INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 22.10.2010 r. (data wpływu 26.11.2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie zachowania prawa do ulgi wynikającej z art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26.11.2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie zachowania prawa do ulgi wynikającej z art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Na mocy postanowienia Sądu Rejonowego Wydział Cywilny z dnia 19.02.2009 r. Wnioskodawczyni nabyła w 1/3 spadek po zmarłej w dniu 29.06.2006 r. matce Krystynie K. Na mocy postanowienia powyższego Sądu Rejonowego z dnia 30 lipca 2009 r. dokonane zostało zniesienie współwłasności i działu spadku po Krystynie K., w efekcie czego Wnioskodawczyni nabyła spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego w D. przy ul. S. o powierzchni 58,7 mkw (3 pokoje + kuchnia). W dniu 26.10.2009 r. Wnioskodawczyni złożyła zeznanie podatkowe o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych. W dniu 26.11.2009 r. Wnioskodawczyni otrzymała decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego, która stanowiła, iż zobowiązanie podatkowe w podatku od spadków i darowizn z tytułu nabycia praw rzeczy majątkowych po matce Wnioskodawczyni nie powstaje. W międzyczasie, w dniu 09.11.2009 r. został spisany akt notarialny ustanawiający odrębną własność lokalu oraz przenoszący własność na Wnioskodawczynię.

Wnioskodawczyni od urodzenia jest zameldowana w mieszkaniu przy ul. S. w D. Ze względu na sytuację na rynku pracy w D. od 4 lat Wnioskodawczyni pracuje w swoim zawodzie w L. Codzienne dojazdy do pracy busem na godzinę 8:00 są dosyć męczące, szczególnie zimą. Opłacenie obecnego lokalu oraz wynajęcie samodzielnego mieszkania jest to zbyt duże obciążenie finansowe. W ostatnich miesiącach ojciec Wnioskodawczyni, z którym Wnioskodawczyni mieszka zaczął mieć problemy z kolanem oraz wzrokiem (postępująca zaćma).

Z uwagi na powyższe zdarzenia Wnioskodawczyni podjęła decyzję o kupnie mieszkania 3-pokojowego w L. Ze względu na brak indywidualnej zdolności kredytowej oraz wiek ojca Wnioskodawczyni, który uniemożliwia zaciągnięcie kredytu na sfinansowanie zakupu mieszkania we dwoje Wnioskodawczyni chciałaby sprzedać w przyszłym roku mieszkanie w D., a następnie uzyskaną kwotę przeznaczyć na zakup mieszkania w L. w czasie nie dłuższym niż 6 miesięcy od daty sprzedaży.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy sprzedając mieszkanie położone w D. przy ul. S., do którego Wnioskodawczyni nabyła prawo własnościowe i kupując w przeciągu 6 miesięcy mieszkanie w L. (nowe mieszkanie także ma być 3 pokojowe) Wnioskodawczyni będzie uprawniona do skorzystania z regulacji art. 16 ustawy z dnia 23 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn...

Zdaniem Wnioskodawcy:

Po zapoznaniu się z zapisem wspomnianego art. 16 ustawy z dnia 23 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn Wnioskodawczyni uważa, że sprzedaż przed upływem 5 lat od darowizny mieszkania jest zwolnione od ww. podatku. Swoje stanowisko Wnioskodawczyni argumentuje 28-letnim okresem zameldowania (w tym ponad rocznym od otrzymania darowizny) oraz faktem, iż otrzymana kwota będzie przeznaczona na zakup innego mieszkania w przeciągu 6 miesięcy od daty sprzedaży. Do podjęcia takich działań Wnioskodawczynię zmusza obecna sytuacja materialna oraz pogarszający się stan zdrowia ojca, którym Wnioskodawczyni musi się opiekować.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Ponieważ nabycie lokalu mieszkalnego nastąpiło w dniu 10.08.2006 r. tj., przed 01 stycznia 2007 r. w niniejszej sprawie zastosowanie mają przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r. Zgodnie bowiem z treścią art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 222, poz. 1629) do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym przed dniem 01 stycznia 2007 r., z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, który w przedstawionym zdarzeniu przyszłym nie ma zastosowania.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 ze zm.), w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r., podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem darowizny.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, w przypadku nabycia budynku mieszkalnego lub jego części, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego oraz wynikających z przydziału spółdzielni mieszkaniowych: prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym w drodze spadku lub darowizny przez osoby zaliczane do I grupy podatkowej, nie wlicza się do podstawy opodatkowania ich wartości do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 m² powierzchni użytkowej budynku lub lokalu.

Ulga, o której mowa w ust. 1 art. 16 ww. ustawy przysługuje osobom, które łącznie spełniają następujące warunki (art. 16 ust. 2 ww. ustawy):

1. spełniają wymogi określone w art. 4 ust. 4;
2. nie są właścicielami innego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość bądź będąc nimi przeniosą własność budynku lub lokalu na rzecz zstępnych, Skarbu Państwa lub gminy;
3. nie dysponują spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu lub nie są właścicielami spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego oraz wynikających z przydziału spółdzielni mieszkaniowych: prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym, a w razie dysponowania tymi prawami przekażą je zstępnym lub przekażą do dyspozycji spółdzielni, w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego;
4. nie są najemcami lokalu lub budynku lub będąc nimi rozwiążą umowę najmu;
5. będą zamieszkiwać w nabytym lokalu lub budynku przez 5 lat:
   1. od dnia złożenia zeznania podatkowego - jeżeli w chwili złożenia zeznania nabywca mieszka w nabytym lokalu lub budynku,
   2. od dnia zamieszkania w nabytym lokalu lub budynku - jeżeli nabywca zamieszka w ciągu roku od dnia złożenia zeznania podatkowego.
   
   
   

Mając na uwadze ww. przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn stwierdzić należy, że zasadniczym celem ustawodawcy jest zwolnienie bliskich spadkodawcy lub darczyńcy od obciążeń podatkowych z tytułu nabycia nieruchomości mieszkaniowej, gdy nie dysponują innym mieszkaniem czy domem i będą zamieszkać w uzyskanej nieruchomości przez 5 lat.

Zgodnie z art. 16 ust. 7 powołanej powyżej ustawy, nie stanowi podstawy do wygaśnięcia decyzji zbycie udziału w budynku lub lokalu na rzecz innego ze spadkobierców lub obdarowanych oraz zbycie budynku lub lokalu, jeżeli było ono uzasadnione koniecznością zmiany warunków mieszkaniowych, a nabycie innego budynku lub uzyskanie pozwolenia na jego budowę albo nabycie innego lokalu nastąpiło nie później niż w ciągu sześciu miesięcy od dnia zbycia.

Celem norm zawartych w treści ww. art. 16 jest nieobciążanie osób najbliższych spadkodawcy lub darczyńcy (w przypadku darowizny ulga ta przysługuje wyłącznie osobom należącym do I grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn) oraz bliskich i najbliższych spadkodawcy znacznymi, pod względem finansowym, skutkami podatkowymi z tytułu przyrostu majątkowego w postaci nieruchomości bądź lokalu, gdy nie dysponują budynkiem lub lokalem mieszkalnym i zamierzają zamieszkiwać w nabytym lokalu lub budynku przez 5 lat. Prawo do tej ulgi przysługuje również w przypadkach, gdy wymienione osoby - po zamieszkaniu w nabytym w ten sposób budynku lub lokalu - znajdują się w sytuacji życiowej powodującej konieczność zmiany warunków mieszkaniowych, skutkującą zbyciem przedmiotu tej darowizny czy masy spadkowej, przed upływem okresu określonego w art. 16 ust. 2 pkt 5 ustawy. Podkreślić jednak należy, że wyłącznie „uzasadniona konieczność” zmiany warunków mieszkaniowych pozwala na zachowanie prawa do przewidzianej w art. 16 ust. 1 ulgi. Nie wystarcza zatem dla spełnienia tej przesłanki zwykła potrzeba zmiany warunków mieszkaniowych. Zgodnie z wykładnią językową, pojęcie "konieczność" oznacza bowiem: nieodzowność, przymus lub, że coś jest nieuchronne, nie dające się uniknąć (Słownik języka polskiego PWN I tom 1978 r.).

Z koniecznością mamy do czynienia przykładowo, jeżeli warunki mieszkaniowe wymagają poprawy. Za konieczność można uznać stan zdrowia podatnika, jeśli w sposób oczywisty utrudnia lub uniemożliwia realizację potrzeb mieszkaniowych w lokalu nabytym w drodze spadku lub darowizny, a także trudna sytuacja życiowa, rodzinna, która wymaga poprawy, zmiany, uzyskanie zatrudnienia w innym mieście niż miejsce zamieszkania, co wiąże się z codziennymi dojazdami do pracy.

Podkreślić należy, że powołane powyżej przykłady ilustrujące „konieczność zmiany warunków mieszkaniowych” nie wyczerpują wszystkich okoliczności mieszczących się w zakresie przedmiotowym użytego przez ustawodawcę zwrotu, bowiem każda sytuacja w jakiej znajduje się podatnik winna być rozpatrywana indywidualnie. Niemniej jednak wskazać należy, że konieczna zmiana warunków mieszkaniowych występuje wówczas, gdy korzystający z ulgi spadkobierca z uwagi na zaistniałą sytuację życiową nie może dłużej zamieszkiwać w nabytym w drodze darowizny lub spadku mieszkaniu.

Drugą konieczną przesłanką zachowania ulgi, wynikającą z art. 16 ust. 7 ww. ustawy, jest nabycie innego budynku lub uzyskanie pozwolenia na budowę albo nabycie innego lokalu nie później niż w ciągu 6 miesięcy od dnia zbycia lokalu nabytego w spadku (darowiźnie).

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że na mocy postanowienia Sądu Rejonowego Wydział Cywilny z dnia 19.02.2009 r. Wnioskodawczyni nabyła w 1/3 spadek po zmarłej w dniu 29.06.2006 r. matce Krystynie K. Na mocy postanowienia powyższego Sądu Rejonowego z dnia 30 lipca 2009 r. dokonane zostało zniesienie współwłasności i działu spadku po Krystynie K., w efekcie czego Wnioskodawczyni nabyła spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego w D. przy ul. S. o powierzchni 58,7 mkw (3 pokoje + kuchnia). W dniu 26.10.2009 r. Wnioskodawczyni złożyła zeznanie podatkowe o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych. W dniu 26.11.2009 r. Wnioskodawczyni otrzymała decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego, która stanowiła, iż zobowiązanie podatkowe w podatku od spadków i darowizn z tytułu nabycia praw rzeczy majątkowych po matce Wnioskodawczyni nie powstaje. W między czasie, w dniu 09.11.2009 r. został spisany akt notarialny ustanawiający odrębną własność lokalu oraz przenoszący własność na Wnioskodawczynię. Wnioskodawczyni od urodzenia jest zameldowana w mieszkaniu przy ul. S. w D. Ze względu na sytuację na rynku pracy w D. od 4 lat Wnioskodawczyni pracuje w swoim zawodzie w L. Codzienne dojazdy do pracy busem na godzinę 8:00 są dosyć męczące, szczególnie zimą. Opłacenie obecnego lokalu oraz wynajęcie samodzielnego mieszkania jest to zbyt duże obciążenie finansowe. W ostatnich miesiącach ojciec Wnioskodawczyni, z którym Wnioskodawczyni mieszka zaczął mieć problemy z kolanem oraz wzrokiem (postępująca zaćma). Z uwagi na powyższe zdarzenia Wnioskodawczyni podjęła decyzję o kupnie mieszkania 3-pokojowego w L. Ze względu na brak indywidualnej zdolności kredytowej oraz wiek ojca Wnioskodawczyni, który uniemożliwia zaciągnięcie kredytu na sfinansowanie zakupu mieszkania we dwoje Wnioskodawczyni chciałaby sprzedać w przyszłym roku mieszkanie w D., a następnie uzyskaną kwotę przeznaczyć na zakup mieszania w L. w czasie nie dłuższym niż 6 miesięcy od daty sprzedaży.

Należy wskazać, iż pojęcie „miejsce zamieszkania” nie jest zdefiniowanie w przepisach ustawy o podatku od spadków i darowizn. Wobec powyższego poprzez „miejsce zamieszkania”, posiłkując się treścią art. 25-28 Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.) należy rozumieć miejsce, w którym faktycznie się przebywa z zamiarem stałego pobytu, przy czym miejsca zamieszkania nie należy w każdym przypadku utożsamiać z miejscem zameldowania na pobyt stały. Miejscem zamieszkania danej osoby jest ta miejscowość, w której osoba scentralizowała swoją aktywność życiową.

W prawie polskim obowiązuje zasada wyrażona w art. 28 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którą można mieć tylko jedno miejsce zamieszkania. Zatem z punktu widzenia przepisów art. 16 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn to zamieszkiwanie a nie zameldowanie decyduje o zachowaniu prawa do ulgi, o której mowa w art. 16 ust. 1 ww. ustawy.

Biorąc pod uwagę przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe można zatem przyjąć, iż w sytuacji Wnioskodawczyni zachodzi uzasadniona konieczność zmiany warunków mieszkaniowych, wymagana przepisem art. 16 ust. 7 ustawy o podatku od spadków i darowizn dla zachowania ulgi mieszkaniowej, pomimo zbycia mieszkania przed upływem 5 lat od dnia jego otrzymania. A zatem, jeżeli Wnioskodawczyni dokona zbycia powyższego mieszkania przed upływem 5 lat, a nabycie innego lokalu nastąpi nie później niż w ciągu sześciu miesięcy od dnia zbycia – Wnioskodawczyni zachowa prawo do ulgi podatkowej określonej w art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie, ul. M.C. Skłodowskiej 40, 20-029 Lublin po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.