INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Jednostki, przedstawione we wniosku z dnia 30 maja 2011 r. (data wpływu 2 czerwca 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 2 czerwca 2011 roku został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej jest jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej – jednostką budżetową Gminy Miasta – realizującą zadania z zakresu pomocy społecznej, świadczeń rodzinnych oraz dodatków mieszkaniowych. Miasto realizuje zadania powiatu, bowiem posiada status miasta na prawach powiatu.

Ośrodek dysponuje środkami publicznymi, pochodzącymi zarówno ze środków samorządowych, jak również z dotacji celowych z budżetu państwa. Dotacje z budżetu państwa w zakresie pomocy społecznej, są przeznaczone na realizację zadań zleconych z zakresu administracji rządowej a także na realizację zadań własnych Miasta. W myśl bowiem art. 115 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j.: Dz. U. z 2009 r. Nr 175 poz. 1362), Miasto może otrzymywać dotacje celowe z budżetu państwa na dofinansowanie zadań własnych.

Usługi w zakresie pomocy społecznej posiadają status czynności zwolnionych od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku od towarów i usług.

Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej jest podatnikiem podatku od towarów i usług, jednak z uwagi na powyższy przepis prawa, w rozliczeniu z Urzędem Skarbowym, wyłączona została możliwość odliczenia podatku naliczonego, MOPS nie ma zatem zdolności odzyskania podatku od dokonywanych zakupów towarów i usług.

Zgodnie z art. 17 ust. 2 pkt 3 ustawy o pomocy społecznej, do zadań własnych gminy należy m.in. prowadzenie i zapewnienie miejsc w ośrodkach wsparcia o zasięgu gminnym oraz kierowanie do nich osób wymagających opieki (art. 51b ust. 5 oraz art. 97 ust. 1 tej ustawy).

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 11 i 12 ustawy o pomocy społecznej, do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym należy odpowiednio:

• organizowanie i świadczenie usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych, w miejscu zamieszkania, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi,
• prowadzenie i zapewnienie miejsc w placówkach opiekuńczo-wychowawczych wsparcia dziennego lub mieszkaniach chronionych.

Zgodnie z art. 18 ust. 1 pkt 3 ustawy o pomocy społecznej do zadań zleconych z zakresu administracji rządowej realizowanych przez gminę należy organizowanie i świadczenie specjalistycznych usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania dla osób z zaburzeniami psychicznymi.

Zgodnie z art. 19 pkt 4 ustawy o pomocy społecznej, do zadań własnych powiatu należy min. organizowanie i prowadzenie placówek opiekuńczo-wychowawczych dla dzieci i młodzieży (art. 36 pkt 2 lit. p tej ustawy).

Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej organizuje usługi pomocy społecznej, m.in. usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania, pobiera odpłatność za pobyt m.in. w ośrodkach wsparcia i w placówkach opiekuńczo-wychowawczych a także odsprzedaje (refakturuje) opłaty czynszowe oraz opłaty za media wyłącznie organizacjom pozarządowym i podmiotom realizującym zadania z zakresu pomocy społecznej, mającym siedziby w budynkach, które są w jego zarządzie, jak również odsprzedaje usługi telekomunikacyjne pracownikom Ośrodka.

MOPS przyjmuje wpłaty z tytułu odpłatności za pobyt beneficjentów pomocy społecznej w ośrodkach wsparcia (patrz: art. 51b ust. 5 oraz art. 97 ust. 115 ustawy o pomocy społecznej) i w placówkach opiekuńczo-wychowawczych (art. 10 ust. 3 tejże ustawy). Odpłatność ta wpłacana jest na rachunek bankowy dochodów lub do kasy MOPS, po czym następnie odprowadzana na rachunek bankowy dochodów Gminy.

Usługi opiekuńcze, będące świadczeniami niepieniężnymi określonymi ustawą o pomocy społecznej (art. 36 pkt 2 lit. I i m ustawy) – nie są fizycznie realizowane przez MOPS, są natomiast zlecane do realizacji przez usługodawców zewnętrznych.

Wejście w życie nowego rozporządzenia Ministra finansów z dnia 26 lipca 2010 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących, wywołało wątpliwość dotyczącą niepewności co do objęcia obowiązkiem rejestrowania zdarzeń przy użyciu kas fiskalnych podatników, którzy świadczą m.in. usługi w zakresie ochrony zdrowia i pomocy społecznej. Poprzednie rozporządzenie niewątpliwie potwierdzało brak tego obowiązku (patrz: § 2 w zw. z poz. 26 załącznika do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2009r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w świetle obowiązujących przepisów MOPS obejmuje obowiązek prowadzenia ewidencji za pomocą kasy fiskalnej (rejestrującej)...

Zdaniem Wnioskodawcy, jest zwolniony z obowiązku prowadzenia ewidencji za pomocą kasy fiskalnej (rejestrującej).

Jeżeli MOPS, w ramach swojej działalności świadczy usługi pomocy społecznej, w rozumieniu przepisów ustawy o pomocy społecznej, to w takim przypadku zarówno jego usługi, jak i ściśle związane z nimi dostawy towarów i usług w całości są zwolnione od podatku od towarów i usług. Z tego też względu, w ocenie MOPS, na podstawie wskazanych niżej przepisów, art. 43 ust. 1 pkt 22 oraz art. 111 ust. 1 i ust. 8 ustawy o podatku od towarów i usług, nie jest objęty obowiązkiem stosowania kasy rejestrującej i to niezależnie od tego, w jakiej formie przyjmowane są płatności.

W związku ze wskazanymi przepisami, uwagi wymaga fakt, iż kasy fiskalne służą do rejestracji obrotu i związanych z nim kwot podatku. Stąd też, skoro MOPS świadczy usługi pomocy społecznej zwolnione od podatku od towarów i usług, to w takiej sytuacji z tytułu tychże usług nigdy nie wystąpi kwota podatku związanego z obrotem, w związku z czym nie ma potrzeby prowadzenia ewidencji z użyciem kasy.

Wnioskodawca podkreśla również, że rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie zwolnienia z obowiązku prowadzania ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących odnosi się jedynie do tych czynności, które, co do zasady, podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Niezależnie od powyższego, obowiązek ewidencjonowania nie powstanie tym bardziej w przypadku usług opiekuńczych, jeżeli świadczeniem usług opiekuńczych obejmuje świadczeniobiorcę (usługobiorcę) gmina (tu: za pośrednictwem MOPS – art. 50 ust. 5 i 6 ustawy o pomocy społecznej) i ona płaci za te usługi zlecając je usługodawcy zewnętrznemu – w takim wypadku nie mamy do czynienia z usługa świadczoną na rzecz osoby fizycznej.

Dlatego też, MOPS nie musi stosować kasy rejestrującej i to nie na tej podstawie, że płatności przyjmuje zarówno za pośrednictwem Poczty, jak też na rachunek bankowy.

Zgodnie z art. 111 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić: ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących. Przepis ten wskazuje, że celem ewidencjonowania transakcji przy pomocy kas fiskalnych nie jest rejestracja obrotu jako takiego a jedynie obrotu, od którego naliczany jest i odprowadzany podatek od towarów i usług. W ocenie Wnioskodawcy, wskazuje na to jednoznacznie zastosowanie przez ustawodawcę w tym przepisie spójnika „i” oznaczającego koniunkcję logiczną, co w nauce prawoznawstwa zawsze oznacza trwałe i nierozerwalne połączenie dwóch członów zdania. W konsekwencji, wyrażenie „ewidencja obrotu i kwot podatku należnego” musi być odczytywane łącznie, a brak jednego elementu pociąga za sobą nieważność następnego. Jeśli więc, zgodnie z przepisem art. 43 ust. 1 pkt 22 tej ustawy, od podatku zwolnione są: usługi pomocy społecznej w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej oraz usługi określone w przepisach o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, także dostawa towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, na rzecz beneficjenta tej pomocy, wykonywane przez:

1. regionalne ośrodki polityki społecznej, powiatowe centra pomocy rodzinie, ośrodki pomocy społecznej, rodzinne domy pomocy, ośrodki wsparcia i ośrodki interwencji kryzysowej,
2. wpisane do rejestru prowadzonego przez wojewodę:



1. domy pomocy społecznej prowadzone przez podmioty posiadające zezwolenie wojewody,
2. placówki opiekuńczo-wychowawcze i ośrodki adopcyjno-opiekuńcze,


3. placówki specjalistycznego poradnictwa,
4. inne niż wymienione w lit. a-c placówki zapewniające całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku na podstawie zezwolenia wojewody, wpisane do rejestru prowadzonego przez wojewodę,
5. specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie;

• to po ich stronie nie występuje obowiązek rejestrowania usług za pomocą, kas fiskalnych ponieważ nie ma możliwości jednoczesnego ewidencjonowania należnego podatku, który jak już wskazano, jest elementem niezbędnym przy tej formie katalogowania obrotu.

Zgodnie z powyższym, rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 26 lipca 2010 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących, co prawda bezpośrednio nie wyłącza ośrodków pomocy społecznej z obowiązku ewidencjonowania obrotu przy pomocy kas fiskalnych, jednak takie zwolnienie wynika z ogólnych zasad prawa podatkowego (VAT). Należy w tym miejscu jednoznacznie stwierdzić, że na gruncie aktualnie obowiązujących przepisów, ośrodki pomocy społecznej nie są zobowiązane do wprowadzenia i używania kas fiskalnych do rejestracji wykonywanych transakcji.

Przedstawionego wyżej sposobu rozumienia obowiązku stosowania kasy rejestrującej nie zmienia również przepis art. 111 ust. 5, w którym jest mowa m.in. o „podatnikach wykonujących wyłącznie czynności zwolnione”. Przepis ten bowiem, w ocenie Wnioskodawcy ma charakter wyłącznie techniczny, który normuje obowiązek zwrotu określonej kwoty przez urząd skarbowy, jeżeli takowy podatnik zainstalował kasę rejestrującą. Nie normuje on natomiast obowiązku instalowania tejże kasy, bo do tego celu służy przepis z ust. 1.

W dotychczas obowiązującym stanie prawnym, usługi w zakresie ochrony zdrowia i pomocy społecznej korzystały ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania przy wykorzystaniu kas fiskalnych. (§ 2 w zw. z poz. 26 załącznika).

W obecnie obowiązującym stanie prawnym zupełnie pominięto argument o przedmiotowym zwolnieniu od podatku, jako ustawowej podstawie zwolnienia. Tymczasem, jak wskazuje Wnioskodawca, punktem wyjścia do wszelkich reform powinny być przepisy prawa, tak by uniknąć sytuacji niespójności między nimi. Rozporządzenie obejmuje bowiem usługi w zakresie pomocy społecznej obowiązkiem stosowania kas rejestrujących, czyli instytucji z ustawy o VAT. mimo że nie są one opodatkowane VAT.

Wnioskodawca wskazuje, iż nie ma obowiązku nabycia i zastosowania kasy fiskalnej. Rozstrzyga o tym art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług, określający kto jest podatnikiem. Zgodnie z tym przepisem, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności (ust. 1). Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy (ust. 2 zd. 1). Oznacza to, że kas fiskalnych nie muszą instalować ośrodki pomocy społecznej prowadzone w formie jednostek budżetowych). W ich przypadku trudno mówić o samodzielnym wykonywaniu działalności gospodarczej nastawionej na zysk. Nie są one w żaden istotny sposób oddzielone od organu założycielskiego, na którego rachunek odprowadzają w całości pobrane dochody. Nie ponoszą też ryzyka gospodarczego, gdyż są finansowane wprost z budżetu lub dzięki dotacjom.

Nowelizacja ustawy o VAT wprowadziła zmiany w zakresie zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 22, rozszerzając jego zakres o usługi ściśle związane z usługami pomocy społecznej oraz z usługami określonymi w przepisach o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie.

Zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 23 ustawy o VAT, ma zastosowanie do dostawy towarów ściśle związanej z usługami podstawowymi, dokonywanej przez podmioty świadczące usługi podstawowe. W celu uniknięcia wątpliwości interpretacyjnych, nowela jednoznacznie wskazuje, że ta zasada ma zastosowanie również do zwolnień, o których mowa w powyższych przepisach (art. 43 ust. 17a ustawy o VAT).

Usługi pomocy społecznej (a także dostawa towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związana), wykonywane przez podmioty wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 22 powołanej ustawy, a także wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 23 usługi opieki nad osobami niepełnosprawnymi, przewlekle chorymi lub osobami w podeszłym wieku (oraz dostawa towarów ściśle z tymi usługami związana), świadczone w miejscu ich zamieszkania przez inne podmioty – są przedmiotowo zwolnione od podatku. Dlatego też w ich przypadku nie można mówić o „ewidencji obrotu i kwotach podatku należnego” (art. 111 ust. 1 ustawy), bo takie pojęcia ich nie dotyczą. Dlatego też – w zakresie pomocy społecznej – nie wystawiają faktur VAT, ale nie mogą dokonywać odliczeń podatku. Zatem nie można tu mówić o rejestrowaniu czegokolwiek na potrzeby podatku od towarów i usług.

W przypadku wystąpienia czynności zwolnionych przedmiotowo od podatku, brak obrotu i kwot podatku należnego oznacza, że podatnicy objęci tymi zwolnieniami są zwolnieni z obowiązku stosowania kas rejestrujących. Art. 111 ust. 1 nakazuje bowiem wyraźnie prowadzenie ewidencji tylko w zakresie obrotu i kwot podatku należnego z tytułu wykonywania określonych czynności.

Jak wskazuje Wnioskodawca, podobnie jest w całej Unii Europejskiej. W żadnym z jej krajów członkowskich usługi w zakresie pomocy społecznej nie podlegają podatkowi VAT. Jest to efektem zapisów dyrektywy 2006/112/WE Rady w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. Zgodnie z jej art. 132 ust. 1 lit. g, zwolnione z VAT są świadczenie usług i dostawa towarów ściśle związanych z opieką i pomocą społeczną, wraz z usługami świadczonymi przez domy spokojnej starości, dokonywane przez podmioty prawa publicznego lub inne podmioty, uznane za podmioty o charakterze społecznym przez dane państwo członkowskie. Dyrektywa nic nie wspomina natomiast o kasach fiskalnych, pozostawiając tę kwestię do rozstrzygnięcia poszczególnym krajom (art. 242 i 273). Wszelkie dodatkowe obowiązki, państwa członkowskie mogą wszakże nakładać tylko „dla zapewnienia prawidłowego poboru VAT i zapobieżenia oszustwom podatkowym”. Ta ogólna klauzula w odniesieniu do kas fiskalnych nie została dotąd objaśniona żadnym prejudykatem (t.j. orzeczeniem sądowym stanowiącym precedens prawny i podstawę do orzekania w podobnych sprawach). Rozstrzygnąć powyższe wątpliwości mógłby Trybunał Konstytucyjny na skutek wniosku uprawnionego podmiotu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), opodatkowaniu podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…) – art. 8 ust. 1 ustawy.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2).

Z powyższego wynika, iż pojęcie działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług jest szerokie i wykracza poza definicję zawartą w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej.

Obowiązek w zakresie prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących wynika z art. 111 ustawy o podatku od towarów i usług.

W myśl ust. 1 tego przepisu, podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani do prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Powyższy przepis określa generalną zasadę, z której wynika, iż obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej dotyczy wszystkich podatników, którzy dokonują sprzedaży na rzecz określonych w nim odbiorców, t.j. osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Zatem jednym z podstawowych kryteriów decydujących o obowiązku stosowania do ewidencjonowania kas rejestrujących jest status nabywcy wykonywanych przez podatnika świadczeń.

Oznacza to, że nie podlega obowiązkowi prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kasy rejestrującej świadczenie usług w części, w jakiej te czynności są opłacane przez inne podmioty niż osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej.

Z przepisu art. 111 ust. 1 wynika ponadto, iż podatnicy, wobec których powstał obowiązek w zakresie stosowania kas rejestrujących, są obowiązani za pośrednictwem tych urządzeń ewidencjonować obrót i kwoty podatku należnego. Należy jednak zauważyć, iż opodatkowanie transakcji podatkiem od towarów i usług nie jest kryterium determinującym powstanie obowiązku w zakresie prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Przedmiotowy obowiązek dotyczy bowiem również sytuacji, gdy czynności sprzedaży są zwolnione od podatku lub wykonuje je podatnik zwolniony od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 lub 9 ustawy.

Powyższą tezę wspiera pośrednio art. 111 ust. 5 ustawy, zgodnie z którym w przypadku, gdy podatnik rozpoczął ewidencjonowanie obrotu w obowiązujących terminach i wykonuje wyłącznie czynności zwolnione od podatku lub jest podatnikiem zwolnionym od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 lub 9, urząd skarbowy dokonuje zwrotu kwoty określonej w ust. 4 na rachunek bankowy podatnika w banku mającym siedzibę na terytorium kraju lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem, w terminie do 25. dnia od daty złożenia wniosku przez podatnika.

Z powyższej normy prawnej wprost wynika, iż zamiarem ustawodawcy jest objęcie obowiązkiem prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej wszystkich podatników dokonujących sprzedaży na rzecz konkretnych nabywców, a mianowicie osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych bez względu na to czy dokonywane transakcje podlegają opodatkowaniu i czy są dokonywane przez podatników będących podatnikami podatku od towarów i usług, bowiem zgodnie z art. 15 ust. 1 podatnikami są podmioty wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Obowiązek w zakresie prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej umożliwia również realizację prawa konsumenta w zakresie otrzymania dokumentu (paragonu) zawierającego podstawowe dane o zawartej transakcji, w tym strukturze ceny.

Jak wynika z art. 111 ust. 8 ustawy, minister właściwy do spraw finansów publicznych może zwolnić, w drodze rozporządzenia, na czas określony, niektóre grupy podatników oraz niektóre czynności z obowiązku, o którym mowa w ust. 1, oraz określić warunki korzystania ze zwolnienia, mając na uwadze interes publiczny, w szczególności sytuację budżetu państwa. Przy wydawaniu rozporządzenia minister właściwy do spraw finansów publicznych uwzględnia:

1. wielkość i proporcje sprzedaży zwolnionej od podatku w danej grupie podatników;
2. stosowane przez podatników zasady dokumentowania obrotu;
3. możliwości techniczno-organizacyjne prowadzenia przez podatników ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących;
4. konieczność zapewnienia realizacji obowiązku, o którym mowa w ust. 1, przy uwzględnieniu korzyści wynikających z ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących oraz faktu zwrotu podatnikom przez budżet państwa części wydatków na zakup tych kas;
5. konieczność zapewnienia prawidłowości rozliczania podatku, w tym właściwego ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego;
6. konieczność zapewnienia kontroli prawidłowości rozliczania podatku;
7. konieczność przeciwdziałania nadużyciom związanym z nieewidencjonowaniem obrotu przez podatników.

Zatem stosownie do powyższego, kwestie dotyczące między innymi zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących oraz terminów rozpoczęcia prowadzenia tej ewidencji, ustawodawca reguluje na mocy wydawanych rozporządzeń w tym zakresie.

W stanie prawnym obowiązującym do dnia 31 grudnia 2010 r. obowiązywały przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2009 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. Nr 224, poz. 1797).

Zgodnie z zapisem § 2 tego rozporządzenia, zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania do dnia 31 grudnia 2010 r. sprzedaż w zakresie czynności wymienionych w załączniku do ww. rozporządzenia, w którym w poz. 26 wymieniono świadczenie usług w zakresie ochrony zdrowia i opieki społecznej (PKWiU 85).

Natomiast od 1 stycznia 2011 r. obowiązują w tym zakresie przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 lipca 2010 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. Nr 138, poz. 930).

Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 1 tego rozporządzenia, zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania do dnia 31 grudnia 2012 r. – sprzedaż w zakresie czynności wymienionych w załączniku do rozporządzenia.

Należy wskazać, iż w poz. 33 tego załącznika wymieniono dostawa towarów i świadczenie usług przez podatnika na rzecz jego pracowników oraz przez spółdzielnie mieszkaniowe na rzecz członków lub innych osób, którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub które są właścicielami lokali położonych w budynkach administrowanych przez spółdzielnie mieszkaniowe, jak również przez wspólnoty mieszkaniowe na rzecz właścicieli lokali ²⁾.

Natomiast w poz. 37 ww. załącznika wymieniono świadczenie usług, za które zapłata w całości następuje za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem), pod warunkiem że z ewidencji i dowodów dokumentujących transakcję jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie transakcji zapłata dotyczyła²⁾.

Z objaśnień zawartych w punkcie ² wynika, iż zwolnienie to nie dotyczy podatników, którzy rozpoczęli ewidencjonowanie tych czynności przed dniem 1 stycznia 2011 r.

Aby zatem podatnik miał prawo do skorzystania ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania obrotu przy zastosowaniu kasy rejestrującej na podstawie § 2 ust. 1 pkt 1 w powiązaniu z poz. 37 załącznika, muszą łącznie zostać spełnione następujące warunki:

• zapłata za usługę w całości następuje za pośrednictwem poczty lub banku na rachunek bankowy podatnika,
• z ewidencji i dowodów dokumentujących transakcje jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie transakcji zapłata dotyczyła,
• Wnioskodawca nie rozpoczął ewidencjonowania tych usług przed dniem 1 stycznia 2011 r.

Niewystąpienie jednego z nich oznacza brak możliwości zastosowania zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania obrotu przy zastosowaniu kasy rejestrującej.

Z zapisu § 2 ust. 1 pkt 2 lit. a tego rozporządzenia wynika natomiast, iż zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania do dnia 30 kwietnia 2011 r. czynności objęte do dnia 31 grudnia 2010 r. zwolnieniem od ewidencjonowania wymienione w załączniku do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2009 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. Nr 224, poz. 1797), niewymienione w załączniku do niniejszego rozporządzenia.

W świetle powyższego, do dnia 30 kwietnia 2011 r. zostało przedłużone zwolnienie z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej w przypadku świadczenia ww. usług w zakresie ochrony zdrowia i opieki społecznej, jako niewymienionych w załączniku do ww. rozporządzenia z dnia 26 lipca 2010 r.

Tym samym, od 1 maja 2011 r. wobec podatników świadczących usługi w ww. zakresie, powstanie obowiązek w zakresie prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej na zasadach ogólnych.

Natomiast zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 2 powołanego rozporządzenia, zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania do dnia 31 grudnia 2012 r. podatników, u których kwota obrotu z działalności, o której mowa w art. 111 ust. 1 ustawy, nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwoty 40.000 zł i jeżeli wcześniej nie powstał wobec nich obowiązek ewidencjonowania, z zastrzeżeniem ust. 6.

Zwolnienie, o którym wyżej mowa, traci moc po upływie dwóch miesięcy, licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło w ciągu roku podatkowego przekroczenie kwoty obrotów w wysokości 40.000 zł, z działalności, o której mowa w art. 111 ust. 1 ustawy (§ 3 ust. 6).

Jak wynika z § 5 wyżej powołanego rozporządzenia, podatnicy, o których mowa w art. 111 ust. 5 ustawy, osiągnięty obrót ewidencjonują jako obrót zwolniony od podatku od towarów i usług.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca, jest jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej – jednostką budżetową.

Organizuje usługi pomocy społecznej, m.in. usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania, pobiera odpłatność za pobyt m.in. w ośrodkach wsparcia i w placówkach opiekuńczo-wychowawczych a także odsprzedaje (refakturuje) opłaty czynszowe oraz opłaty za media wyłącznie organizacjom pozarządowym i podmiotom realizującym zadania z zakresu pomocy społecznej, mającym siedziby w budynkach, które są w jego zarządzie, jak również odsprzedaje usługi telekomunikacyjne pracownikom Ośrodka.

Ponadto, Wnioskodawca przyjmuje wpłaty z tytułu odpłatności za pobyt beneficjentów pomocy społecznej w ośrodkach wsparcia i w placówkach opiekuńczo-wychowawczych. Odpłatność ta wpłacana jest na rachunek bankowy lub do kasy Wnioskodawcy, po czym następnie odprowadzana na rachunek bankowy dochodów Gminy.

Usługi opiekuńcze, będące świadczeniami niepieniężnymi określonymi ustawą o pomocy społecznej – nie są fizycznie realizowane przez MOPS, są natomiast zlecane do realizacji przez usługodawców zewnętrznych.

Zauważyć należy, iż dokonywana sprzedaż w zakresie opieki społecznej nie jest objęta zwolnieniem przedmiotowym z obowiązku ewidencjonowania przy zastosowaniu kasy rejestrującej na podstawie § 2 ust. 1 pkt 1 w powiązaniu z poz. 1-32 załącznika do powołanego rozporządzenia.

Należy również podkreślić, iż dla ustalenia ewentualnego obowiązku w zakresie prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej należy uwzględniać cały obrót osiągnięty z tytułu świadczeń wykonywanych na rzecz osób, o których mowa w art. 111 ust. 1 ustawy. Zatem w rozpatrywanej sprawie należy uwzględniać cały obrót osiągnięty z tytułu świadczeń na rzecz ww. osób (w tym także pracowników), bez względu na formę płatności.

Podkreślić również należy, iż na powstanie obowiązku w zakresie prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej nie ma wpływu fakt, czy podatnik jest objęty zwolnieniem podmiotowym bądź przedmiotowym od podatku od towarów i usług, bowiem jak wynika z powołanych przepisów, ewidencję tą są zobowiązani prowadzić wszyscy podatnicy (także korzystający ze zwolnienia od podatku), których obroty z tytułu sprzedaży na rzecz osób, o których mowa w art. 111 ust. 1 ustawy przekroczyły 40.000 zł.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa należy stwierdzić, iż w odniesieniu do usług telekomunikacyjnych refakturowanych dla pracowników, Wnioskodawca może korzystać ze zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kasy rejestrującej do dnia 31 grudnia 2012 r. na podstawie § 2 ust. 1 pkt 1 w powiązaniu z poz. 33 załącznika do rozporządzenia, przy założeniu, że nie rozpoczął prowadzenia przedmiotowej ewidencji przed dniem 1 stycznia 2011 r.

Ponadto, w świetle powołanych przepisów należy stwierdzić, iż w sytuacji, gdy osiągnięty przez Wnioskodawcę obrót z tytułu świadczenia usług na rzecz osób, o których mowa w art. 111 ust. 1 ustawy przekroczył w ubiegłym roku kwotę 40.000 zł, to w zakresie usług opieki społecznej ze zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej mógł korzystać do dnia 30 kwietnia 2011 r., stosownie do zapisu § 2 ust. 1 pkt 2 lit. a.

Natomiast w przypadku, gdy osiągnięty przez Wnioskodawcę obrót z tytułu świadczenia usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych nie przekroczył w poprzednim roku podatkowym kwoty 40.000 zł, to na podstawie § 3 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia, Wnioskodawca, w zakresie usług opieki społecznej, może korzystać ze zwolnienia podmiotowego z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kasy rejestrującej do dnia 31 grudnia 2012 r. chyba, że wcześniej – w trakcie roku podatkowego 2011 lub 2012 – osiągnięty obrót z tytułu świadczenia usług na rzecz ww. osób, przekroczy kwotę 40.000 zł. Wówczas, stosownie do zapisu § 3 ust. 6 powołanego rozporządzenia, zwolnienie straci moc po upływie dwóch miesięcy, licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło w ciągu roku podatkowego przekroczenie kwoty obrotów w wysokości 40.000 zł, z działalności, o której mowa w art. 111 ust. 1 ustawy.

Podkreślić należy, iż wbrew zawartemu we wniosku twierdzeniu, na powstanie obowiązku w zakresie prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej nie ma wpływu fakt, czy podatnik jest objęty zwolnieniem przedmiotowym od podatku od towarów i usług, bowiem jak wynika z powołanych przepisów, ewidencję tą są zobowiązani prowadzić wszyscy podatnicy (także korzystający ze zwolnienia przedmiotowego od podatku), których obroty z tytułu sprzedaży na rzecz osób, o których mowa w art. 111 ust. 1 ustawy przekroczyły 40.000 zł.

Jednocześnie należy zaznaczyć, iż w zakresie usług opieki społecznej Wnioskodawca mógłby skorzystać ze zwolnienia wynikającego z zapisów § 2 ust. 1 pkt 1 w powiązaniu z pkt 37 załącznika, pod warunkiem spełnienia wszystkich warunków określonych w tym przepisie.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.