w przypadku zaistnienia takiej konieczności.

Ponadto informuje się, że w niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w części stanu faktycznego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie anulowania faktur VAT. Natomiast rozstrzygnięcie stanu faktycznego dotyczące Ordynacji podatkowej w zakresie zwrotu nadpłaty w związku z anulowaniem faktur VAT oraz podatku od towarów i usług w zakresie zwrotu podatku na podstawie art. 87 została załatwiona w interpretacji nr ILPP1/443-762/10-4/AI w dniu 12 października 2010 r.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.