INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (j.t. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 12 listopada 2010 r. (data wpływu – 17 listopada 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu uzyskanego ze sprzedaży nieruchomości – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 listopada 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu uzyskanego ze sprzedaży nieruchomości.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wspólnie z mężem nabyła Pani w czerwcu 2001 r. działkę budowlaną o powierzchni 736 m². Następnie rozpoczęli Państwo budowę domu jednorodzinnego w zabudowie bliźniaczej. Po wybudowaniu w 2002 r. I etapu wprowadzili się Państwo, zameldowali się i w miarę możliwości kontynuowali budowę całego bliźniaka.

Pani mąż zmarł w wyniku ciężkiej choroby w maju 2008 r. W postanowieniu sądowym stwierdzono, że spadek po zmarłym nabyła Pani i dwójka synów w udziałach wynoszących po 1/3 części w masie spadkowej każde.

Jak wskazała Pani we wniosku, starszy z synów rozpoczął studia, zaś młodszy uczy się w gimnazjum. Wspólnie z dziećmi mieszka Pani w połowie bliźniaka, z kolei drugą połowę, której budowę ukończono w stanie deweloperskim postanowiła sprzedać celem zapewnienia sobie i dzieciom godnego bytu, jak również możliwości kontynuowania przez nich nauki. W tym celu dokonała Pani geodezyjnego podziału działki w ten sposób, że działka na której stoi zamieszkana przez Pani rodzinę połowa domu ma powierzchnię 380 m², zaś druga połowa – na działce o powierzchni 356 m².

W związku z tym, iż młodszy syn jest niepełnoletni, wystąpiła Pani do sądu – celem dokonania sprzedaży – z wnioskiem o dział spadku. Na skutek przeprowadzonego postępowania sąd postanowił, że połowa domu znajdująca się na działce o powierzchni 356 m² stanowi Pani wyłączną własność, zaś druga połowa domu posadowiona na gruncie o powierzchni 380 m² stanowi współwłasność Pani i dwóch synów w udziałach wynoszących 1/3 części.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w związku ze sprzedażą należącej do Niej połowy domu jednorodzinnego (bliźniaka) będzie Pani musiała zapłacić podatek w wysokości 19%...

Zdaniem Pani, będąc od 2001 r. współwłaścicielką ww. nieruchomości w udziale wynoszącym #189; części, nie powinna płacić podatku z tytułu sprzedaży, bowiem Jej obecny udział nie przekracza udziału pierwotnego nabytego w czerwcu 2001 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Pani w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Natomiast w myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów

• jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

W świetle powyższego, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości lub ww. prawa następuje przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec wyżej powołanych regulacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w opisanym zdarzeniu przyszłym dla powstania obowiązku zapłaty podatku dochodowego z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości istotne znaczenie ma data nabycia przedmiotowej nieruchomości, którą zamierza Pani zbyć.

Na wstępie powyższych ustaleń wskazać należy, że stosunki majątkowe pomiędzy małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 ze zm.). W myśl art. 31 cytowanej ustawy, istota wspólności ustawowej wyraża się w tym, że: 1) powstaje z mocy samego prawa z chwilą zawarcia małżeństwa (o ile wcześniej przyszli małżonkowie nie zawarli małżeńskiej umowy majątkowej – intercyzy), 2) obejmuje majątek wspólny (rozumiany jako przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania wspólności ustawowej przez oboje małżonków lub przez jednego z nich). Co więcej, wspólność ustawowa charakteryzuje się tym, że w czasie jej trwania udziały małżonków w majątku wspólnym nie są określone, a zatem jest to typ współwłasności łącznej.

Opisany ustrój majątkowy trwa do ustania lub unieważnienia małżeństwa albo orzeczenia separacji, chyba że w czasie trwania związku małżeńskiego: 1) małżonkowie zawarli małżeńską umowę majątkową, 2) z ważnych powodów na żądanie jednego z małżonków sąd orzekł zniesienie wspólności, 3) wspólność ustała z mocy prawa na skutek całkowitego lub częściowego ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków.

Natomiast w myśl art. 922 Kodeksu cywilnego spadek to prawa i obowiązki zmarłego wynikające ze stosunków cywilnoprawnych, które z chwilą jego śmierci przechodzą na następców prawnych. W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, iż dniem nabycia przez wnioskodawcę spadku jest data śmierci spadkodawcy. Natomiast postanowienie Sądu o nabyciu spadku potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Stosownie zaś do treści art. 1035 Kodeksu cywilnego, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku. Jednak zgodnie z art. 1036 ww. ustawy istnieje możliwość rozporządzenia przez spadkobierców prawem lub rzeczą należącą do spadku, mimo istnienia współwłasności, jeśli następuje to za zgodną wolą wszystkich spadkobierców.

Dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców (art. 1037 § 1 ustawy), przy czym sądowy dział spadku powinien obejmować cały spadek, jednakże z ważnych powodów może być ograniczony do części spadku (art. 1038 § 1).

Również w zakresie postępowania w sprawach o dział spadku uregulowanego przepisami art. 680-689 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) należy odnotować brak samodzielnej i wyczerpującej regulacji tej problematyki, co skutkuje odesłaniem w myśl art. 688 do odpowiedniego stosowania przepisów dotyczących zniesienia współwłasności (art. 617-625 Kodeksu), a w szczególności art. 618 § 2 i § 3. Podkreślić przy tym należy, iż stosowanie do działu spadku przepisów o współwłasności musi być odpowiednie, czyli uwzględniające jego odrębność.

Natomiast w wypadku, gdy w skład spadku wchodzi udział spadkodawcy w majątku objętym wspólnością ustawową, do dokonania działu spadku niezbędne jest uprzednie lub dokonane jednocześnie z działem spadku, połączone w tym samym postępowaniu, przeprowadzenie podziału majątku wspólnego, chyba że zapadł już prawomocny wyrok rozstrzygający o żądaniu nierównych udziałów majątku małżonków w majątku wspólnym oraz o żądaniach zwrotu wydatków, nakładów i innych świadczeń z majątku wspólnego na majątek odrębny, albo że częściowy dział spadku nie dotyczy udziału spadkodawcy w majątku wspólnym (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 2 marca 1972 r., sygn. akt III CZP 100/71; LEX nr 1379).

Skoro spadek stanowi ogół majątkowych praw i obowiązków zmarłego i otwiera się on z chwilą śmierci spadkodawcy, to według tej daty określa się stan spadku i według tego stanu nabywa spadkobierca spadek. Tak ustalony stan spadku stanowi przedmiot działu. Zmiany w tym stanie (w okresie między otwarciem spadku a jego działem) podlegają w chwili działu stosownemu uwzględnieniu i ewentualnemu rozliczeniu, np. w razie sprzedaży przedmiotu spadkowego przez jednego lub wszystkich spadkobierców, utraty wartości rzeczy lub wzrostu tej wartości itp. Wobec tego w dziale spadku na podstawie art. 1035 i nast. Kodeksu cywilnego stan spadku ustala się według otwarcia spadku, jego zaś wartość - według cen z chwili dokonania działu.

Z analizy opisanego zdarzenia przyszłego wynika, że wspólnie z mężem nabyła Pani w czerwcu 2001 r. działkę budowlaną o powierzchni 736 m², na której następnie rozpoczęli budowę domu jednorodzinnego w zabudowie bliźniaczej, zaś po wybudowaniu w 2002 r. I etapu wprowadzili się, zameldowali się i w miarę możliwości kontynuowali budowę całego bliźniaka.

Natomiast w maju 2008 r. w wyniku ciężkiej choroby zmarł Pani mąż, po którym – co stwierdzono w postanowieniu sądu – spadek nabyła Pani i dwójka synów w udziałach wynoszących po 1/3 części w masie spadkowej każde. Wspólnie z dziećmi mieszka Pani w połowie bliźniaka, z kolei drugą połowę, której budowę ukończono w stanie deweloperskim postanowiła sprzedać. W tym celu dokonała Pani geodezyjnego podziału działki w ten sposób, że działka na której stoi zamieszkana przez Pani rodzinę połowa domu ma powierzchnię 380 m², zaś druga połowa – na działce o powierzchni 356 m².

W związku z tym, iż młodszy syn jest niepełnoletni, wystąpiła Pani do sądu – celem dokonania sprzedaży – z wnioskiem o dział spadku. Na skutek przeprowadzonego postępowania sąd postanowił, że połowa domu znajdująca się na działce o powierzchni 356 m² stanowi Pani wyłączną własność, zaś druga połowa domu posadowiona na gruncie o powierzchni 380 m² stanowi współwłasność Pani i dwóch synów w udziałach wynoszących 1/3 części. Ponadto – jak wskazała Pani w swoim stanowisku – udział, na który składa się stanowiąca Jej wyłączną własność nieruchomość, nie przekracza udziału pierwotnego nabytego w czerwcu 2001 r.

W świetle powyższego sąd, by dokonać działu spadku po zmarłym mężu, w skład którego wchodził udział wynoszący #189; części w nabytej w 2001 r. do majątku wspólnego nieruchomości, zobowiązany był najpierw do przeprowadzenia podziału majątku wspólnego w tym całości ww. nieruchomości, co skutkowało przyznaniem na rzecz Pani na wyłączną własność połowy ww. nieruchomości odpowiadającej Jej udziałowi w majątku wspólnym. Wówczas drugi z udziałów w nieruchomości, wchodzący w skład masy spadkowej, mógł stanowić przedmiot działu spadku.

Zgodnie natomiast z teorią prawa rzeczowego przyznanie danej osobie na wyłączną własność rzeczy w drodze zniesienia współwłasności, działu spadku czy też podziału majątku dorobkowego małżeńskiego jest nabyciem tych rzeczy. Natomiast, biorąc pod uwagę stanowisko judykatury (w rozumieniu orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego), nabyciem w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie jest przyznanie nieruchomości na wyłączną własność jednemu z małżonków w wyniku podziału majątku wspólnego, jeśli:

• podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty lub
• jeżeli wartość otrzymanej przez daną osobę nieruchomości lub prawa określonego w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy mieści się w udziale, jaki byłemu małżonkowi przysługuje w majątku wspólnym.

Dokonując zatem oceny skutków prawnych przedstawionego w sprawie zdarzenia przyszłego, należy wskazać, że datę nabycia nieruchomości, którą zamierza Pani zbyć, stanowi dzień, w którym nabyła ją wspólnie z mężem, t.j. czerwiec 2001 r., wobec czego przychód uzyskany z jej sprzedaży nie będzie podlegał opodatkowaniu zgodnie z przepisem art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy, gdyż od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie, do dnia sprzedaży upłynęło 5 lat, jeżeli jej wartość mieści się w udziale, jaki przysługiwał Pani w majątku wspólnym.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.