INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 27 kwietnia 2011r. (data wpływu 29 kwietnia 2011r.), uzupełnionym pismem z dnia 7 czerwca 2011r. (data wpływu 13 czerwca 2011r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania przy zastosowaniu kasy rejestrującej usług pomocy społecznej - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29 kwietnia 2011r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania przy zastosowaniu kasy rejestrującej usług pomocy społecznej. Ww. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 7 czerwca 2011r. (data wpływu 13 czerwca 2011r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z dnia 1 czerwca 2011r. znak: IBPP4/443-740/11/EJ.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca działający na podstawie ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (t.j. Dz. U. Nr 175, poz. 1362 ze zm.) oraz obowiązującymi przepisami prawa, świadczy dla mieszkańców usługi pomocy społecznej wraz z zakwaterowaniem (Dział 87 PKWiU z 2008r.). Usługi te są świadczone na podstawie decyzji wydawanych przez Miejskie Ośrodki Pomocy Społecznej. Wnioskodawca zwolniony jest z podatku VAT na podstawie art. 43 pkt 1 ust. 22 (ustawa o VAT z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług). W roku 2010r. Domy Pomocy Społecznej objęte były zwolnieniem z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (§ 2 oraz poz. 26 z załącznika do rozporządzenia w sprawie czynności zwolnionych z obowiązku ewidencjonowania Dz. U. 224 poz. 1797 z dnia 23 grudnia 2009r.).

W piśmie z dnia 7 czerwca 2011r. Wnioskodawca wskazał dodatkowo, że odpłatność za pobyt w Domu Opieki Społecznej wpłacana za pośrednictwem listonosza do kasy domu jest rejestrowana na podstawie kwitariuszy. W większej części odpłatności za pobyt mieszkańca (odpłatności z rent, zasiłków stałych, zasiłków pielęgnacyjnych) wpływają na rachunek bankowy. W 2010r. wysokość wpłaconych kwot do kasy przekroczyła 40.000 zł.

Wnioskodawca jako Dom Opieki Społecznej w ramach swojej działalności świadczy wyłącznie usługi pomocy społecznej, rozumiane zgodnie z przepisami ustawy o pomocy społecznej, to w takim przypadku zarówno jego usługi, jak i ściśle związane z nimi dostawy towarów w całości są zwolnione od podatku VAT w związku z czym przed 1 stycznia 2011r. Wnioskodawca nie ewidencjonował świadczonych usług za pomocą kasy rejestrującej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wpływy z tytułu odpłatności wnoszone przez osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej (podopiecznych i ich rodziny) do kasy i na rachunki bankowe Wnioskodawcy należy rejestrować przy użyciu kas rejestrujących (kas lub drukarek fiskalnych) czy też na podstawie innych przepisów Wnioskodawca z takiej rejestracji wpływów jest zwolniony...

Zdaniem Wnioskodawcy, w Domu Pomocy Społecznej nie powinien mieć zastosowania obowiązek stosowania kasy rejestrującej i to niezależnie od tego, w jakiej formie przyjmowane są płatności, ponieważ kasy służą do rejestracji obrotu i związanych z nim kwot podatku VAT. Dlatego też skoro Wnioskodawca świadczy wyłącznie usługi pomocy społecznej zwolnione od VAT, to w takiej sytuacji z tytułu tychże usług nigdy nie wystąpi kwota podatku związanego z obrotem, w związku z czym nie ma potrzeby prowadzenia ewidencji z użyciem kasy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Obowiązek w zakresie prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących wynika z art. 111 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.).

W myśl ust. 1 tego przepisu, podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani do prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Powyższy przepis określa generalną zasadę, z której wynika, iż obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej dotyczy wszystkich podatników, którzy dokonują sprzedaży na rzecz określonych w nim odbiorców, tj. osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Zatem jednym z podstawowych kryteriów decydujących o obowiązku stosowania do ewidencjonowania kas rejestrujących jest status nabywcy wykonywanych przez podatnika świadczeń.

Z przepisu art. 111 ust. 1 wynika, iż podatnicy, wobec których powstał obowiązek w zakresie stosowania kas rejestrujących, są obowiązani za pośrednictwem tych urządzeń ewidencjonować obrót i kwoty podatku należnego. Należy jednak zauważyć, iż opodatkowanie transakcji podatkiem od towarów i usług nie jest kryterium determinującym powstanie obowiązku w zakresie prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Przedmiotowy obowiązek dotyczy bowiem również sytuacji, gdy czynności sprzedaży są zwolnione od podatku lub wykonuje je podatnik zwolniony od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 lub 9 ustawy.

Z powyższego wynika, iż zamiarem ustawodawcy jest objęcie obowiązkiem prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej wszystkich podatników dokonujących sprzedaży na rzecz konkretnych nabywców, a mianowicie osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych bez względu na to czy dokonywane transakcje podlegają opodatkowaniu i czy są dokonywane przez podatników będących czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług. Czynnikiem warunkującym obowiązek ewidencjonowania obrotów za pomocą kas rejestrujących przez podatnika podatku VAT jest sprzedaż na rzecz określonych podmiotów, a nie status podatnika jako „podatnika VAT czynnego” lub „podatnika VAT zwolnionego”, bowiem zgodnie z art. 15 ust. 1 podatnikami są (…) osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Jednocześnie w art. 111 ust. 8 ustawy zawarto upoważnienie dla ministra właściwego do spraw finansów publicznych do zwolnienia w drodze rozporządzenia na czas określony niektórych grup podatników oraz niektórych czynności z obowiązku, o którym mowa w ust. 1 ustawy, ze względu na rodzaj prowadzonej działalności lub wysokość obrotu.

W dniem 1 stycznia 2011r. weszło w życie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 lipca 2010r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. nr 138, poz. 930).

Stosownie do § 2 ust. 1 pkt 1 ww. rozporządzenia zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania do dnia 31 grudnia 2012r. sprzedaż w zakresie czynności wymienionych w załączniku do rozporządzenia.

W poz. 37 ww. załącznika do rozporządzenia wskazano, że czynnością zwolnioną z obowiązku ewidencjonowania za pomocą kasy rejestrującej jest świadczenie usług, za które zapłata w całości następuje za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem), pod warunkiem, że z ewidencji i dowodów dokumentujących transakcję jednoznacznie wynika, jakiej transakcji zapłata dotyczyła, przy czym przepis ten nie dotyczy podatników, którzy rozpoczęli ewidencjonowanie tych usług przed dniem 1 stycznia 2011 r.

Korzystanie z powyższego zwolnienia wymaga spełnienia określonych warunków wynikających wprost z zapisu tej regulacji.

Zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania obrotu za pomocą kasy można zatem stosować jeżeli:

• zapłata za świadczoną usługę w całości następuje za pośrednictwem poczty lub banku na rachunek bankowy podatnika,
• z ewidencji i dowodów dokumentujących transakcje jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie transakcji zapłata dotyczyła,
• podatnik nie rozpoczął ewidencjonowania tych usług za pomocą kasy rejestrującej przed dniem 1 stycznia 2011r.
  
  

Ponadto przepis § 3 ust. 1 pkt 2 ww. rozporządzenia stanowi, że zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania do dnia 31 grudnia 2012r. również podatników, u których kwota obrotu z działalności, o której mowa w art. 111 ust. 1 ustawy, nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwoty 40.000 zł i jeżeli wcześniej nie powstał wobec nich obowiązek ewidencjonowania, z zastrzeżeniem ust. 6.

Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, traci moc po upływie dwóch miesięcy, licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło w ciągu roku podatkowego przekroczenie kwoty obrotów w wysokości 40.000 zł z działalności, o której mowa w art. 111 ust. 1 ustawy.

Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca działający na podstawie ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej świadczy dla mieszkańców usługi pomocy społecznej wraz z zakwaterowaniem. Usługi te są świadczone na podstawie decyzji wydawanych przez Miejskie Ośrodki Pomocy Społecznej. Wnioskodawca zwolniony jest z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy o VAT. W 2010r. Wnioskodawca objęty był zwolnieniem z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących. Przed 1 stycznia 2011r. Wnioskodawca nie ewidencjonował świadczonych usług za pomocą kasy rejestrującej. Odpłatność za pobyt w Domu Pomocy Społecznej wpłacana za pośrednictwem listonosza do kasy domu jest rejestrowana na podstawie kwitariuszy. W większej części odpłatność za pobyt mieszkańca (odpłatności z rent, zasiłków stałych, zasiłków pielęgnacyjnych) wpływają na rachunek bankowy. W roku 2010r. wysokość wpłaconych kwot do kasy przekroczyła 40.000 zł.

Zgodnie z art. 139 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) ze świadczeń pieniężnych określonych w ustawie - po odliczeniu składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczki i innych należności z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych - podlegają potrąceniu, z uwzględnieniem art. 141, należności m.in. z tytułu odpłatności za pobyt osób uprawnionych do świadczeń w domach pomocy społecznej, zakładach opiekuńczo-leczniczych lub zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych. Nadmienić należy, że zgodnie z powołanym przepisem organ rentowy dokonuje potrąceń na wniosek dyrektorów tych placówek.

Natomiast art. 140 ust. 4 pkt 3 ww. ustawy określa górną granicę tych potrąceń, stanowiąc, że potrącenia należności z tytułu odpłatności za pobyt osób uprawnionych do świadczeń w domach pomocy społecznej, zakładach opiekuńczo-leczniczych lub zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych nie mogą przekraczać 65% kwoty świadczenia.

Art. 60 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2007r. o pomocy społecznej (t.j. Dz. U. z 2009r. Nr 175, poz. 1362 ze zm.) stanowi, iż pobyt w domu pomocy społecznej jest odpłatny do wysokości średniego miesięcznego kosztu utrzymania.

Stosownie do art. 61 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy o pomocy społecznej, opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej wnosi mieszkaniec domu, nie więcej jednak niż 70% swojego dochodu, a w przypadku osób małoletnich przedstawiciel ustawowy z dochodów dziecka, nie więcej niż 70% tego dochodu.

Zgodnie z art. 62 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej mieszkaniec domu wnosi opłatę do kasy domu lub na jego rachunek bankowy. Za jego zgodą opłata może być potrącana:

1. z emerytury lub renty mieszkańca domu - przez właściwy organ emerytalno-rentowy, zgodnie z odrębnymi przepisami;
2. z zasiłku stałego mieszkańca domu - przez ośrodek pomocy społecznej dokonujący wypłaty świadczenia; opłatę za pobyt ośrodek pomocy społecznej przekazuje na rachunek bankowy domu pomocy społecznej.
   
   

Analiza przedstawionego przez Wnioskodawcę opisu sprawy wskazuje, że odpłatność za pobyt wpłacana jest za pośrednictwem listonosza do kasy Domu. Wpłata ta jest rejestrowana na podstawie kwitariuszy. W większej części odpłatności za pobyt mieszkańca (odpłatności z rent, zasiłków stałych, zasiłków pielęgnacyjnych) wpływają na rachunek bankowy Wnioskodawcy. W roku 2010r. wysokość wpłaconych kwot do kasy przekroczyła 40.000 zł.

Zatem w sytuacji, gdy Wnioskodawca w poprzednim roku podatkowym przekroczył kwotę obrotu 40.000 zł na rzecz osób, o których mowa w art. 111 ust. 1 ustawy o VAT, z dniem 30 kwietnia 2011r. utracił zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania obrotu i kwot należnego podatku za pomocą kasy rejestrującej i z dniem 1 maja 2011r. będzie musiał zacząć prowadzić taką ewidencję za pomocą kasy fiskalnej.

Mimo powstania obowiązku prowadzenia ewidencji za pomocą kasy rejestrującej dla usługi, której płatność następuje gotówką, ze zwolnienia z tego obowiązku będą mogły nadal korzystać usługi, za które płatność następuje przelewem na konto bankowe Wnioskodawcy.

W świetle wyżej wskazanych przepisów prawa podatkowego stwierdzić bowiem należy, iż prawo do zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących na mocy § 2 w powiązaniu z poz. 37 ww. załącznika do rozporządzenia, przysługuje w sytuacji, gdy zapłata za świadczone usługi w całości następuje za pośrednictwem poczty lub banku na rachunek bankowy podatnika, bez względu na rodzaj wykonywanej usługi. Istotne jest, aby było możliwe zidentyfikowanie transakcji, której zapłata dotyczy.

Wobec powyższego należy uznać, iż Wnioskodawca świadcząc usługi w zakresie pomocy społecznej, za które otrzymuje w całości zapłatę przelewem na rachunek bankowy, a z ewidencji i dowodów dokumentujących transakcje jednoznacznie będzie wynikło, jakiej konkretnie transakcji zapłata dotyczyła, będzie miał prawo do zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kasy rejestrującej do dnia 31 grudnia 2012 r.

W konsekwencji powyższego, Wnioskodawca z dniem 1 maja 2011r. ma obowiązek prowadzenia ewidencji obrotu i kwot należnego podatku za pomocą kasy rejestrującej. Ze zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji za pomocą kasy fiskalnej będzie jednak mogła korzystać sprzedaż usługi, za którą płatność będzie dokonywana na rachunek bankowy Wnioskodawcy. Jeżeli płatność będzie realizowana gotówką, usługa ta winna zostać zaewidencjonowana na kasie fiskalnej.

Zatem wszystkie wpłaty dokonywane za pośrednictwem listonosza do kasy Domu, rejestrowane za pośrednictwem kwitariuszy muszą zostać zaewidencjonowane przez Wnioskodawcę na kasie rejestrującej.

Wypada w tym miejscu wyjaśnić, iż w § 5 cyt. rozporządzenia ustawodawca wskazał, że podatnicy wykonujący wyłącznie czynności zwolnione od podatku lub podatnicy zwolnieni od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 lub art. 113 ust. 9 ustawy o VAT, osiągnięty obrót ewidencjonują jako obrót zwolniony od podatku.

Mając powyższe na uwadze stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym u Wnioskodawcy nie powinien mieć zastosowania obowiązek stosowania kasy rejestrującej i to niezależnie od tego w jakiej formie przyjmowane są płatności, należało uznać za nieprawidłowe.

Końcowo zauważa się, że tut. organ w niniejszej interpretacji nie rozstrzyga w kwestii zwolnienia od podatku VAT od 1 stycznia 2011r. świadczonych przez Wnioskodawcę usług w zakresie pomocy społecznej, gdyż nie było to przedmiotem wniosku, nie zadano pytania w tym zakresie.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa St. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.