INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (j. t. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 20 maja 2011 r. (data wpływu 26 maja 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego – uzupełnionym w dniu 1 sierpnia 2011 r. – dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie nieodpłatnego ustanowienia służebności przesyłu – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 maja 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego – uzupełniony w dniu 1 sierpnia 2011 r. – dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie nieodpłatnego ustanowienia służebności przesyłu.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Do prowadzenia działalności wodociągowo-kanalizacyjnej przedsiębiorstwo wykorzystuje sieci przesyłowe i urządzenia będące własnością Spółki położone w gruntach, które nie stanowią jej własności. Z właścicielami tych gruntów (osoby fizyczne lub prawne) Spółka nie ma zawartych umów na korzystanie z tych gruntów.

W związku z wprowadzeniem przez ustawodawcę do Kodeksu cywilnego regulacji prawnych dotyczących służebności przesyłu Spółka nie zawierała notarialnie z żadnym właścicielem umowy służebności przesyłu.

Z Sądu Rejonowego Wydziału Ksiąg Wieczystych wpływają do Spółki zawiadomienia, że w dziale III „Prawa, roszczenia i ograniczenia” dokonano następującego wpisu:

1. Rodzaj wpisu - ograniczone prawo rzeczowe.
2. Treść wpisu - nieodpłatna służebność przesyłu, na czas nieokreślony, polegająca na prawie korzystania z nieruchomości w trasie przebiegu sieci, obejmująca prawo przejazdu i przechodu przez nieruchomość najkrótszą drogą, niezbędnym sprzętem specjalistycznym w celu wykonania czynności konserwacyjnych, eksploatacyjnych i naprawczych sieci.
3. Nazwa innej osoby prawnej – „P.” Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.
4. Regon - (...).

Zawiadomienia dotyczą osób fizycznych i prawnych.

Dodatkowo w uzupełnieniu wniosku Spółka wskazała, iż:

• ustalenie służebności przesyłu ma miejsce przy sprzedaży terenów miejskich (bądź obrotu gospodarczego gruntem w obrębie miasta), bez udziału Spółki i bez jej wiedzy – w sprawie brak jakichkolwiek w Spółce dokumentów. Tak jak wskazano we wniosku Spółka otrzymała jedynie zawiadomienie, z którego wynikają wpisy dotyczące służebności przesyłu;
• po uzyskaniu wpisu potwierdzającego istnienie służebności przesyłu Spółka nie zawierała z właścicielami nieruchomości umów, porozumień dotyczących ustanowienia służebności przesyłu w formie notarialnej ani innej formie;
• Spółka nie zawierała z właścicielami jakichkolwiek umów, porozumień, określających prawa i obowiązki stron w związku z ustanowieniem służebności przesyłu;
• Spółka nie była i nie jest zobowiązana do jakichkolwiek świadczeń na rzecz właścicieli nieruchomości obciążonych ograniczonym prawem rzeczowym;
• Spółka nie poniosła na rzecz właścicieli nieruchomości żadnych świadczeń z tytułu służebności przesyłu, a więc nie można mówić o ekwiwalentności tych świadczeń w stosunku do uzyskanych korzyści.

W związku z powyższym, zadano następujące pytanie.

Czy w związku z przedstawionym stanem faktycznym w Spółce w świetle przepisów dotyczących podatku dochodowego od osób prawnych powstaje nieodpłatne świadczenie, które podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym...

Zdaniem Wnioskodawcy, takie jednostronne oświadczenie woli właściciela nieruchomości, bez dwustronnej umowy notarialnej o służebności gruntowej nie rodzi po stronie Spółki żadnych zobowiązań w podatku dochodowym od osób prawnych z tytułu nieodpłatnie otrzymanych praw.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (j. t. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm.) przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności: wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, z wyjątkiem świadczeń związanych z używaniem środków trwałych otrzymanych przez samorządowe zakłady budżetowe w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych oraz spółki użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków od Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w nieodpłatny zarząd lub używanie.

Niezależnie od formy nieodpłatnej realizacji praw lub innych tego rodzaju świadczeń do wyceny przychodu podatkowego stosuje się wartości rynkowe.

Na podstawie bowiem art. 12 ust. 5 ww. ustawy wartość otrzymanych nieodpłatnie praw określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem m.in. czasu i miejsca ich uzyskania. Stosownie natomiast do art. 12 ust. 6 pkt 4 wartość nieodpłatnych świadczeń ustala się m.in. na podstawie cen rynkowych stosowanych przy udostępnianiu praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności czasu i miejsca udostępnienia.

W opisywanej sytuacji Spółka nie zawiera umowy z właścicielem nieruchomości, nie oznacza to jednak, że nie uzyskuje korzyści w związku z nieodpłatnym ustanowieniem na jej rzecz służebności przesyłu. Innymi słowy, Spółka uzyskuje przysporzenie w postaci braku konieczności uiszczenia określonej wartości pieniężnej w związku z uzyskanym prawem wstępu na prywatną nieruchomość w celu dostępu do sieci przesyłowej oraz urządzeń będących własnością Spółki zlokalizowanych na gruntach, które nie stanowią jej własności.

Należy wskazać, iż w odniesieniu do art. 12 ust. 1 pkt 2 omawianej ustawy, a w szczególności rozumienia pojęcia „nieodpłatnego świadczenia” doszło do ustalenia jednolitej linii orzeczniczej, w której sądy opowiedziały się za szerokim rozumieniem tego pojęcia. Przykładowo w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 grudnia 2008 r. sygn. akt II FSK 1361/07, LEX nr 499993, wskazano, iż „(…) obejmuje ono nie tylko świadczenie w znaczeniu cywilnym, gdyż w jego zakres wchodzą wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub też te wszystkie zdarzenia prawne i gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar majątkowy czy finansowy.” Ponadto Sąd stwierdził, iż „(…) pojęcie przysporzenia majątkowego musi być powiązane jako konstytuujące pojęcie nieodpłatnego świadczenia z uzyskaniem przez podatnika korzyści niezwiązanej z wydatkami, kosztami, zaoszczędzeniem wydatków, które mogą być powiązane także z obowiązkiem uiszczenia wynagrodzenia (odsetek, prowizji, opłat itp.).” Podobnie w wyroku Sądu Wojewódzkiego w Gliwicach z dnia 5 maja 2008 r. I SA/GI 201/08, LEX nr 469703 gdzie wskazano, iż „(…) „pojęcie „nieodpłatne świadczenie” na gruncie art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych obejmuje bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenie gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy (vide: uchwała składu siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 listopada 2001 r., sygn. akt FPS 9/02, ONSA 2003, z. 2, poz. 47).”

Biorąc pod uwagę powyższe orzecznictwo sądowe za nieodpłatne świadczenia należy uznać wszystkie te zdarzenia prawne oraz gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie majątku mające konkretny wymiar finansowy. Bez znaczenia w związku z tym pozostaje forma w jakiej doszło do uzyskania danej korzyści, istotą nieodpłatnego świadczenia jest bowiem sam fakt uzyskania danej korzyści. Podstawową cechą nieodpłatnego świadczenia jest zatem sytuacja, w której otrzymujący przysporzenie, w tym przypadku Spółka, nie będzie zobowiązana do jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego, np. obniżki ceny z tytułu świadczonej usługi. Tym samym jeżeli Spółka uzyskuje pod tytułem darmym ograniczone prawo rzeczowe jakim jest służebność przesyłu, po jej stronie wystąpi przysporzenie majątkowe mające konkretny wymiar finansowy, polegający na tym, że nie będzie ona zobowiązana płacić za korzystanie z cudzej nieruchomości, gdyż uprawniony podmiot zrezygnuje z części uprawnień jakie mu przysługują. W konsekwencji po stronie Spółki wystąpi przychód na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. Emilii Plater 1, 10-562 Olsztyn, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu; ul. Św. Jakuba 20; 87-100 Toruń.