Powrót

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112 poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 16 listopada 2012 r. (data wpływu do tut. Biura 04 grudnia 2012 r.), uzupełnionym w dniu 12 lutego 2013 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresie:

• obowiązku prowadzenia przez Wnioskodawcę ksiąg rachunkowych – jest prawidłowe,
• sposobu ujmowania w podatkowej księdze przychodów i rozchodów kwot otrzymywanych i wydatkowanych tytułem opłat w sprawach egzekucyjnych – jest nieprawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 04 grudnia 2012 r. do tut. Biura wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresie obowiązku prowadzenia przez Wnioskodawcę ksiąg rachunkowych oraz sposobu ujmowania w podatkowej księdze przychodów i rozchodów kwot otrzymywanych i wydatkowanych tytułem opłat w sprawach egzekucyjnych. Wniosek powyższy nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z dnia 29 stycznia 2013 r. Znak: IBPBI/1/415-1502/12/KB, IBPBI/1/415-1503/12/KB wezwano do jego uzupełnienia, co też nastąpiło w dniu 12 lutego 2013 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 12 grudnia 2008 r. Wnioskodawca został powołany przez Ministra Sprawiedliwości na stanowisko komornika sądowego przy sądzie rejonowym. Z tytułu poradzonych egzekucji, zgodnie z ustawą pobiera od wierzycieli zaliczki na poczet opłat pocztowych i innych związanych z uzyskaniem informacji o dłużniku. Niejednokrotnie na przedmiotowe czynności wykłada własne pieniądze, które w późniejszym terminie odzyskuje od wierzyciela. W takiej sytuacji dokonuje księgowania w podatkowej księdze przychodów i rozchodów w następujący sposób: po stronie kosztów wykazuje kwotę poniesionych opłat za wierzycieli, a po stronie przychodów wykazuje kwotę odzyskanych opłat przekazanych przez wierzycieli. Księgowanie to powoduje zwiększenie Jego obrotu, który w roku 2012 przekroczy kwotę 1.200.000 euro. Właściwym dla Wnioskodawcy przychodem z działalności komorniczej jest dochód ustalony zgodnie z art. 63 ust. 4 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji, tj. pobrane i ściągnięte w danym miesiącu opłaty egzekucyjne. Powyższe księgowanie jest stosowane z uwagi na utrzymanie kontroli nad wydanymi i odzyskanymi przez Wnioskodawcę środkami finansowymi i wynika z braku możliwości innego sposobu rozliczenia tych środków finansowych. Powyższe znacząco wpływa na dochód do opodatkowania i wielkość obrotu. W większości kwoty te kompensują się wzajemnie (suma wypłat poniesionych na poczet opłat pocztowych bilansuje się z sumą odzyskanych od stron postępowania kosztów korespondencji).

W uzupełnieniu wniosku, ujętym w piśmie z dnia 07 lutego 2013 r. wskazano, iż koszty postępowania egzekucyjnego w prowadzonych przez komornika sprawach egzekucyjnych pokrywają strony postępowania, tj. wierzyciel i dłużnicy. Wszczynając postępowanie egzekucyjne, komornik przy pierwszych czynnościach wzywa wierzyciela o zaliczkę na pokrycie wydatków związanych z postępowaniem egzekucyjnym (wydatki na korespondencję, zapytania o dłużnika we właściwych urzędach, koszty przejazdów itp., przy czym zawiadomienie o wszczęciu egzekucji komornik doręcza na własny koszt); w toku postępowania egzekucyjnego wydatki pokrywane są również z kwot wyegzekwowanych od dłużnika. Z uwagi na terminy procesowe, komornik zobligowany jest do bezzwłocznego podejmowania czynności egzekucyjnych i wysyłania korespondencji, przy czym zaliczki od wierzycieli egzekwujących przekazywane są na rachunek komornika ze znacznym opóźnieniem (ok. jednego do dwóch miesięcy), nadto w sprawach alimentacyjnych, prowadzonych na podstawie tytułów wydanych przez sądy pracy oraz w sprawach gdzie strony postępowania pozostają zwolnione z kosztów, koszty za strony postępowania egzekucyjnego wykłada komornik, a po zakończeniu postępowania wykłada je za strony Skarb Państwa. Wydając postanowienie kończące postępowanie w konkretnej sprawie, komornik sumuje wszystkie poniesione koszty i we wskazanym postanowieniu wzywa określone strony (dłużnika lub wierzyciela) do ich pokrycia, przy czym niejednokrotnie odzyskanie tych kosztów jest znacznie utrudnione, a co za tym idzie rozłożone w znacznej rozpiętości czasowej. Wnioskodawca, jako organ egzekucyjny, z uwagi na ilość prowadzonych postępowań egzekucyjnych wysyła miesięcznie średnio od 20 do 40 tysięcy listów poleconych za zwrotnym potwierdzeniem odbioru.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy w związku z przekroczeniem limitu obrotów, zobowiązującym do przejścia na księgi handlowe, Wnioskodawca, jako komornik sądowy, jest zobowiązany do założenia od stycznia 2013 r. ksiąg handlowych...
2. Czy dokonywane przez Wnioskodawcę księgowania w podatkowej księdze przychodów i rozchodów wyłożonych i odzyskanych opłat w sprawach egzekucyjnych mają wpływ na wysokość Jego obrotów...
3. Czy opłaty te mogą być zaliczane w podatkowej księdze przychodów i rozchodów do przychodów w momencie ich odzyskania i kosztów w momencie ich poniesienia w imieniu wierzyciela...
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy, prawidłowo ewidencjonuje ww. opłaty ustalając wysokość kwot podlegających opodatkowaniu. Jednakże kwoty te nie powinny być uwzględnianie do limitu zobowiązującego podatników do przejścia na księgi handlowe, gdyż nie stanowią dochodu komornika zgodnie z art. 63 ust. 4 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji. Jego zdaniem, obowiązek przejścia na księgi rachunkowe nastąpi z chwilą przekroczenia dochodu wynikającego z ww. przepisu. W przedmiotowym stanie faktycznym, przepisy dotyczące prowadzenia rachunkowości przez komorników sądowych pozostają w sprzeczności z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w szczególności z art. 24a ust. 4, co wynika m.in. z terminów w jakich organ egzekucyjny przekazuje środki pieniężne stronom postępowania, gromadzenia środków na rachunkach depozytowych sądów, do których Wnioskodawca nie ma bezpośrednio dostępu oraz nie ma prawa do każdorazowego wezwania sądu do przedstawienia sald tych rachunków depozytowych. W piśmie z dnia 07 lutego 2013 r. Wnioskodawca wskazał ponadto, iż w Jego opinii, w świetle przepisów szczególnych, dotyczących prowadzonej przez komornika sądowego kancelarii komorniczej (mając na względzie przepisy o biurowości, rachunkowości, depozytach sądowych, posiadaniu rachunku bankowego i inne oraz wiodące w tym zakresie poglądy wyrażone w doktrynie i orzecznictwie) właściwym dla komornika, jako funkcjonariusza publicznego, z uwagi na specyfikę prowadzonej przez niego działalności i księgowości (księgi pieniężne i inne w sposób enumeratywny wymienione w ustawie) jest prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów.

Na tle przestawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 24a ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.), osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie wykonujące działalność gospodarczą, są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów, zwaną dalej "księgą", z zastrzeżeniem ust. 3 i 5, albo księgi rachunkowe, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający ustalenie dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, w tym za okres sprawozdawczy, a także uwzględniać w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacje niezbędne do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami art. 22a-22o.

W myśl art. 24a ust. 4 ww. ustawy, obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych dotyczy osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, jeżeli ich przychody, w rozumieniu art. 14, za poprzedni rok podatkowy wyniosły w walucie polskiej co najmniej równowartość kwoty określonej w euro w przepisach o rachunkowości. Przy czym, wyrażone w euro wielkości, o których mowa w ust. 4 i 5, przelicza się na walutę polską według średniego kursu ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski, obowiązującego w dniu 30 września roku poprzedzającego rok podatkowy (art. 24a ust. 6 ww. ustawy). Ww. limit, zobowiązujący osoby fizyczne do prowadzenia ksiąg rachunkowych wskazany został w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem, przepisy ustawy o rachunkowości, zwanej dalej "ustawą", stosuje się, z zastrzeżeniem ust. 3, do mających siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych, spółek partnerskich oraz spółdzielni socjalnych, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 1.200.000 euro.

Z powyższych przepisów wynika zatem, iż w przypadku osób fizycznych prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, obowiązek prowadzenia przez nie ksiąg rachunkowych uzależniony jest od wysokość przychodów uzyskanych z tej działalności, o których mowa w art. 14 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przy czym, zauważyć należy, iż powyższe zasady mają zastosowanie także do komorników sądowych. Zgodnie bowiem z art. 28 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 231, poz. 1376 ze zm.), do komornika stosuje się przepisy o podatku dochodowym od osób fizycznych, o ubezpieczeniach społecznych oraz o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, dotyczące osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą.

W myśl art. 14 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 (pozarolniczej działalności gospodarczej), uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Generalnie przyjmuje się, iż przychodem z pozarolniczej działalności gospodarczej są wszelkiego rodzaju przysporzenia lub korzyści majątkowe, jakie podatnik uzyskuje w związku z tą działalnością, o ile na podstawie przepisów ustawy nie są one wyłączone z kategorii tych przychodów, bądź też zaliczane do innego niż pozarolnicza działalność gospodarcza źródła przychodów. Zauważyć przy tym należy, iż korzyść ta nie musi skutkować bezpośrednim zwiększeniem aktywów podatnika. Korzyścią taką może być także nieodpłatne zwolnienie podatnika z ciążących na nim zobowiązań (np. umorzenie odsetek od kredytu, czy też umorzenie pożyczki). W takim przypadku podatnik uzyskuje korzyść majątkową w postaci zwolnienia go z obowiązku zapłaty zobowiązania, co skutkuje brakiem uszczerbku w majątku podatnika jaki nastąpiłby w przypadku gdyby do takiego nieodpłatnego zwolnienia nie doszło, a podatnik musiałby dokonać zapłaty tego zobowiązania.

Przy czym, do przychodów, o których mowa w ust. 1 i 2 (przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej), nie zalicza się m.in.:

• pobranych wpłat lub zarachowanych należności na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych, a także otrzymanych pożyczek i kredytów oraz zwróconych pożyczek, z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (art. 14 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy),
• zwróconych innych wydatków niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów (art. 14 ust. 3 pkt 3a ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
  
  

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23. Aby zatem dany wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodu musi spełniać łącznie następujące przesłanki:

• musi być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu, co oznacza, iż podatnik musi ponieść ekonomiczny ciężar tego wydatku,
• nie może być wymieniony w art. 23 ww. ustawy, wśród wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów,
• musi być należycie udokumentowany.
  
  

Generalnie należy przyjąć, iż kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie przychodów bądź też zabezpieczenie lub zachowanie tego źródła przychodów, o ile w myśl przepisów ww. ustawy nie podlegają wyłączeniu z tychże kosztów. Przy czym, związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem wydatku, a osiągnięciem przychodu bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła należy oceniać indywidualnie w stosunku do każdego wydatku. Z oceny tego związku powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może przyczynić się do osiągnięcia przychodu bądź służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów. Zauważyć przy tym należy, iż konieczność poniesienia danego wydatku nie może wynikać z zaniedbań lub sprzecznych z prawem działań podatnika.

Z przedstawionego we wniosku oraz jego uzupełnieniu stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca został powołany przez Ministra Sprawiedliwości na stanowisko komornika sądowego. Jako komornik, Wnioskodawca prowadzi postępowania egzekucyjne. Zgodnie z obowiązującymi przepisami pobiera od wierzycieli zaliczki na poczet opłat pocztowych i innych związanych z uzyskaniem informacji o dłużniku. Niejednokrotnie na pokrycie ww. wydatków wykłada własne środki, które następnie odzyskuje od wierzyciela, bądź które pokrywa z kwot wyegzekwowanych od dłużnika. W myśl obowiązujących przepisów, koszty postępowania egzekucyjnego w prowadzonych przez komornika sprawach egzekucyjnych pokrywają strony postępowania, tj. wierzyciel i dłużnik, natomiast w przypadkach gdy ww. strony zwolnione są z kosztów, bądź też szczególnego rodzaju postępowań (np. z zakresu spraw alimentacyjnych, czy też prowadzonych na podstawie tytułów wykonawczych wydanych przez sądy pracy), koszty te zwracane są Wnioskodawcy po zakończeniu postępowania przez Skarb Państwa. Z powyższego wynika zatem, iż ekonomiczny ciężar poniesienia ww. wydatków spoczywa na innych niż Wnioskodawca podmiotach, tj. uczestnikach postępowania (wierzycielu i dłużniku), bądź Skarbie Państwa, którzy w myśl odrębnych przepisów zobowiązani są do ostatecznego finansowania wskazanych we wniosku kosztów.

Mając na względzie cyt. wyżej przepisy stwierdzić należy, iż ponoszone przez Wnioskodawcę wydatki tytułem opłat pocztowych i innych związanych z uzyskaniem informacji o dłużniku, do zwrotu których na podstawie odrębnych przepisów zobowiązani są uczestnicy postępowania egzekucyjnego, bądź Skarb Państwa, nie stanowią kosztów uzyskania przychodu prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności. W konsekwencji otrzymywane przez Niego zaliczki na pokrycie tych wydatków, jak również ich późniejszy zwrot nie stanowią przychodu z działalności gospodarczej w rozumieniu art. 14 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie mają one zatem wpływu na wysokość limitu przychodów, którego przekroczenie zobowiązywałoby Wnioskodawcę do prowadzenia ksiąg rachunkowych. Jeżeli zatem wysokość przychodów uzyskanych przez Wnioskodawcę z prowadzonej działalności w 2012 r., bez uwzględniania ww. kwot, nie przekroczyła równowartości 1.200.000 euro, to nie jest On zobowiązany do prowadzenia w 2013 r. ksiąg rachunkowych.

Odnosząc się natomiast do kwestii sposobu ujmowania ww. wydatków oraz środków otrzymanych na ich pokrycie w podatkowej księdze przychodów i rozchodów wskazać należy, iż jak wynika z cyt. art. 24a ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatkowa księga przychodów i rozchodów winna być prowadzona w sposób zapewniający ustalenie dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy. Szczegółowe zasady prowadzenia ewidencji księgowej w tej formie regulują przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. Nr 152, poz. 1475 ze zm.). W załączniku Nr 1 do tego rozporządzenia, znajduje się wzór ww. księgi oraz Objaśnienia do podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Zgodnie z § 3 pkt 6 ww. rozporządzenia, pod pojęciem przychodu w rozumieniu tego rozporządzenia, rozumie się przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym. W świetle powyższego, z uwzględnieniem ww. Objaśnień do księgi, stwierdzić należy, iż w podatkowej księdze przychodów i rozchodów ujmuje się wyłącznie te przysporzenia majątkowe, które stanowią przychody w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz wydatki, które stanowią koszty uzyskania tych przychodów.

Mając powyższe na względzie stwierdzić należy, iż z uwagi na fakt, że wskazane we wniosku wydatki (opłaty pocztowe i inne związane z uzyskaniem informacji o dłużniku) nie stanowią kosztów uzyskania przychodu prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności, a otrzymane przez Niego środki na pokrycie tych wydatków, bądź tytułem ich zwrotu nie stanowią przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wartości te nie podlegają ujęciu w prowadzonej przez Niego podatkowej księdze przychodów i rozchodów.

Z uwagi na powyższe stanowisko przedstawione we wniosku w zakresie:

• obowiązku prowadzenia przez Wnioskodawcę ksiąg rachunkowych – jest prawidłowe,
• sposobu ujmowania w podatkowej księdze przychodów i rozchodów kwot otrzymywanych i wydatkowanych tytułem opłat w sprawach egzekucyjnych – jest nieprawidłowe.
  
  

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44 – 100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2012r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Powrót